Η άγνωστη Αρμενία | Καλοκαίρι - Φθινόπωρο 2021

Ξυπνάμε πιο αργά σήμερα απολαμβάνουμε το πρωινό μας και ξεκινάμε για μία πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση στη Γερεβάν. Κατ’ αρχάς θα επισκεφθούμε το κρατικό ινστιτούτο χειρογράφων Ματενανταράν, που περιέχει 12.000 αρμενικά και 3.000 ξενόγλωσσα χειρόγραφα ανεκτίμητης αξίας. Πρόκειται για ένα μουσείο χειρογράφων και ταυτοχρόνως επιστημονικό κέντρο ερευνών των χειρογράφων αυτών και είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει σε ολόκληρη την Αρμενία. Άλλα αξιοθέατα της Γερεβάν είναι η θαυμάσια Πλατεία της Δημοκρατίας με τη μεγάλη δεξαμενή και τα μουσικά σιντριβάνια, τη Λυρική Σκηνή που είναι αφιερωμένη στον διάσημο ρωσο-αρμένιο συνθέτη Αράμ Καχατριάν, το πάρκο Κασκαντέ με τα έργα σύγχρονης τέχνης και τις τεράστιες σκάλες που ανεβαίνουν στον λόφo. Και μετά απ΄όλα αυτά τι λέτε για λίγο κονιάκ; Επιστρέφοντας λοιπόν προς τη Γερεβάν, θα επισκεφτούμε την Αρμενική Ποτοποιία Ararat όπου θα δοκιμάσουμε το εξαιρετικής ποιότητας κονιάκ – αυτό ήταν το αγαπημένο και του Τσόρτσιλ…

Δείπνο σε παραδοσιακό εστιατόριο στη Γερεβάν. Διανυκτέρευση στη Γερεβάν.

Σήμερα το πρόγραμμα περιλαμβάνει μία ακόμη ενδιαφέρουσα περιήγηση. Πρώτος σταθμός μας η Ετζμιατσίν, το θρησκευτικό κέντρο της χώρας και έδρα του Αρμενικού Πατριαρχείου. Η μικρή αυτή πόλη, περίπου 20 χλμ. από τη Γερεβάν, απέκτησε ιδιαίτερη σημασία όταν η Αρμενία ανακήρυξε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία. Πώς; Ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής είδε τον Ιησού Χριστό να κατεβαίνει από τον ουρανό και να δείχνει έναν ειδωλολατρικό ναό. Σε εκείνο το σημείο που υπέδειξε ο άγιος, το 301 θεμελιώθηκε η Αγία Έδρα, του Ετζμιατσίν. Όσο για την ονομασία, Ετζμιατσίν σημαίνει «κάθοδος του Μονογενούς». Ακολουθεί επίσκεψη στον ερειπωμένο και μυστηριώδη καθεδρικό Ζβαρτνόκ που χτίστηκε το 652 μ.Χ. από τον βασιλιά Τιριδάτη τον 3ο σε σημείο όπου λέγεται πως είχε συναντήσει τον Άγιο Γρηγόριο. Ο ναός γκρεμίστηκε τον 10ο αιώνα αλλά ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί τα αίτια. Οι αρχαιολόγοι θεωρούν πως τις καταστροφές είτε τις προκάλεσε σεισμός, είτε κάποια αραβική επιδρομή.

Ακολουθεί ο μοναδικός ειδωλολατρικός ναός της χώρας, ο Γκαρνί, περίπου 30 χλμ. από τη Γερεβάν, ο οποίος χτίστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. και ήταν αφιερωμένος στον θεό της καθαρότητας, Μιχρ. Την αρχική οικοδόμηση έκανε ο βασιλιάς Τιριδάτης ο 1ος. Εν συνεχεία, το κτίσμα χρησιμοποιήθηκε ως εξοχική κατοικία της αδερφής του Τιριδάτη του 3ου και μετά λέγεται πως μετατράπηκε σε ταφικό μνημείο – ως τέτοιο διασώθηκε όταν η Αρμενία έγινε χριστιανικό έθνος. Τελικά καταστράφηκε το 1679 από σεισμό και αναστηλώθηκε πλήρως το 1975. Από τον αρχαιολογικό χώρο θα πάμε με 4Χ4 ως τον γκρεμό του Γκαρνί που ονομάζεται και Συμφωνία των Βράχων. Εκεί θα δούμε ένα παράξενο φυσικό φαινόμενο. Ο βράχος από βασάλτη που σχηματίζει τον γκρεμό είναι σαν να αποτελείται από πάρα πολλές κολώνες. Αυτές οι κολώνες, κατά κάποιο τρόπο θυμίζουν και εκκλησιαστικό όργανο…

