Πληροφορίες για: Ίος

'Εχασε το δρόμο του και έγινε διάσημος

Διάσημος σε όλη την Ισλανδία έγινε ένας αμερικανός τουρίστας, ο οποίος πληκτρολόγησε λάθος στο GPS το όνομα της οδού που ήθελε να πάει με αποτέλεσμα να βρεθεί αλλού. Τα «βάσανα» για τον 28χρονο Νόελ Σάντιλαν από το Νιου Τζέρσεϊ άρχισαν με

Η ετυμολογία και η ονοματολογία των ευρωπαϊκών πρωτευουσών

  Άμστερνταμ Σημαίνει φράγμα του ποταμού Άμστελ – για πρώτη φορά αναφέρθηκε τον 13ο αιώνα, όταν επρόκειτο ακόμη για ένα μικρό ψαροχώρι κοντά στο φράγμα του ποταμού, οι κάτοικοι του οποίου έχτισαν μια γέφυρα, κι ο Κόμης της περιοχής τους...

Mont-Saint-Michel, Το μυστήριο της φυλακισμένης πριγκίπισσας

Θυμάμαι πάντα την πρώτη φορά που αντίκρισα στον ορίζοντα τη φιγούρα του νησιού Mont Saint Michel ένα κρύο, συννεφιασμένο και μουντό πρωινό του Μαρτίου πριν από πολλά χρόνια. Από μακριά έμοιαζε με σκηνικό παραμυθιού, με τον πύργο της Ωραίας Κοιμωμένης,...

Παταγονία - Νησί Τσιλοέ

Το μεγαλύτερο νησί στο Αρχιπέλαγος Τσιλοέ, κοντά στις ακτές της Χιλής, νότια, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Διοικητικά υπάγεται στην Περιφέρεια Λος Λάγος της Χιλής. Το όνομα του νησιού προέρχεται από τη λέξη «Τσιλουέ», που σημαίνει «τόπος των γλάρων». Το Τσιλοέ είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί από τα 2.300 περίπου της Χιλής, μετά τη Γη του Πυρός. 
Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Κάστρο, στην ανατολική ακτή, ενώ η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη είναι το Ανκούδ, στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού.
Το Τσιλοέ έχει υγρό και δροσερό εύκρατο κλίμα. Η δυτική πλευρά είναι πιο βροχερή και γι αυτό αναπτύσσονται εύκρατα δάση βροχής. Εκεί βρίσκεται και το Εθνικό Πάρκο Τσιλοέ που αποτελεί ορόσημο για τους επισκέπτες του νησιού. Ένα άλλο φυσικό στοιχείο που μαγεύει, είναι οι πιγκουίνοι και οι γαλάζιες φάλαινες που ζουν στο βορειοδυτικό άκρο, το οποίο βρέχεται από τον Ειρηνικό.
Ωστόσο δεν είναι μόνο η φύση που συναρπάζει στο Τσιλοέ. Είναι επίσης η ιστορία και η αρχιτεκτονική. Η τελευταία συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον παγκοσμίως λόγω της ιδιαιτερότητάς της.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το νησί κατοικείται, σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μελέτες από το 7000 π.Χ.. Ευρήματα δείχνουν ότι εκεί ζούσαν νομάδες οι οποίοι τρέφονταν με ψάρια και θαλασσινά. Μια βόλτα στα τοπικά μουσεία διδάσκει πολλά για τους προγόνους μας και τις φυλές που συγκροτήθηκαν ανά χιλιετίες και αιώνες. Και μετά ήρθαν οι ισπανοί κονκισταδόρες (16ος αιώνας). Ήρθε δηλαδή ο «πολιτισμός» ο οποίος γκρέμισε τις καλύβες και έχτισε σπίτια. Αυτά τα σπίτια χαρακτηρίζουν την περίεργη αρχιτεκτονική του Τσιλοέ. Ξύλινα, πλωτά, χρωματιστά, που αντέχουν και αντέχουν, σε έναν τόπο με παροιμιώδη υγρασία. Πώς δεν σαπίζουν; Διότι είναι κατασκευασμένα από το τοπικό «κόκκινο ξύλο» που αντέχει πιο πολύ κι από πέτρα. Πώς δεν βουλιάζουν; Διότι οι τεχνίτες ανέπτυξαν φόρμουλες αξεπέραστες και ανεξιχνίαστες στις μέρες μας. Όταν η παλίρροια μαζεύει το νερό φαίνονται οι πάσσαλοι που είναι μπηγμένοι γερά στον ωκεανό. Όταν το νερό ελευθερώνεται, τα σπίτια μοιάζουν σαν να επιπλέουν. Όσο για τα κεραμίδια τους; Κι αυτά από ξύλο, για χρόνια χρησιμοποιούνταν ως χρήματα για την τοπική οικονομία. Πλήρωνες με κεραμίδι και αγόραζες ψάρι…

Νυρεμβέργη

Η Νυρεμβέργη (Nürnberg) είναι πόλη της Βαυαρίας και  βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Πέγκνιτς (Pegnitz) και σε απόσταση περίπου 140 χιλιομέτρων, προς τα βόρεια, από το Μόναχο. Ο πληθυσμός της είναι 500.132 κάτοικοι.
Από το 1050  έως το 1571 η πόλη γνώρισε περίοδο ακμής και επεκτάθηκε εντυπωσιακά. Λόγω της θέσης της πάνω σε βασικές εμπορικές οδούς έγινε σημαντικό οικονομικό και πολιτικό κέντρο. Αναφέρεται συχνά ως "ανεπίσημη πρωτεύουσα" της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, επειδή τα επονομαζόμενα Reichstage (αυτοκρατορικά συμβούλια) και τα δικαστήρια συνεδρίαζαν στο κάστρο της Νυρεμβέργης. Το 1219 η Νυρεμβέργη απέκτησε τον τίτλο της αυτοκρατορικής ελεύθερης πόλης από τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο τον Β'. Μέχρι το 1427 η πόλη διοικήθηκε από Βουργγράβους μέχρι που ο τελευταίος, ο Φρειδερίκος ΣΤ' φον Χοεντσολερ, πρώτος πρίγκιψ-εκλέκτωρ του Βρανδεμβούργου, πώλησε τα δικαιώματά του στο συμβούλιο της πόλης, το οποίο την κυβέρνησε μέχρι το 1806 οπότε ενσωματώθηκε στην Βαυαρία. Η Νυρεμβέργη έγινε γρήγορα, μαζί το Αουγκσμπουργκ ένα από τα δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα της διαδρομής από την Ιταλία,  στη βόρεια Ευρώπη. Το πολιτιστικό άνθισμα της Νυρεμβέργης κατά το 15ο και το 16ο αιώνα την έκανε το κέντρο της Γερμανικής Αναγέννησης. Το 1525 έφτασε στην πόλη η Μεταρρύθμιση και το 1532 υπογράφηκε η θρησκευτική ειρήνη της Νυρεμβέργης, από την οποία οι Λουθηρανοί αποκόμισαν σημαντικές παραχωρήσεις, Η Νυρεμβέργη έγινε όμως πασίγνωστη στην σύγχρονη ιστορία αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Αδέλφος Χίτλερ και η Νυρεμβέργη έγινε το επίσημο κέντρο των Ναζί   οι οποίοι οργάνωναν στην πόλη τα ετήσια συνέδρια του Κόμματος από το 1933 μέχρι το 1938. Οι Ναζί επέλεξαν την πόλη ως συνεδριακό κέντρο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, NSDAP. Ένας μεγάλος αριθμός κτιριακών εγκαταστάσεων κατασκευάστηκε ειδικά για αυτές τις συνελεύσεις, μερικά από τα οποία παρέμειναν ημιτελή. Οι πανηγυρικού χαρακτήρα συνεδριάσεις των Ναζί απαθανατίστηκαν κινηματογραφικά από τη σκηνοθέτιδα Λένι Ρίφενσταλ (Leni Riefenstahl). Σήμερα μπορούμε να δούμε στην πόλη πολλά παραδείγματα της ναζιστικής αρχιτεκτονικής. Η πόλη ήταν η πατρίδα του σημαντικού ναζιστικού στελέχους Γιούλιους Στράιχερ (Julius Streicher) και έγινε κέντρο της αντισημιτικής προπαγάνδας. Οι βιομηχανικές περιοχές της πόλης βομβαρδίστηκαν σφοδρά κατά τις συμμαχικές αεροπορικές επιδρομές των ετών 1943/1944. Πύργοι του Sankt Sebald και το κάστρο όπως φαίνεται από το Sankt Lorenz.  Στις 2 Ιανουαρίου 1945 το μεσαιωνικό κέντρο της πόλης βομβαρδίστηκε συστηματικά από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς και καταστράφηκε μεγάλο μέρος του. Η πόλη οικοδομήθηκε εκ νέου μετά από τον πόλεμο και αποκαταστάθηκε σε ορισμένο βαθμό η προπολεμική εμφάνισή της και ορισμένα από τα μεσαιωνικά κτήρια της. Μεταξύ του 1945 και του 1949 οδηγήθηκαν ενώπιον της Δικαιοσύνης τα ανώτατα στελέχη των Ναζί που συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, και στο Ολοκαύτωμα, στη δίκη που έγινε γνωστή ως Δίκη της Νυρεμβέργης. Η πόλη επιλέχτηκε συμβολικά για την διεξαγωγή της δίκης αλλά και επειδή το Δικαστικό της μέγαρο είχε υποστεί μικρές μόνον καταστροφές.

Πράγα, η πόλη που χορεύει…

Ακόμα κι αν δεν έχεις πάει στην Πράγα, σίγουρα έχεις μία εικόνα της. Έχεις δει σε φωτογραφίες τις χρυσές στέγες της. Έχεις δει τα παράξενα γοτθικά κτήρια με τα τερατόμορφα στολίδια που δεν καταλαβαίνεις αν σχεδιάστηκαν από τους αρχιτέκτονες πριν αιώνες για να τρομοκρατούν τους περαστικούς ή για να χλευάσουν την καταπίεση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Επίσης ξέρεις από την Πράγα το Μαύρο Θέατρο, τον Κάφκα, τον Κούντερα. Και βέβαια έχεις ακουστά την Άνοιξη της Πράγας και τη Βελούδινη Επανάσταση… Όλα αυτά δεν είναι λίγα. Όλα αυτά, μαζί με ό,τι πούμε παρακάτω για τη γοητευτική αυτή πρωτεύουσα της Τσεχίας, δείχνουν ότι η Πράγα είναι μία πόλη που ανά τους αιώνες χορεύει με την ιστορία – και μάλιστα διαλέγει μόνη της τα βήματα αυτού του χορού.
Πάμε λοιπόν: τα πρώτα δείγματα ζωής στην ευρύτερη περιοχή ανάγονται στην Παλαιολιθική Εποχή. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω ποταμό Μολδάβα και τοποθετημένη στην κεντρική Βοημία. Αποκαλείται επίσης «η χρυσή πόλη» και «μητέρα των πόλεων». Και φυσικά το λαμπρό ιστορικό κέντρο της είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Θρυλείται πως η Πράγα ιδρύθηκε από την Πριγκίπισσα Λιμπούσε και τον σύζυγό της, Πρέμυσλ – ο πρώτος της ομώνυμης δυναστείας. Τον αρχικό πυρήνα της πόλης αποτελούσε ένα κάστρο σε λόφο στη δεξιά όχθη του Μολδάβα, γνωστό ως Βίσεχραντ, που σημαίνει «υψηλό, ανώτερο κάστρο». Σύντομα, η πόλη έγινε η έδρα των Βασιλέων της Βοημίας, κάποιοι εκ των οποίων κυβέρνησαν αργότερα ως αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Η πόλη άνθισε τον 14ο αιώνα, καθώς εξελίχθηκε σε σημαντικότατο εμπορικό κέντρο και προσέλκυε εμπόρους από όλη την Ευρώπη. Τότε ενισχύθηκε εκεί και το έντονο εβραϊκό στοιχείο που χαρακτηρίζει την Πράγα και την κουλτούρα της. Μνημεία της εποχής αυτής είναι και ο Καθεδρικός του Αγίου Βίτου μέσα στο κάστρο Χράντσανι, ο παλαιότερος γοτθικός καθεδρικός ναός στην κεντρική Ευρώπη, καθώς και το Πανεπιστήμιο, το παλαιότερο στην κεντρική Ευρώπη.
Το 1526, το Βασίλειο της Βοημίας παραχωρήθηκε στους Αψβούργους και τότε η Πράγα έζησε μια δεύτερη μεγάλη ευημερία ειδικά στα χρόνια του Αυτοκράτορα Ροδόλφου Β’. Ο τελευταίος ζούσε στο Κάστρο και συγκέντρωνε στην αυλή του πλήθος από αστρολόγους, μάγους και άλλες παράξενες φυσιογνωμίες. Έτσι εξηγείται κι αυτή η παράξενη αρχιτεκτονική με τα διακοσμητικά γοτθικά τέρατα στα κτίρια-ορόσημα της πόλης.
Όμως οι κάτοικοι της πόλης δεν φοβούνταν τα τέρατα και είχαν τσαγανό. Αυτό αποδεικνύουν οι δύο Εκπαραθυρώσεις της Πράγας (1419 και 1618) στις οποίες οι προτεστάντες ηγέτες πέταξαν από το παράθυρο του κάστρου τους καθολικούς απεσταλμένους της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας! Η δεύτερη Εκπαραθύρωση σήμανε και το ξέσπασμα του περίφημου Τριακονταετούς Πολέμου της Κεντρικής Ευρώπης ο οποίος άρχισε ως θρησκευτικός, κατέληξε πολιτικός για επικράτηση των Μεγάλων Δυνάμεων και έφερε την παρακμή της πόλης. Όχι όμως για πολύ, διότι η Βιομηχανική Επανάσταση την αναζωογόνησε και της ξαναέδωσε την παλιά αίγλη της.
Και μετά τη βιομηχανική ευημερία ήρθε ο 20ος αιώνας που έφερε τους δικούς του πολέμους. Με τον Α’ Παγκόσμιο, διαλύθηκε η Αυστροουγγαρία και η Πράγα έγινε η πρωτεύουσα της Τσεχοσλοβακίας – η πρωτεύουσα των γραμμάτων και των τεχνών που ξέρουμε σήμερα. Ο Κάφκα, είναι ένα λαμπρό δείγμα εκείνης της εποχής. Με τον Β΄ Παγκόσμιο, κυριάρχησε το απολυταρχικό καθεστώς που οδήγησε στην περίφημη Άνοιξη της Πράγας, το 1967, στο 4ο Συνέδριο Τσεχοσλοβάκων Συγγραφέων, το οποίο πυροδότησε μια σφοδρή αντίδραση ενάντια στο καθεστώς. Αυτή η Άνοιξη δυστυχώς πνίγηκε τον Αύγουστο του 1968 όταν τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας κατέπνιξαν την εξέγερση. Όλα αυτά τα διαβάζουμε στην «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» του Μίλαν Κούντερα ή τα βλέπουμε στην πολυβραβευμένη ομώνυμη ταινία. Και φτάνουμε στο 1989, με τη Βελούδινη Επανάσταση στους δρόμους της Πράγας και τη συνακόλουθη κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Τσεχοσλοβακία. Το 1993, η Πράγα έγινε η πρωτεύουσα της νεοσύστατης Τσεχίας.
Την πολυτάραχη και ενδιαφέρουσα αυτή ιστορία την αντιλαμβανόμαστε εύκολα στις βόλτες μας μέσα στην πόλη. Στα κτήρια, στα καφέ, στις λεωφόρους, στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, στο κάστρο, στην κουλτούρα των ανθρώπων, στις τέχνες και τα γράμματα, στην καθημερινή ζωή.
Αλλά αν ξεχωρίζαμε ένα ορόσημο, που να δείχνει το ταμπεραμέντο της Πράγας, αυτό είναι το «Κτίριο που Χορεύει». Το σύμπλεγμα δυο πύργων που αναπαριστούν έναν άνδρα και μία γυναίκα που στροβιλίζονται στους ρυθμούς της πόλης. Το υπογράφουν οι σταρ αρχιτέκτονες Βλάντο Μίλουνιτς και Φρανκ Γκέρι… Ο πρώτος είναι Τσεχοκροάτης και ο δεύτερος Αμερικανός βραβευμένος μεταξύ άλλων και με Πρίτσκερ που θεωρείται κάτι σαν το Νομπέλ της Αρχιτεκτονικής. Ο Γκέρι αρχικά έδωσε στο κτίριο την ονομασία «Φρεντ & Τζίντζερ» από το γνωστό χολιγουντιανό δίδυμο. Αργότερα όμως απέσυρε την ονομασία διότι όπως είπε «θα ήταν λάθος να μεταφέρουμε το κιτς της Αμερικής και του Χόλιγουντ σε μία τόσο αυθεντική πόλη σαν την Πράγα!».  Η ιδέα για την κατασκευή του εν λόγω κτηρίου ανήκε στον σπουδαίο πολιτικό Βάτσλαβ Χάβελ τον τελευταίο πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας και πρώτο Πρόεδρο της Τσεχίας, ο οποίος έμενε ακριβώς δίπλα και οραματίστηκε εκεί να χτιστεί μία μεγάλη πινακοθήκη. Ο Χάβελ πέρα από πολιτικός ήταν συγγραφέας, αντικαθεστωτικός και δραματουργός. Πρωτεργάτης στην Άνοιξη της Πράγας και τη Βελούδινη Επανάσταση… Τελικά στο «Κτήριο που Χορεύει» στεγάζονται γραφεία. Και η ιστορία της πόλης ακολουθεί πλέον νέους στροβιλισμούς.

