Kρουαζιέρα στην Ισπανία και το Μαρόκο, με το κρουαζιερόπλοιο CELEBRITY INFINITY

Η μαγευτική Ανδαλουσία σε βάθος. Ένα οδοιπορικό στην ευλογημένη γη του Ισπανικού Νότου, με μεγαλύτερη διάρκεια για  τους λάτρεις του είδους!  Η Χριστουγεννιάτικη και πλουσιότερη (10ήμερη) μεγάλη Ανδαλουσία, που εξερευνεί σε βάθος τις πόλεις και τα μνημεία της. Με άπλετο

Η περιήγησή μας στα παλάτια της Βιέννης, μας μετέφερε στην εποχή των βασιλιάδων! Απολαύσαμε το μεγαλοπρεπές σκηνικό, κάναμε περίπατο στους τεράστιους κήπους και βγάλαμε υπέροχες φωτογραφίες! Θαυμάσαμε σπάνια αντικείμενα της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, γνωστής και ως Σίσυ, είδαμε αμύθητης αξίας κοσμήματα βασιλιάδων, πορτραίτα που έχουν μείνει αλώβητα στο χρόνο, εξαίρετους πίνακες ζωγραφικής, αλλά κυρίως μάθαμε τα σκοτεινά μυστικά της δυναστείας των Αψβούργων, η οποία υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης, με μεγάλη επιρροή. Θαυμάσαμε συλλογές από μαχαιροπήρουνα και σερβίτσια, αλλά και χρυσά κηροπήγια, όπως και τζάκια εποχής. Η χειμερινή κατοικία των Αψβούργων ήταν το παλάτι Hofburg. Αποτελεί ένα συγκρότημα κτιρίων, με 18 πτέρυγες, 54 σκάλες και περίπου 2.600 δωμάτια. Σήμερα φιλοξενεί τα γραφεία του Προέδρου της Αυστρίας, ιδιωτικά διαμερίσματα και τη χειμερινή σχολή ιππασίας. Για περισσότερα από 500 χρόνια οι ηγέτες της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, του Βελγίου, την Ολλανδίας και της γερμανικής αυτοκρατορίας ήταν όλοι Αψβούργοι. Το φαινόμενο της αιμομιξίας για γενιές ολόκληρες, στο τέλος, ήταν αυτό ακριβώς που την εξαφάνισε. Οι Αψβούργοι, υποστήριζαν ότι το γενεαλογικό τους δέντρο έφτανε μέχρι τον Ιούλιο Καίσαρα, αλλά και πιο μακριά, μέχρι τους μυθικούς Εβραίους βασιλιάδες, τον Δαβίδ και τον Σολομώντα! Χρησιμοποιούσαν τη θρησκεία για να διατηρούν την ισχύ τους. Επεδείκνυαν ένα δόρυ που είχαν στην κατοχή τους, εκείνο που δήθεν τρύπησαν τον Χριστό στο σταυρό, προκειμένου να αποδείξουν ότι ήταν ευλογημένοι από τον Θεό. Ωστόσο, η αιμομιξία της δυναστείας τους, που βασίλευε σε Ισπανία και Αυστρία, είχε αβάσταχτες επιπτώσεις στην υγεία των γαλαζοαίματων. Οι μονάρχες γεννιούνταν με διανοητική καθυστέρηση και δυσμορφίες, όπως το μεγάλο σαγόνι... Αλήθεια, τελικά τι απέγιναν οι Αψβούργοι;

Gironam’enamora!*
*»Η Ζιρόνα με κάνει να την ερωτεύομαι (στίχος παραδοσιακού τραγουδιού της Καταλωνίας)

Απέχει μόλις μια ώρα από τη λαμπερή Βαρκελώνη, είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ιβηρικής, κι ωστόσο μόνο οι φανατικοί της Ισπανίας (και της Καταλωνίας) τη γνωρίζουν. Είναι η Τζιρόνα, η πόλη των τριών ποταμών, με τα χρωματιστά σπίτια και τη γέφυρα του Αιφελ!
Zιρόνα (ή Τζιρόνα) στα καταλανικά, και Χερόνα στα καστιλιάνικα ισπανικά, είναι η τελευταία μεγάλη πόλη πριν τα Πυρηναία και τα σύνορα με τη Γαλλία. Κέντρο της και αφετηρία της εξερεύνησης είναι η περίκλειστη Πλατεία Ανεξαρτησίας (PlaçadelaIndependència), η μεγαλύτερη πλατεία της πόλης, με το νεοκλασικό της στυλ έτσι όπως το διαμόρφωσε ο καταλανός αρχιτέκτονας MartiSureda στα μέσα του 19ου αι. Ανά πάσα ώρα της ημέρας (και της νύχτας) η πλατεία σφύζει από κίνηση, χάρη και στα πολλά εστιατόρια που υπάρχουν στις στοές της. 
Η πιο χαρακτηριστική εικόνα της πόλης πάντως είναι οι χρωματιστές προσόψεις των σπιτιών στις όχθες του ποταμού Ουνιάρ. Είναι το ένα από τα τρία ποτάμια που διασχίζουν τη Τζιρόνα, μα το μοναδικό που διατρέχει το ιστορικό κέντρο της πόλης. Το κοντράστ των έντονων χρωμάτων και η εικόνα του Καθεδρικού ναού στο φόντο είναι χωρίς αμφιβολία η πιο εμβληματική εικόνα της Τζιρόνα.
Καθώς ο ποταμός δεν είναι πλωτός, η σύνδεση ανάμεσα στις όχθες γίνεται μόνο με γέφυρες. Η πιο σπουδαία από αυτές είναι η κατακόκκινη σιδερένια γέφυρα PalanquesVermelles, ή απλώς «Γέφυρα του Αιφελ». Η αλήθεια είναι πως τη σχεδίασή της είχε αναλάβει η εταιρεία του διάσημου Γάλλου αρχιτέκτονα και όχι απαραίτητα ο ίδιος, μα αυτό λίγη σημασία έχει. Περνώντας τη, μπαίνει στην καρδιά της παλιάς πόλης. Το καλύτερα διατηρημένο κομμάτι της μεσαιωνικής πόλης είναι η Εβραϊκή Συνοικία ή Call (Καλλ), ένας αληθινός λαβύρινθος από στενά καλντερίμια, στοές, καμάρες και συνεχή σταυροδρόμια.
Μια επιβεβλημένη βόλτα είναι ο γύρος των ρωμαϊκών τειχών, η Παλιά Δύναμη όπως λέγονται (VellaForça). Ενα μικρό κομμάτι των σημερινών τειχών είναι στ' αλήθεια ρωμαϊκά, το μεγαλύτερο τμήμα τους κατέρρευσε λόγω σεισμών, για να επεκταθεί αργότερα, στα χρόνια του Μεσαίωνα.
Το highlight της παλιάς πόλης είναι ωστόσο ο Καθεδρικός ναός της Παναγίας, και κυρίως η ιστορία που τον συνοδεύει. Ο ναός άρχισε να χτίζεται το 1386, υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα  PereSacoma. Σε αντίθεση με τις επιταγές της εποχής, ο Sacoma ήθελε να χτίσει τον ναό με ένα κλίτος (αντί 3 όπως συνηθιζόταν), και με μεγάλο τρούλο, ώστε να είναι περισσότερο στέρεος. Στην Εκκλησία δεν άρεσαν τα σχέδιά του, τον κατηγόρησε κάποια στιγμή για ματαιοδοξία και αλαζονεία, τον απάλλάξε από τα καθήκοντά του και επέβαλλε τη συνέχιση των έργων με με τρία κλίτη. 29 χρόνια αργότερα, ο ναός δεν είχε ακόμη τελειώσει. Η Εκκλησία κατάλαβε ότι το αρχικό σχέδιο ήταν πιο γρήγορο και πιο φτηνό, και τα σχέδια άλλαξαν ξανά: ο ναός θα είχε μόνο ένα κλίτος. Το 1428 ένας σεισμός μεγέθους 9 Ρίχτερ ισοπεδώνει τη Τζιρόνα, και από τα λίγα κτίρια πουμένουν όρθια είναι ο Καθεδρικός, έτσι όπως τον είχε φανταστεί ο Sacoma... Το ένα και μοναδικό κλίτος είναι το 2ο μεγαλύτερο στην Ευρώπη, μετά τον Αγιο Πέτρο στο Βατικανό, με πλάτος περίπου 22 μέτρα!
 

Η ταξιδιωτική φαντασίωση με το κωδικό όνομα «κρουαζιέρα» προκαλεί ατελείωτους συνειρμούς. Ειδικά όταν γίνεται στον ποταμό Δούρο, ένα από τα σύμβολα της Ιβηρικής Χερσονήσου. Πρόκειται για μια εμπειρία που μας χάρισε μερικές από τις ωραιότερες εικόνες της ζωής μας. Ο ποταμός ξεκινάει από την κεντρική Ισπανία, κυλάει προς τα νοτιοδυτικά και καταλήγει στη βόρεια Πορτογαλία -στο Πόρτο- και τον Ατλαντικό, διασχίζοντας μερικά από τα πιο όμορφα μέρη της Ιβηρικής Χερσονήσου και της Μεσογείου. Τραβήξαμε καρτποσταλικές φωτογραφίες με φόντο τις διαφορετικές γέφυρες στις όχθες του ποταμού. Αγναντέψαμε τις περιοχές του Πόρτο, διασχίζοντας τα ειδικά φράγματα που έχουν φτιάξει οι Πορτογάλοι. Θαυμάσαμε βαθιά φαράγγια, τεράστιες πλαγιές και πελώριες εκτάσεις με αμπέλια στις οποίες φιλοξενούνται εκλεκτές ποικιλίες τοπικών κρασιών. Όσοι εκτιμάτε το γλυκό και δυνατό κρασί, το ντόπιο πόρτο είναι μια γαστρονομική εμπειρία στην οποία πρέπει οπωσδήποτε να επιδοθείτε, με φόντο της κοιλάδες του Δούρου, οι οποίες έχουν την αποκλειστικότητα της παραγωγής του. Απολαύσαμε ένα πλούσιο γεύμα εν πλω, με επιλογές από θαλασσινά και ψάρι -αφού οι Πορτογάλοι ισχυρίζονται πως γνωρίζουν 365 τρόπους μαγειρέματος του αγαπημένου τους μπακαλιάρου- και αφεθήκαμε στην αύρα της πορτογαλικής αριστοκρατίας... 

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να ξέρει κανείς για τη Λισαβόνα προτού την επισκεφτεί. Η ιστορία της είναι πολυτάραχη, ανεβοκατεβαίνει σαν ασανσέρ, με στιγμές ύψιστης σημασίας για ολόκληρο τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα, και στιγμές καταποντισμού και ολικής καταστροφής. Η ιστορία αυτή απεικονίζεται ακόμη και στη δόμησή της. 

Εδώ, χτυπά ακόμα η καρδιά των Ιβήρων κονκισταδόρων. Το βλέμμα της περήφανης καστιλλιάνας ψυχής της παλιάς Ισπανίας νιώθεις πως σε κοιτά κατάματα, ανάμεσα σε μπαρόκ παλάτια.Πρόκειται για την «καρδιά» της χώρας, απ’ όπου ξεκίνησαν με θάρρος οι Ισπανοί μονάρχες για να απελευθερώσουν τη χώρα από τους Μαυριτανούς. Η επαρχία της Καστίλλης – Λεόν, συνδυάζει την αίγλη αλλοτινών εποχών με την υψηλή γαστρονομία. Αν και αποτελείται από 9 επαρχίες, εμείς ξεχωρίσαμε -μετά την Σαλαμάνκα- την Άβιλα και τη Σεγκόβια. Παντού δεσπόζουν μεσαιωνικά κτίρια σε εξαιρετική κατάσταση, ενώ όλη η γύρω περιοχή έχει τον δικό της ξεχωριστό χαρακτήρα, παρουσιάζοντας απλόχερα ιστορία, κουλτούρα και αισθητική. Η Σεγκόβια εμπνέει παράδοση από τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ το πιο εμβληματικό σημείο της πόλης είναι το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο και το κάστρο Αλκάθαρ που δεσπόζει στο λόφο πάνω από το ποτάμι. Η ιστορική Άβιλα, είναι μία από τις καλύτερα διατηρημένες πλήρως περιτειχισμένες πόλεις στον κόσμο. Η βόλτα στα τείχη και τις πολεμίστρες μοιάζει στ’ αλήθεια με ένα ταξίδι πίσω στα χρόνια των ιπποτών... Δοκιμάσαμε ψητό αρνάκι (cordero asado) για το οποίο φημίζεται η περιοχή, αλλά και το ντόπιο κίτρινο πικάντικο τυρί Manchego. Φάγαμε το καλύτερο χαμόν ιμπέρικο και γευτήκαμε ντόπια εξαιρετικά κρασιά. 

Επιβλητικές επαύλεις, λιθόστρωτα σοκάκια από την εποχή του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, ανθισμένες πλακόστρωτες αυλές, όμορφα μοναστήρια και παρθένα φύση, είναι ελάχιστα απ'οσα είδαμε στο Κάθερες, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της αυτόνομης κοινότητας της Εστρεμαδούρας. Από την ευρύτερη περιοχή καταγόταν ο Φρανσίσκο Πιζάρο Γκονζάλες, ο Ισπανός εξερευνητής και κατακτητής (κονκισταδόρ), που ήταν ιδιαίτερα γνωστός ως κατακτητής της Αυτοκρατορίας των Ίνκας, ενός από τους πιο προηγμένους πολιτισμούς στην προκολομβιανή Αμερική, στο σημερινό Περού. Εδώ, ζήσαμε απλόχερα την αυθεντική γεύση της Ισπανίας μέσα από περιπλανήσεις σε μεσαιωνικά κτίρια και παλάτια. Ανάμεσα σε αμέτρητα μνημεία, πύργους και ναούς, την προσοχή μας κέρδισαν η έπαυλη Οβάντο στην πλατεία του Σαν Πάμπλο, ο Πύργος των Πελαργών, το Οχυρό, το τείχος, αλλά και η αψίδα του Χριστού. Όμως, το ανάκτορο Καρβαχάλ στην πλατεία της Παναγίας, με μια συκιά στην αυλή της, ηλικίας χιλίων ετών, ήταν πραγματικά το κάτι άλλο... Σημείο συνάντησης αποτελεί αδιαμφισβήτητα η πλατεία Μαγιόρ. Από εκεί ξεκινήσαμε μια μαγευτική βόλτα στα δαιδαλώδη λιθόστρωτα σοκάκια και χαθήκαμε μέσα στο δικό μας μεσαιωνικό παραμύθι! Δοκιμάσαμε ντόπιες σπεσιαλιτέ με χοιρινό και τάπας και στο τέλος για επιδόρπιο πήραμε χειροποίητα γλυκά από το μοναστήρι του Σαν Πάμπλο. Ήταν τόσο απίστευτα, που ελπίζουμε κάποια στιγμή να μπορέσουμε να ξαναπάμε...