Ακολουθεί επίσκεψη σε ένα ακόμη μοναστήρι, το Γκεχάρντ, το οποίο σύμφωνα με τον θρύλο φιλοξένησε για αιώνες τη λόγχη του ρωμαίου στρατιώτη που τρύπησε το πλευρό του Ιησού πάνω στον σταυρό. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς θεμελιώθηκε το μοναστήρι, ωστόσο το σύμπλεγμα που βλέπουμε σήμερα χρονολογείται στα μισά του 13ου αιώνα.
Και μετά τους ναούς, ακολουθεί γνωριμία με την τοπική κουζίνα της Αρμενίας. Θα επισκεφτούμε ένα παραδοσιακό σπίτι, όπου θα δούμε πώς παρασκευάζεται το αρμενικό ψωμί (ένα είδος λεπτής πίτας), που ονομάζεται λαβάς. Το ψωμί αυτό ψήνεται σε υπόσκαφο φούρνο που μοιάζει με ρηχό πηγάδι, ονομάζεται τονίρ, και αποτελεί μνημείο τοπικής παράδοσης της UNESCO. Εννοείται πως θα δοκιμάσουμε και το περίφημο αρμενικό fast food που ουσιαστικά είναι λαβάς με τυρί. Διανυκτέρευση στη Γερεβάν.

Σήμερα αμέσως μετά το πρωινό θα αφήσουμε πίσω μας τη Γερεβάν και θα κατευθυνθούμε προς το κάστρο Λορί. Πρώτος σταθμός μας όμως θα είναι το πανέμορφο Αρμπορέτουμ Ντεντροπάρκ λίγο έξω από την πόλη Στεπαναβάν. Αρμπορέτουμ στην ορολογία της γεωπονικής σημαίνει πάρκο που αποτελείται από δέντρα. Και περί αυτού πρόκειται. Το πάρκο ιδρύθηκε το 1931 από τον πολωνό μηχανικό και δασολόγο Έντμουντ Λεόνοβιτς και καταλαμβάνει έκταση 350 τ.χλμ. εκ των οποίων τα 175 είναι δάσος και τα 150 είναι φυτεμένα με καλλωπιστικά δέντρα. Συνολικά, πέρα από τα δέντρα του φυσικού δάσους, υπάρχουν στο πάρκο αλλά 500 είδη που έχουν μεταφερθεί και εγκληματεί εδώ, βάσει ειδικών προγραμμάτων, από διάφορες περιοχές του κόσμου.

Μετά τη βόλτα μας στο δάσος, ακολουθεί το μεσαιωνικό κάστρο Λορί που χτίστηκε τον 11ο αιώνα και βρίσκεται πολύ κοντά στο χωριό Λορί Μπερντ. Το κάστρο που σώζεται με εντυπωσιακό τρόπο ως σήμερα, ανεγέρθηκε ως οχυρό του βασιλείου της Αρμενίας και έναν αιώνα μετά πέρασε στα χέρια του βασιλιά της Γεωργίας. Τον 13ο αιώνα όμως κατελήφθη από τους Μογγόλους.

Τελικός σταθμός μας για σήμερα είναι τη πόλη-SPA Ντιλιτζάν η οποία θεωρείται ένα από τα ομορφότερα θέρετρα της Αρμενίας και βρίσκεται μέσα στο ομώνυμο Εθνικό Πάρκο. Σ΄αυτή τη δασώδη πόλη, που αποκαλείται και Μικρή Ελβετία, ζουν πολλοί αρμένιοι εικαστικοί, συνθέτες και κινηματογραφιστές. Ο δε οικισμός αποτελεί λαμπρό δείγμα της παραδοσιακής αρμενικής αρχιτεκτονικής. Άφιξη στην Ντιλιτζάν και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση στην Ντιλιτζάν.

