Σε ηλικία 29 ετών, ο Ινδός πρίγκιπας Σιντάρτα Γκαουτάμα (560π.Χ.- 480 π.Χ.), εγκατέλειψε το ανάκτορο και την οικογένειά του, σε αναζήτηση της οδού για τη λύτρωση από την οδύνη της ανθρώπινης ύπαρξης. Απέρριψε τον αυστηρό ασκητισμό, τον οποίο είχε εφαρμόσει για πολλά χρόνια κρίνοντας ότι αποδυναμώνει τόσο το μυαλό όσο και το σώμα. Του αποκαλύφθηκε ωστόσο η σωτήρια «μέση οδός», ενώ διαλογιζόταν καθισμένος κάτω από το δέντρο Μπόντι. Ως Βούδας, ο Φωτισμένος, έγινε ο ιδρυτής μιας παγκόσμιας θρησκείας, που αριθμεί στις μέρες μας περίπου 350 εκατομμύρια πιστούς.
Σύμφωνα με την παράδοση, στο πρώτο του κιόλας κήρυγμα, ο Βούδας μίλησε για τις «τέσσερις ιερές αλήθειες», οι οποίες συνοψίζονται ως εξής: Ολόκληρη η ύπαρξη είναι μια οδύνη, η οποία πηγάζει από τις έντονες ανθρώπινες επιθυμίες. Μόνον η υπέρβασή τους μπορεί να σπάσει τον αιώνιο κύκλο της ύπαρξης. Αν ο άνθρωπος ακολουθήσει το «οκταπλό μονοπάτι» του σωστού (στη σκέψη, την ομιλία, στην αντίληψη και κατανόηση των πραγμάτων, στον τρόπο διαβίωσης, στις επιδιώξεις και τις προθέσεις, και στον διαλογισμό), στο τέλος της διαδρομής θα βρει τη νιρβάνα, την απόλυτη φώτιση που θα τον απελευθερώσει από τον κύκλο των μετεμψυχώσεων.
Η βουδιστική διδασκαλία γνώρισε για πρώτη φορά ευρεία αποδοχή κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα, με τον Ινδό ηγεμόνα Ασόκα. Στην Ινδία, χώρα προέλευσής της, εκτοπίστηκε σύντομα από τον ινδουισμό, ενώ αντιθέτως κατέκτησε μεγάλο μέρος των χωρών της Ασίας: Κίνα, Ιαπωνία, Σρι Λάνκα, Βιρμανία, Ταϊλάνδη και Ινδονησία. Στο Θιβέτ, η πρόσμειξη με τοπικές παραδόσεις εμπλούτισε, αλλά και τροποποίησε εν μέρει τη διδασκαλία του Βούδα. Το κλειδί της ευρύτατης αποδοχής του βουδισμού, ο οποίος έχει στις μέρες μας πολλούς οπαδούς και στη Δύση, είναι η ανοχή που επιδεικνύει απέναντι στις άλλες θρησκείες και του πολιτισμούς.