Ηρεμία, διασκέδαση, αξιοθέατα, υπέροχες παραλίες και λαμπερός ήλιος, όλα έχουν τη θέση τους στις Βαλεαρίδες, ένα σύμπλεγμα έντεκα νησιών στη Μεσόγειο, ανατολικά της Ισπανίας, όπου και ανήκουν. Σημαντικότερα είναι τέσσερα: η Μαγιόρκα, η Μενόρκα, η Ίμπιζα και η Φορμεντέρα. Κάθε ένα από τα νησιά αυτά, έχει τον δικό του χαρακτήρα.
Παρά τα εντυπωσιακά πλήθη τουρισμού που καταφθάνουν εκεί κάθε χρόνο, τα νησιά των Βαλεαρίδων έχουν καταφέρει να διατηρήσουν μεγάλο μέρος της φυσικής τους ομορφιάς. Πέρα από τα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και τα τουριστικά θέρετρα, τα μπαρ και τις οργανωμένες και δημοφιλείς παραλίες, θα δείτε όμορφους γοτθικούς ναούς, ερείπια από τη λίθινη εποχή, γραφικά ψαροχώρια, απομονωμένους όρμους, απέραντους ελαιώνες, αλλά και εκτάσεις με αμυγδαλιές και εσπεριδοειδή.
Στις Βαλεαρίδες ο καθένας θα βρει αυτό που του ταιριάζει, είτε τις επισκέπτεται για χαλάρωση, είτε για ξέφρενη διασκέδαση, είτε με ρομαντική διάθεση.
Μαγιόρκα
Η Μαγιόρκα είναι το κεντρικό νησί, που συνδυάζει λίγο απ’ όλα - από θεαματικά ορεινά τοπία και όμορφους οικισμούς, μέχρι εκπληκτικές παραλίες που "λούζονται" από το μεσογειακό ήλιο. Όμως, είναι πολλά περισσότερα από υπέροχες αμμώδεις παραλίες. Η πρωτεύουσα Πάλμα Ντε Μαγιόρκα αποτελεί το κέντρο για πολλές δραστηριότητες, ενώ είναι γνωστή για το όμορφο ηλιοβασίλεμά της. Η θεαματική οροσειρά SerradeTramuntana εκτείνεται παράλληλα με τη βορειοδυτική ακτή και η PuigMajor (1.445 m) είναι το υψηλότερο σημείο της. Κοσμοπολίτικη και ειδυλλιακή, εξωτική και ταυτόχρονα προσιτή με μεσογειακό ταμπεραμέντο, η Μαγιόρκα είναι το "Μαργαριτάρι της Μεσογείου".
Ίμπιζα
Η Ίμπιζα είναι συνώνυμη με το clubbing, το νησί που ανέδειξε στην Ευρώπη την μουσική rave. Χαρακτηρίζεται ως η "Μύκονος" της Ισπανίας και είναι το πιο γνωστό και τουριστικό από τα νησιά αυτά. Τοπίο τραχύ και βραχώδες με αρκετή ξηρασία. Παρόλα αυτά "στολίζεται" με πεύκα, ελιές, συκιές και αμυγδαλιές και προκαλεί έκπληξη, ότι το ήμισυ περίπου του νησιού, καλύπτεται από πυκνά δάση. Στο βόρειο τμήμα θα θαυμάσετε βλάστηση και φύση που ποτέ δε θα φανταζόσασταν για την Ίμπιζα. Οι απόκρημνες ακτές είναι γεμάτες από δεκάδες αμμώδεις παραλίες, οι περισσότερες ιδιαίτερα ανεπτυγμένες τουριστικά. Η Ίμπιζα αποτελεί το μέρος όπου βρίσκονται μερικά από τα πιο γνωστά clubs της Ισπανίας, αλλά και αμέτρητα bars. Επισκεφθείτε οπωσδήποτε την Platjad’enBossa, με 2,7 km χρυσής άμμου και κρυστάλλινα δροσερά νερά. Μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες στο νησί είναι η περιοχή του Portinatx. Μικρές και μεγάλες διαδοχικές ακτές με τυρκουάζ νερά θα σας προσφέρουν μια νότα διαφορετική. Περιβάλλεται από κατάφυτους λόφους και δάση. Εδώ θα νιώσετε πολλές φορές το απέραντο πράσινο να θέλει να σας αγκαλιάσει.
Μενόρκα
Η Μενόρκα, το πιο ήρεμο και το λιγότερο τουριστικό νησί του συμπλέγματος, είναι ένα καταφύγιο γαλήνης με υπέροχες ερημικές παραλίες, όρμους και προϊστορικά μνημεία που στέκονται για να θυμίζουν τη μικρή μας ύπαρξη στην απέραντη ιστορία. Η UNESCO το ανακήρυξε ως "Απόθεμα της Βιόσφαιρας", με στόχο τη διατήρηση περιοχών, όπως οι υγρότοποι και τα μοναδικά αρχαιολογικά μέρη του. Έχει κλίμα περισσότερο υγρό και συνήθως είναι κατά μερικούς βαθμούς πιο δροσερό από τα υπόλοιπα. Οι παρθένες παραλίες, οι όρμοι και τα φαράγγια γύρω από 216 km ακτογραμμής, επιτρέπουν εξερευνήσεις και περιπέτειες που αποκαλύπτουν μοναδικές ομορφιές. Πρόκειται για ένα μέρος από τα λίγα, όπου μπορείτε να βρείτε μια ανέγγιχτη παραλία μόνο για σας!
Φορμεντέρα
Η μικροσκοπική Φορμεντέρα είναι το πιο μικρό και νότιο από τα νησιά των Βαλεαρίδων, με ένα μοναδικό συνδυασμό γαλάζιου και πράσινου. Επίπεδη και αμμώδης με υπέροχες, παρθένες, παραλίες και με κάποια σημεία να σχηματίζουν βράχια στη θάλασσα. Είναι ιδανική για ποδηλασία, πεζοπορία, καταδύσεις και ιστιοπλοΐα. Νησί για χαλάρωση και για να απολαύσει κανείς το καλοκαίρι όσο πουθενά αλλού, μπορείνα γίνει ο μικρός σας ιδιωτικός παράδεισος.

Δεν γνωρίζουμε πότε καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά ή πότε χρησιμοποιήθηκε για το κάπνισμα. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι η Ευρώπη γνώρισε τον καπνό μετά το ταξίδι του Κολόμβου, το 1492. Δύο από τους ναύτες του ανέφεραν ότι οι Ινδιάνοι της Κούβας κάπνιζαν μια μορφή πρωτόγονου πούρου, από στριμμένα, αποξηραμένα φύλλα καπνού τυλιγμένα σε άλλα φύλλα από φοίνικα ή μπανανιά. Πολύ γρήγορα οι Ισπανοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ναύτες απέκτησαν τη συνήθεια αυτή, όπως και οι κονκισταδόρες.
Τα πούρα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στην Ισπανία τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιώντας καπνό από την Κούβα. Εκείνη την εποχή η Κούβα δεν έκανε εξαγωγή πούρων. Το 1790 η βιοτεχνία πούρων εξαπλώθηκε βόρεια των Πυρηναίων, με μικρά εργοστάσια να στήνονται στη Γαλλία και τη Γερμανία. Το κάπνισμα των πούρων, όμως, διαδόθηκε ως συνήθεια στη Γαλλία και τη Βρετανία μετά τον Πόλεμο της Χερσονήσου (1808-’14), όταν οι Γάλλοι και οι Άγγλοι βετεράνοι έκαναν γνωστή τη συνήθεια που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην Ισπανία.
Η παραγωγή των «segars» ξεκίνησε στη Βρετανία το 1820 και το 1821 ορίστηκε νομοθεσία που ήλεγχε την παραγωγή αυτή. Στις αρχές του 19ου αιώνα η ντόπια αμερικανική παραγωγή άρχισε να παρουσιάζει κάποια κάμψη και τα κουβανέζικα πούρα άρχισαν να εισάγονται σε μεγάλες ποσότητες. Από το 1860 τα πούρα έγιναν σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικής άνεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Περίπου την ίδια περίοδο το κάπνισμα των πούρων είχε γίνει τόσο δημοφιλές μεταξύ των κυρίων στη Βρετανία και τη Γαλλία, όπου σε όλους τους δημόσιους χώρους, όπως ξενοδοχεία, clubs κ.λπ., δημιουργήθηκαν χώροι για καπνιστές.
Το μετά το γεύμα πούρο, συνοδευόμενο από κάποιο ποτό, όπως port ή brandy, άρχισε να γίνεται παράδοση. Αυτό έδωσε στα πούρα και στο κάπνισμά τους μια επιπλέον ώθηση, καθώς και το γεγονός ότι ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Εδουάρδος ο 7ος, ήταν φανατικός καπνιστής, παρά τις αντιθέσεις της μητέρας του, της βασίλισσας Βικτωρίας. Τα πούρα καπνίζονται αργά για χαλάρωση και απόλαυση ή για τη γεύση και το άρωμά τους, σε στιγμές προσήλωσης και αφοσίωσης, ενώ τα χειροποίητα πούρα είναι από μόνα τους μικρά έργα τέχνης.

Να περπατάς στα φιδωτά σοκάκια μιας κάσμπα

Η κάσμπα (kasbah ή Qassabah) είναι μοναδικό είδος μεδίνας, ισλαμικής πόλης ή φρουρίου.
Η κάσμπα ήταν το μέρος όπου κατοικούσε ο τοπικός άρχοντας και σημείο άμυνας όταν η πόλη δεχόταν επίθεση. Χαρακτηριστικό μιας κάσμπα είναι τα ψηλά τείχη, τα οποία συνήθως δεν έχουν κανένα παράθυρο. Πολλές φορές χτίζονταν στην κορυφή λόφων -έτσι η υπεράσπισή τους ήταν ευκολότερη- ή στην είσοδο των λιμανιών.Η κατασκευή μιας κάσμπα ήταν συχνά ένδειξη πλούτου. Σχεδόν όλες οι πόλεις είχαν τη δική τους κάσμπα, αφού ήταν απαραίτητη για την υπεράσπιση της πόλης. Περπατώντας τα φιδωτά δρομάκια μιας κάσμπα στο Μαρόκο αντιλαμβάνεται κανείς όλο το εξωτικό μεγαλείο αυτής της χώρας. Αν μάλιστα αποφασίσεις να κάτσεις σε ένα υπαίθριο καφέ για τσάι μέντας και αμυγδαλωτό, η εμπειρία μετατρέπεται σε απόλυτη ικανοποίηση όλων των αισθήσεων!

Η Εσαουίρα είναι μια... εντοιχισμένη καστροπολιτεία με έντονο νησιώτικο χρώμα. Η κωμόπολη αυτή αναπτύχθηκε το 16ο αιώνα από τους Πορτογάλους, λόγω της ασφάλειας που παρείχε το φυσικό της λιμάνι από τους αέρηδες του Ατλαντικού. Έτσι το 1506 ο βασιλιάς της Πορτογαλίας διέταξε τη δημιουργία ενός οχυρού, του Castelo Real de Mogador.
Οι ανταγωνίστριες θαλάσσιες δυνάμεις της Ισπανίας, της Αγγλίας και της Ολλανδίας προσπάθησαν ανεπιτυχώς να κυριαρχήσουν στην πόλη, η οποία παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Πορτογάλων. Το 17ο αιώνα αποτελούσε κύριο κέντρο εξαγωγής ζάχαρης καθώς και αγκυροβόλι πειρατών.
Η τωρινή πόλη χτίστηκε το 18ο αιώνα από το Μοχάμεντ Γ’, ο οποίος ήθελε να στρέψει το βασίλειό του προς τον Ατλαντικό με στόχο να έχει περισσότερη επαφή με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Αρχικά ονομάστηκε «Souira» (δηλαδή μικρό οχυρό), αλλά με την πάροδο του χρόνου μετονομάστηκε σε «Εs Souira»(δηλαδή καλοσχεδιασμένη). Από την ίδρυσή της μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη αποτελούσε το κύριο λιμάνι του Μαρόκου για τα προϊόντα που κατέφταναν από την υποσαχάρια Αφρική και το Τιμπουκτού, καθώς και από το Μαρακές.
Η Παλιά Πόλη ή Μεντίνα υπάγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα σπίτια είναι ψηλά, λευκά αρχοντικά, διώροφα και τριώροφα, με μπλε παράθυρα, θυμίζοντας την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Εντούτοις, πολλά έχουν υποστεί ζημιές από την έντονη υγρασία που προέρχεται από τις ομίχλες του Ατλαντικού. Αν και οι πύλες εισόδου στην πόλη είναι στενές, τα εσωτερικά σοκάκια είναι αρκετά φαρδιά, προσφέροντας την αίσθηση της απλοχωριάς. Στις πλακόστρωτες πλατείες της πόλης και κατά μήκος των κύριων οδών, έμποροι πωλούν κάθε λογής προϊόντα, όπως χαλιά, τραπεζάκια από σίδερο, παντόφλες, μπαμπού, έργα τέχνης (πίνακες) καθώς και διάφορα είδη μπαχαρικών και μυρωδικών.
Η απαγόρευση οχημάτων στην πόλη μετατρέπει την περιήγηση σε ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία, ειδικά για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον αδυσώπητο θόρυβο των μεγαλουπόλεων. Περπατώντας στην πόλη, ο επισκέπτης καταλήγει στο αμυντικό τείχος που την περικυκλώνει. Στη μία άκρη βρίσκεται το κάστρο με τα κανόνια έτοιμα να την προστατέψουν από τους πειρατές.
Στην άλλη, το χτιστό λιμάνι με τις εκατοντάδες ψαρόβαρκες και ψαροκάικα. Στο δρόμο δεκάδες πωλητές έχουν στήσει πάγκο και πωλούν την πλούσια λεία του ωκεανού - σαρδέλες, γαρίδες, αστακούς, καραβίδες, καβούρια, κάθε λογής ψάρια και θαλασσινά.
Η διαδικασία απλή: ο πελάτης επιλέγει, κάθεται σε κάτι πρόχειρα τραπεζάκια και περιμένει να του τα ψήσουν επιτόπου. Η διαδικασία του φαγητού πλάι στη θάλασσα, με θέα την πόλη και τη μυρωδιά των ψημένων θαλασσινών να γεμίζει την ατμόσφαιρα, είναι αξέχαστη. Λίγο πιο πέρα, μια αμμουδερή παραλία για κολύμπι - το καλοκαίρι οι αέρηδες του Ατλαντικού την κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις του wind surf.