Τσέσκυ Κρούμλοβ, η πόλη του Έγκον Σίλε και των μαιάνδρων

Είναι μια μικρή μεσαιωνική πόλη, μοναδικού ενδιαφέροντος, στη Νότια Βοημία, πολύ κοντά στην Πράγα. Είναι χτισμένη πάνω σε παράξενους φυσικούς μαιάνδρους που σχηματίζει ο ποταμός Μολδάβας και φημίζεται για την ιστορική γοτθική αρχιτεκτονική της και το κάστρο Κρούμλοβ, ένα από τα μεγαλύτερα της Βοημίας. Τα πέτρινα σπίτια της, γύρω από έναν ποτάμιο μαίανδρο, διατηρούν ατόφια τη μεσαιωνική και αναγεννησιακή μορφή τους και φυσικά η πόλη έχει ανακηρυχθεί μνημείο της UNESCO. Η ονομασία Τσέσκι (Τσεχικό) Κρούμλοβ έχει καθιερωθεί για να διαφοροποιείται από το Μοράβσκι (Μοραβικό) Κρούμλοβ, στη Νοτιοανατολική Τσεχία.
Η πόλη και το κάστρο της χτίστηκαν στα τέλη του 13ου αιώνα σε ένα εμπορικής σημασίας πέρασμα του Μολδάβα. Εξ ου και ο πλούτος της μικρής αυτής πόλης που φαίνεται ξεκάθαρα στην εντυπωσιακή αρχιτεκτονική τς. Ορόσημο είναι το επιβλητικό κάστρο της, το δεύτερο μεγαλύτερο στην Τσεχία. Το κτιριακό συγκρότημα του κάστρου περιλαμβάνει τεράστιους κήπους, όπου κατά παράδοση ζουν μικρές αρκούδες, λίμνες, τάφρο και ένα υπέροχο μπαρόκ θέατρο, που χτίστηκε το 1682. Λόγω παλαιότητας εκεί δίνονται μόνο δύο παραστάσεις μπαρόκ όπερας τον χρόνο, υπό το φως των κεριών!
Άλλα σημαντικά αξιοθέατα της πόλης είναι το Ιστορικό Μουσείο της Βοημίας, το Μουσείο Βασανιστηρίων (γιατί Μεσαίωνας δεν σημαίνει μόνο εντυπωσιακή αρχιτεκτονική…), το μοναστήρι των Μινοριτών του 14ου αιώνα και το παραδοσιακό ζυθοποιείο Έγκενμπεργκ που ακόμα κάνει τις διανομές μπύρας με άλογο και άμαξα. Στο Τσέσκυ Κρούμλοβ επίσης διοργανώνονται δύο σημαντικά ετήσια φεστιβάλ: το μεσαιωνικό και το διεθνές μουσικό.
Η προσωπικότητα όμως που δεσπόζει μοιραία στη γραφική αυτή πόλη είναι ο κορυφαίος αυστριακός ζωγράφος Έγκον Σίλε, ο οποίος θεωρείται ιδιοφυία της αρ νουβώ ζωγραφικής και είναι παγκοσμίως διάσημος για τα όλο ένταση πορτραίτα του – αγαπημένα θέματά του ήταν οι εταίρες των αρχών του 20ού αιώνα. Η μητέρα του καταγόταν από το Τσέσκυ Κρούμλοβ και ο ίδιος το επισκεπτόταν συχνά για διακοπές μεταξύ του 1907 και του 1917. Μάλιστα κάποια στιγμή αποφάσισε να μετακομίσει εκεί από τη Βιέννη για να εργαστεί αλλά δεν τα κατάφερε. Το πνεύμα του ήταν πολύ ανατρεπτικό και μποέμ για τη μικρή συντηρητική πόλη – την απεικόνισε σε μία σειρά έργων υπό τον τίτλο «Νεκρή Πόλη» – κι έτσι αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει άρον άρον, για την κοσμοπολίτικη και πιο καλλιτεχνική Βιέννη. Σήμερα στο Τσέσκυ Κρούμλοβ διατηρείται το πατρικό σπίτι της μητέρας του στο όπου έμενε και ζωγράφιζε ο ίδιος, στην οδό Πλέσιβετς Νο. 343 πάνω στο ποτάμι. Εκεί στεγάζεται πλέον ένα μουσείο αφιερωμένο στο έργο του. Ο Σίλε πέθανε το 1918 έναν χρόνο αφότου εγκατέλειψε το Τσέσκυ Κρούμλοβ, από ισπανική γρίπη στη Βιέννη, λίγο προτού κλείσει τα 28 χρόνια του. Σήμερα έργα του εκτίθενται στα μεγαλύτερα μουσεία όλου το κόσμου. Σήμερα έργα του εκτίθενται στα μεγαλύτερα μουσεία όλου το κόσμου.

Καππαδοκία, η «Χώρα των όμορφων αλόγων»

Υπάρχουν κάποια πράγματα στη ζωή που πρέπει να τα δεις. Ένα από αυτά, ειδικά αν είσαι Έλληνας, είναι η Καππαδοκία. Πρώτον επειδή εκεί θα βιώσεις την ιστορία σου. Και δεύτερον επειδή είναι κοντά και το ταξίδι είναι εύκολο αρκεί να έχεις τη σωστή καθοδήγηση. Η Καππαδοκία είναι μία από τις μεγαλύτερες περιοχές της ανατολικής Μικράς Ασίας. Σήμερα το έδαφός μοιράζεται σε πέντε τουρκικές επαρχίες: Καισάρεια, Νίγδη, Κιρσεχίρ, Ακσαράι, Νεβσεχίρ. Κάποτε, στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, χωριζόταν σε δύο τμήματα, την Ποντιακή Καππαδοκία και τη Μεγάλη Καππαδοκία. Για ευνόητους λόγους πλέον η Καππαδοκία είναι μία. Η ονομασία της δεν ξέρουμε από πού βγαίνει, πράγμα παράξενο. Κυκλοφορούν πολλές θεωρίες, ωστόσο η επικρατέστερη είναι η περσική, σύμφωνα με την οποία η λέξη Καππαδοκία σημαίνει «Η χώρα των όμορφων αλόγων». Ίσως αυτό να έχει κάποια βάση… Τα πρώτα ευρήματα ζωής στην περιοχή ανάγονται στην Εποχή του Χαλκού και οι Καππαδόκες ανέκαθεν είχαν τη φήμη των ωραίων και πολιτισμένων έφιππων πολεμιστών. Αντιστάθηκαν ακόμα και στον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος αναγκάστηκε να τους δώσει αυτονομία. Γενικώς ο λαός σ’ αυτά τα μέρη ήταν πάντα ανυπότακτος αλλά με έντονο πολιτισμό – κυρίως επηρεασμένο από τον αρχαιοελληνικό και αργότερα τον χριστιανικό. Το πιο μαγικό πράγμα σήμερα στην Καππαδοκία είναι το φυσικό τοπίο της και ο τρόπος που το εκμεταλλεύτηκαν οι κάτοικοι για να χτίσουν μέσα σε αυτό τον πολιτισμό τους. Ένα οροπέδιο γεμάτο από ηφαιστειακά πετρώματα που δημιουργήθηκε από ακατάπαυστες ηφαιστειακές εκρήξεις για 10 εκατομμύρια χρόνια, μέχρι το 2000 π.Χ. Η λάβα απλώθηκε, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, σε επιφάνεια μεγαλύτερη των 100 χλμ., δημιουργώντας τις εντυπωσιακές μορφολογικές συνθέσεις που αποτελούν το σεληνιακό τοπίο που ανοίγεται μπροστά μας. Από παντού ξεπροβάλλουν απίθανοι βραχώδεις σχηματισμοί, σαν τεράστια γλυπτά που απεικονίζουν άλλοτε μανιτάρια και λουλούδια, άλλοτε σφήνες και μαχαίρια…Οι πόλεις είναι ολόκληρες λαξευμένες μέσα σε βράχους. Υπόγειες, βάθους ως 80 μέτρων και υπέργειες στο υψόμετρο των βράχων. Κάποτε φιλοξενούσε η κάθε μία μέχρι και 20.000 κατοίκους. Μπαίνοντας σε κάποιες από αυτές βλέπεις τα πάντα: δωμάτια, κουζίνες, αίθουσες συνεύρεσης, αποθήκες… ή ακόμη και κάστρα ολόκληρα! Προφανώς οι πόλεις αυτές δημιουργήθηκαν για να προστατευτούν οι κάτοικοι από τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις διώξεις ή λεηλασίες. Αργότερα μέσα εκεί λειτουργούσαν χριστιανικά μοναστήρια. Οι τοιχογραφίες που σώζονται είναι εκπληκτικές! Πώς τα βλέπεις όλα αυτά; Εδώ είναι το άλλο ωραίο της υπόθεσης: με αερόστατο, όταν ανατέλλει ο ήλιος. Τα ατενίζεις από ψηλά, αλλά το αερόστατο κατεβαίνει και χαμηλά κοντά στα βράχια. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της περιοχής είναι τα περιστέρια… Υπάρχει και η λεγόμενη Κοιλάδα των Περιστεριών επειδή εκεί, πάνω στα βράχια, βρίσκουν καταφύγιο και φτιάχνουν τις φωλιές τους. Για αιώνες οι κάτοικοι τα εμπορεύονταν ως ταχυδρόμους αλλά συνέλεγαν και τις κουτσουλιές τους τις οποίες χρησιμοποιούσαν ως λίπασμα και ως νόμισμα στην ανταλλακτική οικονομία. Δύο σακουλάκια με κουτσουλιές αντιστοιχούσαν σε ένα με αλάτι (άλλο ένα πολύτιμο αγαθό στην περιοχή). Φυσικά πολλά από τα χωριά της Καππαδοκίας ήταν μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών ελληνόφωνα. Κάποια είναι ακόμη, όπως η Σινασός, στην οποία μιλούν και ελληνικά. Οι Έλληνες και οι Τούρκοι σε περίπου 16-18 χωριά μοιράζονταν και τις ίδιες εκκλησίες που λειτουργούσαν σε διαφορετικές ώρες της ημέρας και ως χριστιανικοί και ως μουσουλμανικοί ναοί. Σήμερα, πέρα από τις αμέτρητες χριστιανικές εκκλησίες, το άλλο θρησκευτικό στοιχείο (μουσουλμανικό) που πρέπει να δεις είναι οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες. Φορούν λευκά και περιστρέφονται σε έναν ατέρμονο χορό που καταλήγει στην έκσταση και στον εξιλασμό. Αυτό είναι άλλωστε και η Καππαδοκία ολόκληρη αν το σκεφτείς… Ένας τόπος τόσο μυστηριακός και απόκρυφος, τόσο βαθύς και ανάλαφρος, που σε μεταφέρει σε μία άλλη διάσταση της ζωής. Και σου προκαλεί ένα αίσθημα, παρόμοιο με αυτό της εξιλέωσης.  

Λισαβόνα, η πόλη με την ιστορία-ασανσέρ

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να ξέρει κανείς για τη Λισαβόνα προτού την επισκεφτεί. Η ιστορία της είναι πολυτάραχη, ανεβοκατεβαίνει σαν ασανσέρ, με στιγμές ύψιστης σημασίας για ολόκληρο τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα, και στιγμές καταποντισμού και ολικής καταστροφής. Η ιστορία αυτή απεικονίζεται ακόμη και στη δόμησή της. 

Όσκαρ Νιεμάιερ - Θεμελιωτής της σύγχρονης βραζιλιάνικης αρχιτεκτονικής

Ο Βραζιλιάνος Όσκαρ Νιεμάϊερ είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες του 20ου αιώνα. Τελειώνοντας τις σπουδές του  στην Εσκουέλα Νασιονάλ ντε Μπέλας Άρτες στο Ρίο ντε Τζανέϊρο, συμμετείχε (1936-1943) στον σχεδιασμό  του νέου οικήματος του Υπουργείου Υγείας και Παιδείας, του πρώτου (και πρότυπου) σύγχρονου αρχιτεκτονικού έργου της Βραζιλίας. Ο Λε Κορμπιζιέ , ο οποίος συμμετείχε επίσης στο έργο αυτό, προσέλαβε ως βοηθό του τον νεαρό αρχιτέκτονα. Τα επόμενα χρόνια , ο Νίεμαϊερ αποστασιοποιήθηκε σταδιακά από τις αυστηρές γραμμές του δασκάλου και μέντορά του και ανέπτυξε ένα δικό του στυλ, όπου ενέταξε και πιο ρέουσες γραμμές και πιο καμπύλες φόρμες. Το 1956, ο Νίεμαϊερ έλαβε τη θέση του συμβούλου και το 1957 του εποπτεύοντος αρχιτέκτονα στις εργασίες οικοδόμησης της νέας πρωτεύουσας Μπραζίλια. Ο ίδιος σχεδίασε τα σημαντικότερα κτήρια για τη Διοίκηση, τη Δικαιοσύνη και τον Πολιτισμό, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η έδρα του προέδρου της Δημοκρατίας Παλάσιο ντα Αλβοράδα(1957-1959) , το ανώτατο Δικαστήριο (1958-1960) , ο Καθεδρικός Ναός (1960-1969), καθώς και η πλατεία των Τριών Εξουσιών, με τα δημόσια κτήρια που την πλαισιώνουν (1958-1972).
Μεταξύ των νεότερων έργων του ξεχωρίζουν το Μουσείο Όσκαρ Νήμαγερ στη Κουριτίμπα (2002), ένα περίπτερο της Λονδρέζικης Σέρπεντιν Γκάλερυ (2003), και η αίθουσα συναυλιών στο Σάο Πάολο (2004). Βραβεύτηκε για το πρωτοποριακό του έργο με το βραβείο Πρίτσκερ και το 2004, με το ιαπωνικό βραβείο Πρέμιουμ Ιμπριάλε. Ο καθεδρικός ναός  της Μπραζίλια , Νόσα Σενιόρα Απαρεσίδα, συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα του Όσκαρ Νίεμαϊερ. 16 καμπύλοι στήλοι από μπετόν, οι οποίοι ενώνονται σε μια στέγη , συγκρατούν τον εξωτερικό σκελετό. Τρείς τεραστίων διαστάσεων άγγελοι μοιάζουν να αιωρούνται κάτω από τη στέγη του  απέριττου εσωτερικού στρογγυλού ναού. 

Άουσβιτς – Ένα ξεχωριστό οδοιπορικό

Η επίσκεψη στο Άουσβιτς μοιάζει πραγματικά με σιωπηλό προσκύνημα. Ένα στενάχωρο ταξίδι, που όμως αποτελεί εμπειρία ζωής, την οποία πρέπει όλοι κάποια στιγμή στη ζωή τους να βιώσουν. Είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψει κανείς με λόγια, τα συναισθήματα που νιώθει σε αυτόν τον τόπο. Συρματοπλέγματα παντού, πύργοι ελέγχου και στιβαρά κτίρια, όλα προσεχτικά μελετημένα και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Λίγο πιο κει, θάλαμοι αερίων και η μοναδική καμινάδα που δεν πρόλαβαν οι ναζί να ανατινάξουν. Παρακάτω χώροι εκτελέσεων, βασανιστηρίων και πειραμάτων. Ώρες ώρες νομίζεις ότι αντηχούν ακόμα οι κραυγές των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους με τόσο βάναυσο τρόπο. Απόλυτη ησυχία επικρατεί παντού. Μόνο κάποιοι ψίθυροι ακούγονται που και που από τους ξεναγούς των γκρουπ. Σε κάποιο σημείο, στέκει και το σπίτι του Διοικητή του στρατοπέδου, Ρούντολφ Ες, ο οποίος έμενε εκεί με τα πέντε παιδιά του κι απ’ όπου -λένε- ότι ακουγόταν κλασική μουσική. Σήμερα, τα περισσότερα κτίρια είναι μουσειακοί χώροι, με «λάφυρα» παπούτσια, οδοντόβουρτσες, σκεύη, παιδικές κούκλες και απομεινάρια μαλλιών. Η επιγραφή στην είσοδο «Arbeit macht frei» (Η εργασία απελευθερώνει) που έγινε γνωστή από τη χρήση της ως σήμα της πύλης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, νιώθεις ότι σε μεταφέρει πίσω στο τρομακτικό παρελθόν...  