Αμέσως μετά το πρωινό θα αναχωρήσουμε από τη Γερεβάν και θα κινηθούμε οδικώς προς ανατολάς με τελικό προορισμό την πόλη Τζερμούκ. Στη διαδρομή θα περάσουμε από την καταγάλανη λίμνη Σεβάν που είναι μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου! Θα επισκεφθούμε το μεσαιωνικό μοναστήρι Σεβαναβάνκ, πάνω στη λίμνια χερσόνησο Σεβάν. Θα δούμε επίσης το μεγαλύτερο μεσαιωνικό νεκροταφείο της Αρμενίας, με την ονομασία Νοράτους στο ομώνυμο χωριό. Εκεί υπάρχουν πολλές από τις περίφημες σταυρόπετρες ή χατσκάρ δηλαδή τις μεσαιωνικές αρμενικές επιτύμβιες πέτρες που είναι περίτεχνα λαξευμένες και αναπαριστούν σταυρούς και διάφορα βοτανικά μοτίβα.

Επόμενος σταθμός μας είναι το μεσαιωνικό καραβάν σεράι Σελίμ, το οποίο χτίστηκε το 1332 σε υψόμετρο 2.410 μ. πάνω στο ομώνυμο βουνό της οροσειράς Βαγιότς Τζορ. Το κτίσμα που διατηρείται άρτια, χρησίμευε ως ξενώνας για τους εμπόρους που διένυαν τον Δρόμο του Μεταξιού μαζί με τα ζώα τους.
Τελικός σταθμός μας για σήμερα, είναι η πανέμορφη πόλη-SPA με την ονομασία Τζερμούκ, η οποία ήταν διάσημος προορισμός για ιαματικά λουτρά επί ΕΣΣΔ. Η πόλη είναι ορεινή και χτισμένη μέσα σε δάσος. Διαθέτει πολλές θερμές πηγές και φυσικές ιαματικές πισίνες και επίσης είναι ευρέως γνωστή για το εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό της. Άφιξη και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση στην Τζερμούκ.

Σήμερα αφήνουμε πίσω μας την Τζερμούκ με τελικό προορισμό την Γκορίς στη νότια Αρμενία. Πρώτη στάση μας όμως θα είναι το φοβερά εντυπωσιακό μεγαλιθικό μνημείο Καραχούντζ ή Ζορακαρέρ. Το μνημείο αυτό είναι ηλικίας 7.500 ετών, δηλαδή 4.500 χρόνια παλαιότερο του Στόουνχεντζ στη Βρετανία και 3.000 χρόνια παλαιότερο από τις πυραμίδες της Αιγύπτου. Καραχούντζ σημαίνει «ομιλούντες βράχοι» και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους πρόκειται για το αρχαιότερο αστρονομικό παρατηρητήριο του κόσμου. Η εγκατάσταση αποτελείται από 200 βράχους ύψους έως 3 μέτρα, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι κυκλικά. 
Εν συνεχεία θα επισκεφτούμε το μοναστήρι του Τατέβ το οποίο βρίσκεται στον γκρεμό ενός βαθιού φαραγγιού. Κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, το μοναστήρι φιλοξένησε το ομώνυμο πανεπιστήμιο, και συνέβαλε στην εξέλιξη της επιστήμης, της θρησκείας και της φιλοσοφίας, στην αναπαραγωγή βιβλίων και στην ανάπτυξη της ζωγραφικής μικρογραφιών. Στο μοναστήρι σήμερα βρίσκονται και τα… Φτερά του Τατέβ, ένα τελεφερίκ που καταγράφηκε στο Βιβλίο Γκίνες ως η «μακρύτερη συνεχόμενη διπλή διαδρομή τελεφερίκ» στον κόσμο! Ενώνει το Τατέβ με το χωριό Χαλιντζόρ.
Επόμενος σταθμός μας είναι το υπόσκαφο ακατοίκητο ορεινό χωριό Χντζορέσκ το οποίο εγκαταλείφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Πρόκειται για ένα ακόμη απίστευτα εντυπωσιακό μνημείο αρχιτεκτονικής, λαξευμένο πάνω στις απότομες πλαγιές. Ολόκληρος ο οικισμός είναι σκαμμένος μέσα στους βράχους.
Και μετά απ΄όλα αυτά θα φτάσουμε στον τελικό προορισμό μας την πόλη Γκορίς, η οποία σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα πρωτοκατοικήθηκε στη λίθινη εποχή και σήμερα αποτελεί έδρα της Αρμενικής Εκκλησίας. Άφιξη και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση στην Γκορίς.