Οι παλιότεροι θρύλοι των Κανάριων Νησιών αφηγούνται πως ο Γκουαγιότα, ο θεός του κακού, αιχμαλώτισε κάποτε τον Μαγές, θεό του φωτός και του ήλιου, και τον έκλεισε στα ριζά του βουνού Τέιδε. Τότε οι κάτοικοι της περιοχής ζήτησαν τη βοήθεια του Ατσαμάν, του υπέρτατου θεού τους, κι εκείνος νίκησε τον Γκουαγιότα, και ελευθέρωσε τον Μαγές και έστησε τον κρατήρα που σήμερα βλέπουμε στο βουνό…
Αυτός είναι ένας μόνο από τους αναρίθμητους θρύλους που συνοδεύουν το όρος Τέιδε, το τρίτο υψηλότερο ηφαίστειο του κόσμου, μετά τα Μάουνα Λόα και Μάουνα Κέα στη Χαβάη. Με ύψος 3.718 μ. είναι φυσικά και η υψηλότερη κορυφή της Ισπανίας! Ο σχηματισμός του άρχισε πριν από 170.000 χρόνια μετά τη γιγαντιαία κατάρρευση της ηφαιστειακής δομής, που ήταν ακόμη μεγαλύτερο από αυτό που υπάρχει σήμερα. Έτσι δημιουργήθηκε η καλντέρα της LasCañadas. Σήμερα μπορούμε να δούμε μόνο μέρος της έκτασης επειδή, καθώς το εσωτερικό του Teide μεγάλωσε, σταδιακά γεμίζει την καλντέρα με τα υλικά της.

Μεγαλοπρεπές και επιβλητικό, το όρος Τέιδε κέντριζε ήδη από την αρχαιότητα το ενδιαφέρον των περιηγητών. Ακόμα και ο Ηρόδοτος έχει γράψει δύο φορές γι’ αυτό: «(...) Ο Άτλας είναι ανυψωμένος και έχει κυλινδρική μορφή. Λέγεται ότι είναι τόσο ψηλό που δεν μπορεί κανείς να δει την κορυφή του λόγω των σύννεφων που την τυλίγουν τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα. Οι ντόπιοι αποκαλούν το βουνό Πυλώνα του Ουρανού (...) ». Το άλλο απόσπασμα έχει ως εξής: "(...) Υπάρχει ένας λόφος αλατιού που ονομάζεται Άτλας και είναι στρογγυλός και απότομος και τόσο ψηλός ώστε η κορυφή του δεν μπορεί να διακριθεί σαφώς (...)".

Κατά την Αναγέννηση, πολλοί ιστορικοί και περιηγητές αρχίζουν να αναγνωρίζουν και να συσχετίζουν τα νησιά του Ατλαντικού με τα απομεινάρια της Ατλαντίδας, και το Τέιδε με τον Άτλαντα, θεωρώντας τα Κανάρια Νησιά ως τα υψηλότερα μέρη της βυθισμένης ηπείρου. Στην εποχή των Ανακαλύψεων μάλιστα, το Τέιδε με το επιβλητικό του ύψος, θεωρήθηκε ως το υψηλότερο βουνό στον κόσμο, και χρησιμοποιήθηκε ως πλοήγηση στον Ατλαντικό Ωκεανό από Ισπανούς, Πορτογάλους και Βρετανούς ναυτικούς.

Από τη Μέση Ανατολή (Εύφορη Ημισέληνο), όπου ξεκίνησε η γεωργική επανάσταση, τα δημητριακά πέρασαν μέσω του Νείλου (Αιγύπτου και Νουβίας) στα υψίπεδα της Αιθιοπίας.    
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι τα ενδημικά φυτά που εξημέρωσαν/καλλιέργησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του Κέρατος, όπως το τεφ (Teff): το κυριότερο δημητριακό της Αιθιοπίας (πολύ λεπτό), από το οποίο παρασκευάζουν την ιντζέρα (Injera, κρέπα σαν ψωμί).
Άλλο ένα δημητριακό που χρησιμποιούν ευρύτατα είναι το κεχρί (Finger millet, "Dagusa"), που το μαγειρεύουν και το τρώνε σαν πηγή αμύλου, αλλά παράγουν από αυτό και την παραδοσιακή τους μπύρα (Ντάλα).
Επίσης χρησιμοποιούν την ψευτομπανάνα, το ενσέτ - τα φύλλα της μοιάζουν σαν της μπανανιάς. Παίρνουν ένα κομμάτι του κορμού, το θάβουν για να δημιουργηθεί κάποια ζύμωση και μετά το χρησιμοποιούν σαν ψωμί. 
Το κυριότερο όμως, πιο διάσημο από τα φυτά της Αιθιοπίας: η καφέα.  Ενδημικό της επαρχίας Κάφα στη νοτιοδυτική Αιθιοπία, απ΄ όπου μάλλον προέρχεται και το όνομα (αραβικό κάουα/kahwah, τουρκικό καχβέ). Οι Αιθίοπες το λένε μπούνα. Σύμφωνα με ένα μύθο, η επίδραση των καρπών του φυτού αυτού στη συμπεριφορά παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από έναν Αιθίοπα βοσκό, ο οποίος πρόσεξε ότι τα πρόβατά του γίνονταν υπερδραστήρια μόλις έτρωγαν τα "κόκκινα κερασάκια" από κάποιο συγκεκριμένο φυτό. Δοκιμάζοντάς τα και ο ίδιος έγινε κι αυτός υπερδραστήριος! Κάποιος καλόγερος που περνούσε από εκεί τον κατέκρινε επειδή "έτρωγε το φρούτο του Διαβόλου". Πάντως οι μοναχοί σύντομα ανακάλυψαν ότι ο καρπός από το γυαλιστερό καταπράσινο φυτό τους βοηθούσε να μένουν ξύπνιοι για τις προσευχές τους. Από αυτούς πέρασε στις αυλές της πολιτικής εξουσίας και τελικά απλώθηκε στις μάζες. Από την Αιθιοπία πέρασε στην Υεμένη, όπου η καλλιέργειά του πέτυχε και από το 17ο αιώνα έγινε διάσημο εξαγωγικό προϊόν από το λιμάνι Αλ Μάχα (Μόκα), όπου οι Ευρωπαίοι άνοιξαν πρακτορεία, προξενεία κλπ. και έτσι έμεινε το όνομα Μόκα. Από εκεί μεταδόθηκε στην υπόλοιπη Αραβία, την Περσία, την Αίγυπτο και τη Συρία. Οι Άραβες ήταν οι πρώτοι που το υιοθέτησαν σαν ρόφημα, συχνά προσθέτοντας γαρύφαλλο, κανέλλα, κάρδαμο και γλυκάνισο. Η ορμητική εξάπλωση του Ισλάμ μέχρι την Ισπανία βοήθησε στην περαιτέρω διάδοση του καφέ.
Η συνήθεια της καθημερινής πόσης καφέ έφερε σημαντικές αλλαγές στην οικονομία, τη διατροφή και την κουλτούρα της ανθρωπότητας. Ο καφές είναι πλέον το κυρίαρχο ρόφημα του πλανήτη.

Ο Δρόμος του Αγίου Ιακώβου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα χριστιανικά προσκυνήματα από τους μεσαιωνικούς χρόνους. Λένε πως οι Απόστολοι Ιάκωβος και Ιωάννης, τα παιδιά του Ζεβεδαίου, μετά τη Σταύρωση και την Ανάληψη του Ιησού, θέλησαν να διαδώσουν το Ευαγγέλιο στους ειδωλολάτρες. Ο μεν Ιωάννης επέλεξε να στραφεί ανατολικά, πέρα από τον Ευφράτη, ενώ ο Ιάκωβος, αφού πρώτα άρχισε να κηρύττει στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια, πήρε την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από τον αδελφό του. Έτσι βρέθηκε στην απώτατη Δύση, στην Ισπανία. Ο Ιάκωβος δεν πέτυχε πολλά πράγματα και επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ. Εκεί, το έτος 44, θανατώθηκε από τον Ηρώδη Αγρίππα και το σώμα του πετάχτηκε στα σκυλιά. Ήταν ο πρώτος Απόστολος που μαρτύρησε για την πίστη του. Λένε πως οι μαθητές του πήραν το ακέφαλο σώμα, το μετέφεραν στην Ισπανία, στην πιο απόμακρη δυτική της πλευρά, εκεί που η στεριά χάνεται στη θάλασσα και το έθαψαν. Στο μέρος εκείνο χτίσανε μια μικρή εκκλησία και μετά το γεγονός ξεχάστηκε. Η ιδέα ότι ο Ιάκωβος κήρυξε στην Ισπανία, άρχισε να διαδίδεται στη Δύση από τον 7ο αιώνα και μετά. Ήταν η εποχή που οι Άραβες είχαν αρχίσει να εξαπλώνονται στην Ιβηρική χερσόνησο. Ο τάφος, που σύμφωνα με την παράδοση είναι θαμμένα τα λείψανα του Αποστόλου Αγίου Ιακώβου, ανακαλύφθηκε το 813 από έναν ερημίτη μοναχό, τον Πελάγιο. Την εποχή εκείνη ο Αλφόνσος Β' βασίλευε στην Αστούρια και ο Καρλομάγνος ήταν αυτοκράτωρ της Δύσης.
Κατά τον Μεσαίωνα το προσκύνημα ήταν μια από τις πιο χαρακτηριστικές μορφές έκφρασης του θρησκευτικού συναισθήματος. Οι βαθύτεροι λόγοι έχουν τις ρίζες τους στη χριστιανική αντίληψη ότι η ίδια η ζωή είναι ένα προσκύνημα, και όταν από τον 2ο αιώνα οι πιστοί άρχισαν να λατρεύουν τα οστά των αγίων, στα οποία απέδιδαν δυνάμεις θαυματουργικές, τα μέρη όπου αυτά βρίσκονταν έγιναν τόποι λατρείας. Με τον καιρό, ο συνδυασμός της εξομολόγησης με ένα προσκύνημα εθεωρείτο σαν η καλύτερη συνταγή για τη συγχώρεση των αμαρτιών. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα η διαδρομή ήταν πολύ δημοφιλής. Τον 12ο αιώνα επισκέπτονταν ετησίως το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα περίπου 500.000 πιστοί. Το μέγεθος είναι τεράστιο, αν συγκριθεί με τον πληθυσμό της Ευρώπης της εποχής εκείνης, που τον υπολογίζουν σε 60.000.000. Ωστόσο, η μαύρη πανούκλα, η προτεσταντική μεταρρύθμιση και οι πολιτικές αναταραχές στην Ευρώπη, οδήγησαν στην παρακμή της. Μέχρι τη δεκαετία του 1980, ελάχιστοι προσκυνητές έφθαναν στο Σαντιάγκο ετησίως. Από τότε, όμως, η διαδρομή έχει προσελκύσει έναν αυξανόμενο αριθμό προσκυνητών από όλο τον κόσμο.

Πολύχρωμη χώρα, με μοντέρνες αλλά και μεσαιωνικές πόλεις, υπέροχους κήπους, ψηλά βουνά αλλά και απέραντη έρημο.

Αυτή η χώρα στο βορειοδυτικό άκρο της Αφρικής φαίνεται να αγαπά ιδιαίτερα τους μύθους. Σύμφωνα με τη μαροκινή παράδοση, ο ελληνικής καταγωγής ημίθεος με το όνομα Ηρακλής διάλεξε τον χώρο όπου εκτείνεται πλέον το σημερινό Μαρόκο για να κάνει έναν ακόμη άθλο του. Κρατώντας λοιπόν με το ένα χέρι του την Ευρώπη και με το άλλο την Αφρική άφησε να περάσει με ορμή ανάμεσά τους το αλμυρό νερό του Ατλαντικού και έτσι γεννήθηκε η Μεσόγειος. Το σημείο όπου απέμεινε η «ουλή» το ονόμασε Γιβραλτάρ και την καινούργια γη που απλώθηκε νοτιότερα την αποκάλεσε Μαρόκο. Από τη μία πλευρά της η νέα χώρα αγνάντευε τον παγωμένο Ατλαντικό και από την άλλη τη νέα θάλασσα, ενώ προς ανατολάς συνόρευε με την Αλγερία και προς τον Νότο με τη Μαυριτανία. Για να μη νιώθουν μοναξιά οι ντόπιοι, ο Ηρακλής τούς έφερε νέους κατοίκους από το Μάλι και το Σουδάν και έτσι γεννήθηκαν οι πρώτοι Βερβερίνοι, ενώ λίγο αργότερα κατέφθασαν εκεί τα πρώτα καραβάνια από το Ισραήλ, σχηματίζοντας τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα του κόσμου.