Αβινιόν: 7 πάπες και 1 φεστιβάλ

Η Αβινιόν είναι διάσημη για δύο λόγους. Πρώτον για το γεγονός πως επτά διαδοχικά πάπες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κατάγονταν από εκεί και μετέφεραν την Αγία Έδρα τον 14ο αιώνα. Μάλιστα κατέστησαν την πόλη «παπική κτήση» κι αυτό διήρκεσε ως τη Γαλλική Επανάσταση. Λόγω της «κτήσης», που είναι γνωστή και ως «Εξορία της Αβινιόν» η πόλη έγινε πανίσχυρη. Μέχρι που οι πάπες ξαναγύρισαν στο Βατικανό οπότε και παρήκμασε, σε συνδυασμό με τρεις επιδημίες πανώλης που κατακερμάτισαν τον πληθυσμό της. 
Ο άλλος λόγος για τον οποίο είναι πολύ γνωστή είναι το περίφημο Φεστιβάλ της Αβινιόν (θέατρο, μουσική, χορός), το οποίο γίνεται κάθε καλοκαίρι και θεωρείται το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ολόκληρης της Ευρώπης. Είναι δε τόσο έντονη η σφραγίδα του, ώστε όλο τον χρόνο το καλλιτεχνικό στοιχείο σε αυτή την υπέροχη πόλη της Προβηγκίας είναι εντονότατο. Μιλάμε δηλαδή για έναν καθαρόαιμο πολιτιστικό προορισμό.
Η Αβινιόν βρίσκεται στη Νότια Γαλλία, στην αριστερή όχθη του Ροδανού ποταμού – πάνω στους περίφημους αμπελώνες − και είναι οχυρωμένη μέσα στα επιβλητικά τείχη των παλαιών παπικών ανακτόρων. Βρίσκεται πολύ κοντά στα κοσμικά θέρετρα της Γαλλικής Ριβιέρας: Κυανή Ακτή, Κάννες, Μόντε Κάρλο, Νίκαια και Μασσαλία. Είναι το ιδανικό πέρασμα-σταθμός, δηλαδή, για τη Νότια Γαλλία. Εννοείται πως λόγω της τοποθεσίας της έχει εξαιρετικό κρασί και γαστρονομία!
Το πιο δυνατό αξιοθέατό της πάντως είναι το γοτθικό Παπικό Ανάκτορο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το «ωραιότερο σπίτι του κόσμου» αν και ο γάλλος συγγραφέας Προσπέρ Μεριμέ έγραψε πως μοιάζει «περισσότερο με φρούριο τυράννου παρά με κατοικία του απεσταλμένου του Θεού». Εκεί πάντως εκτίθεται απίθανα έργα τέχνης, μεταξύ των οποίων και η πολύτιμη ταπισερί Γκομπλέν ένα από τα ομορφότερα σωζόμενα δείγματα υφαντικής του 1500.
Απέναντι, στο Πτι Παλέ, ο επισκέπτης αντικρίζει επίσης σημαντικούς πίνακες μεσαιωνικής ζωγραφικής − ανάμεσά τους, η περίφημη «Η Παναγία και το Βρέφος» του Μποτιτσέλι. Αλλά και στο Μουσείο Ανγκλαντόν, εκτίθενται Πικάσο, Σεζάν, Μανέ, καθώς και τα περίφημα «Βαγόνια του τρένου» του Βαν Γκογκ, ο οποίος για λίγο καιρό έζησε στη γειτονική Αρλ. Το έργο αυτό είναι το μοναδικό του ζωγράφου που έχει παραμείνει στην περιοχή. Τέλος ένα ακόμη ορόσημο της πόλης είναι η ερειπωμένη γέφυρα Σεν Μπενεζέ (πιο γνωστή ως Γέφυρα της Αβινιόν) για την οποία υπάρχει και το σχετικό γαλλικό παιδικό τραγουδάκι, αντίστοιχο του «Ήταν ένα μικρό καράβι» που λέγαμε εμείς στο σχολείο.

Ντουμπάι - Μια φορά και έναν καιρό...

...ήταν ένας σεΐχης που είχε μεγάλα όνειρα. Το βασίλειό του ήταν ένα τεμπέλικο λιμάνι στις ακτές του Περσικού Κόλπου που ψήνονταν στον ήλιο. Εκεί ζούσαν έμποροι, αλιείς μαργαριταριών και ψαράδες, οι οποίοι έδεναν τα σαπιοκάικα και τις βάρκες τους στις όχθες ενός στενού φιδωτού ποταμού που διέσχιζε την πόλη. Όμως, εκεί όπου οι άλλοι έβλεπαν μόνο ένα ποταμάκι, ο σεΐχης Ρασίντ Μπιν Σαΐντ Αλ Μακτούμ έβλεπε μια μεγάλη εμπορική λεωφόρο. Μια μέρα του 1959 δανείστηκε κάμποσα εκατομμύρια δολάρια από τον πλούσιο γείτονά του, το Κουβέιτ, για την εκβάθυνση του ποταμού, έτσι ώστε να μπορούν να τον περνούν και πλοία. Έχτισε προβλήτες και αποθήκες και έκανε σχέδια για δρόμους, σπίτια και σχολεία. Κάποιοι έλεγαν ότι ήταν τρελός, όμως ο σεΐχης Ρασίντ πίστευε στη δύναμη που έχει μια νέα αρχή. Μερικές φορές έπαιρνε την αυγή το γιο του Μοχάμεντ και περπατούσαν μαζί στην άδεια προκυμαία, όπου του μιλούσε για το όνειρό του με ζωηρά λόγια και χειρονομίες. Και τελικά όλα έγιναν έτσι όπως τα είπε. Σήμερα κυβερνήτης του Ντουμπάι, ενός εκ των 7 αυτόνομων Eμιράτων, όπου μαζί με το Άμπου Ντάμπι, τη Σαρτζάχ, το Ατζμάν, το Ουμ αλ Καϊουάιν, το Ρας αλ Καϊμάχ και τη Φουτζάιραχ, αποτελούν το κράτος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, είναι ο γιος του σεΐχης Μοχάμεντ Μπιν Ρασίντ Αλ Μακτούμ, ο οποίος γύρω από το "ποταμάκι" έχτισε τα δικά του ουρανομήκη όνειρα, μεταμορφώνοντας το εωθινό όνειρο του πατέρα του σε ένα φαντασμαγορικό, κατάφωτο, κλιματιζόμενο σύμπαν ουρανοξυστών, όπου ζουν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι.

Άμπου Ντάμπι
Το μεγαλύτερο από τα επτά Εμιράτα και πρωτεύουσα της Ομοσπονδίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Χτισμένο πάνω σε ένα νησί, συχνά αναφέρεται ως "το Μανχάταν" της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για μια από τις πιο μοντέρνες πόλεις του κόσμου, με εντυπωσιακούς ουρανοξύστες, πολυτελή ξενοδοχεία, παλάτια και φαρδιές λεωφόρους. Η ανάπτυξή της οφείλεται στον μεγάλο πλούτο του Εμιράτου από κοιτάσματα πετρελαίου. Το Άμπου Ντάμπι, περήφανο για το συναρπαστικό μείγμα του Αραβικού πολιτισμού και του σύγχρονου τρόπου ζωής, προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

Το Yas Island, που σε μία συνολική έκταση 2.500 εκταρίων φιλοξενεί πλήθος από τεράστιες οικιστικές και εμπορικές ζώνες καθώς και ξενοδοχεία γνωστών αλυσίδων. Εδώ βρίσκεται πλέον και η πίστα της F1.
Το κυριότερο σημείο της πόλης όμως, είναι η Χρυσή Αγορά, όπου πωλούνται υπέροχα κοσμήματα, ενώ ανάμεσα στις βιτρίνες της προβάλλουν τα σχέδια όλων των σχεδιαστών της υφηλίου.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το Εθνικό Μουσείο του Al Ain, που χτίστηκε στα τέλη του περασμένου αιώνα και διαθέτει ένα πολύ ενδιαφέρον εθνογραφικό και αρχαιολογικό τμήμα.

Περνώντας από το λιμάνι Ζέμπελ Άλι (το μεγαλύτερο τεχνητό λιμάνι του κόσμου) θα δείτε εξωτερικά το μεγαλύτερο τζαμί των Εμιράτων, χωρητικότητας 40.000 πιστών.

Η κουζίνα συνδυάζει τις παραδοσιακές μαγειρικές συνταγές με πολλές Δυτικές και Ασιατικές γεύσεις. Τα τοπικά ψάρια, λαχανικά και φρούτα είναι πολύ γευστικά. Μερικές από τις πλέον δημοφιλείς συνταγές περιλαμβάνουν το hummus, την chickpea, το tabbouleh (σιτάρι με μέντα και μαϊντανό), το makbous (πικάντικο πιάτο με αρνί και ρύζι), το ghuzi.

Ουτρέχτη, η παλλόμενη καρδιά της Ολλανδίας

Μία άρτια διατηρημένη μεσαιωνική καναλώδης πόλη, στην κεντρική Ολλανδία, η οποία υπήρξε για αιώνες θρησκευτικό κέντρο. Η Ουτρέχτη σήμερα έχει τρία ορόσημα. Πρώτον το Πανεπιστήμιό της, το οποίο είναι το 39ο σε παγκόσμια κατάταξη. Αυτό σημαίνει ότι παρά το έντονα ιστορικό περιβάλλον της, παραμένει μια πόλη σύγχρονη και νεανική. Δεύτερον ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της, ο οποίος κατασκευάστηκε το 1843 και σήμερα είναι ο κεντρικός ολόκληρης της χώρας. Οι διάδρομοι και οι πλατφόρμες του θεωρούνται δημόσιες οδοί, είναι ανοιχτοί όλο το 24ωρο και συνδέονται με το εμπορικό κέντρο της πόλης. Αυτό από μόνο του δίνει μια έξτρα ατμοσφαιρική νότα στη ζωή εκεί. Τρίτο ορόσημο, το καμπαναριό Ντομ του 14ου αιώνα, με τη μοναδική θέα 360ο, το οποίο βρίσκεται απέναντι από τον γοτθικό καθεδρικό ναό του Αγίου Μαρτίνου πάνω στην κεντρική πλατεία. Έχει ύψος 112,5 μέτρα και είναι το ψηλότερο της χώρας.
Κατά τα άλλα, το μεσαιωνικό κέντρο της πόλης είναι αρκετά μικρό για να το γυρίσουμε πεζή αλλά διαθέτει πολλές ενδιαφέρουσες επιλογές. Φεστιβάλ, μουσεία, αρχιτεκτονική, διασκέδαση, όλα μαζί απλώνονται μπροστά σου και επιλέγεις κατά βούληση.
Τα βασικά κανάλια που διασχίζουν την πόλη είναι δύο: το παλαιό και το νέο – εξίσου εντυπωσιακά, το καθένα με τον τρόπο του. Στις όχθες τους υπάρχουν εστιατόρια και καφέ με τραπεζάκια δίπλα στο νερό. Και φυσικά εκεί μαζεύεται μεγάλο μέρος της ζωής της πόλης.
Κι επειδή κάθε ενδιαφέρουσα πόλη κρύβει και ένα ενδιαφέρον κοσμοπολίτικο κουτσομπολιό… η Ουτρέχτη κρύβει κι αυτή το δικό της. Πού; Στο επιβλητικό κάστρο Ντε Χααρ, το οποίο χτίστηκε το 1391 από την ομώνυμη οικογένεια. Όμως τα κάστρα θέλουν κληρονόμους και κάποια στιγμή οι κληρονόμοι Ντε Χααρ στέρεψαν. Μην τα πολυλογούμε τον 19ο αιώνα το κάστρο πέρασε στα χέρια του κοσμοπολίτη εργένη βαρόνου με το όνομα-σιδηρόδρομο «βαν Ζυλέν βαν Νεβέλτ βαν δε Χααρ» ο οποίος το παρέλαβε ερειπωμένο. Τα κάστρα έχουν έξοδα… Έκανε όμως πλούσιο γάμο… με τη βαρόνη Ελέν ντε Ρόθσταϊλντ το 1987. Κι εκείνη μόλις είδε το ερειπωμένο κάστρο, κάλεσε τον διάσημο ολλανδό αρχιτέκτονα της εποχής Πιερ Σιπέρς και του ανέθεσε την αναστήλωση – των 200 δωματίων και των 30 μπάνιων! Οι εργασίες κράτησαν 20 χρόνια. Το κάστρο εξωτερικά ήταν μεσαιωνικό και εσωτερικά σούπερ μοντέρνο. Με ηλεκτρικό ρεύμα και όλες τις ανέσεις. Ο αρχιτέκτονας σχεδίασε τα πάντα, ακόμη και τα σερβίτσια. Και η βαρόνη μετέφερε εκεί ένα μεγάλο μέρος της βαρύτιμης οικογενειακής συλλογής των Ρόθτσαϊλντ. Μεταξύ άλλων και ένα φορητό από βαστάζους αμαξάκι της συζύγου ενός σογκούν! Δύο τέτοια υπάρχουν σήμερα στον κόσμο. Το ένα στο Ντε Χααρ και το άλλο στο Μουσείο του Τόκυο…
Σήμερα το κάστρο ανήκει στο Ιδρυμα Ντε Χααρ. Ωστόσο η οικογένεια διατηρεί το δικαίωμα να περάνει έναν μήνα κάθε χρόνο εκεί… στα 200 δωμάτια και στα 30 μπάνια… Και όταν συμβαίνει αυτό, η Ουτρέχτη ζει, φυσικά, μεγάλες κοσμοπολίτικες στιγμές!

Χαμένες Πατρίδες

Τραπεζούντα, Κερασούντα, Σινώπη, Αμάσεια, Σαφράνπολις (Θεωδορούπολη), Σίβας, Ερζερούμ, Άδανα, Αλεξανδρέτα… Τι εννοούμε όταν λέμε «Χαμένες Πατρίδες»; Εννοούμε κάτι φοβερά περίπλοκο, διότι η ιστορία μας γυρίζει πολλούς αιώνες πίσω… Περίπου 26…
Πώς πήγαν οι πρώτοι Έλληνες εκεί; Τι τους οδήγησε; Η μυθολογία! Η αποστολή του Ιάσονα και των Αργοναυτών στην Κολχίδα, οι περιπλανήσεις του Ορέστη στον Θοανία του Πόντου, οι περιπέτειες του Οδυσσέα στη χώρα των Κιμμερίων, η τιμωρία του Προμηθέα από τον Δία και η εξορία του στο Καύκασο, το ταξίδι του Ηρακλή στον Πόντο, αποτελούν μύθους που αναφέρονται ειδικά στον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη πανάρχαιων εμπορικών δρομολογίων. Παράλληλα αυτοί οι μύθοι λειτούργησαν σαν μαγνήτες που τράβηξαν μεγάλες μάζες Ελλήνων μεταναστών στη Μικρά Ασία και τον Πόντο και έτσι φτάνουμε στο 1000 π.Χ. όπου τοποθετούν οι μελετητές την πραγματοποίηση των πρώτων εμπορικών ταξιδιών στην περιοχή αυτή για την αναζήτηση κυρίως χρυσού και άλλων μεταλλευμάτων.
Ο μεγάλος αποικισμός ήρθε δύο αιώνες αργότερα τον 8ο αι. π.Χ. με τη Μίλητο της Ιωνίας να αποικίζει τα παράλια του Εύξεινου Πόντου ιδρύοντας τη Σινώπη. Η Σινώπη, με τη σειρά της ίδρυσε το 756 π.Χ την Τραπεζούντα, την Κρώμνα, το Πτέρυον, την Κύτωρο και άλλες φημισμένες πόλεις της περιοχής. Κάπως έτσι άρχισαν όλα.
Ο Ξενοφώντας στο έργο του Κύρου Ανάβασις, το 401 π.Χ περιγράφει την πατροπαράδοτη φιλοξενία των Ελλήνων του Πόντου, που γνώρισε ο ίδιος και οι Μύριοι όταν διέμειναν τριάντα μέρες στην Τραπεζούντα. Οι ελληνοπρεπείς γιορτές που περιγράφει περιλάμβαναν αθλητικούς αγώνες προς τιμήν του ελληνικού δωδεκάθεου και τον ένοπλο Πυρρίχιο χορό.
Μετά ήρθαν οι Πέρσες που άφησαν αλώβητη την περιοχή λόγω του πλούτου της και της έδωσαν αυτονομία, μετά ήρθε ο Μέγας Αλέξανδρος που επίσης την άφησε αυτόνομη και μετά ιδρύθηκε στην περιοχή του Πόντου ένα βασίλειο με ισχυρά ελληνικές επιρροές, γνωστό ως ελληνιστικό βασίλειο του Πόντου. Δημιουργός του κράτους υπήρξε ο Μιθριδάτης Α΄, ο οποίος έκανε

πρωτεύουσά του την Αμάσεια. Το 120 π.Χ. τον διαδέχτηκε ο γιος του Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ (120-63 π.Χ.) επί βασιλείας του οποίου το βασίλειο του Πόντου έφτασε στο υψηλότερο σημείο της ακμής του και απέκτησε πολύ μεγάλη φήμη. Η παιδεία που δέχτηκε ο Μιθριδάτης από την ελληνίδα μητέρα του, τη σύζυγο του αλλά και από τους έλληνες αξιωματικούς, ιστορικούς, ποιητές, πολιτικούς και φιλοσόφους του περίγυρού του, τον κατέστησε γνωστό σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο εκείνης της εποχής. Επιχειρώντας να πραγματοποιήσει τη φιλοδοξία του για την ίδρυση εξελληνισμένου ασιατικού κράτους, ήλθε αντιμέτωπος με την πανίσχυρη τότε ρωμαϊκή αυτοκρατορία και πραγματοποίησε εναντίον της 4 πολέμους, που είναι γνωστοί ως Μιθριδατικοί Πόλεμοι. Στον τέταρτο πόλεμο έχασε και μετά ήρθαν οι Ρωμαίοι. Τους οποίους διαδέχτηκε το Βυζάντιο.
Με την κατάλυση του βυζαντινού κράτους από τους σταυροφόρους (1204 μ.Χ) οι αδελφοί Αλέξιος και Δαβίδ, απόγονοι της αυτοκρατορικής δυναστείας των Κομνηνών, ίδρυσαν στην περιοχή του Πόντου ανεξάρτητο βασίλειο, γνωστό και ως «Αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών». Στα 257 χρόνια της, ο Πόντος γνώρισε οικονομική ευμάρεια και πολιτιστική ακμή. Το λιμάνι της Τραπεζούντας αναπτύχθηκε σε κέντρο εμπορίου, όπου έδρευαν προξενεία Γενουατών, Μασσαλιωτών, Βενετών, κ.ά. Οι τελωνειακοί φόροι και η παραγωγή μεταλλευμάτων εξασφάλιζαν την οικονομική
ευρωστία του κράτους. Οι Μεγαλοκομνηνοί διατήρησαν
την αυτοκρατορία τους ως το 1461, οκτώ χρόνια μετά την
άλωση της Κωνσταντινούπολης, οπότε υπέκυψε και ο
Πόντος στους Οθωμανούς. Επί της οθωμανικής
κυριαρχίας, το πράγμα δυσκόλεψε κυρίως για θρησκευτικούς λόγους, οπότε παρατηρήθηκε έντονο το φαινόμενο του εξισλαμισμού. Συχνά ελάμβανα χώρα διωγμοί και λεηλασίες των ελληνικών περιουσιών και πάντα υπήρχε το πρόβλημα που συνοψίζεται στο εξής: «οι Έλληνες εκμεταλλεύονται τον πλούτο της γης μας». Έτσι μοιραία οδηγηθήκαμε το 1922-23, με την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το κύμα των Νεότουρκων στον τελικό διωγμό και στην ανταλλαγή των πληθυσμών. Πού βρίσκεται λοιπόν η αρχή και πού το τέλος στις Χαμένες Πατρίδες του Πόντου; Αδύνατον να το ορίσεις.
 