Σήμερα θα αφήσουμε πίσω μας την Γκορίς με τελικό προορισμό τη Γερεβάν. Προτού ξεκινήσουμε όμως θα περπατήσουμε για 10 λεπτά μέχρι να φτάσουμε στους καταρράκτες-υπερθέαμα Σακί, ύψους 18 μέτρων, που κυλούν πάνω σε βράχους ηφαιστειακού βασάλτη.
Εν συνεχεία θα επιβιβαστούμε στα οχήματά μας με πρώτο σταθμό, το Νοραβάνκ. Ένα εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής μοναστήρι του 12ου αιώνα χτισμένο μέσα σε φαράγγι και περιβαλλόμενο από κόκκινους βράχους. Πέρα από το μοναδικό τοπίο, το μοναστήρι αυτό έχει δύο σημαντικά στοιχεία: το ένα είναι οι παράδοξες εξωτερικές και απόκρημνες… σκάλες που οδηγούν στον δεύτερο όροφο του ναού. Το άλλο είναι ότι εδώ βρίσκεται λαξευμένη μια πολύ σπάνια (ίσως και η μοναδική) εικόνα του… Θεού.

 Ακολουθεί το οινοπαραγωγό χωριό Αρενί. Εδώ το 2007 ανακαλύφθηκε αρχαίο οινοποιείο ηλικίας 6.100 ετών! Εννοείται πως θα κάνουμε μια στάση στο χωριό για να δοκιμάσουμε το περίφημο κρασί του και μετά θα συνεχίσουμε για ένα ακόμη μοναστήρι, το Χορ Βιράπ (=βαθύ πηγάδι). To πρώτο παρεκκλήσι χτίστηκε το 642 μ.Χ. Τα τελευταία παραρτήματα προστέθηκαν τον 17ο αιώνα. Η ιστορία του μοναστηριού είναι στενά συνυφασμένη με την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία. Εδώ φυλακίστηκε για 13 χρόνια ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής, από τον βασιλιά Τιριδάτη τον 3ο της Αρμενίας. Όμως ο φυλακισμένος έγινε τελικά θρησκευτικός μέντορας του βασιλιά και καθοδήγησε τη δραστηριότητα για τον εκχριστιανισμό της χώρας. Αποτέλεσμα; Το έτος 301, η Αρμενία ήταν το πρώτο κράτος στον κόσμο που ανακηρύχθηκε επισήμως χριστιανικό έθνος… Επιπλέον, το μοναστήρι προσφέρει και μια καταπληκτική θέα στο όρος Αραράτ – το σύμβολο της χώρας. Τέλος να αναφέρουμε πως το μοναστήρι αυτό, λόγω της ιστορικής σημασίας του, το είχε επισκεφτεί και ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β’. Αναχώρηση για Γερεβάν όπου θα διανυκτερεύσουμε.

Συνεχίζουμε τις επισκέψεις μας στην Γερεβάν με τη κεντρική λεωφόρο Μαστόκ (πρώην Λένιν) με την προεδρική κατοικία κ.ά. Βεβαίως θα επισκεφτούμε το Ιστορικό Μουσείο και το μνημείο της Γενοκτονίας των Αρμενίων (1915) που βρίσκονται στον λόφο Τσιτσερνακαμπέρντ. Το μουσείο και το μνημείο ανεγέρθηκαν το 1967 και η υπόλοιπη ημέρα είναι ελεύθερη για να την εξερευνήσουμε περισσότερο με τη βοήθεια του αρχηγού μας. Διανυκτέρευση στη Γερεβάν.

Νωρίς το πρωί πτήση για την Αθήνα.

Το παραπάνω πρόγραμμα είναι ενδεικτικό. 
Το τελικό ενημερωτικό αποστέλλεται
περίπου 3-5 ημέρες
πριν από την εκάστοτε αναχώρηση.