Ισπανοί εξερευνητές που συμμετείχαν στην πολιτική και στρατιωτική επιχείρηση (conquista) του 16oυ αιώνα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κυριαρχία της χώρας τους στην Κεντρική και Νότια Αμερική, εκτός από τη Βραζιλία, η οποία κατελήφθη από την Πορτογαλία.
"Κονκισταδόρες" στα Ισπανικά σημαίνει κατακτητές. Ακόμα και σήμερα οι κρίσεις των ιστορικών σχετικά με τη δράση των κονκισταδόρ είναι αντικρουόμενες. Ορισμένοι εστιάζουν κυρίως στο θάρρος και στη γενναιότητά τους, ενώ άλλοι υπογραμμίζουν την ωμότητά τους απέναντι στους ιθαγενείς και το θρησκευτικό τους φανατισμό. Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που τονίζουν ιδιαίτερα τη δίψα του πλούτου που τους εμψύχωνε. Ωστόσο, είναι εκείνοι που προσέφεραν στην Ισπανία την πιο εκτεταμένη αποικιακή αυτοκρατορία. Ήταν πράγματι τολμηροί και γενναίοι, σκληροί προς τους εχθρούς, διψασμένοι για περιπέτειες, αλλά και βαθιά θρησκευόμενοι. Στην πλειονότητά τους ήταν άνθρωποι σκληροί και αμόρφωτοι, αλλά ικανοί πολεμιστές. Οι ηγέτες τους ήταν συχνά γόνοι αριστοκρατικών οικογενειών, ωστόσο ανάμεσά τους υπήρχαν και άνθρωποι ταπεινής καταγωγής, στους οποίους η ανακάλυψη του Χριστόφορου Κολόμβου αποτελούσε ισχυρό πόλο έλξης. Αυτοί ήταν και οι σπουδαιότεροι αρχηγοί της κατάκτησης. Πράγματι, μεταξύ των πρώτων που ανακάλυψαν και κατέκτησαν το Νέο Κόσμο υπάρχουν λίγα ονόματα μελών επιφανών οικογενειών, ενώ οι περισσότεροι ήταν λαϊκής καταγωγής: ο Φρανσίσκο Πισάρο (ο κατακτητής του Περού), ο Φερνάντο Κορτές (ο στρατιωτικός ηγέτης που υπέταξε το Μεξικό), ο Βάσκο Νουνιέθ ντε Μπαλμπόα (με το όνομα του οποίου είναι συνδεδεμένο το άνοιγμα του δρόμου προς τον Ειρηνικό), ο Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο (ο οποίος συνέβαλε στην κατάκτηση του Περού), ο Πέντρο ντε Βαλντίβια (ο ιδρυτής της Χιλιανής πόλης Σαντιάγο και της Κονσεψιόν), ο Γκαρθία ντε Παρέδες (που κατέλαβε τη Βενεζουέλα), ο Μπελαλκάσαρ (κατακτητής του Ισημερινού και της Κολομβίας), οι Πέντρο ντε Αλβαράδο, Αλόνσο ντε Οχέδα, Σεμπαστιάν ντε, Φερνάντο ντε Σότο, Νικολάς ντε Eρέντια.
Οι κονκισταδόρες – οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Παλαιά και Νέα Καστίλη, την Εστρεμαδούρα και την Ανδαλουσία – έδρασαν μεταξύ των ετών 1500 και 1580, περίοδος η οποία οροθετεί την Ισπανική κατάκτηση. Η τελευταία, αρχικά είχε τη μορφή μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης, η οποία όμως διεξήχθη με τόσο σκληρές μεθόδους, που προκάλεσε την κατακραυγή ακόμα και των συγχρόνων τους, οι καταδικαστικές εκφράσεις των οποίων είχαν ιδιαίτερη ηθική αξία.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο είχε και ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας των επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν σκοπό τον εύκολο πλουτισμό, όχι μόνο των πρωταγωνιστών της κατάκτησης, αλλά και των χρηματοδοτών τους, κράτους και ιδιωτών (ανάμεσα στους οποίους ήταν συχνά η βασιλική οικογένεια και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του παλατιού). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική λεηλασία όλου του πλούτου των αμερικανικών πληθυσμών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να εργάζονται σκληρά και υπό συνθήκες δουλείας, στην υπηρεσία των κατακτητών.

Μία από τις πιο γοητευτικές χώρες της Νότιας Αμερικής, το Περού, φέρει μέχρι σήμερα τη σφραγίδα των αρχαίων Ινδιάνικων πολιτισμών και των Ισπανών κατακτητών του. Οι αρχαίες πόλεις και τα μουσεία τους με εκθέματα από όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς (Τσαβίν, Μοτσίκα, Τσιμού, Ίνκας κλπ.), τα επιβλητικά βουνά, τα κατάλευκα λάμα, οι παραδοσιακές μουσικές, τα χειροτεχνήματα της περουβιάνικης λαϊκής παράδοσης, τα περίφημα υφαντά με τα γεωμετρικά σχέδια, τα πολυποίκιλτα υφάσματα, τα έντονα χρώματα και κυρίως οι γελαστοί άνθρωποι που κρατούν παραδόσεις απαράλλακτες για αιώνες, μας φέρνουν σε επαφή με τον υπέροχο, μυστηριώδη κόσμο του Περού.

Τα Pasos, οι Αδελφότητες και οι Costaleros
Οι μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας (SemanaSanta) εκφράζουν την πιο βαθιά ριζωμένη παράδοση που εορτάζεται στην Ισπανία. Μία χώρα όπου ο άνεμος της Καθολικής παράδοσης πνέει δυνατά αιώνες τώρα, η Εβδομάδα των Παθών εκφράζει με ένταση τα Πάθη του Χριστού, και σε όλες τις πόλεις της χώρας οι δρόμοι γεμίζουν με χιλιάδες πιστούς που ακολουθούν με κατάνυξη τα λεγόμενα pasos, τους επιταφίους πάνω σε άρματα που αναπαριστούν συγκεκριμένες σκηνές από το Θείο Δράμα. Είναι συγκινητική μάλιστα η προέλευση των pasos: ξεκίνησαν να δημιουργούνται από τον 16ο αι., με σκοπός να «εξηγούν» στους αναλφάβητους πιστούς σκηνές από τη Βίβλο, που οι ίδιοι δεν θα μπορούσαν να διαβάσουν στη Βίβλο. Τα pasosείναι σωστά αριστουργήματα της λαϊκής τέχνης, κάποια μάλιστα είναι ηλικίας πέντε ή έξι αιώνων!
θεωρείται μάλιστα μεγάλη τιμή για έναν πιστό να είναι «costalero», να είναι δηλαδή ένας από αυτούς που σηκώνουν στους ώμους τους τα άρματα. Τα pasosανήκουν σε συγκεκριμένες Αδελφότητες(Cofradíasή Hermandades), που είναι αφιερωμένες στον Ιησού, στην Παναγία ή σε κάποιον άγιο της Καθολικής Εκκλησίας. Όλες έχουν τη δική τους ξεχωριστή φορεσιά και χρώματα, πολλές μάλιστα φορούν τα χαρακτηριστικά μυτερά καπέλα.

Πολλές από αυτές τις αδελφότητες μετρούν αιώνες ζωής, κάποιες άλλες δημιουργήθηκαν πριν λίγα χρόνια, όλες ωστόσο διαμορφώνονται βάση συγκεκριμένης ιεραρχίας και με ειδικά κριτήρια.
Είπαμε πόσο μεγάλη τιμή είναι για κάποιο μέλος της αδελφότητας να γίνει «costalero», φανταστείτε όμως την τιμή να είναι κάποιος «capataz» (καπατάθ), ο επικεφαλής δηλαδή της λιτανείας. Ο καπατάθ είναι επίσης μέλος της αδελφότητας και ο υπεύθυνος για την πορεία του paso, από τη στιγμή που θα βγει από τον ναό μέχρι και τη στιγμή που θα επιστρέψει. Αυτός δίνει τα παραγγέλματα στους costaleros, είτε με ένα σφυράκι που χτυπά πάνω στο paso, είτε απλά με τη φωνή του, ειδικά σε συνθήκες συνωστισμού.
Τα υπόλοιπα μέλη της αδελφότητας που ακολουθούν το paso είναι οι λεγόμενοι Ναθαρένος (Nazarenos), που φέρουν τα χαρακτηριστικά χρώματα της κάθε cofradía. Εκείνοι εξ αυτών που κρατούν (ή σέρνουν) έναν Σταυρό λέγονται Πενιτέντες (Penitentes), αναπαριστούν τους «αμαρτωλούς ναθαρένος» και καθόλη τη διάρκεια της λιτανείας περπατούν ξυπόλητοι, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα παραμένουν σιωπηλοί μέχρι το τέλος της λιτανείας.
 

Το φλαμένκο είναι ένα είδος τραγουδιού, κιθάρας και χορού που καθρεπτίζει την πολύπλοκη ψυχή της Ανδαλουσίας. Οι ρίζες του απλώνονται σε δώδεκα αιώνες και σε τέσσερις διαφορετικές κουλτούρες. Άνθισε στα μέσα του 19ου αιώνα, η ιστορία του όμως φθάνει στην εποχή πριν και μετά τη Ρεκονκίστα (Ανακατάληψη), την ιστορική δηλαδή περίοδο κατά την οποία οι Χριστιανοί βασιλιάδες ανακατέλαβαν την Ισπανία από τους Μουσουλμάνους.
Χωρίς τις τέσσερις πηγές του - αραβική, ανδαλουσιανή, σεφαρδιτική (εβραϊκή) και τσιγγάνικη - και τη μοναδική συνύπαρξη και μείξη της κουλτούρας τους, το φλαμένκο δεν θα υπήρχε όπως το ξέρουμε σήμερα. Γιατί όμως αυτή η εκφραστική λαϊκή τέχνη αναπτύχθηκε ειδικά σε αυτή την περιοχή; Η Ιστορία δείχνει μια ασυνήθιστη ανοχή της διαφορετικότητας των πολιτισμών κατά τη διάρκεια της κατοχής της Νότιας Ισπανίας από τους Μουσουλμάνους Άραβες. Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι ζούσαν μαζί για επτά αιώνες και, αν όχι σε απόλυτη αρμονία, τουλάχιστον στις αρχές με πολύ λίγες συγκρούσεις. Κατά τον τελευταίο αιώνα της επανάκτησης των εδαφών από τους Χριστιανούς, τα εναπομείναντα Μουσουλμανικά Βασίλεια έγιναν λιγότερο ανεκτικά προς τον Χριστιανικό πληθυσμό και κάθε φορά που οι Χριστιανοί βασιλείς νικούσαν τους Μουσουλμάνους, υπήρχαν ξεσπάσματα βίας που επισκίαζαν αυτές τις νίκες.
Μέσα σε αυτό το ταραχώδες σκηνικό έκαναν την εμφάνισή τους και οι πρώτες νομαδικές τσιγγάνικες φυλές της Ισπανίας. Η γλώσσα που μιλούσαν δεν έμοιαζε με καμιά από τις γνωστές λατινικές και οι τρόποι και το ντύσιμό τους ήταν πολύ διαφορετικά από αυτά του τότε Δυτικοευρωπαϊκού κόσμου. Πιθανότατα προήλθαν από την Ινδία και είχαν ξεκινήσει από την περιοχή Punjab γύρω στο 850 μ.Χ.
Για να ελέγξουν τις ξένες επιρροές, οι καθολικοί βασιλείς δημιούργησαν την Ιερή Εξέταση. Όσοι δεν υπάκουαν σε αυστηρούς κοινωνικούς, φυλετικούς και θρησκευτικούς όρους εξορίζονταν, φυλακίζονταν, βασανίζονταν ή δολοφονούνταν. Όσοι συγκρούονταν ή πίστευαν ότι θα διωχθούν από την Ιερά Εξέταση έφευγαν από τη χώρα. Άλλοι κατέφευγαν στις ορεινές απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές της Σιέρα Μορένα και της Σιέρα Νεβάδα. Αυτοί οι πρόσφυγες έγιναν γνωστοί με τον αραβικό όρο "φελάγκ μένγκου" (felag mengu) που σημαίνει “φυγάδες χωρικοί”. Στις μικρές νέες κοινότητες των "felag mengu" οι τσιγγάνοι (gitanos), η τέταρτη ισπανική κουλτούρα, βρήκαν "αδελφές ψυχές". Η λέξη φλαμένκο πιθανώς να προέρχεται από τους φελάγκ μένγκου.
Η συγχώνευση των Τσιγγάνων με τους Εβραίους, τους Μουσουλμάνους και τους Ανδαλουσιανούς σε αυτά τα απομακρυσμένα χωριά οδήγησε στην πρώιμη έκφραση του φλαμένκο σχεδόν 350 χρόνια αργότερα. Η διαδικασία αυτή της διασκευής και προσαρμογής συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.
Αρχικά το φλαμένκο, ως το τραγούδι των φτωχών και των εξορισμένων, δεν παρουσιαζόταν σε κοινό. Κάπου στα τέλη του 18ου αιώνα άρχισε να παρουσιάζεται σε ντόπιες ταβέρνες με τη συνοδεία κιθάρας και γύρω στο 1850 είχε μπει σε πολλές νέες ταβέρνες - καφέ (cafe cantante). Περισσότερος κόσμος το γνώριζε και είχε χάσει την κακή του φήμη. Οι καλλιτέχνες συνέχισαν να είναι χαμηλής κοινωνικής τάξης, αλλά το φλαμένκο άρχισε να έχει θαυμαστές ανάμεσα στους μορφωμένους και τους πλούσιους. Το φλαμένκο με τη συνοδεία κιθάρας και χορού ήταν πλέον αποδεκτό και πιο προσιτό.
Το σόλο παίξιμο της κιθάρας μετατράπηκε από απλή ανάγκη συνοδείας των τραγουδιστών σε μια τέχνη. Κιθαρίστες όπως οι Πάκο Πένια, Πάκο δε Λουθία και Τοματίνο έχουν γίνει παγκοσμίως γνωστοί.
Στο χορό αυτό που μετράει είναι η γοητευτική κίνηση των ποδιών, γι' αυτό και τα φορέματα με τους φραμπαλάδες έχουν ένα ψηλό σκίσιμο στο μπροστινό τους μέρος.

Εντυπωσιακοί βράχοι, κτίρια στο χείλος του γκρεµού, ένα φαράγγι που στη θέα του και µόνο προκαλεί δέος, ένας ποταµός που χωρίζει την πόλη στα δύο και µια επιβλητική γέφυρα που ενώνει τις δύο πλευρές της. Βρεθήκαμε στη Ρόντα της Ισπανίας, ένα από τα pueblos blancos (λευκά χωριά) της Ανδαλουσίας. Φημισμένη για τη γέννηση της μοντέρνας ταυρομαχίας και ξακουστή για το φαράγγι «El Tajo», η περιοχή μας έδωσε εμπειρίες που δύσκολα θα μπορέσουμε να ζήσουμε κάπου αλλού... Με μία σύντομη περιήγηση στα γραφικά σοκάκια και τη γέφυρα Puente Nuevο, καταλάβαμε αμέσως γιατί η Ρόντα ενέπνευσε τον Χέμινγουεϊ να γράψει το συγκλονιστικό μυθιστόρημα «Για ποιον χτυπά η καμπάνα». Κάναμε ατελείωτες βόλτες στην πιο γραφική πλατεία, την Plaza Duquesa de Parcent και επισκεφθήκαμε την αρένα ταυρομαχιών Plaza de Toros, μία από τις παλαιότερες και πιο γραφικές της Ισπανίας. Εντυπωσιστήκαμε από την εκκλησία Santa Maria del Mayor - ένα μείγμα γοτθικού και αναγεννησιακού στυλ- τα τείχη της πόλης και τα αραβικά λουτρά. Το σκηνικό στη Ρόντα είναι απλά μαγευτικό...