Το θαύμα της Παναγίας Σουμελά

Συχνά οι εκκλησίες συνδέονται με θαύματα, όμως η Παναγία Σουμελά, μάλλον είναι ένα θαύμα ολόκληρη. Από τη θεμελίωση ως την ύδρευση. Από την αυτοκρατορική ενίσχυση ως την οθωμανική προστασία. Ακόμα και η «μετακόμιση» της εικόνας και των κειμηλίων το 1933 στην Ελλάδα, είναι σχεδόν ένα θαύμα. Έστω… διπλωματικό.
Ας δούμε όμως λίγο την ιστορία αυτού του τόσο διάσημου μοναστηριού που εδώ και 16 αιώνες αποτελεί σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού. 
Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 μ.Χ οι αθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου, στο όρος Μελά, μετά από αποκάλυψη της Παναγίας… Eκεί, σε σπήλαιο στα 1063 μέτρα, είχε «μεταφερθεί» σύμφωνα με το όραμα από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας την οποία λέγεται πως εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Οι μοναχοί λοιπόν, έχτισαν μέσα στον βράχο ένα κελί. Μετά το κελί έγινε εκκλησία. Και μετά χρειαζόταν νερό. Και το νερό, ως εκ θαύματος αναπήδησε μέσα από τον γρανιτώδη βράχο – και μάλιστα ήταν ιαματικό. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού έκαναν το μοναστήρι διάσημο σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Και οι δωρεές έπεφταν βροχή… Το ίδιο και οι ληστρικές επιθέσεις… Tη μονή πάντως προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Tραπεζούντας: Iωάννης B΄ Kομνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kομνηνός (1293-1330), Bασίλειος Α΄ Kομνηνός (1332-1340). Mεγάλοι ευεργέτες ήταν επίσης ο Mανουήλ Γ΄ Kομνηνός (1390-1417) και ο Aλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια στον νέο ναό της Παναγίας Σουμελά, στην Kαστανιά της Bέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, έσωσε η Παναγία από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Tης χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της.
Εν συνεχεία, πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Kομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Tουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοι Βαγιαζήτ Β΄, Σελήμ Α΄, Μουράτ Γ΄, Σελήμ Β΄, Iμπραήμ A΄, Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄, Μουσταφά Β΄, Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες ως ευεργέτες.
Φυσικά, για να λέμε την αλήθεια, η εύνοια που έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Δηλαδή πίστευαν στο θαύμα! Aλλά και οι σουλτάνοι δεν πήγαιναν πίσω… Ο Σελήμ A΄ για παράδειγμα πράγματι πίστευε ότι θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής. Προφανώς βεβαίως υπήρχαν και πολιτικοί λόγοι…
Σε κάθε περίπτωση όμως, λόγω αυτής της προστασίας και ασυλίας, η μονή έγινε κάτι σαν θησαυροφυλάκιο. Η δε βιβλιοθήκη της έκρυβε πλείστα πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα.  Εκεί βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Aκρίτα. Όλα αυτά μέχρι το 1923 που έφυγαν και οι τελευταίοι μοναχοί. Μετά ακολούθησαν καταστροφές και λεηλασίες και πολύ αργότερα, η μονή ξαναλειτούργησε σαν μουσείο. Ως τον Δεκαπενταύγουστο του 2010 που γιορτάστηκε για πρώτη φορά μετά από 88 χρόνια η Κοίμηση της Θεοτόκου. Με την παρέμβαση του Βλαντίμιρ Πούτιν και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Γκιομπεκλί Τεπέ & Όρος Νεμρώδ: δύο συναρπαστικά αρχαιολογικά μυστήρια

Η Ανατολία έχει γενικώς πολύ μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Ξεχωρίζουμε τους δύο σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους το Γκιομπεκλί Τεπέ και το Όρος Νεμρώδ. Αμφότεροι, μνημεία της UNESCO, βρίσκονται εν μέσω ανασκαφών και μελετών. Ωστόσο αυτό που βλέπουμε και στους δύο, μέχρι στιγμής, κόβει την ανάσα.
Αρχίζουμε με το Γκιομπεκλί Τεπέ, έναν τεχνητό λόφο ύψους 15 μέτρων, που βρίσκεται 12 χλμ. έξω από την Ούρφα (τη ρομαντική «Βενετία της Ανατολής»). Εκεί έχουν ανακαλυφθεί προϊστορικοί ναοί της Νεολιθικής Εποχής, που έχουν χρονολογηθεί γύρω στο 11.500 π.Χ. και είναι οι αρχαιότεροι στον κόσμο. Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1964 οπότε και προσδιορίστηκε ότι στην περιοχή υπήρχε ανθρώπινη δραστηριότητα κατά τη Νεολιθική Εποχή, ίσως και τη Μεσολιθική. Οι έρευνες έδειξαν ότι ο λόφος δεν ήταν φυσικός και ότι ανάμεσα στις μεγάλες πέτρες του συμπλέγματος υπήρχαν μεγάλιθοι σε σχήμα «Τ». Οι μεγάλιθοι είναι τοποθετημένοι σε τάξη ανάμεσα σε παχείς τοίχους ακατέργαστης λιθοποιίας που σχηματίζουν κυκλικούς περίβολους. Τέσσερις τέτοιοι περίβολοι έχουν ανασκαφεί μέχρι σήμερα, ωστόσο γεωφυσικές έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν και άλλοι 16, που περιλαμβάνουν συνολικά περίπου 200 μεγαλίθους. Σε αυτούς που βλέπουμε, υπάρχουν ανάγλυφες χαράξεις που αναπαριστούν ζώα, αλλά όχι βίαιες σκηνές κυνηγιού. Εξ ου και το συμπέρασμα ότι οι προϊστορικοί κάτοικοι της περιοχής ήταν τροφοσυλλέκτες και όχι κυνηγοί. Πολύ κοντά στον χώρο (100 μέτρα περίπου) βρέθηκε και το προϊστορικό λατομείο εξόρυξης με μισοτελειωμένους μεγάλιθους. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι το όλο σύμπλεγμα είναι λατρευτικό και αφιερωμένο στη γονιμότητα. Όσο για τους μεγάλιθους, μάλλον συμβολίζουν τη γυναίκα.
Ο άλλος πολύ σημαντικός αρχαιολογικός αλλά και φυσιολατρικός χώρος της Ανατολίας είναι το Όρος Νεμρώδ που ανήκει στην οροσειρά του Ταύρου. Έχει ύψος 2.150 μέτρα και είναι ένα από τα ψηλότερα όρη της βόρειας Μεσοποταμίας. Η περιοχή έχει ανακηρυχθεί από το 1988 εθνικό πάρκο. Το όνομα του όρους προέρχεται από τον βιβλικό βασιλιά Νεμρώδ, ο οποίος αναφέρεται και στο Κοράνι.
Στην κορυφή λοιπόν του όρους βρίσκεται ένα ταφικό-λατρευτικό σύμπλεγμα των ύστερων ελληνιστικών χρόνων δημιουργημένο από τον γιο του Μιθριδάτη Α’, βασιλιά Αντίοχο Α’(70-38 π.Χ.) της Κομμαγηνής − περιοχή στα δυτικά της Αρμενίας.
Ο Αντίοχος, πιθανόν στην προσπάθεια του να εδραιώσει την ηγεμονία και να συνταιριάξει τις ποικίλες πολιτισμικές παραδόσεις του βασιλείου του, επινόησε ένα ιδιαίτερο θρησκευτικό πάνθεο που περιελάμβανε ελληνικές, αρμενικές και περσικές θεότητες καθώς και τον ίδιο και τη δυναστεία του. Το ιερό του όρους Νεμρώδ βρίσκεται επάνω σε τύμβο διαμέτρου 150 μέτρων σε ύψος 45 μέτρων πάνω από την φυσική κορυφή του βουνού. Ο τύμβος περιβάλλεται από τρία πλατώματα στα βόρεια, στα δυτικά και στα ανατολικά. Στο δυτικό και το ανατολικό πλάτωμα υπάρχουν μεγάλα λατρευτικά αγάλματα (κάποτε πρέπει να ήταν ύψους 8 έως 10 μέτρων) που αναπαριστούν τον Αντίοχο ανάμεσα σε κάτι σύνθετες θεότητες με στοιχεία των ελληνικών, αρμενικών και περσικών θρησκειών. Τα αγάλματα αυτά αναπαριστούν τον Δία-Ωρομάσδη, τον Απόλλωνα-Μίθρα-Ήλιο-Ερμή, τον Ηρακλή-Αρτάγνη-Άρη και την τοπική θεότητα Κομμαγένη, που αντιστοιχεί στην αρχαιοελληνική θεά Τύχη. Έχουν πρόσωπα ελληνικής τεχνοτροπίας και ρούχα περσικής και αρμενικής. Εκατέρωθεν της σειράς των προαναφερθέντων αγαλμάτων βρίσκονται από δύο αγάλματα-προστάτες που αναπαριστούν έναν αετό και ένα λιοντάρι. Στο πίσω μέρος τους υπάρχουν επιγραφές στα ελληνικά με ακριβείς οδηγίες για το πώς πρέπει να λατρεύεται ο βασιλιάς εν ζωή και μετά θάνατον. Οι αρχαιολόγοι υποψιάζονται και την ύπαρξη ενός τάφου εντός του τύμβου, πιθανόν του Αντίοχου, ο οποίος όμως δεν έχει ακόμη εντοπιστεί.
Το σύμπλεγμα πάντως θεωρείται ημιτελές και δεν υπάρχουν ενδείξεις πως πραγματοποιήθηκαν ποτέ τελετές σε αυτό. Στον χώρο βρέθηκαν εργαλεία από γυαλί και οστά ζώων αλλά καμία, μέχρι στιγμής, απόδειξη κατοικιών και οικισμού αφού δεν υπάρχουν καθόλου ίχνη οικόσιτων φυτών και ζώων.

Οι θησαυροί της Ανατολίας

Η Ανατολία, είναι ένα αχανές οροπέδιο με μία σειρά αρχαίων πόλεων τις οποίες θα πάρουμε με τη σειρά. Τα αξιοθέατα απλώνονται παντού. Δεν ξέρουμε πού να πρωτοκοιτάξουμε…
Ξεκινάμε από το Ερζερούμ με τη βυζαντινή ονομασία Θεοδοσιούπολη λόγω των τειχών που έχτισε ο Μέγας Θεοδόσιος. Είναι η μεγαλύτερη πόλη της ανατολικής Τουρκίας και διαθέτει σημαντικά μνημεία.  Έμβλημά της είναι ο σελτζουκικός μεντρεσές των Δίδυμων Μιναρέδων που κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα. Στη σύγχρονη ιστορία, από εδώ το 1919 ο Κεμάλ Ατατούρκ, κάλεσε γενική επιστράτευση, ενάντια στις εντολές της Αντάντ και στη σουλτανική κυβέρνηση. Δηλαδή εδώ μπήκαν οι βάσεις για τη Μικρασιατική Καταστροφή...
Ακολουθεί το παραμεθόριο Ντογκουμπεϊγιαζίτ στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράν. Η πόλη υπήρξε ορόσημο για την Αρμενία – μέχρι τη γενοκτονία. Το αρμενικό κάστρο σώζεται ακόμη. 
Μετά έχουμε την Βαν με την ομώνυμη λίμνη. Ήταν πρωτεύουσα του βιβλικού βασιλείου των Ουράρτιων από τον 9ο αιώνα π.Χ. Μετά πέρασε στους βασιλείς του Πόντου και εν συνεχεία στους Ρωμαίους. Το 1071, ήρθαν οι Σελτζούκοι και το 1548 ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την κατέλαβαν οι Ρώσοι μέχρι το 1917. Η Βαν υπήρξε σημαντικό κέντρο του αρμενικού πολιτισμού μέχρι τη γενοκτονία το 1915. Σήμερα, η πλειονότητα είναι Κούρδοι.
Και μετά πάμε στην «ανεπίσημη πρωτεύουσα» του τουρκικού Κουρδιστάν, το Ντιγιαρμπακίρ. Η πόλη είναι αρχαιότατη και αναφέρεται σε ασσυριακές και αραμαϊκές πηγές. Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο είχε σημαντικό χριστιανικό πληθυσμό (αρμενικό και συριακό), ο οποίος όμως εξοντώθηκε ή εκτοπίστηκε. Σημαντικά αξιοθέατα αποτελούν τα άριστα διατηρούμενα βυζαντινά τείχη μήκους 5,8 χιλιομέτρων, το σελτζουκικό τζαμί και η συριακή εκκλησία της Παναγίας. Γνωστότερο τοπικό αγροτικό προϊόν είναι το καρπούζι που είναι και το έμβλημα της πόλης (επικαθήμενο πάνω σε μικρογραφία των τειχών).
Ακολουθούν δύο πολύ εντυπωσιακοί αρχαιολογικοί χώροι: το όρος Νεμρώδ με τα τεράστια αγάλματα της αρχαίας Κομμαγιανής και το Εθνικό Πάρκο. Και το Γκιομπεκλί Τεπέ, από τους αρχαιότερους προϊστορικούς ναούς στον κόσμο που ανάγεται στη Νεολιθική ή και Μεσολιθική Εποχή. Αμφότερα είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία της UNESCO.
Και φτάνουμε στη Χαρράν, μία από τις αρχαιότερες πόλεις στη Γη. Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη εδώ κατέφυγαν ο Αδάμ και η Εύα όταν εκδιώχθηκαν από τον Κήπο της Εδέμ. Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια ήταν γνωστή ως «Ελληνόπολις». Αποτέλεσε τμήμα της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας και το 331 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Αργότερα ήρθαν οι Ρωμαίοι, εδώ μάλιστα δολοφονήθηκε το 217 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Καρακάλλας (τον ξέρουμε και από τα περίφημα λουτρά στη Ρώμη). Με την επικράτηση του Χριστιανισμού κατέφυγαν στη Χαράν οι τελευταίοι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι. Ορόσημο της πόλης είναι τα πανάρχαια 960 κωνικά σπίτια με την ονομασία «κουμπέτ» δίπλα στα τείχη. Είναι πλίνθινα, εξ ολοκλήρου χωρίς ξύλο και έχουν παραμείνει αμετάβλητα στον σχεδιασμό τους για τουλάχιστον 3000 χρόνια. Μερικά ήταν ακόμα σε χρήση, σαν κατοικίες, μέχρι το 1980. Είναι δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά τον χειμώνα και στην κορυφή της πήλινης στέγης τους έχουν μία ανοιχτή τρύπα που εξυπηρετεί για τον φωτισμό και τον εξαερισμό τους.
Ακολουθεί η «μουσουλμανική Βενετία» ή «Θεϊκή Ούρφα» ή απλώς Ούρφα. Πρόκειται για την αρχαία Έδεσσα και σήμερα είναι μία κουρδική πόλη. Η ιστορία της έχει καταγραφεί από τον 4ο αιώνα π.Χ., αλλά μπορεί να χρονολογείται τουλάχιστον από το 9000 π.Χ., καθώς υπάρχουν πολλές ενδείξεις στις γύρω περιοχές. Εδώ υπολογίζεται από τους αρχαιολόγους ότι ο άνθρωπος ανακάλυψε τη γεωργία… Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη η Ούρφα είναι η πατρίδα του Ιώβ. Και επίσης εδώ ο Νεμρώδ πέταξε τον Αβραάμ στην πυρά για να τον θυσιάσει αλλά το παρ’ολίγον θύμα σώθηκε επειδή ο Θεός μεταμόρφωσε την πυρά σε ύδωρ και τα κάρβουνα σε ψάρια… Ορόσημο της πόλης σήμερα είναι η δεξαμενή με τα… αγιασμένα ψάρια (Μπαλικλί Γκιόλ) στο τέμενος του Χαλίλ ουλ Ραχμάν. Όσο για τους Αρμένιους θεωρούν κι αυτοί την Ούρφα ιερή διότι εκεί εφευρέθηκε η αρμενική αλφάβητος.
Και καταλήγουμε στα Άδανα στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Η πόλη άκμασε κατά τη ρωμαϊκή εποχή ως διοικητικό και οικονομικό κέντρο. Με την εμφάνιση του Ισλάμ αποτέλεσε ένα από τα πολιτισμικά και γεωγραφικά σύνορα στα οποία συναντήθηκαν, ανταγωνίστηκαν και συναλλάχθηκαν ο ισλαμικός και ο χριστιανικός κόσμος. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται… όπως μας διδάσκει ακόμα η ιστορία.

Στην Κούβα ξέρατε ότι:

o Η Μαλεκόν είναι το meeting point της Αβάνας. Εδώ κάθονται με μπίρες και κασετόφωνα με μουσικές, ψαρεύουν, φλερτάρουν ή αράζουν με τις ώρες. Όταν παλιά συνεχώς κοβόταν το ρεύμα, η βόλτα στη Μαλεκόν ήταν ένας τρόπος για να δροσίζονται δίπλα στη θάλασσα. Και μπορεί ο μικρός τοίχος κατά μήκος της ακτής να λειτουργεί ως κυματοθραύστης, όταν όμως έχει καιρό, τα κύματα ανεβαίνουν μέχρι και δέκα μέτρα, πλένοντας με βία τον δρόμο και τα σπίτια. Η Μαλεκόν ενώνει την παλιά Αβάνα με την αριστοκρατική συνοικία Μαριμάρ.

o Στην Αβάνα υπάρχει σταυρόσχημος βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου. Ανεγέρθηκε το 2004 ύστερα από απόφαση του ίδιου του Φιντέλ, ο οποίος είχε αναλάβει προσωπικά την επίβλεψη της ανέγερσής του μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Η Λειτουργία γίνεται σε τρεις γλώσσες: ισπανικά, ελληνικά και σλαβονικά. Αν υπάρχουν επισκέπτες, τότε γίνεται και στα αγγλικά.

o Πάνω από το 50% του λαού της Κούβας είναι νέοι και παιδιά.
o Η Κούβα διαθέτει από τα υψηλότερα ποσοστά αλφαβητισμού στο κόσμο. Σύμφωνα με έκθεση της UNESCO, το 2011 το ποσοστό ήταν 99%. Διαθέτει το πιο υψηλό μορφωτικό επίπεδο στις χώρες της Καραϊβικής και κατέχει τη 14η θέση στον κόσμο.

o Η μουσική των Beatles ήταν αυστηρά απαγορευμένη από τον Φιντέλ. Το 2000 ο leader maximo αναθεώρησε, δήλωσε ότι ο Τζον Λένον αποτελεί τον απόλυτο εκφραστή των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης και του έστησε ένα άγαλμα σε ένα πάρκο στο Vedado. Μαζί με τα αποκαλυπτήρια οργανώθηκε grande συναυλία με μουσική των Beatles...

o Οι ιστορίες των ανθρώπων που επί Φιντέλ προσπαθούσαν να περάσουν απέναντι στο Μαϊάμι είναι πολλές και όχι πάντα με happy end. Στις διάφορες απόπειρες έχουν χρησιμοποιηθεί από windserf μέχρι μπανιέρες...

o Όλοι οι Κουβανοί έχουν ελεύθερη και καθολική πρόσβαση στη δημόσια υγεία. Είναι γνωστό ότι η Κούβα εξάγει γιατρούς, εκπαιδευτικούς και άλλους επιστήμονες στις χώρες της Λατινικής Αμερικής -ειδικά στη Βενεζουέλα από την οποία προμηθεύεται πετρέλαιο-, προκειμένου να αποκτήσει τους πόρους που χρειάζεται.

o «Moros y Cristianos» -δηλαδή Μαυριτανοί και Χριστιανοί- είναι ένα από τα πιο γνωστά πιάτα της κουβανέζικης κουζίνας, με μαύρα φασόλια, ρύζι και χοιρινό.

o Αστικοί κουβανέζικοι μύθοι λένε ότι τα πούρα Αβάνας είχαν αυτή την ιδιαίτερη γεύση και το άρωμα διότι οι κοπέλες που δούλευαν στα εργοστάσια τύλιγαν τα φύλλα καπνού ρολάροντάς τα επάνω στους ιδρωμένους μηρούς τους. Η αλήθεια είναι ότι τα Habanos είναι όντως τα καλύτερα στον κόσμο, καθώς οι συνθήκες καλλιέργειας και το κλίμα είναι ιδανικά.

o Στην Κούβα υπάρχουν και McDonald’s και Starbucks.

o Πιο διαλλακτικός από τον αδελφό του, ο Ραούλ Κάστρο φαίνεται πρόθυμος να κάνει υποχωρήσεις από τις αρχές της επανάστασης όπου χρειάζεται. Άγνωστο όμως μέχρι ποιου σημείου…

o Όλοι οι τουριστικοί οδηγοί του πλανήτη όταν μιλούν για τη νυχτερινή ζωή της Αβάνας αναφέρουν τα αγαπημένα μπαρ του Έρνεστ Χέμινγουεϊ: το «Floridita» όπου έπινε ντάκιρι ο μεγάλος συγγραφέας και το «Bodeguita del Medio», όπου έπινε το μοχίτο του.

Εσαουίρα, μια πόλη μαγική και ονειρεμένη - Μαρόκο

Η Εσαουίρα είναι μια... εντοιχισμένη καστροπολιτεία με έντονο νησιώτικο χρώμα. Η κωμόπολη αυτή αναπτύχθηκε το 16ο αιώνα από τους Πορτογάλους, λόγω της ασφάλειας που παρείχε το φυσικό της λιμάνι από τους αέρηδες του Ατλαντικού. Έτσι το 1506 ο βασιλιάς της Πορτογαλίας διέταξε τη δημιουργία ενός οχυρού, του Castelo Real de Mogador.
Οι ανταγωνίστριες θαλάσσιες δυνάμεις της Ισπανίας, της Αγγλίας και της Ολλανδίας προσπάθησαν ανεπιτυχώς να κυριαρχήσουν στην πόλη, η οποία παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Πορτογάλων. Το 17ο αιώνα αποτελούσε κύριο κέντρο εξαγωγής ζάχαρης καθώς και αγκυροβόλι πειρατών.
Η τωρινή πόλη χτίστηκε το 18ο αιώνα από το Μοχάμεντ Γ’, ο οποίος ήθελε να στρέψει το βασίλειό του προς τον Ατλαντικό με στόχο να έχει περισσότερη επαφή με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Αρχικά ονομάστηκε «Souira» (δηλαδή μικρό οχυρό), αλλά με την πάροδο του χρόνου μετονομάστηκε σε «Εs Souira»(δηλαδή καλοσχεδιασμένη). Από την ίδρυσή της μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη αποτελούσε το κύριο λιμάνι του Μαρόκου για τα προϊόντα που κατέφταναν από την υποσαχάρια Αφρική και το Τιμπουκτού, καθώς και από το Μαρακές.
Η Παλιά Πόλη ή Μεντίνα υπάγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα σπίτια είναι ψηλά, λευκά αρχοντικά, διώροφα και τριώροφα, με μπλε παράθυρα, θυμίζοντας την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Εντούτοις, πολλά έχουν υποστεί ζημιές από την έντονη υγρασία που προέρχεται από τις ομίχλες του Ατλαντικού. Αν και οι πύλες εισόδου στην πόλη είναι στενές, τα εσωτερικά σοκάκια είναι αρκετά φαρδιά, προσφέροντας την αίσθηση της απλοχωριάς. Στις πλακόστρωτες πλατείες της πόλης και κατά μήκος των κύριων οδών, έμποροι πωλούν κάθε λογής προϊόντα, όπως χαλιά, τραπεζάκια από σίδερο, παντόφλες, μπαμπού, έργα τέχνης (πίνακες) καθώς και διάφορα είδη μπαχαρικών και μυρωδικών.
Η απαγόρευση οχημάτων στην πόλη μετατρέπει την περιήγηση σε ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία, ειδικά για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον αδυσώπητο θόρυβο των μεγαλουπόλεων. Περπατώντας στην πόλη, ο επισκέπτης καταλήγει στο αμυντικό τείχος που την περικυκλώνει. Στη μία άκρη βρίσκεται το κάστρο με τα κανόνια έτοιμα να την προστατέψουν από τους πειρατές.
Στην άλλη, το χτιστό λιμάνι με τις εκατοντάδες ψαρόβαρκες και ψαροκάικα. Στο δρόμο δεκάδες πωλητές έχουν στήσει πάγκο και πωλούν την πλούσια λεία του ωκεανού - σαρδέλες, γαρίδες, αστακούς, καραβίδες, καβούρια, κάθε λογής ψάρια και θαλασσινά.
Η διαδικασία απλή: ο πελάτης επιλέγει, κάθεται σε κάτι πρόχειρα τραπεζάκια και περιμένει να του τα ψήσουν επιτόπου. Η διαδικασία του φαγητού πλάι στη θάλασσα, με θέα την πόλη και τη μυρωδιά των ψημένων θαλασσινών να γεμίζει την ατμόσφαιρα, είναι αξέχαστη. Λίγο πιο πέρα, μια αμμουδερή παραλία για κολύμπι - το καλοκαίρι οι αέρηδες του Ατλαντικού την κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις του wind surf.

Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα στη Βερόνα

Η Βερόνα είναι πόλη της βόρειας Ιταλίας και έδρα της περιφέρειας του Βένετο. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Αδίγη. Αποτελεί βασικό τουριστικό προορισμό στον Ιταλικό Βορρά, χάρη στην καλλιτεχνική κληρονομιά της, τις ετήσιες εκθέσεις, τις παραστάσεις λυρικού θεάτρου στην περίφημη Αρένα − αρχαίο αμφιθέατρο που χτίστηκε από τους Ρωμαίους. Όμως τη Βερόνα την έκανε παγκοσμίως γνωστή ο Σαίξπηρ… Τρία έργα του διαδραματίζονται εκεί: «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Οι δύο κύριοι της Βερόνα», «Το ημέρωμα της στρίγγλας». Κατά τα άλλα η πόλη έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, λόγω της αστικής δομής και της αρχιτεκτονικής της. Η Βερόνα γενικώς χαρακτηρίζεται για την κοσμοπολίτικη αίγλη που της δίνουν το καλοδιατηρημένο ιστορικό κέντρο, οι φινετσάτες βιτρίνες των καταστημάτων και τα εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας.

Φυσικά, το Νο1 αξιοθέατο είναι το «Σπίτι της Ιουλιέτας» με το διάσημο μπαλκόνι απ’ όπου αρχίζει η σαιξπηρική ιστορία αγάπης. Χρονολογείται στον 13ο αιώνα και έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Σε απόσταση 10-15 λεπτών βρίσκεται και ο τάφος της Ιουλιέτας. Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι το Παλαιό Κάστρο του 1350, στις όχθες του ποταμού Αδίγη. Εκεί φιλοξενείται το μεγαλύτερο μουσείο στη Βερόνα, με αναγεννησιακούς πίνακες και συλλογές από αγάλματα, τοιχογραφίες, κοσμήματα και αντίκες.
Διάσημες είναι και οι πλατείες Πιάτσα Μπρα, Πιάτσα ντέλε Έρμπε, Πιάτσα ντέι Σινιόρι. Η πρώτη είναι η μεγαλύτερη, στη δεύτερη στήνεται μια μεγάλη υπαίθρια αγορά και η τρίτη περιστοιχίζεται από κομψά κτήρια της     Αναγέννησης.
Στο κέντρο της Πιάτσα ντέι Σινιόρι, το άγαλμα του Δάντη θυμίζει την παρουσία του στη Βερόνα, όταν ζούσε εκεί εξόριστος από τη Φλωρεντία. Ορόσημο επίσης αποτελεί ο Πύργος των Λαµπέρτι ο οποίος άρχισε να χτίζεται τον 12ο αιώνα, ολοκληρώθηκε το 1463 και σήμερα προσφέρει πανοραμική θέα σε όλη την περιοχή. Όσο για τους ναούς, υπάρχουν πολλοί όπως σε κάθε μεσαιωνική και αναγεννησιακή πόλη. Ωστόσο εδώ, ο σημαντικότερος είναι ο Καθεδρικός Σάντα Μαρία Ματρικολάρε στην Πιάτσα Βεσκοβάντο. Είναι γοτθικού ρυθμού και ίσως ο μεγαλύτερος στη Βερόνα.
 

Λίμνες της Βόρειας Ιταλίας, η μαγεία της αριστοκρατίας!

Τζορτζ Κλούνεϊ, Μαντόνα, Σιλβέστερ Σταλόνε, Τζιάνι Βερσάτσε, Ροναλντίνιο… όλοι έχουν από ένα σπίτι στη Λίμνη Κόμο της Βόρειας Ιταλίας. Γιατί; Οι λίμνες αυτές κατ’ αρχάς είναι τόσο όμορφες και τόσο γραφικές που μοιάζουν να βγήκαν από παραμύθι. Γι αυτό και ανέκαθεν αποτελούσαν πόλο έλξης της ιταλικής αριστοκρατίας, που έχτιζε εκεί τα μεγαλοπρεπή εξοχικά της.
Συνολικά σας παρουσιάζουμε επτά λίμνες που κάθε μία έχει τη χάρη της. Αρχίζουμε με τη Λίμνη Κόμο, λόγω των πολλών διάσημων κατοίκων της. Φημίζεται για την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική της. Μια επίσκεψη τη Βίλα Καρλότα κόβει την ανάσα… Εκεί εκτίθενται σημαντικά έργα τέχνης και οι κήποι της είναι γεμάτοι αρωματικά φυτά. Επίσης από το υψηλότερο σημείο της περιοχής, το Μόντε Σαν Πρίμο, η θέα είναι μαγευτική. Τέλος ο Καθεδρικός του Κόμο χτισμένος το 1396, περιλαμβάνει πολλές και ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες.
Λίμνη Γκάρντα. Πεντακάθαρη, μπορείς να κάνεις μπάνιο. Περιβάλλεται από ιστορικά κτήρια, όπως το κάστρο Σκαλιτζέρο του 13ου αιώνα και την έπαυλη Βιτοριάλε των Ιταλών όπου έζησε ο ιταλός συγγραφέας Γκαμπριέλε ντ’ Ανούντσιο τις δεκαετίες 1920 και 1930.
Λίμνη Ιζέο. Εκεί εκβάλει ο ποταμός Όλιο. Στο κέντρο της υπάρχει το νησάκι Μόντε γεμάτο εκκλησίες του 17ου αιώνα και με το μεσαιωνικό κάστρο Ρόκα Μαρτινένγκο. Στις όχθες της λίμνης υπάρχει και το επίσης μεσαιωνικό Καστέλο ντι Γκρουμέλο που διατηρείται άψογα της αρχική του μορφή. Το καστέλο φιλοξενεί σήμερα ένα οινοποιείο. Τέλος αναφέρουμε την Ακαδημία Ταντίνι, στην οποία εκτίθεται η μεγάλη συλλογή έργων τέχνης του Κόμη Λουίτζι Ταντίνι, από τις αρχές του 19ου αιώνα. Μεταξύ άλλων η συλλογή περιλαμβάνει και έργα του Αντόνιο Κάνοβα.
Λίμνη Λουγκάνο. Εδώ λόγω της γειτνίασης με την Ελβετία, βλέπουμε έντονο το στοιχείο και των δύο χωρών. Μέσα στη λίμνη σε ένα υπέροχο νησάκι είναι χτισμένος ο ναός Σάντα Μαρία ντι Λορέτο, σε καθαρό ρομανέσκ αρχιτεκτονικό στυλ. Επίσης στη λίμνη υπάρχει και ο ελαιώνας Σεντιέρο ο οποίος κρύβει ένα σπήλαιο και από μόνος του αποτελεί έναν προορισμό για βόλτα. Στο Λουγκάνο σπεσιαλιτέ είναι το φοντί τυριών.
Λίμνη Ματζόρε. Και εδώ είναι έντονο το ελβετικό στοιχείο. Στη Ματζόρε εκβάλει ο ποταμός Βερτσάσκα που κατεβαίνει από τις Άλπεις και ενδείκνυται για κολύμπι. Μέσα στη λίμνη υπάρχει το νησί Μάντρε με το θερινό ανάκτορο χαμένο στους κήπους. Στους κήπους πολλά φυτά είναι αιωνόβια, ανάμεσά τους ελιές, λεμονιές, μπαμπού και μανόλιες. Όσον αφορά την κουζίνα, η περιοχή φημίζεται για την γκοργκοντζόλα και το γλυκό ψωμί με ξηρούς καρπούς που ονομάζεται Κρεσεντσίν.
Λίμνη Όρτα. Η πιο ρομαντική απ΄όλες. Με μικρά χωριά που διατηρούν το τοπικό χρώμα και σπιτάκια βαμμένα σε παστέλ χρώματα. Εδώ βλέπουμε ναούς-μνημεία της UNESCO και χορταίνει το μάτι μας.
Λίμνη Βαρέζε. Με πολλές βίλες, πανέμορφες και κλασσικές. Στη λίμνη υπάρχει και το νησάκι Βιρτζίνια με αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και πλούσια βλάστηση. Στις όχθες επίσης υπάρχει ζωολογικός κήπος. Οι γύρω περιοχές γενικώς ενδείκνυνται για περιπάτους.