Αν πρέπει να βρεις μία λέξη που δεν θα ταίριαζε ποτέ στον Αντόνι Γκαουντί, σίγουρα θα ήταν «συμβατικός». Η μεγαλύτερη μορφή της Καταλωνίας (και ολόκληρης της Ισπανίας) στην αρχιτεκτονική, ή τουλάχιστον η πιο αναγνωρίσιμη, ο Αντόνι Γκαουντί σημάδεψε με το πέρασμά του τον 20ο αιώνα, ξεκινώντας από την εποχή που το κίνημα των Modernistes σήμαινε την καλλιτεχνική αναγέννηση της Καταλωνίας. Δημιούργησε τα πιο εμβληματικά κτίρια της Βαρκελώνης, όπως η Κάζα Μπατλιό (Casa Battló), η Κάζα Μιλά (Casa Milà), το Πάρκο Γκουέλ (Parc Güell) και φυσικά το σήμα-κατατεθέν της καταλανικής πρωτεύουσας, την Σαγράδα Φαμίλια, που βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή. 

Ενας συνδυασμός τριών πόλεων, τριών πρωτευουσών, τριών πολιτισμών. Περνάς από την μία πόλη  στην άλλη και γοητεύεσαι. Ποια να ξεχωρίσεις, ποια να σε κατακτήσει; Περιμένεις στο τέλος αφού τις γνωρίσεις και τις τρείς να βγάλεις τα συμπεράσματα σου και πάλι μένεις μπερδεμένος. Ποια προτιμάς τελικά; Η καθεμία έχει τον λόγο της για να σε κατακτήσει .
Η αρχοντική πρωτεύουσα Μαδρίτη, καστελιάνα στην ψυχή, εκφράζει όλο το δυναμισμό της χώρας. Ο πολιτιστικός της πλούτος είναι τεράστιος αφού εδώ βρίσκονται τα σημαντικότερα μουσεία της χώρας, ενώ δεν υστερεί σε δυναμισμό. Δράση και ζωντάνια στις πλάθας ( πλατείες ) της και στους δρόμους της, στις αβενίδος (λεωφόρους) της, στα εμπορικά της κέντρα που κατακτούν όλες τις ηλικίες, ενώ το γήπεδο της Ρεάλ και η παλαιά πόλη γύρω από την Πλάθα Μαγιόρ ( Κεντρική Πλατεία ) αποτελούν άλλο ένα μαγνήτη.
Η Βαλένθια, άγνωστη και παραμελημένη μέχρι πρόσφατα, μπήκε δυναμικά στον τουριστικό χάρτη με την αναπαλαίωση και πεζοδρόμηση του ιστορικού κέντρου, με την επέκταση και ανάδειξη της μαρίνας της, αλλά κυρίως χάρις στην Πόλη των Τεχνών και των επιστημών   που σχεδίασε ένα διάσημο τέκνο της : ο Σαντιάγκο Καλατράβα , στις εκβολές του Τούρια. Κτήρια που θυμίζουν σκελετούς προϊστορικών ζώων και φανταστικών όντων την κοσμούν.
Στο τέλος είναι η Βαρκελώνη, τόσο μοναδική, τόσο μεσογειακή, τόσο πλούσια σε εικόνες, αποτελεί το όνειρο όλων μας. Την φήμη της στηρίζουν τα πασέο της, τα κτήρια του Γκαουντί, το Μπάριο Γκότικο, το Πουέρτο Ολύμπικο, το Μοντχούικ και το στάδιο Καμπ Νόου της Μπάρτσα. Πλούσια πολιτιστικά με μουσεία των μεγάλων δημιουργών που γεννήθηκαν η έζησαν εδώ: Πικάσο , Μιρό , Νταλί. Η γοητεία της όμως βρίσκεται έξω στις πλατείες , στο βουλεβάρδο, στην Ράμπλα , στις παραθαλάσσιες ζώνες της όπου δεν χορταίνεις να περπατάς και να απολαμβάνεις κάθε στιγμή της μέρας και της νύχτας τρώγοντας και διασκεδάζοντας.
Στιγμές του ταξιδιού
Οι ταξιδιώτες που επιλέγουν αυτό το ταξίδι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον πλούτο, τις αντιθέσεις, τις ομοιότητες, την ομορφιά της κεντρικής και της Νότιας Ισπανίας. Από τις μεσαιωνικές πόλεις της Καστίλης στα λευκά χωριά του Νότου .
Από τη Μαδρίτη, αρχόντισσα καστελιάνα, ζωντανή,  με το Πράδο  και τα άλλα σημαντικά μουσεία της αλλά και με την έδρα της Ρεάλ.
Από εκεί στον Νότο, με διαδρομές που μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε την χώρα σε βάθος,  από τα υψίπεδα της Καστίλης στην πεδιάδα του Γουαδαλκιβίρ, την πεδιάδα της Ανδαλουσίας προς τα Λευκά χωριά και την Ρόντα και προς πόλεις που δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να τις συστήσουμε: την Σεβίλλη, την Γρανάδα, την Κόρδοβα, με μνημεία ξακουστά: την Αλάμπρα, το Αλκάθαρ, τη Μεθκίτα, που μας θυμίζουν το ανατολίτικο παρελθόν τους, αλλά και με την γοητεία της  καθημερινότητας τους  που την ζούμε όταν περπατάμε στην Σάντα Κρουζ ή στο Μπάριο Χούδιο ή στο Αλμπαιθίν ή όταν κάνουμε την κρουαζιέρα στον Γουαδαλκιβίρ ή όταν παρακολουθούμε ένα παθιασμένο φλαμένγκο.
Καταλήγουμε στην ολοζώντανη Καταλονία και στο διαμάντι της, τη μεσογειακή Βαρκελώνη, την οποία θα απολαύσουμε με τις πλούσιες ξεναγήσεις μας του εξειδικευμένου στην ισπανική κουλτούρα αρχηγού μας. 

Μαυριτανία, η χώρα που στο μεγαλύτερό της μέρος αποτελείται από έρημο, παρουσιάζει μία πολιτισμική αντίθεση, με τους Αραβο- Βέρβερους στο βορρά και τους Μαύρους Αφρικανούς στο νότο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της είναι νομάδες.
Στο Μεσαίωνα η Μαυριτανία ήταν η βάση των Αλμοραβίδων, οι οποίοι διέδωσαν τον Ισλαμισμό σε όλη την περιοχή και ήλεγχαν για ένα διάστημα το ισλαμικό κομμάτι της
Ισπανίας. Το 15ο αιώνα Ευρωπαίοι έμποροι άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για τη Μαυριτανία και το 1814 η χώρα τέθηκε υπό Γαλλική κυριαρχία. Τα κσουρ (οχυρωμένοι οικισμοί, πόλεις των καραβανιών) δημιουργήθηκαν μεταξύ του 8ου και του 14ου αιώνα ως ενδιάμεσοι σταθμοί στο δρόμο των καραβανιών ανάμεσα στο Μαρόκο και στα αφρικανικά βασίλεια. Ήκμασαν ως εμπορικά κέντρα αλλά αργότερα ερήμωσαν. Οι πόλεις αυτές συμπεριλήφθηκαν το 1996 στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Αξιόλογη είναι επίσης η μουσική παράδοση στη χώρα. Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα είναι έγχορδα και κρουστά, ενώ οι γυναίκες παίζουν διαφορετικά μουσικά όργανα από τους άνδρες. Κατά παράδοση στη Μαυριτανία υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τρόποι παιξίματος: ο λευκός τρόπος, ο μαύρος και ο μιγαδικός, που απηχούν τις τρεις βασικές εθνοτικές ομάδες.
Στη συνείδηση των Δυτικοευρωπαίων, η Μαυριτανία θεωρείται κάθε άλλο παρά κέντρο
αστικού πολιτισμού. Έτσι, εκπλήσσει το γεγονός ότι πολλές πόλεις τns ερήμου στη χώρα αυτή, υπήρξαν επί αιώνες τόποι καλλιέργειας τns παιδείας και ότι στις Σχολές του Κορανίου περιπλανώμενοι μουσουλμάνοι, κήρυκες, ποιητές και λόγιοι των επιστημών του Δικαίου και τns Ιστορίας μετέδιδαν τις γνώσεις τουs στις τέχνες και στις επιστήμες.
Σημαντική ήταν στο παρελθόν και η παραγωγή και αντιγραφή χειρόγραφων βιβλίων. Υπολογίζεται ότι οι βιβλιοθήκες της χώρας φιλοξενούν περίπου 40.000 ιστορικά χειρόγραφα και αντίγραφα, μεταξύ των οποίων και αντίγραφα τns περιόδου των Αλμοραβιδών (10os αι.) καθώς και πρωτότυπες εκδόσεις, όπως μια Γραμματική του Αβερρόη που βρέθηκε στο Μπουτιλιμίτ.

Αυτό σημαίνει το αραβικό όνομά του (al-Mamlakahal-Maghribiyyah). Κι όμως το Μαρόκο, μοιάζει περισσότερο με εξωτικό ανατολίτικο παραμύθι. Σουλτάνοι, πολεμιστές, χαρέμια και καραβάνια ξεπροβάλλουν θαρρείς, από κάσμπες (οχυρά), οάσεις, παλάτια, πύργους και τζαμιά. Αναμειγνύονται σε ένα ιδιόμορφο σύμπλεγμα, με ένα κράμα ευρωπαϊκών επιρροών, ισλαμικού και σύγχρονου πολιτισμού… ζυμωμένα μαζί τους ανά τους αιώνες, σε ένα τόπο-πύλη της Δύσης προς την Αφρική.

‘Μαρόκο’ από τη λέξη Marrakesh (το μεσαιωνικό λατινικό όνομα της πρώην πρωτεύουσάς  του Μαρακές), δάνειο από την ‘MurN'Akush’ («Χώρα του Θεού») των Βέρβερων (από την αραβική λέξη Al Barbar εκ του ελληνικού ‘βάρβαρος’).

Και μόνο τόσα ονόματα αντανακλούν την πολύπτυχη ιστορία και κουλτούρα μιας χώρας γεμάτης αντιθέσεις, που ξεσηκώνει τις αισθήσεις.. Παλιό και νέο συγκρούονται αέναα και σαν από θαύμα ισορροπούν. Οι αυτοκρατορικές Φεζ, με την απαράμιλλη μεδίνα της (παλιά πόλη εντός των τειχών), Μεκνές με την θαυμαστή πύλη Μανσούρ, Μαρακές, με την πιο πολυσύχναστη πλατεία στην Αφρική Τζεμάα Ελ Φνα. Αλλά και μια Καζαμπλάνκα, με ευρωπαϊκών προδιαγραφών εμπορικά κέντρα στην παραθαλάσσια La Corniche, δορυφορικά πιάτα αλλά και μιναρέδες. Καβαλάρηδες σε καμήλες και γαϊδούρια (αν φωνάξουν ‘Balak!’ κάντε άκρη), αφοσιωμένοι στα κινητά τους.

Ένα χορταστικό οδοιπορικό- κατάδυση στις πιο σαγηνευτικές γεωγραφικές και πολιτιστικές γωνιές. Από τη μια πολυεπίπεδη εξερεύνηση απ’ άκρη σ’ άκρη κι από την άλλη χαλάρωση στα κρυμμένα στολίδια ‘ριάντ’: παλιά αρχοντόσπιτα που τώρα λειτουργούν ως σύγχρονοι ξενώνες, με µεγάλες, όμορφες εσωτερικές αυλές και οντάδες περιµετρικά. Κάποια προσφέρουν χαµάµ και ταράτσες με θέα, για φαγητό, καφέ με κανέλα, τσάι με μέντα, λαχταριστά σιροπιαστά, τσουρέκι με αμύγδαλο και πορτοκάλι.

Οι μη φιλότεχνοι τον έχουν ακουστά ως «σύζυγο της Φρίντα Κάλο» και αυτό είναι μέγα λάθος. Διότι ο Ντιέγκο Ριβέρα υπήρξε ο Νο 1 τοιχογράφος μεγάλης κλίμακας της Λατινικής Αμερικής και μάλιστα τόσο δημοφιλής ώστε παρά το κομμουνιστικό του φρόνημα ελάμβανε αναθέσεις ακόμη και στις ΗΠΑ. Μέχρι και ο ίδιος ο Ροκφέλερ τον προσέλαβε… Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Γεννήθηκε το 1886 στην πόλη Γκουαναχουάτο του Μεξικού. Ο πατέρας του ήταν μασόνος φιλελεύθερων αρχών, δάσκαλος και με καταγωγή από εβραϊκή οικογένεια, η οποία είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό. Από νωρίς ο Ριβέρα έδειξε καλλιτεχνική κλίση και σε ηλικία δέκα ετών γράφτηκε στην Ακαδημία Τεχνών του Σαν Κάρλος. Όταν ενηλικιώθηκε πήρε κρατική υποτροφία και πήγε στην Ισπανία για να συνεχίσει τις σπουδές. Όταν πήρε πτυχίο έκανε ένα μεγάλο ταξίδι στην Ιταλία για να μελετήσει ενδελεχώς τις νωπογραφίες της Αναγέννησης και κατέληξε στο Παρίσι όπου η ζωγραφική έβραζε στις αρχές του 20ού αιώνα. Εκεί επηρεάστηκε από τον Σεζάν, εντρύφησε στον κυβισμό και προσπάθησε να βρει το προσωπικό του ύφος. Ωστόσο στους καλλιτεχνικούς κύκλους ήταν πιο γνωστός για τις ερωτικές κατακτήσεις του. Μέχρι να επιστρέψει στο Μεξικό είχε ήδη κάνει δύο εξώγαμα παιδιά: ένα αγόρι με τη ζωγράφο ΑνζελίνΜπελόφ και ένα κορίτσι με την επίσης ζωγράφο Μαρία Βορομπίεφ - Στρεμπέλσκα. Μπορεί να άφησε πίσω του κι άλλα, αλλά αυτό δεν είναι γνωστό.
Στη γενέτειρα αφίχθη το 1921, όταν εξελέγη πρόεδρος της χώρας ο μεταρρυθμιστής και υποστηρικτής των τεχνών Αλβάρο Ομπρεγκόν. Πλέον το Μεξικό έκανε αναθέσεις και ο Ριβέρα, μαζί με τους ομοτέχνούς του Χοσέ Ορόσκο, ΝταβίντΣικέιρος και ΡουφίνοΤαμάιουπήρξαν οι πρωτεργάτες του νέου εικαστικού κινήματος που ονομάστηκε Μεξικάνική Αναγέννηση της Νωπογραφίας. Στο πλαίσιο των κρατικών αναθέσεων, ο νεοφερμένος τοιχογράφος φιλοτέχνησε μια σειρά από έργα μεγάλης κλίμακας για λογαριασμό του Υπουργείου Παιδείας. Μία από αυτές τις αναθέσεις αφορούσε και την Προπαρασκευαστική Σχολή όπου ήταν μαθήτρια η Φρίντα Κάλο – ένα από τα 35 κορίτσια ανάμεσα σε 2000 αγόρια. Εκεί, πάνω στη σκαλωσιά, τον είδε για πρώτη φορά… προτού πέσει πάνω της το λεωφορείο και προτού αποφασίσει να γίνει και η ίδια ζωγράφος.Τότε εκείνος ήταν ήδη παντρεμένος με το μοντέλο και συγγραφέα ΛούπεΜαρίν και είχε μαζί της δύο κόρες.
Οι κρατικές νωπογραφίες έκαναν το Ντιέγκο Ριβέρα διάσημο. Σε αυτές διαμόρφωσε το προσωπικό ύφος του. Χρησιμοποιούσε τολμηρά και ζωηρά χρώματα και ζωγράφιζε μεγάλες επίπεδες αφαιρετικές φιγούρες με σαφείς επιρροές από την τέχνη των Αζτέκων. Οι τοιχογραφίες του αναπαριστούσαν ιστορίες από τημεξικάνικη ιστορία και κοινωνίακαι ως εκ τούτου αποκτούσαν μνημειακό χαρακτήρα. Εκείνη την εποχή η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα του Μεξικού, οπότε και άρχισαν οι αναθέσεις στις ΗΠΑ.
Ο Ντιέγκο Ριβέρα πέρα από καταξιωμένος ζωγράφοςυπήρξεγνωστό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος του Μεξικού. Ως εκ τούτου το 1927 ήταν καλεσμένος του ΚΚΣΕστη Μόσχα να λάβει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Επί τη ευκαιρία όσο παρέμεινε εκεί, ο κομισάριος για την Παιδεία,ΑνατόλιΛουνατσάρσκι, του ανέθεσε μια τοιχογραφία για τη λέσχη του Κόκκινου Στρατού. Όμως ο Ριβέρα ήταν φιλοτροτσκιστής και στο ξέσπασματης διαμάχης Στάλιν-Τρότσκι το 1927 διεγράφη από το Κομμουνιστικό Κόμμα του Μεξικού. Κατά συνέπεια ακυρώθηκε η ανάθεση της τοιχογραφίας. Μέσα σε αυτό το κλίμα και ενώ ακόμα βρισκόταν στη Μόσχα, ο Ριβέρα αποφάσισε να κάνει μία ακόμη μεγάλη αλλαγή στη ζωή του. Ζήτησε διαζύγιο από τη ΛούπεΜαρίν.
Το 1929, φρεσκοδιαζευγμένος και διαγραμμένος από το ΚΚΜ συνάντησε για δεύτερη φορά τη Φρίντα Κάλο, όταν εκείνη έχοντας μόλις βγει από το νοσοκομείο ζήτησε να του δείξει τα έργα της. Θυμήθηκε την πρώτη συνάντησή τους στο σχολείο, του άρεσε η ζωγραφική της, τον συγκίνησε η ιστορία του ατυχήματος, την ερωτεύτηκε και το ίδιο καλοκαίρι την παντρεύτηκε. Ο γαμπρός ήταν 43 και η νύφη 22 ετών. Την επόμενη χρονιά, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης διοργάνωσε για τον Ντιέγκο Ριβέρα μία μεγάλη αναδρομική έκθεση και αμέσως μετά ήρθαν νέες αναθέσεις στις ΗΠΑ, οι οποίες όμως προκαλούσαν κάθε φορά σάλο λόγω της πολιτικής θεματολογίας τους. Μπορεί ο καλλιτέχνης να ήταν διαγραμμένος από το Κόμμα, οι πεποιθήσεις του όμως δεν άλλαξαν. Τον μεγαλύτερο χαμό προκάλεσε η τοιχογραφία με τίτλο «Άνθρωπος στο σταυροδρόμι», που φιλοτέχνησε στο Κέντρο Νέλσον Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης το 1933. Στα αποκαλυπτήρια το φιλελεύθερο κοινό αντέδρασε άγρια και την επομένη οι επιθέσεις των ΜΜΕ ήταν κάτι περισσότερο από οξείες. Ο λόγος; Ο Ριβέρα μέσα στο πιο εμβληματικό σύμβολο του καπιταλισμού, στο μέγαρο Ροκφέλερ, είχε ζωγραφίσει τον Λένιν! Τελικά η τοιχογραφία ξηλώθηκε αλλά ο καλλιτέχνης δεν πτοήθηκε… Το 1935 την ξαναζωγράφισε πίσω στο Μεξικό. Το επεισόδιο αυτό έχει δραματοποιηθεί στις ταινίες «Οι αντάρτες του Μπρόντγουεη» (1999) του Τιμ Ρόμπινς και «Φρίντα» της ΤζούλιΤέιμορ (2002).
Πέρα από τις πολιτικο-καλλιτεχνικές περιπέτειες όμως ο Ριβέρα, είχε και εξωσυζυγικές. Ενώ πλέον ήταν παντρεμένος με τη Φρίντα Κάλο, η οποία τον ακολουθούσε στα ταξίδια εδώ κι εκεί για τις αναθέσεις, ο ίδιος καλλιεργούσε συστηματικά τη φήμη του ως διαβόητου γυναικά. Το 1939 η σύζυγός του τον βρήκε μέσα στο σπίτι τους να ερωτοτροπεί με τη μικρότερη αδερφή της και ζήτησε διαζύγιο. Έναν χρόνο μετά ο Τρόσκι δολοφονήθηκε στο Μεξικό, η υγεία της Φρίντα κατέρρευσε και το χωρισμένο ζευγάρι ξαναπαντρεύτηκε. Έζησαν μαζί στο πατρικό, πλέον, σπίτι της Φρίντα, στην CasaAzul, ως τον θάνατό της το 1954. Την επόμενη χρονιά ο χήρος Ριβέρα παντρεύτηκε την ατζέντισσά του ΈμαΟυρτάδο και έπεσε με τα μούτρα στη δουλεία για το πιο φιλόδοξο έργο του. Μία γιγάντια τοιχογραφία, ένα έπος για την ιστορία της χώρας του, στο Εθνικό Μέγαρο της Πόλης του Μεξικού. Δεν πρόλαβε όμως να το ολοκληρώσει. Διότι πέθανε από φυσικά αίτια το 1957.

Ένα αρχιτεκτονικό θαύμα από αμμόλιθο, γυαλί και τιτάνιο. Ο απόλυτος ναός της τέχνης. Το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ, το φουτουριστικό κτίριο στην πρωτεύουσα της χώρας των Βάσκων, αποτελεί ορόσημο στο Μπιλμπάο. Όπως αποδεικνύεται, ο αρχιτέκτονας Frank O. Gehry έβαλε όλο τον δημιουργικό του οίστρο. Το κεντρικό αίθριο με ύψος 50 μέτρων είναι ο ψηλότερος χώρος του μουσείου. Τα πάντα κατακλύζονται από το φως που πέφτει ελαφρά, παιχνιδιάρικα, δίνοντας την αίσθηση ενός λαβυρίνθου σε τρία επίπεδα. Χαθήκαμε στις «Σκιές» του Άντι Γουόρχολ και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό του Μαρκ Ρόθκο. Η «μαμά αράχνη», δηλαδή η γιγάντια αράχνη της γαλλίδας γλύπτριας Λουίζ Μπουρζουά στον προαύλιο χώρο του μουσείου που ονομάζεται «Maman», ελληνιστί μαμά, αποτέλεσε το τέλειο φόντο στις φωτογραφίες μας! Το μουσείο είναι απλά συγκλονιστικό. Ένα μοναδικό επίτευγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής, που όταν εγκαινιάστηκε το 1997, όχι μόνο προκάλεσε παγκόσμια εντύπωση για τον πρωτότυπο σχεδιασμό του, αλλά ξύπνησε μια ολόκληρη πόλη από τον πολιτιστικό λήθαργο και έκανε τον κόσμο από κάθε γωνιά του κόσμου να μιλάει γι' αυτό, ακόμη κι αν ήταν για να το επικρίνει. Το Γκούγκενχαϊμ, έχει όλα όσα χρειάζεται για να κάνει αίσθηση...

Όλη σχεδόν η Ευρώπη έλκει –σύμφωνα με τους ειδικούς- την εθνολογική και γλωσσολογική της καταγωγή από τη μεγάλη ινδοευρωπαϊκή οικογένεια. Όλη; Όχι! Γιατί μία μικρή πληθυσμιακά φυλή φαίνεται πως ζει από πάντα στη δυτική πλευρά στους πρόποδες των Πυρηναίων. Είναι οι Βάσκοι, μια πανάρχαια, ορεσίβια αρχικά φυλή, που δεν ξεπερνά πληθυσμιακά τα 3-4 εκατομμύρια, κι ωστόσο καυχιέται πως έχει καταφέρει να διατηρήσει την ιδιαίτερη κουλτούρα και την ψυχοσύνθεσή της παρά τη διαχρονική πίεση από τους πληθυσμιακούς γίγαντες της Ισπανίας και της Γαλλίας.
Οι Βάσκοι δεν μοιάζουν με κανέναν άλλο λαό της Ευρώπης. Μιλούν μία γλώσσα, την euskera που κανείς γλωσσολόγος δεν έχει καταφέρει να κατατάξει σε κάποια ευρύτερη γλωσσική οικογένεια. Ασκούν έθιμα που δεν απαντώνται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Η κοσμοθεωρία τους, σφυρηλατημένη από τη συνεχή προσπάθεια «να μείνουν Βάσκοι» τους κάνει να ξεχωρίζουν. Η κοκκινοπράσινη σημαία τους, η ikurriña, είναι παρούσα σε κάθε δημόσιο κτίριο και υπηρεσία. Οι πόλεις και τα χωριά τους διατηρούν ακόμη και σήμερα τη διπλή ονομασία τους (ισπανική και βάσκικη), σε πείσμα δεκαετιών που η γλώσσα παρέμενε απαγορευμένη: το ισπανικό Μπιλμπάο είναι το βάσκικο Μπίλμπο, το διάσημο Σαν Σεμπαστιάν είναι για τους Βάσκους η Ντονόστια, η πρωτεύουσα Βιτόρια είναι στην euskeraη Γκαστέιζ.
Η γλώσσα τους θεωρείται από τις δυσκολότερες στην εκμάθηση για έναν Ευρωπαίο. Οι λιγοστές ομοιότητες με την ουγγρική (γλώσσα επίσης μη συγγενή της ινδοευρωπαϊκής), απλά επιβεβαιώνουν το δύσκολο εγχείρημα. Η σύνταξη είναι ασυνήθιστη (υποκείμενο-αντικείμενο-ρήμα), οι πτώσεις άφθονες, οι κλίσεις επίσης, ακόμη και ο τρίτος αριθμός (αόριστος, πέρα του ενικού-πληθυντικού) καθιστά τα βασκικά ένα σχεδόν άπαρτο κάστρο για τους γλωσσομαθείς. Κι όμως οι Βάσκοι, που ζουν στη Χώρα των Βάσκων και στη Ναβάρρα, τη μιλούν ή την καταλαβαίνουν σχεδόν στο σύνολό τους, με το ποσοστό αυτό πάντως να πέφτει δραματικά στην άλλη πλευρά των συνόρων, στη γαλλική Χώρα των Βάσκων.

Στόχος του ταξιδιού είναι να γνωρίσουμε τα ηφαιστειογενή Κανάρια Νησιά. Θα εξερευνήσουμε τη Λας Πάλμας με τα αποικιακού ρυθμού σπίτια, τα στενά δρομάκια και όλα τα αξιοθέατα του ιστορικού κέντρου της. Ακολουθεί ο όμορφος παραθαλάσσιος οικισμός Μογκάν, η παραλία Μασπαλόμας με τις χαρακτηριστικές αμμοθίνες, το ιστορικό χωριό Τερόρ και το Αρούκας. Και φυσικά κολύμπι στην εξωτική παραλία Λας Καντέρας. Ο άλλος κεντρικός σταθμός μας είναι η Τενερίφη ή  «το νησί της αιώνιας άνοιξης». Εκεί θα πάμε στο Πουέρτο ντε Λα Κρουθ, το πιο ζωντανό τμήμα του νησιού, με την ατμόσφαιρα παλιάς ισπανικής αποικίας αλλά και στη γειτονική πόλη Οροτάβα με την ιδιαίτερη παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τα σπίτια με τα περίτεχνα μπαλκόνια. Θα περάσουμε την ομώνυμη κοιλάδα Οροτάβα, με τη χαρακτηριστική τροπική  βλάστηση και θα μπούμε στο Εθνικό Πάρκο Κανιάδας για να προσεγγίσουμε το θρυλικό ηφαίστειο Τέιδε. Βρίσκεται στο ψηλότερο βουνό της Ισπανίας. Λόγω του απόκοσμου τοπίου πολλοί λένε πως αυτή είναι η Χαμένη Ατλαντίδ. Ό,τι απέμεινε δηλαδή λένε ότι είναι η Τενερίφη και τα υπόλοιπα νησιά του συμπλέγματος. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και δύο ελεύθερες ημέρες για ανεξάρτητη περιήγηση στις αγορές και στις γραφικές γωνιές της Τενερίφης με το ανατολίτικο άρωμα, στα ασύλληπτα τροπικά δάση αλλά και για κολύμπι στις διάσημες ηφαιστειακές παραλίες του νησιού με τη μαύρη άμμο.