«Εύρηκα!»… στην Ορτυγία (αρχαίες Συρακούσες)

Η Ορτυγία είναι ένα μικρό νησί μπροστά ακριβώς από τις σύγχρονες Συρακούσες. Αποτελεί το ιστορικό κέντρο της πόλης, τις αρχαίες Συρακούσες δηλαδή, και χτίστηκε από τους Κορίνθιους το 735 π.Χ. Ονομάζεται από τους ντόπιους και Παλαιά Πόλη. Συνδέεται με τις Συρακούσες με τη γέφυρα Ουμπερτίνο η οποία βρίσκεται ανάμεσα στο Παλαιό και στο Νέο Λιμάνι τους.
Φυσικά στην Ορτυγία υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, οι ναοί της Αθηνάς, του Δία και του Απόλλωνα, ο Καθεδρικός των Συρακουσών και το σημαντικό Μουσείο Μεσαιωνικής Τέχνης που στεγάζεται σε ένα παλάτι του 13ου αιώνα. Στις σύγχρονες ατραξιόν του νησιού συγκαταλέγεται η τοπική αγορά στους πάγκους, όπου μπορεί κανείς να δοκιμάσει τοπικές θαλασσινές νοστιμιές και σνακ όπως είναι τα «αραντσίνι» (παναρισμένες κροκέτες ρυζιού) και τα «κανόλι» (επιδόρπιο με φύλλα ζύμης, ρικότα και γλυκιά κρέμα).
Στην Ορτυγία δίδαξε ο Πλάτωνας, μεγαλούργησε ο Αισχύλος και έζησαν ο Πίνδαρος και ο Αρχιμήδης. Εδώ αναφώνησε ο Αρχιμήδης το περίφημο «Εύρηκα!» και διατύπωσε το «Μη μου τους κύκλους τάραττε!». Εδώ επίσης ο τελευταίος θανατώθηκε από τους Ρωμαίους…Η Ορτυγία είναι το πρώτο σημείο στο οποίο εγκαταστάθηκαν οι αρχαίοι άποικοι από την Κόρινθο. Όμως μόλις αναπτύχθηκε η πόλη, και έγινε ένα σημαντικό ναυτικό, εμπορικό και καλλιτεχνικό κέντρο, επεκτάθηκε και έτσι δημιουργήθηκε ένα σύμπλεγμα 5 μικρών πόλεων με πρώτη την Ορτυγία και εν συνεχεία με την Αρχαδλίνη, την Τύχη, την Επίπολη και τη Νεάπολη.
Οι αρχαίες Συρακούσες απέκτησαν με τα χρόνια πολύ μεγάλη δύναμη και… μπήκαν στο μάτι των Αθηνών. Έτσι το 415 π.Χ. προκλήθηκε η Σικελική Εκστρατεία με ολέθρια αποτελέσματα για τους Αθηναίους. Περί τους 7.000 αιχμαλώτους φυλακίστηκαν από τους Συρακούσιους στα λατομεία δίπλα στο ελληνιστικό θέατρο και αφέθηκαν να πεθάνουν από ασιτία και κακουχίες. Όσοι γλύτωσαν πωλήθηκαν ως δούλοι. Αυτό το ζοφερό στρατόπεδο συγκέντρωσης διατηρείται ως σήμερα και αποτελεί μέρος του αρχαιολογικού χώρου. Στις δε πινακίδες αναγράφεται ως «Λατομείο εν Παραδείσω»!

Ο ιστορικός Ακράγαντας

Ο ιστορικός Ακράγαντας (Agrigento) ιδρύθηκε το 580 π.Χ. από αποίκους της Γέλας. Αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα και έγινε μία από της πλουσιότερες ελληνικές αποικίες της λεγόμενης Μεγάλης Ελλάδας.
Πέρασε για 16 χρόνια από το πολίτευμα της τυραννίας, ενώ το 406 π.Χ. καταλύθηκε το δημοκρατικό της πολίτευμα, αφού πρώτα λεηλατήθηκε από τους Καρχηδόνιους. 
Οι αρχαιοελληνικοί ναοί της περιοχής σώζονται μέχρι τις ημέρες μας και μάλιστα σε πολύ καλή κατάσταση. Ο Ναός της Ομόνοιας είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα οικοδομήματα, που μαρτυρούν το υψηλό βιοτικό επίπεδο του τότε πολιτισμού, ο οποίος λόγω της μετατροπής του σε Βασιλική της Πρωτοχριστιανικής Εποχής έχει σωθεί σχεδόν ακέραιος. 
Όλη η περιοχή αποτέλεσε ισχυρό κέντρο με μεγάλη εμπορική και πολιτιστική ανάπτυξη και από εκεί ο Ελληνισμός έδωσε τα φώτα του στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα επιτεύγματα των Ελλήνων αποίκων στο χώρο της τέχνης, της επιστήμης και της φιλοσοφίας είναι φανερά στους σωζόμενους ναούς του Ακράγαντα. Ο Ακράγαντας ανήκει σήμερα στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Βόρεια Κορέα, "η εξωγήινη χώρα"

Η πρώτη επαφή με αυτή τη χώρα σίγουρα θα σας εντυπωσιάσει, καθώς με το που θα προσγειωθείτε θα αντιμετωπίσετε μια διαφορετική εικόνα, μια διαφορετική καθημερινότητα. Όλοι μα όλοι οι πολίτες της χώρας φορούν στο μέρος της καρδιάς μία μικρή καρφίτσα με την φωτογραφία του Κιμ Ιλ Σουνγκ, του μεγάλου ηγέτη. Αμέτρητα αγάλματά του κοσμούν πολλές γωνιές της πόλης. Ακρογωνιαίος λίθος της φιλοσοφίας πάνω στην οποία έχει δομηθεί ολόκληρη η πολιτική και ο τρόπος ζωής της Βορείου Κορέας είναι το Τζου-τσε (juche). Η ιδεολογία αυτή αναπτύχθηκε από τον Κιμ Ιλ Σουνγκ. Σύμφωνα με αυτή, ο άνθρωπος είναι ο κυρίαρχος του εαυτού του και των πάντων. Η επανάσταση σε κάθε χώρα βασιζόμενη στις δικές τις δυνάμεις είναι εξίσου απαραίτητη. Η εκπαίδευση των μαζών από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους είναι προϋπόθεση για την εφαρμογή της παραπάνω ιδεολογίας. Σε αυτή την αυτάρκεια και την αυτοδυναμία στηρίζεται η χώρα τα τελευταία 50 χρόνια. Ο κόσμος εδώ ζει απομονωμένος από τον υπόλοιπο κόσμο. Θα σας φανεί εντυπωσιακό, αλλά δεν υπάρχει καμιά επαφή, εικόνα ή ήχος από οποιαδήποτε άλλη πλευρά του κόσμου εκτός των τοπικών. Το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, όπως και ο τύπος φυσικά – μέσα της απόλυτης προπαγάνδας- κρατούν απασχολημένο και κοιμισμένο τον λαό με προγράμματα που ελέγχονται απόλυτα.

Ακόμη και ως τουρίστας το να κυκλοφορείς ελεύθερα σε αυτήν την πόλη είναι ανέφικτο. Οι τουρίστες είτε σε πολυμελείς είτε σε μικρές ομάδες συνοδεύονται πάντα από Κορεάτες επαγγελματίες συνοδούς, οι οποίοι δεν πρέπει να σε αφήσουν από τα μάτια τους καθώς εδώ όλα απαγορεύονται. Οι επισκέπτες πρέπει να τηρούν τους ακόλουθους κανόνες. Δεν μπορούν να κυκλοφορούν πουθενά μόνοι, δεν μπορούν να έχουν καμία άμεση επαφή με απλούς ανθρώπους, δεν μπορούν να φωτογραφίζουν ή να βιντεοσκοπούν όποιο αξιοθέατο επιθυμούν. 

Από την άλλη, η εκπαίδευση παίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των παιδιών. Πιο συγκεκριμένα, μαθαίνουν μουσικά όργανα, χορό, τραγούδι, ζωγραφική και κάνουν αθλητισμό - όλα σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ενώ όσο αφορά στην παροχή γνώσεων, εδώ όλα είναι κατευθυνόμενα και ελεγχόμενα.
Η καλοσύνη στα μάτια όλων – μικρών και μεγάλων - όμως δεν ήταν κατευθυνόμενη από κανέναν. Έννοιες όπως πονηριά, φθόνος, ζήλια, ανταγωνισμός, κακία, ιδιοτέλεια και αλαζονεία, δεν έχουν νόημα σε αυτή την χώρα.

Αρτυματικά Φυτά της Αιθιοπίας

Από τη Μέση Ανατολή (Εύφορη Ημισέληνο), όπου ξεκίνησε η γεωργική επανάσταση, τα δημητριακά πέρασαν μέσω του Νείλου (Αιγύπτου και Νουβίας) στα υψίπεδα της Αιθιοπίας.    
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι τα ενδημικά φυτά που εξημέρωσαν/καλλιέργησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του Κέρατος, όπως το τεφ (Teff): το κυριότερο δημητριακό της Αιθιοπίας (πολύ λεπτό), από το οποίο παρασκευάζουν την ιντζέρα (Injera, κρέπα σαν ψωμί).
Άλλο ένα δημητριακό που χρησιμποιούν ευρύτατα είναι το κεχρί (Finger millet, "Dagusa"), που το μαγειρεύουν και το τρώνε σαν πηγή αμύλου, αλλά παράγουν από αυτό και την παραδοσιακή τους μπύρα (Ντάλα).
Επίσης χρησιμοποιούν την ψευτομπανάνα, το ενσέτ - τα φύλλα της μοιάζουν σαν της μπανανιάς. Παίρνουν ένα κομμάτι του κορμού, το θάβουν για να δημιουργηθεί κάποια ζύμωση και μετά το χρησιμοποιούν σαν ψωμί. 
Το κυριότερο όμως, πιο διάσημο από τα φυτά της Αιθιοπίας: η καφέα.  Ενδημικό της επαρχίας Κάφα στη νοτιοδυτική Αιθιοπία, απ΄ όπου μάλλον προέρχεται και το όνομα (αραβικό κάουα/kahwah, τουρκικό καχβέ). Οι Αιθίοπες το λένε μπούνα. Σύμφωνα με ένα μύθο, η επίδραση των καρπών του φυτού αυτού στη συμπεριφορά παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από έναν Αιθίοπα βοσκό, ο οποίος πρόσεξε ότι τα πρόβατά του γίνονταν υπερδραστήρια μόλις έτρωγαν τα "κόκκινα κερασάκια" από κάποιο συγκεκριμένο φυτό. Δοκιμάζοντάς τα και ο ίδιος έγινε κι αυτός υπερδραστήριος! Κάποιος καλόγερος που περνούσε από εκεί τον κατέκρινε επειδή "έτρωγε το φρούτο του Διαβόλου". Πάντως οι μοναχοί σύντομα ανακάλυψαν ότι ο καρπός από το γυαλιστερό καταπράσινο φυτό τους βοηθούσε να μένουν ξύπνιοι για τις προσευχές τους. Από αυτούς πέρασε στις αυλές της πολιτικής εξουσίας και τελικά απλώθηκε στις μάζες. Από την Αιθιοπία πέρασε στην Υεμένη, όπου η καλλιέργειά του πέτυχε και από το 17ο αιώνα έγινε διάσημο εξαγωγικό προϊόν από το λιμάνι Αλ Μάχα (Μόκα), όπου οι Ευρωπαίοι άνοιξαν πρακτορεία, προξενεία κλπ. και έτσι έμεινε το όνομα Μόκα. Από εκεί μεταδόθηκε στην υπόλοιπη Αραβία, την Περσία, την Αίγυπτο και τη Συρία. Οι Άραβες ήταν οι πρώτοι που το υιοθέτησαν σαν ρόφημα, συχνά προσθέτοντας γαρύφαλλο, κανέλλα, κάρδαμο και γλυκάνισο. Η ορμητική εξάπλωση του Ισλάμ μέχρι την Ισπανία βοήθησε στην περαιτέρω διάδοση του καφέ.
Η συνήθεια της καθημερινής πόσης καφέ έφερε σημαντικές αλλαγές στην οικονομία, τη διατροφή και την κουλτούρα της ανθρωπότητας. Ο καφές είναι πλέον το κυρίαρχο ρόφημα του πλανήτη.

Θιβετιανός Βουδισμός

Οι Θιβετιανοί είναι ένα μείγμα διάφορων λαών των Ιμαλαΐων που αναμίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου.
Μέχρι τον 7ο αιώνα στην περιοχή του Θιβέτ επικρατούσε η σαμανιστική θρησκεία Μπον. Τότε ο Θιβετιανός βασιλιάς Σόνγκτσεν Γκαμ-πό δημιούργησε οικογενειακούς δεσμούς με την Κίνα όταν νυμφεύτηκε την Γουενγκστέν, ανιψιά του αυτοκράτορα της δυναστείας Τανγκ και με το Νεπάλ όταν νυμφεύτηκε την Μπιρικούτι, κόρη του Νεπαλέζου βασιλιά. Η παράδοση αναφέρει ότι αυτές οι δύο σύζυγοι έφεραν εξευγενισμένα στοιχεία από τους πολιτισμούς τους στην τραχιά αυλή του Θιβέτ και, το πιο σημαντικό, εισήγαγαν τους σπόρους του Βουδισμού, ο οποίος σύντομα έγινε η επίσημη θρησκεία του κράτους, χωρίς ωστόσο να σταματήσει να δέχεται συνεχείς επιθέσεις από τους Μπον-πο .
Τελικά ο Βουδισμός εγκαταστάθηκε οριστικά στο Θιβέτ μετά την επίσκεψη του Παντμασαμπάβα από την Ινδία, στα τέλη του 8ου αιώνα. Ο Πα¬ντμασαμπάβα κατάφερε να εξοβελίσει τους δαίμονες της θρησκείας Μπον και να τους χαλιναγωγή¬σει, ενσωματώνοντας τους στο Βουδισμό Βατζρα¬γιάνα με τη μορφή νταρμαπάλα, δηλαδή φυλάκων του Βουδισμού. Εδώ λειτούργησε η παλιά τα¬κτική που λέει ότι, «αν δεν μπορείς να νικήσεις τον εχθρό ή να τον απομακρύνεις, τότε παρ' τον με το μέρος σου». Με αυτό τον τρόπο ο Παντμασαμπάβα εφάρμοσε ένα από τα ουσιώδη στοιχεία του Ταντρισμού, και συγκεκριμένα αυτό που παρακινεί να μην κατα¬στρέφονται οι αρνητικές δυνάμεις και τα αρνητικά χαρακτηριστικά, αλλά να αναμορφώνονται και να αφομοιώνονται από  υγιείς δυνάμεις.Ο θιβετιανός Bουδισμός είχε ενωτικό αποτέλεσμα, καθώς έδωσε σε όλους αυτούς τους λαούς μια ομοιόμορφη δοξασία και είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός θιβετιανού αλφαβήτου, ώστε να μπορούν να μεταφραστούν τα ιερά κείμενα από τα Σανσκριτικά. Αυτή η καινοτομία οδήγησε στη γλωσσική ενοποίηση της χώρας και στην τυποποίηση της εκπαίδευσης.

Οι διαφορές ανάμεσα στις σχολές του θιβετιανού Bουδισμού και στις άλλες βουδιστικές σχολές είναι σημαντικές. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του θιβετιανού Bουδισμού είναι το δόγμα της μετενσάρκωσης των λάμα και το ιδιόμορφο πάνθεόν του. Αρκετές θεότητες είναι τρομακτικές και δεν συνδέονται με τον Bουδισμό Μαχαγιάνα και Τεραβάντα.
Στον θιβετιανό Bουδισμό χρησιμοποιούνται πολυάριθμα φυλαχτά και σκεύη που εξυπηρετούν ιερούς σκοπούς. Μερικά από αυτά είναι: Ο Τροχός της Ζωής που διακοσμεί συχνά τους ναούς και συμβολίζει τον κύκλο του πόνου και της αναγέννησης, ο Τροχός της Προσευχής και τα Λάβαρα της Προσευχής.
Με την εισαγωγή του Bουδισμού άρχισαν να πέφτουν όλα τα εμπόδια των φυλετικών και οικογενειακών δομών και το πιο εκπληκτικό αποτέλεσμα ήταν ότι οι φιλοπόλεμοι και αιμοδιψείς λαοί μεταμορφώθηκαν σε ειρηνιστές, μέχρι σημείου σήμερα να είναι ανυπεράσπιστοι.

Μερόη, Σουδάν – Πολιτισμός των Κους, Οι "Μαύροι Φαραώ"

Μερόη: η αρχαιότερη πόλη του Σουδάν, στην περιοχή μεταξύ του πέμπτου και του έκτου καταρράκτη του Νείλου, 200 km ΒΑ του Χαρτούμ. Τα ερείπια της Μερόης βρίσκονται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων βόρεια του σημερινού χωριού Καμπούσια. Τα ίχνη κατοίκησης στην περιοχή ανάγονται στη νεολιθική εποχή, αν και άκμασε κατά το β’ μισό του 6ου αιώνα π.Χ., όταν εξελίχθηκε σε πρωτεύουσα του βασιλείου του Κους (Kush). Ένας αρχαιολογικός χώρος ο οποίος ακόμη εξερευνάται. Μεγάλο στοίχημα των αρχαιολόγων μέχρι και σήμερα είναι να αποκρυπτογραφήσουν τη μεροϊτική γραφή.
Εκατό περίπου πυραμιδοειδή κτίσματα με οξυγώνιες κορυφές, μοιρασμένα σε τρεις ομάδες-νεκροπόλεις, παραμένουν μάρτυρες της ακμής στον έρημο αυτόν χώρο της τελευταίας πρωτεύουσας του Κους, ενός κραταιού αρχαίου βασιλείου, που άκμασε γύρω από τη συμβολή του Γαλάζιου και του Λευκού Νείλου με τον παραπόταμο Ατμπάρα. Πρόκειται για μία μόνο από τις πολυάριθμες θέσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό του Κους, έναν από τους αρχαιότερους του Νείλου και ταυτόχρονα μια σύγχρονη πρόκληση της αρχαιολογίας. Και αν με τη λέξη Νείλος έρχεται αναπόφευκτα στο μυαλό η Αίγυπτος, πρέπει να ειπωθεί ότι οι Κουσίτες, ή Νούβιοι όπως είναι γνωστοί, αναπτύχθηκαν παράλληλα με τους Αιγυπτίους, με τους οποίους και διατηρούσαν μια σχέση αγάπης-μίσους. Οι Κουσίτες, αποτελούσαν το μόνιμο εμπόδιο για την προέλαση των Αιγυπτίων προς τα νότια και ταυτόχρονα έναν ορατό κίνδυνο που ανάγκαζε τους διάσημους φαραώ να κατασκευάζουν συνοριακά φρούρια στους καταρράκτες του Νείλου για τη φύλαξη της περιοχής. Με την αποδυνάμωση της Αιγύπτου τον 8ο αι. π.Χ., οι Κουσίτες επεκτείνονται προς τα βόρεια και εγκαθιστούν την 25η φαραωνική δυναστεία, γνωστή και ως εκείνη των Μαύρων Φαραώ. Αν και η παρουσία τους στο αιγυπτιακό έδαφος αποδείχθηκε βραχύβια, φαίνεται ότι οι κουσιτικές δυναστείες συνέχισαν να αναπτύσσονται μέχρι και το 350 μ.Χ., με επικράτεια όμως μόνο την ευρύτερη περιοχή του σημερινού Σουδάν. Ο πολιτισμός τους, με εμφανή στην τέχνη αλλά και την ιδεολογία τα σημάδια της επαφής με τους Αιγυπτίους, χαρακτηρίζεται από μικροσκοπικές πυραμίδες-τάφους (δεν ξεπερνούν τα 30 μ. ύψος και στερούνται εσωτερικών διαδρόμων), κουσιτικές επιγραφές σε  ιερογλυφική γραφή και ναούς.

Τεκίλα

Η τεκίλα κατάγεται από το Μεξικό! Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη μικρή πόλη στο Δυτικό Μεξικό, που απέχει περίπου 55 χιλιόμετρα από την Γουαδαλαχάρα. Ο θρύλος για τη γέννησή της αναφέρει ότι ένας κεραυνός χτύπησε κάποτε μια αγαύη στην περιοχή μιας φυλής Ινδιάνων του Μεξικού. Εκείνοι τότε παρατήρησαν ότι το φυτό άρχισε να εκκρίνει ένα γευστικό και καυτερό υγρό, που όταν το έπινες σου δημιουργούσε ευχάριστα συναισθήματα. Το θεώρησαν δώρο σταλμένο από τους θεούς.
Η αγαύη, η πρώτη ύλη της τεκίλας, δεν είναι κάκτος, όπως οι περισσότεροι λανθασμένα πιστεύουν, αλλά ανήκει στην οικογένεια των κρινοειδών. Η λέξη αγαύη σημαίνει θαυμαστός και αθάνατος!

Η θαυμαστή ιστορία της ξεκινάει στις αρχές του 16ου αιώνα, με την αποβίβαση στο Μεξικό των Ισπανών κατακτητών. Αν και οι περιορισμοί για τη χρήση του αλκοόλ δεν επέτρεπαν την ανεξέλεγκτη κατανάλωσή του, οι Αζτέκοι παρασκεύαζαν ένα ποτό που ονόμαζαν pulque (πούλκε) από τη ζύμωση του χυμού του καρπού της αγαύης.

Ποτό με «ονομασία προέλευσης», η τεκίλα πρέπει, σύμφωνα με τον νόμο, να παράγεται μόνο μέσα στα σύνορα του Μεξικού και να περιέχει τουλάχιστον 51% συμπυκνωμένα ζάχαρα γαλάζιας αγαύης, που καλλιεργείται από τους χιμαντόρες (jimadores, παραγωγοί αγαύης), στις περιοχές Jalisco, Guanajuato, Michoacam, Nayarit και Tamanlipan. Η πρώτη επίσημη κρατική άδεια από την ισπανική κυβέρνηση για την καλλιέργεια της μπλε αγαύης και τη λειτουργία αποστακτήρα με σκοπό την παρασκευή τεκίλας δόθηκε στον Jose Cuervo. Το 1910 υπήρχαν ήδη 100 ποτοποιίες στην πολιτεία του Jalisco, αλλά η πραγματική «άνοιξη» της τεκίλας αρχίζει μετά το 1920, όταν υιοθετούνται νέες, σύγχρονες μέθοδοι παραγωγής, δανεισμένες από την προχωρημένη ήδη οινοποιία. Παράλληλα, με την προσθήκη aguamiel, δηλαδή νερόμελου, η γεύση της γλυκαίνει και γίνεται πιο προσιτή στους μη ιθαγενείς και κυρίως στους κατοίκους των γειτονικών ΗΠΑ.
Υπάρχουν περισσότεροι από 300 διαφορετικοί τύποι αγαύης και χρειάζονται 8 με 12 χρόνια για να μεγαλώσει η πίνια (pina), δηλαδή ο τεράστιος καρπός της, ο οποίος φτάνει τα 50 κιλά και μοιάζει πολύ με τον καρπό του ανανά. Η καλλιέργεια της μπλε αγαύης δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από καλό έδαφος και συνεχή παρακολούθηση για τον εντοπισμό τυχόν ασθενειών. Την εποχή της συγκομιδής οι χιμαντόρες συλλέγουν τους καρπούς. Οι αγαύες κόβονται από τη ρίζα και καθαρίζονται από τα φύλλα μέχρι να αποκαλυφθεί η pina, η καρδιά του φυτού. Η καρδιά κόβεται σε τέταρτα και αφαιρείται το σκληρό μέρος που την ενώνει με τη ρίζα, για να μην επηρεάσουν το τελικό προϊόν τα πικρά στοιχεία που περιέχει. Στη συνέχεια τα καθαρά κομμάτια βράζουν επί 24 ώρες, οι βρασμένες καρδιές ψύχονται για 2 ημέρες ώστε να αναπτύξουν μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στη γεύση και ύστερα ζυμώνονται με μαγιά. Στη διαδικασία της απόσταξης που ακολουθεί χρησιμοποιούνται αποστακτήρες διαφόρων μεγεθών για να παραχθούν διαφορετικοί τύποι τεκίλας. Στο στάδιο αυτό η τεκίλα εμφιαλώνεται αμέσως ή σε κάποιες περιπτώσεις έπειτα από ορισμένο χρόνο παραμονής σε βαρέλια, ανάλογα με τον τύπο τεκίλας που παράγεται.

Οι τύποι της τεκίλας, σύμφωνα με τη μεξικανική νομοθεσία, είναι τέσσερις.
Silver, Blanco, Plata: η λευκή τεκίλα, εμφιαλώνεται αμέσως μετά την απόσταξη ή μέσα σε 60 μέρες. Μπορεί να αποθηκευθεί μέχρι την εμφιάλωση σε ανοξείδωτες δεξαμενές, αλλά όχι σε ξύλινα βαρέλια.
Gold, Oro, Suave, Joven ή Joven abocado: η κίτρινη τεκίλα, είναι το ίδιο με τη Silver, με τη διαφορά ότι γίνεται προσθήκη βελτιωτικών συστατικών -συνήθως καραμέλας και εσάνς δρυός, σε ποσοστό μέχρι 1% του συνολικού βάρους-, με σκοπό τη δημιουργία γεύσης και χρώματος που την κάνουν να μοιάζει παλαιωμένη.
Rested ή Reposado: η τεκίλα που έχει ωριμάσει σε δρύινα βαρέλια για 2 έως 12 μήνες πριν από την εμφιάλωση.
Aged ή Apejo: η τεκίλα που αποθηκεύεται και αφήνεται να ωριμάσει σε δρύινα βαρέλια περιεκτικότητας το πολύ 350 λίτρων, για περισσότερο από έναν χρόνο προτού εμφιαλωθεί. Η παλαίωση μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 8 με 10 χρόνια.

Στην αγορά του Μεξικού κυκλοφορούν περισσότερα από 600 είδη τεκίλας. Οι διαφορές τους εξαρτώνται από την ποσότητα αγαύης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τους. Είναι σαφές πως τα προϊόντα με προσθήκη ζάχαρης, γνωστά ως mixto tequilas, είναι πολύ κατώτερα από πλευράς γεύσης, αρώματος και σώματος, συγκριτικά με τις τεκίλες που παράγονται από 100% αγαύη. Το ποσοστό αυτό συνήθως αναγράφεται στην ετικέτα.
Η διπλή απόσταξη επιβάλλεται στην παραγωγή της τεκίλας, αλλά η τριπλή μπορεί να προκαλέσει την εξασθένηση του αρωματικού χαρακτήρα της. Η επιλογή ανάμεσα σε μια Apejo ή μια Silver είναι θέμα γούστου, είναι όμως προφανές πως όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της παλαίωσης τόσο πιο σκούρο γίνεται το χρώμα της τεκίλας και τόσο πιο έντονα είναι τα χαρακτηριστικά αρώματα και οι γεύσεις βαρελιού. Η καλύτερη στιγμή θεωρείται πως είναι στα 4 χρόνια της ωρίμασης. Ωστόσο, η παλαίωση δεν προσφέρει στην τεκίλα την εξαιρετική ποιότητα που προσφέρει σε άλλα αλκοολούχα ποτά.

Ταμ Κοκ - Βιετνάμ

Όταν επισκεφτεί κανείς το Ταμ Κοκ, μαγεύεται από την ομορφιά του τοπίου, τον καταπράσινο ορίζοντα και τη γαλήνη που προκαλεί η ροή του ποταμού. Πρόκειται για ένα μακρύ στενό ποτάμι, που διατρέχει ορυζώνες και από τις δύο πλευρές και περιβάλλεται από ψηλούς κάθετους κατάφυτους βράχους, οι οποίοι μοιάζουν σαν να τους έχει πετάξει ένας αλλοτινός θεός. Κατά την πλεύση μας, θα βλέπουμε αριστερά και δεξιά διάφορες φυλές, νεροβούβαλους και πολλά πτηνά! Χαρακτηριστική εικόνα είναι οι χαμογελαστοί ντόπιοι μέσα στις όμορφες ξύλινες παραδοσιακές τους βάρκες - τα σαμπάν όπως τις ονομάζουν τοπικά.
Ακόμα ένα πανέμορφο κομμάτι της περιοχής είναι τα ιερά σπήλαια, μέσα στα οποία η πλεύση γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή!!!
Μετά το 200 π.Χ. άρχισε μια περίοδος έντονης μετανάστευσης στη Νοτιοανατολική Ασία.
Μέλη της κυβέρνησης και του στρατού της κινεζικής Δυναστείας Τσιν εξορίστηκαν από τη διάδοχο Δυναστεία των Χαν και  εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Κόκκινου Ποταμού, μεταλαμπαδεύοντας τον πολιτισμό και την τεχνογνωσία τους στους κατοίκους της περιοχής. Το 111 π.Χ. η Δυναστεία Χαν προσάρτησε το Βόρειο Βιετνάμ στις κτήσεις της. Παράλληλα, στο Κεντρικό Βιετνάμ υπήρχε ένας παράκτιος πολιτισμός ο οποίος εξελίχθηκε στο Βασίλειο Τσάμπα, που είχε έντονες ινδουιστικές και γενικότερα ινδικές επιρροές. Ένας πολιτισμός που στη διάρκειά του -από τον 4ο μέχρι και το 13ο αιώνα μ.Χ.- δημιούργησε σημαντικά πολιτικά και θρησκευτικά κέντρα. Ένα από αυτά, το Μι Σον, κοντά στον ιερό ποταμό Thu Bon και προστατευμένο από ορεινούς σχηματισμούς, αποδεικνύει ακόμη και σήμερα, μέσα από τα ερείπιά του, τη σπουδαία γεωστρατηγική του θέση. Διοικητική έδρα της Δυναστείας Dua, που επιβλήθηκαν και ενοποίησαν τα υπόλοιπα φύλα των Chams ιδρύοντας το Βασίλειο των Champapura, περιλαμβάνει σημαντικά ινδουϊστικά μνημεία, τα περισσότερα από αυτά αφιερωμένα στο θεό της καταστροφής και της αναγέννησης, το Σίβα.
Με άριστη τεχνογνωσία και αρχιτεκτονική μεγαλοπρέπεια, τα πλινθόκτιστα ως επί το πλείστον μνημεία κοσμούνται αριστοτεχνικά με συμβολικές σκηνές από την ινδουιστική μυθολογία. Η μοναδικότητα της σύνθεσης, αλλά και της αρμονικής πολιτιστικής και πνευματικής αλληλεπίδρασης συνέβαλαν στην απόφαση της UNESCO να συμπεριλάβει το αρχαιολογικό σύμπλεγμα Μι Σον στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Εμπειρία στη Νότια Κίνα...Να θαυμάζεις τα σπίτια των Χάκα

Τα «τούλου» είναι τα χαρακτηριστικά κτιριακά συγκροτήματά της φυλής Χάκα. Πρόκειται για τεράστια κυκλικά οχυρά καστρόσπιτα, που χτίστηκαν το ένα δίπλα στο άλλο, συμβολίζοντας την κινεζική κοσμοθεωρία για τη συμπαντική συνύπαρξη των βασικών στοιχείων της φύσης - του νερού, της φωτιάς, της γης, του ξύλου και του μετάλλου.

Οι παράξενες αυτές κατασκευές έχουν χοντρούς τοίχους (μέχρι και δύο μέτρα πάχος) από οπτόπλινθους και στέγες με κεραμίδια. Σχηματίζουν έναν δακτύλιο, ο οποίος περικλείει εσωτερικές αυλές με ξύλινα μπαλκόνια, με μία μόνο είσοδο και χωρίς παράθυρα στο ισόγειο.

Ήταν κατοικία και φρούριο μαζί. Κατασκευάστηκαν για να προσφέρουν προστασία από εισβολείς και ληστρικές επιδρομές και ορισμένα χρησιμοποιούνται ακόμα. Καθένα από τα λεγόμενα «τούλου» («χωμάτινες κατασκευές») έχει δύο έως πέντε ορόφους και μπορεί να στεγάσει από 100 έως 800 άτομα, με κατοικίες 2-3 δωματίων για κάθε οικογένεια.

Dreams come true: Τα θαυμαστά σπίτια των Χάκα θα επισκεφθούμε τη 18η και τη 19η ημέρα του ταξιδιού.

Νέα Ζηλανδία, ξέρετε ότι...