Το Σαν Σεμπαστιάν είναι μία από τις παγκόσμιες πρωτεύουσες της υψηλής γαστρονομίας. Δεν είναι μόνο ο νυχτερινός ουρανός της Χώρας των Βάσκων που είναι γεμάτος άστρα, είναι και τα εστιατόρια της πόλης που τα αστέρια Michelin δίνουν και παίρνουν, τοποθετώντας την Ντονόστια (όπως λέγεται η πόλη στα βάσκικα) στην κορυφή της προτίμησης των καλοφαγάδων όλου του κόσμου! Πώς μπορεί όμως κανείς να απολαύσει στο έπακρο τη νο 1 σπεσιαλιτέ των Βάσκων στο Σαν Σεμπαστιάν, τα λεγόμενα τάπας; Πάμε να δούμε!

Οι Καθαροί ήταν μια δυιστική χριστιανική αίρεση που αναπτύχθηκε σε κάποιες περιοχές της νότιας Ευρώπης. συγκεκριμένα, στη βόρεια Ιταλία, στη βόρεια Ισπανία και στη νοτιοδυτική Γαλλία (στην Προβηγκία που τότε λεγόταν Λανγκεντόκ και αργότερα Οξιτανία) και στην Καταλωνία, μεταξύ του 12ου και 14ου αιώνα.
Μολονότι ο όρος «Καθαροί» (γαλλ. Cathares, γερμαν. Katharer, εκ της ελληνικής λέξεως «καθαρός») χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες για τον προσδιορισμό της αίρεσης, οι ίδιοι οι Καθαροί αυτοπροσδιορίζονταν συνήθως με το όνομα «καλοί άνθρωποι» (bonshommes) ή «καλοί χριστιανοί», με βάση τα ελάχιστα κείμενά τους που έχουν διασωθεί. Λέγονταν επίσης και Αλβιγηνοί, από την πόλη Αλμπί όπου ιδρύθηκε το πρώτο επισκοπάτο τους· ειρωνία της τύχης, κοντά στην ίδια πόλη συνεδρίασε και η εκκλησιαστική σύνοδος του 1176, η οποία χαρακτήρισε τη διδασκαλία των Καθαρών αιρετική.
Η αίρεση έφτασε στο απόγειο της ακμής της περίπου στις αρχές του 13ου αι. όταν και άρχισε να φθίνει λόγω των αλλεπάλληλων διωγμών και πιέσεων.
Ποιοι ήταν όμως οι Καθαροί; Ποια ήταν τα πιστεύω τους και γιατί η Καθολική Εκκλησία της εποχής στράφηκε με τόση μανία εναντίον τους; Ελάχιστα κείμενα των ίδιων των Καθαρών έχουν διασωθεί (και σ’ αυτά η αυθεντικότητά τους ελέγχεται), επομένως η συντριπτική πλειοψηφία των πηγών προέρχεται από τους… αντιπάλους τους, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την αξιοπιστία τους. ΣΕ γενικές γραμμές πάντως οι μελετητές συμφωνούν πως οι Καθαροί τηρούσαν μια αρνητική στάση απέναντι στην παπική έδρα, θεωρώντας ότι η Εκκλησία της Ρώμης είχε περιπέσει σε πνευματική και ηθική κατάπτωση. Ουσιαστικά, γι’ αυτούς η Εκκλησία της Ρώμης δεν ήταν παρά η «Εκκλησία του Σατανά» ή η «Εκκλησία των λύκων». Ισχυρίζονταν πως η σάρκα ήταν φύσει μιαρή, επομένως ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να έχει γεννηθεί από την Παρθένο Μαρία. Σύμφωνα με κάποιους σύγχρονους αντιπάλους τους οι Καθαροί εξελάμβαναν τον Ιησού ως την ανθρώπινη εικόνα ενός αγγέλου, ενός μη υλικού πνεύματος, με επακόλουθο η Σταύρωση και η Ανάσταση δεν υφίσταντο, αφού, αν δεν υπάρχει υλικό σώμα, τίποτε από αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί. Απέρριπταν επίσης την ύπαρξη της Αγίας Τριάδας, καθώς και τα επτά τελούμενα μυστήρια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το μόνο μυστήριο που δέχονταν ήταν το κονσολαμέντουμ (consolamentum, παραμυθία), μια σύντομη τελετή χειροθεσίας που επανέφερε την ψυχή στην αρχική της τέλεια κατάσταση.
Πέρα από την εξειδίκευση των πιστεύω τους, στην καθημερινή τους ζωή οι Καθαροί διακρίνονταν σε «Τέλειους» και «Πιστούς», με τους πρώτους να ακολουθούν εξαιρετικά αυστηρούς περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή, και τους τελευταίους να έχουν αρκετά περισσότερες ελευθερίες, με συνέπεια πολλοί Πιστοί να μην ενστερνίζονται τους περιορισμούς των «Τέλειων» παρά μόνο όταν ένιωθαν πως πλησίαζε το τέλος τους. Ακόμη και οι αντίπαλοί τους ωστόσο παραδέχονταν την τιμιότητά τους: ο άγιος Βερνάρδος του Κλαιρβώ, πολέμιος των Καθαρών, σημείωνε «ο Καθαρός κανέναν δεν εξαπατά, κανέναν δεν παραμερίζει, σε κανέναν δεν ασκεί βία, οι παρειές του είναι χλωμές λόγω της νηστείας, δεν τρώει τον άρτο της αργίας, εργάζεται με τα χέρια του και κερδίζει τα προς το ζην». Όταν μάλιστα ο επίσκοπος Φουλκ, ένας ηγέτης-κλειδί στις διώξεις κατά των Καθαρών, επιτίμησε τους ιππότες του Λανγκεντόκ επειδή δεν δίωκαν τους αιρετικούς πιο επίμονα, έλαβε την απάντηση: «Δεν μπορούμε. Έχουμε ανατραφεί μαζί με αυτούς. Έχουμε συγγενείς ανάμεσά τους και τους βλέπουμε να ζουν μέσα στην τελειότητα».

Η Καθολική Εκκλησία είδε λοιπόν στην αίρεση των Καθαρών μια τρομερή απειλή, που γοήτευε μεγάλο μέρος του ποιμνίου της και απειλούσε τα θεμέλια της Εκκλησίας και την εξουσία του ίδιου του Πάπα. Οι πρώτες προσπάθειες περιορισμού της εξάπλωσής τους ήταν αρκετά ήπιες, μα χωρίς αποτέλεσμα. Η συνέχεια ήταν ολοένα και σκληρότερη, μέχρι την κήρυξη πολέμου (Σταυροφορίας), που έστειλε στον θάνατο πολλές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων. Προσπαθώντας να βρουν καταφύγιο, πολλοί Καθαροί προσέφυγαν σε διάφορα κάστρα της περιοχής του Λενγκαντόκ, που τότε βρίσκονταν υπό την εξουσία του Στέμματος της Αραγωνίας, έξω δηλαδή από τη δικαιοδοσία των Φράγκων βασιλέων που πρωτοστατούσαν στους διωγμούς εναντίον των Καθαρών.

Μετά από δεκαετίες διαρκούς διωγμού και επαναπροσηλυτισμού, και τη συστηματική καταστροφή των κειμένων της, οι οπαδοί της αίρεσης μειώθηκαν σημαντικά. Ο πόλεμος και οι διωγμοί της Ιεράς Εξέτασης μετά το 1229 έστειλαν στο θάνατο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως Καθαρούς αλλά και Καθολικούς. Ο αρχηγός ενός κινήματος αναβίωσης της αίρεσης στην περιοχή των Πυρηναίων, ο Γκιγιόμ Οτιέ, συνελήφθη και εκτελέστηκε στις 9 Απριλίου του 1310 στην Τουλούζη. Αν θα πρέπει να τοποθετήσουμε χρονικά την οριστική εξαφάνιση των Καθαρών, το 1321 θα ήταν το έτος, όταν ο τελευταίος «Τέλειος» Καθαρός, ο Γκιγιώμ Μπελιμπάστ, κάηκε στην πυρά το φθινόπωρο εκείνου του έτους.
Σήμερα, η παράδοση των Καθαρών διασώζεται μέσα σε τραγούδια και παλιές ιστορίες του Λανγκεντόκ (Προβηγκία). Σε ολόκληρη την περιοχή από τα Πυρηναία μέχρι την Καρκασσόν και τη Ναρμπόνα, βλέπουμε τις καφέ πινακίδες του γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού που ενημερώνει για τα μνημεία της PaysCathare, της Χώρας των Καθαρών, μνημεία που επί το πλείστον είναι τα φρούρια και οι οχυρωματικές εγκαταστάσεις (όπως σημειώνονται στον παρακάτω χάρτη) όπου οι κυνηγημένοι Καθαροί αναζήτησαν –μάταια– καταφύγιο…

Γουατεμάλα στη γλώσσα των Μάγια σημαίνει Δάσος. Η Γουατεμάλα βρίσκεται στην Κεντρική Αμερική. Βόρεια συνορεύει με το Μεξικό, βορειοανατολικά με το Μπελίζ και νοτιοανατολικά με το Ελ Σαλβαδόρ και την Ονδούρα. Βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό και την Καραϊβική Θάλασσα. Το κύριο χαρακτηριστικό της χώρας είναι η Αμερικανική Κορδιλιέρα. Η οροσειρά αυτή περιλαμβάνει 33 επιβλητικά ηφαίστεια, κάποια από αυτά ενεργά. Το ηφαίστειο Ταχουμούλκο (4.220μ.) είναι η ψηλότερη κορυφή της Κεντρικής Αμερικής.

Καθώς φεύγει κανείς από την Ταρφάγια, την νοτιότερη πόλη του Μαρόκου πριν τη Δυτική Σαχάρα, δεν είναι σίγουρος για το τι θα συναντήσει. Πέρα από το αμφιλεγόμενο νομικό καθεστώς της ευρύτερης περιοχής (που είναι κεφάλαιο μιας άλλης ιστορίας), η Ταρφάγια είναι αλήθεια πως δεν προϊδεάζει τον ταξιδιώτη για τη συνέχεια. Η ίδια είναι μια χαμηλών τόνων πόλη, ράθυμη ίσως, με έναν γοητευτικό αέρα… ανεμελιάς να τη διακρίνει. Η συνέχεια ωστόσο είναι διαφορετική.
Η Λααγιούν, το Μπουζντούρ και η Ντάχλα είναι πόλεις πιο ζωντανές, πιο μοντέρνες ακόμα, σε σύγκριση πάντα με τις νοτιότερες πόλεις και κωμοπόλεις του «επίσημου» Μαρόκου. Ακόμα κι αν βρεθεί κανείς στην θέση να του ζητηθούν ξανά και ξανά τα προσωπικά του στοιχεία μεταβαίνοντας από τη μια πόλη στην άλλη, η διαδικασία μπορεί να είναι ίσως χρονοβόρα αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι αγχωτική ή «απειλητική».
Αφού λοιπόν διασχίσουμε τις βραχώδεις και ερημικές εκτάσεις της hamada (πετρώδης έρημος) νότια από την Ταρφάγια, μας υποδέχεται η πόλη της Ντάχλα στη Δυτική Σαχάρα, ένας ελκυστικά χαλαρός προορισμός, με τη χαρακτηριστική αύρα του Ατλαντικού Ωκεανού, που μαλακώνει εδώ από τους φοίνικες, μια ευχάριστη περιπέτεια μπροστά στον ωκεανό και μια ρηχή λιμνοθάλασσα με κατάφυτη νησίδα.
Το πρόσφατο ισπανικό παρελθόν της περιοχής αντηχεί έντονα σε καφέ και εστιατόρια, ενώ μια από τις καλύτερες σκηνές kiteboarding στον κόσμο προσελκύει διεθνείς επισκέπτες που αναζητούν μια πιο… ενεργητική εμπειρία από τη Δυτική Σαχάρα.

Είπαμε ήδη πως οι γιορτές του Σαν Φερμίν, οι «Σανφερμίνες» όπως λένε οι Ισπανοί, είναι από τις δημοφιλείς τοπικές γιορτές στην Ισπανία. Τι ακριβώς όμως είναι αυτή η γιορτή;

Η Παμπλόνα λοιπόν τιμά τον άγιο Φερμίν για μία εβδομάδα, από τις 7 έως τις 14 Ιουλίου. Ο θρύλος αναφέρει πως ο δάσκαλος του Σαν Φερμίν θανατώθηκε δεμένος σε έναν ταύρο που άφησαν ελεύθερο. Αν και δε μαρτύρησε ο ίδιος ο Φερμίν, οι κάτοικοι της περιοχής αφιέρωσαν τη γιορτή σε εκείνον και όχι στον δάσκαλό του, καθώς ο Φερμίν υπήρξε επίσκοπος της Παμπλόνα, με πολλά θαύματα να αποδίδονται σε εκείνον. Αν και οι εκδηλώσεις φέρουν το όνομα του Σαν Φερμίν, η θρησκευτική χροιά των γιορτών είναι μάλλον μηδαμινή.

Και οι ταυροδρομίες;
Οι ταυροδρομίες διεξάγονται κάθε μέρα στις 8 το πρωί, από τις 7 έως τις 14 Ιουλίου. Οι διοργανωτές αφήνουν έξι ταύρους αγώνων να τρέξουν σε μια διαδρομή 875 μέτρων, στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης της Παμπλόνα. Έξι εξημερωμένα βόδια προηγούνται των ταύρων και είναι στην ουσία αυτά που οδηγούν τους ταύρους από την οδό Σάντο Ντομίνγκο μέχρι το εσωτερικό της αρένας των ταυρομαχιών. Πρακτικά η όλη διαδικασία δεν διαρκεί πάνω από δύο με τρία λεπτά.

Πώς ξεκίνησε αυτή η παράδοση;
Στα παλιότερα χρόνια, υπεύθυνοι για τη μεταφορά των ταύρων από τα ράντσα στην αρένα ήταν οι… κρεοπώλες. Συνήθως τη δουλειά αυτή αναλάμβαναν να φέρουν σε πέρας νεαροί μαθητευόμενοι κρεοπώλες, οι ταυροφύλακες, που συνόδευαν τους ταύρους μέχρι την αρένα. Συχνά έτρεχαν μπροστά από τους ταύρους, ώστε να τους παρασύρουν προς την κατεύθυνση που ήθελαν. Με το πέρασμα του χρόνου, η εκδήλωση έγινε δημοφιλής στο ευρύ κοινό και το πρακτικό του πράγματος άρχισε να εξελίσσεται σε τοπικό έθιμο.

Πώς μπορεί να λάβει μέρος το κοινό;
Η συμμετοχή είναι ανοικτή σε όλους (και δωρεάν), αρκεί ο συμμετέχων ή η συμμετέχουσα να είναι 18 ετών και άνω. Ωστόσο, υπάρχει μια σειρά από κανόνες και κανόνες που πρέπει να τηρούνται ώστε να αποφεύγονται πρόστιμα ή προβλήματα με τις τοπικές αρχές και βέβαια για να μην κινδυνεύσει η σωματική ακεραιότητα κανενός. Η τοπική αστυνομία τείνει να είναι αυστηρή και σταθερή για κάθε είδους παραβατική συμπεριφορά, ιδιαίτερα στο να διασφαλίζει ότι δεν επιτρέπεται η είσοδος μεθυσμένων ή μεθυσμένων δρομέων στην πορεία του τρεξίματος.

Η έκταση της διαδρομής
Η διαδρομή της ταυροδρομίας διασχίζει αρκετά στενά δρομάκια της παλιάς πόλης της Παμπλόνα. Ξεκινά από την πλαγιά της οδού Σάντο Ντομίνγκο και τελειώνει μέσα στην αρένα. Αν και η συνολική απόσταση είναι 875 μέτρα, σχετικά μικρή δηλαδή, είναι αδύνατο για έναν δρομέα να καλύψει ολόκληρη τη διαδρομή: η απόσταση, η παρουσία τόσων άλλων δρομέων και κυρίως η τεράστια ταχύτητα των ταύρων δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή παρά μόνο σε λίγα μέτρα της διαδρομής.

Πόσο ασφαλές είναι;
Αν ανησυχείτε μήπως συναντήσετε αφηνιασμένους ταύρους στην επόμενη γωνία, στη βόλτα σας στην παλιά Παμπλόνα, δεν υπάρχει λόγος να φοβάστε. Όλο το μήκος της διαδρομής είναι πλήρως περιφραγμένο, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατο για κάποιον ταύρο να ξεφύγει από την πορεία.
Επίσης, δεν είναι απαραίτητο να βρεθεί κανείς και δίπλα-δίπλα με τους ταύρους: οι περισσότεροι παρακολουθούν τις ταυροδρομίες από τα μπαλκόνια, και πράγματι το θέαμα προσφέρεται για αφ’ υψηλού παρακολούθηση και άπειρες φωτογραφίες!

Oι Φιλιππίνες είναι μια πανέμορφη χώρα στη Νοτιοανατολική Ασία με πλούσια ιστορία και πολιτισμό. Αποτελείται από περίπου 7.000 νησιά. Πρωτεύουσά της είναι η Μανίλα και επίσημη γλώσσα τα Φιλιππινέζικα. Με πληθυσμό που αγγίζει τα 110 εκατομμύρια είναι η δωδέκατη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα στον κόσμο. Έχει επηρεαστεί από διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Ισπανών, των Αμερικανών και των Κινέζων. Υπήρξε αποικία της Ισπανίας για πάνω από τριακόσια χρόνια, ενώ αργότερα πέρασε στον έλεγχο των Ηνωμένων Πολιτειών. Η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1946 και έκτοτε έχει αναπτυχθεί ως μια πλουραλιστική δημοκρατία. Η οικονομία της είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ασία και βασίζεται σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων του τουρισμού, της γεωργίας και της κατασκευής.
Οι Φιλιππινέζοι είναι ένα φιλόξενος και φιλικός λαός που φημίζεται για τη ζεστασιά και την ευγένειά του. Ο πολιτισμός τους είναι μια μίξη τοπικών παραδόσεων και επιρροών από τη δυτική κουλτούρα, κάτι που αντανακλάται στη μουσική, τον χορό και την τέχνη. Επιπλέον, η χώρα έχει πολλά φυσικά και πολιτιστικά αξιοθέατα, συμπεριλαμβανομένων των καταπληκτικών τροπικών παραλιών της, των εντυπωσιακών βουνών και των ιστορικών μνημείων. Σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο όμορφους τουριστικούς προορισμούς της Ασίας.

Το Πουέρτο Ρίκο ή αλλιώς Πόρτο Ρίκο είναι νησί της Κεντρικής Αμερικής στον Ατλαντικό ωκεανό. Πρόκειται για το μικρότερο και ανατολικότερο από τα νησιά των Μεγάλων Αντιλλών. Με έκταση 13.790 τ. χλμ., αποτελεί υπερπόντια κτήση των ΗΠΑ. Το όνομά του μεταφράζεται στα ελληνικά ως «πλούσιο λιμάνι».  Οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν οι Ινδιάνοι της φυλής των Αραουάκων, οργανωμένοι σε ομάδες, με κύρια απασχόληση τη γεωργία και το ψάρεμα. Ο Χριστόφορος Κολόμβος ανακάλυψε το νησί το 1493, στο δεύτερο ταξίδι του και αφού τους εξολόθρευσε το ονόμασε Σαν Χουάν Μπατίστα. 
Για πρώτη φορά εγκαταστάθηκαν εκεί Ισπανοί άποικοι το 1509 με την επίβλεψη του πρώτου κυβερνήτη, του Χουάν Πόνθε ντε Λεόν. Το 1521 ιδρύθηκε η πρωτεύουσα του νησιού, η Σαν Χουάν. Γρήγορα οι Ισπανοί εξαφάνισαν παντελώς τους ιθαγενείς και εγκατέστησαν στις φυτείες και τα ορυχεία χρυσού, που ήταν πλούσια την εποχή εκείνη, δούλους από την Αφρική. Τον 17ο και 18ο αιώνα έγιναν πολλές προσπάθειες κατάληψης του νησιού, που ήταν σημαντική στρατιωτική βάση, άλλοτε από τους Ολλανδούς και άλλοτε από τους Βρετανούς, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Οι προστριβές με τη μητρόπολη άρχισαν τον 19ο αιώνα με αποκορύφωμα την απόπειρα εξέγερσης του 1867, η οποία όμως απέτυχε.  Το 1897 η Ισπανία αναγνώρισε την αυτονομία του νησιού, το οποίο καταλήφθηκε το 1898 από τις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια του Αμερικανοϊσπανικού πολέμου. Με τη συνθήκη του Παρισιού (1898), το Πουέρτο Ρίκο παραχωρήθηκε στις ΗΠΑ, οι οποίες διόρισαν στρατιωτικό διοικητή και εκτελεστικό συμβούλιο (1900). 
Το Πουέρτο Ρίκο είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη περιοχή. Τα 2/3 του πληθυσμού είναι ισπανικής και λοιπής ευρωπαϊκής καταγωγής και το υπόλοιπο 1/3 αποτελείται από αφρικανικής καταγωγής κατοίκους και μιγάδες. Οι κάτοικοι, όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους, είναι επηρεασμένοι από την ισπανική κατοχή και διατηρούν πολλά λατινοαμερικανικά έθιμα. Επίσημη γλώσσα είναι η ισπανική, παρόλο που και η αγγλική χρησιμοποιείται ευρέως και για διοικητικούς σκοπούς. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων είναι χριστιανοί.

Η Βενεζουέλα ή επίσημα Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας είναι χώρα της Νότιας Αμερικής, πρώην ισπανική αποικία. Το όνομά της αποδίδεται ιστορικά σε παραφθορά του ονόματος Βενετία, με την οποία είχαν σχέσεις οι ιθαγενείς της δυτικής Βενεζουέλας. Ο εξερευνητής Αμέριγκο Βεσπούτσι με τον Αλόνσο δε Οχέδα ισχυρίζονταν ότι έδωσαν αυτό το όνομα, όταν πρωτοείδαν σπίτια των ιθαγενών Άνιου που εξείχαν από το νερό και θύμισαν στον Ιταλό Βεσπούτσι τη Βενετία. Σύμφωνα με μια άλλη, λιγότερο δημοφιλή θεωρία, το όνομα προέρχεται από μια λέξη των ιθαγενών και σημαίνει «Μεγάλο Νερό», όπως ήταν γνωστός ο κόλπος του Μαρακαΐμπο.
Η χώρα συνορεύει με την Κολομβία στα δυτικά, με τη Βραζιλία νότια και τη Γουιάνα στα ανατολικά. Στα βόρεια βρέχεται από τη θάλασσα της Καραϊβικής και οριοθετείται από τα χωρικά ύδατα των: Δομινικανή Δημοκρατία, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Γρενάδα, Ολλανδικές Αντίλλες και Μπαρμπάντος. Πρωτεύουσα είναι το Καράκας.
Το 1498-1499 ο Χριστόφορος Κολόμβος και ο Αλόνσο ντε Οχέντα έφτασαν στη Βενεζουέλα, που κατοικούνταν από ιθαγενείς ινδιάνους. Το 1521 άρχισε η ισπανική αποίκιση από τις βορειοανατολικές ακτές, ενώ το 1749 πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξέγερση ενάντια στην ισπανική κυριαρχία. Η Βενεζουέλα, εκμεταλλευόμενη την εισβολή του Ναπολέοντα στην Ισπανία, εξεγέρθηκε το 1810 και ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη το 1811. Έχασε όμως μετά τη μάχη με τους Ισπανούς. Ο Σιμόν Μπολιβάρ συνέχισε τη μάχη, κερδίζοντας το 1819 τους φιλοβασιλικούς και δημιουργώντας τη Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας (σημερινή Κολομβία, Βενεζουέλα, Ισημερινός και Παναμάς). Το 1821 κέρδισε τη μάχη του Καραμπομπό, διασφαλίζοντας έτσι την ανεξαρτησία της χώρας. 
Ακολούθησαν αρκετές δεκαετίες πολιτικής κρίσης και στρατιωτικών καθεστώτων, όπως αυτό του στρατηγού Χουάν Βισέντε Γκόμες (1908-1935) και του Μάρκος Πέρες Χιμένες (1948-1958). Το 1958 εξελέγη πρόεδρος ο Ρόμουλο Μπετανκούρτ, επικεφαλής του ιστορικού κόμματος της χώρας Δημοκρατική Δράση (AD). 
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η χώρα γνώρισε τεράστια οικονομική ανάπτυξη χάρη στο πετρέλαιο. Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η πτώση των διεθνών τιμών του μαύρου χρυσού έφερε οικονομική λιτότητα και κοινωνική αναταραχή.

Το Καράκας, πρωτεύουσα της χώρας, αποτελεί το κυβερνητικό, οικονομικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της χώρας. Με πληθυσμό που αγγίζει τα πέντε εκατομμύρια, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας και αντικρίζει την Καραϊβική Θάλασσα. Η ίδρυσή του οφείλεται στον Ντιέγκο Ντε Λοσάδα, το 1567. Την ονόμασε Santiago de León de Caracas προς τιμή του αποστόλου Ιακώβου, ο οποίος είναι ο προστάτης άγιος της Ισπανίας. 
Η πόλη λεηλατήθηκε από Άγγλους στρατιώτες το 1595 και τα κτίριά της καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από δύο σεισμούς, το 1755 και το 1812. Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, ωστόσο, το Καράκας αναδείχθηκε σταδιακά ως το κυρίαρχο αστικό κέντρο της Βενεζουέλας. Η ινδική αντίσταση στον εποικισμό ξεπεράστηκε γρήγορα, εν μέρει λόγω μιας επιδημίας ευλογιάς που αποδεκάτισε τον γηγενή πληθυσμό. 
Η κοιλάδα ήταν σχετικά απαλλαγμένη από πειρατικές επιθέσεις, παρά την κεντρική της θέση κοντά στη βόρεια ακτή της χώρας. Η ίδια η κοιλάδα και οι παρακείμενές της παρήγαγαν λίγο χρυσό, ενώ στη συνέχεια έγιναν σημαντικές για την εξαγωγή κακάο (κακάο), την πηγή της σοκολάτας. Επιπλέον, το Καράκας πρόσφερε υγιεινό, άνετο κλίμα και άφθονο γλυκό νερό. 
Εδώ γεννήθηκε ο Σιμόν Μπολιβάρ, ο πιο διάσημος από τους ήρωες της Νότιας Αμερικής, στις 24 Ιουλίου 1783, σε μια οικογένεια με εξέχουσα θέση στις υποθέσεις της Βενεζουέλας. Ο Μπολίβαρ συμμετείχε στον σχηματισμό της βραχύβιας πρώτης δημοκρατίας (1811–12) και δύο χρόνια αργότερα εισέβαλε στη Βενεζουέλα με μια μικρή δύναμη που στρατολογήθηκε στη Νέα Γρανάδα. Αφού κατέλαβε το Καράκας τον Αύγουστο του 1813, η πόλη του απένειμε τον τίτλο El Libertador (Ο απελευθερωτής). Ένα χρόνο αργότερα οι πατριωτικές δυνάμεις του Μπολιβάρ υποχώρησαν πλήρως, αλλά όταν η Μεγάλη Κολομβία (σημερινή Κολομβία, Παναμάς, Βενεζουέλα και Εκουαδόρ) κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία το 1821, το Καράκας έγινε η πρωτεύουσα της Βενεζουέλας. Η πόλη διατήρησε αυτή τη διάκριση ακόμα κι όταν η Βενεζουέλα αποσχίστηκε από τη Μεγάλη Κολομβία το 1830.  
Το 1870 ξεκίνησε η αστική μεταμόρφωση του Καράκας από τον Πρόεδρο. Αντόνιο Γκουσμάν Μπλάνκο, ο οποίος προσπάθησε να κάνει το Καράκας αντίγραφο της γαλλικής πρωτεύουσας, του Παρισιού. Το γαλλικό αρχιτεκτονικό γούστο εκείνης της περιόδου αντικατέστησε το ισπανικό αποικιακό στυλ. Χτίστηκαν λεωφόροι και μερικοί δρόμοι διευρύνθηκαν για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της πόλης, η οποία είχε φτάσει σε πληθυσμό σχεδόν τις 56.000 μέχρι το 1881.