• Οι Μαορί, οι πρώτοι κάτοικοι, ήταν Πολυνήσιοι που ήρθαν από το νησί Κουκ και εγκαταστάθηκαν εδώ τον 14ο αιώνα.
• Το 1642 πέρασε από το νησί και ο πρώτος Ευρωπαίος, ο Ολλανδός Τάσμαν, που του έδωσε το όνομα «Γη των Κρατών». Μετά κυριάρχησε το όνομα «Νέα Ζηλανδία».
• Το 1769 ο Άγγλος Κουκ εξερεύνησε όλη την περιοχή και αργότερα έφτασαν οι πρώτοι έμποροι. Την ίδια εποχή Άγγλοι ιεραπόστολοι ήρθαν στο νησί για να διαδώσουν τη χριστιανική θρησκεία.
• Από το 185Ο οι Άγγλοι έκαναν το νησί αποικία τους. Τέλος, το 1907, η Νέα Ζηλανδία ανακηρύχθηκε κτήση. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Νεοζηλανδοί πολέμησαν με ηρωισμό κατά των Γερμανών.
• Οι κάτοικοι είναι κυρίως Ευρωπαίοι (82%), ενώ το 9 % είναι Μαορί.
• Το 80% των εκτάσεων διατίθεται για την κτηνοτροφία και είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο στην κτηνοτροφική παραγωγή. Εξάγει βούτυρο, τυρί, μαλλί και κρέας.
• Εδώ βρίσκεται και η θρυλική παραλία Kare Kare, γνωστή από την ταινία «Μαθήματα πιάνου».
• Ο σερ Έντμουντ Χίλαρι, που σκαρφάλωσε πρώτος το Έβερεστ, ήταν Νεοζηλανδός.
• «All Blacks» είναι η εθνική ομάδα ράγκμπι της Νέας Ζηλανδίας, επειδή οι στολές είναι μαύρες. Πριν από κάθε αγώνα τηρείται το εξής τελετουργικό: Οι αθλητές απλώνονται στο γήπεδο και στέκονται απέναντι από τους αντίπαλους. Αρχίζουν να φωνάζουν και λυγίζοντας τα γόνατά τους χτυπούν δυνατά τα χέρια στους μηρούς τους, γουρλώνουν τα μάτια τους, βγάζουν έξω τη γλώσσα τους και όλοι μαζί φωνάζουν: «Kama te! Kama te!». Πρόκειται για το «Χάκα», τον τελετουργικό χορό των Μαορί.

Εμπειρία στη Μογγολία

Να κάνεις βόλτα πάνω σε καμήλα στους αμμόλοφους της ερήμου Γκόμπι

Ο πρώτος Ευρωπαίος που επισκέφθηκε την έρημο Γκόμπι ήταν ο Βενετός εξερευνητής Μάρκο Πόλο τον 13ο αιώνα. Από τότε ένα πέπλο μυστηρίου έχει δημιουργηθεί σχετικά με αυτήν την άνυδρη περιοχή του πλανήτη. Πολλοί έχουν μιλήσει για αρχαίους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν εδώ, για χαμένες αρχαίες πόλεις, για λιμάνια που υπήρχαν στην Γκόμπι όταν ήταν ωκεανός. Για αρχεία των πολιτισμών αυτών που μεταφέρθηκαν εδώ και στο Θιβέτ πριν από τον κατακλυσμό, ακόμα και για ουράνιους δίσκους.
Γκόμπι στη μογγολική διάλεκτο σημαίνει «μεγάλη έρημος». Είναι η τέταρτη μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο, με έκταση 1.000.400 τετρ. χλμ., αποτελεί την πιο εκτεταμένη άγονη περιοχή στην ασιατική ήπειρο και τη πιο βόρεια έρημο στον κόσμο, με υψόμετρο από 900 έως 1.525 μέτρα.
Η περήφανη απάντηση των ντόπιων στο πώς προέκυψε η έρημος είναι ότι δημιουργήθηκε από την επέλαση του στρατού του Τζένγκις Χαν.
Η έρημος Γκόμπι εκτός από την άγρια ομορφιά της κρύβει μυστικά εκατομμυρίων χρόνων, καθώς εδώ έχουν ανακαλυφθεί οι περισσότεροι σκελετοί δεινοσαύρων. Εδώ το 1922 ο Βρετανός παλαιοντολόγος Ρόι Τσάπμαν Άντριους βρήκε αβγά δεινοσαύρων, καθώς και οστά που αντιστοιχούσαν σε περισσότερα από 200 ζώα.
Εδώ χτυπά και η καρδιά των νομάδων της Μογγολίας. Αυτήν την άγονη περιοχή την κατοικούν, την υπερασπίζονται και την αγαπούν οι Μογγόλοι νομάδες, ο αριθμός των οποίων δεν ξεπερνά τις 10.000. 

Dreams come true: Τη σπάνια επισκεπτόμενη αυτή έρημο θα εξερευνήσουμε με κάθε τρόπο σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού μας: καλπάζοντας πάνω σε περήφανα μογγολικά άλογα, κάνοντας βόλτα με καμήλες ή απλά περπατώντας στην έρημο!

Μπρουνέι, το μυστηριώδες σουλτανάτο της Ζούγκλας

Μια άλλη πραγματικότητα - ο απαγορευμένος κοινωνικός παράδεισος
Το μικροσκοπικό Μπρουνέι δεν είναι παρά μια μικρή κουκίδα στον παγκόσμιο χάρτη. Το πλήρες όνομά του είναι: "Negara Brunei Darussalam" και σημαίνει "Μπρουνέι, ο οίκος της Ειρήνης", χαρακτηρισμός που δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα, μια και οι κάτοικοι του έχουν για λίγα να προβληματιστούν και η λέξη ηρεμία έχει την απόλυτη ερμηνεία της. 
Μια από τις μικρότερες χώρες της Γης, έχει πολλά οικονομικά ρεκόρ να επιδείξει, αλλά και πολλές ιδιομορφίες, καθώς δεν υπάρχει πολιτική ζωή και τα ήθη είναι αυστηρά. 
Οι κάτοικοι του Μπρουνέι είναι ένας πραγματικά φιλήσυχος και ειρηνικός λαός. Πώς να μην είναι άλλωστε όταν δεν υπάρχουν άστεγοι, πεινασμένοι, ζητιάνοι ή άτομα τα οποία να υποφέρουν από την ανυπαρξία παροχών. Όσοι δεν έχουν προσωπική περιουσία ή ιδιοκτησία, τους παρέχονται δωρεάν σπίτια τα οποία μπορούν να εξαγοράσουν σε βάθος χρόνου. Σε άτομα που είναι ιδιαίτερα φτωχά, παρέχονται εκτάσεις με σκοπό την εκμετάλλευση και την εγκατάσταση. Τα παιδιά πηγαίνουν όλα σχολείο και μάλιστα παροτρύνονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Επιπρόσθετα οι αριστούχοι χρηματοδοτούνται για να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό. Η ασφάλεια που νιώθουν οι πολίτες αυτού του κράτους δεν σταματά εδώ. Σε περίπτωση που νοσήσουν μπορούν να νοσηλευτούν κανονικά και μετά από την αποθεραπεία και την ίαση να αφήσουν στο νοσοκομείο ένα συμβολικό ποσό. Σε περίπτωση που κάποιο νόσημα δεν μπορεί να θεραπευτεί, ο πολίτης μεταβαίνει στο εξωτερικό για θεραπεία και τα έξοδα αναλαμβάνονται από το κράτος, δηλαδή τον ίδιο τον Σουλτάνο. Πρόκειται για έναν κοινωνικό παράδεισο με ανύπαρκτους φόρους. Στις περισσότερες "δύσκολες" εργασίες εργάζονται εργάτες από το εξωτερικό και το σημαντικότερο εργάζονται το λιγότερο χρόνο εβδομαδιαία από οποιοδήποτε άλλο σημείο στον πλανήτη και έχουν τις περισσότερες αργίες στη γη. Ο "οίκος της Ειρήνης" είναι ασφαλής και χωρίς εγκληματικότητα, αλλά και ένα μέρος όπου η δημοκρατία δεν φαίνεται να έχει άμεση προτεραιότητα. Παρά τον μεγάλο πλούτο της χώρας, στην πρωτεύουσα μεγάλος πληθυσμός ζει σε πασσαλόκτιστα σπίτια. Η συγκοινωνία στο "χωριό του νερού" γίνεται μόνο με βάρκες κάθε είδους, μεγέθους και ταχύτητας. Κλασσική διασκέδαση θεωρείται η έξοδος νωρίς για φαγητό, καφέ ή κινηματογράφο στα εμπορικά κέντρα μέσα στην πόλη. Ο πλούτος της χώρας τροφοδοτεί το Κράτος Πρόνοιας και εξασφαλίζει την ευλαβική υπακοή των πολιτών, χαρίζει όμως και τη δυνατότητα στο Σουλτάνο να ζει πραγματικά πέρα από τα όρια της χλιδής. Το παλάτι του είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο και ονομάζεται "Παλάτι της Γνώσης". Χτίστηκε μόλις έφυγαν οι Βρετανοί, οπότε και η χώρα επανέκτησε την πλήρη ανεξαρτησία της και η Αυτού Εξοχότητα την απόλυτη κυριαρχία. Το πολιτικό σύστημα της χώρας αποτελείται από το Σουλτάνο και την Κυβέρνηση, υπάρχουν επίσης εκλεγμένοι εκπρόσωποι των 4 περιφερειών καθώς και του κάθε χωριού που συνθέτει την περιφέρεια. Στην πραγματικότητα, όλες οι αποφάσεις περνούν από τον Σουλτάνο, ο οποίος είναι κέντρο και "θεμέλιος λίθος" της κοινωνίας. Μία φορά το χρόνο το Παλάτι ανοίγει τις πύλες του στους πολίτες και όλοι οι άνδρες μπορούν να χαιρετίσουν διά χειραψίας τον Σουλτάνο και όλες οι γυναίκες τις συζύγους του, ανάμεσα στις οποίες, η πρώτη είναι και η ισχυρότερη. Πέρα από το αλκοόλ (επιτρέπεται να έχετε μαζί σας μια μικρή ποσότητα αλκοόλ για ιδιωτική χρήση), το κάπνισμα είναι άλλη μια συνήθεια που πρέπει να ξεχάσετε, κι αυτό όχι λόγω του Ισλάμ, αλλά χάρη σε μια καμπάνια που ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια, μέσω της οποίας, ο Σουλτάνος πέτυχε να σταματήσει καπνιστές χρόνων από την ανθυγιεινή αυτή συνήθεια.

Κονκισταδόρες (Conquistadores)

Ισπανοί εξερευνητές που συμμετείχαν στην πολιτική και στρατιωτική επιχείρηση (conquista) του 16oυ αιώνα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κυριαρχία της χώρας τους στην Κεντρική και Νότια Αμερική, εκτός από τη Βραζιλία, η οποία κατελήφθη από την Πορτογαλία.
"Κονκισταδόρες" στα Ισπανικά σημαίνει κατακτητές. Ακόμα και σήμερα οι κρίσεις των ιστορικών σχετικά με τη δράση των κονκισταδόρ είναι αντικρουόμενες. Ορισμένοι εστιάζουν κυρίως στο θάρρος και στη γενναιότητά τους, ενώ άλλοι υπογραμμίζουν την ωμότητά τους απέναντι στους ιθαγενείς και το θρησκευτικό τους φανατισμό. Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που τονίζουν ιδιαίτερα τη δίψα του πλούτου που τους εμψύχωνε. Ωστόσο, είναι εκείνοι που προσέφεραν στην Ισπανία την πιο εκτεταμένη αποικιακή αυτοκρατορία. Ήταν πράγματι τολμηροί και γενναίοι, σκληροί προς τους εχθρούς, διψασμένοι για περιπέτειες, αλλά και βαθιά θρησκευόμενοι. Στην πλειονότητά τους ήταν άνθρωποι σκληροί και αμόρφωτοι, αλλά ικανοί πολεμιστές. Οι ηγέτες τους ήταν συχνά γόνοι αριστοκρατικών οικογενειών, ωστόσο ανάμεσά τους υπήρχαν και άνθρωποι ταπεινής καταγωγής, στους οποίους η ανακάλυψη του Χριστόφορου Κολόμβου αποτελούσε ισχυρό πόλο έλξης. Αυτοί ήταν και οι σπουδαιότεροι αρχηγοί της κατάκτησης. Πράγματι, μεταξύ των πρώτων που ανακάλυψαν και κατέκτησαν το Νέο Κόσμο υπάρχουν λίγα ονόματα μελών επιφανών οικογενειών, ενώ οι περισσότεροι ήταν λαϊκής καταγωγής: ο Φρανσίσκο Πισάρο (ο κατακτητής του Περού), ο Φερνάντο Κορτές (ο στρατιωτικός ηγέτης που υπέταξε το Μεξικό), ο Βάσκο Νουνιέθ ντε Μπαλμπόα (με το όνομα του οποίου είναι συνδεδεμένο το άνοιγμα του δρόμου προς τον Ειρηνικό), ο Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο (ο οποίος συνέβαλε στην κατάκτηση του Περού), ο Πέντρο ντε Βαλντίβια (ο ιδρυτής της Χιλιανής πόλης Σαντιάγο και της Κονσεψιόν), ο Γκαρθία ντε Παρέδες (που κατέλαβε τη Βενεζουέλα), ο Μπελαλκάσαρ (κατακτητής του Ισημερινού και της Κολομβίας), οι Πέντρο ντε Αλβαράδο, Αλόνσο ντε Οχέδα, Σεμπαστιάν ντε, Φερνάντο ντε Σότο, Νικολάς ντε Eρέντια.
Οι κονκισταδόρες – οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Παλαιά και Νέα Καστίλη, την Εστρεμαδούρα και την Ανδαλουσία – έδρασαν μεταξύ των ετών 1500 και 1580, περίοδος η οποία οροθετεί την Ισπανική κατάκτηση. Η τελευταία, αρχικά είχε τη μορφή μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης, η οποία όμως διεξήχθη με τόσο σκληρές μεθόδους, που προκάλεσε την κατακραυγή ακόμα και των συγχρόνων τους, οι καταδικαστικές εκφράσεις των οποίων είχαν ιδιαίτερη ηθική αξία.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο είχε και ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας των επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν σκοπό τον εύκολο πλουτισμό, όχι μόνο των πρωταγωνιστών της κατάκτησης, αλλά και των χρηματοδοτών τους, κράτους και ιδιωτών (ανάμεσα στους οποίους ήταν συχνά η βασιλική οικογένεια και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του παλατιού). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική λεηλασία όλου του πλούτου των αμερικανικών πληθυσμών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να εργάζονται σκληρά και υπό συνθήκες δουλείας, στην υπηρεσία των κατακτητών.

Μία από τις πιο γοητευτικές χώρες της Νότιας Αμερικής, το Περού, φέρει μέχρι σήμερα τη σφραγίδα των αρχαίων Ινδιάνικων πολιτισμών και των Ισπανών κατακτητών του. Οι αρχαίες πόλεις και τα μουσεία τους με εκθέματα από όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς (Τσαβίν, Μοτσίκα, Τσιμού, Ίνκας κλπ.), τα επιβλητικά βουνά, τα κατάλευκα λάμα, οι παραδοσιακές μουσικές, τα χειροτεχνήματα της περουβιάνικης λαϊκής παράδοσης, τα περίφημα υφαντά με τα γεωμετρικά σχέδια, τα πολυποίκιλτα υφάσματα, τα έντονα χρώματα και κυρίως οι γελαστοί άνθρωποι που κρατούν παραδόσεις απαράλλακτες για αιώνες, μας φέρνουν σε επαφή με τον υπέροχο, μυστηριώδη κόσμο του Περού.

Η σφαγή της Καχαμάρκα, Βόρειο Περού

Η ιστορία της πόλης της Καχαμάρκα στο Βόρειο Περού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μάχη - ουσιαστικά σφαγή - της Καχαμάρκα (Νοέμβριος 1532), όπου οι 168 στρατιώτες του Πιζάρο παγίδευσαν τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταχουάλπα (Atahualpa), ο οποίος επέστρεφε από το Κίτο του σημερινού Εκουαδόρ, επί κεφαλής 80.000 ανδρών, νικηφόρος μετά τον εμφύλιο πόλεμο κατά του ετεροθαλούς αδελφού του Χουάσκαρ (Huascar). Ο Αταχουάλπα συνελήφθη μετά από απάτη των Ισπανών, εκρατήθη για λύτρα τα οποία απεδόθησαν και μετά από ακόμα μια απάτη, δολοφονήθηκε. Είναι απορίας άξιο το πώς 168 στρατιώτες κατετρόπωσαν μία τεράστια δύναμη η οποία, σημειωτέον, είχε μόλις βγει  νικηφόρος από πολεμική αναμέτρηση. Πρέπει όμως να ληφθούν υπ’ όψιν πολλοί σοβαροί παράγοντες:
 Δεν έγινε μάχη σε ανοικτό πεδίο, αλλά επρόκειτο για ενέδρα που στήθηκε κατά ανύποπτων ανδρών στην πλατεία της Καχαμάρκα, όπου τα στρατεύματα των Ίνκας δεν μπορούσαν αναπτυχθούν.
 Οι Ίνκας αντιμετώπισαν για πρώτη φορά τα άγνωστα σε αυτούς πυροβόλα όπλα καθώς και παράξενα ζώα - άλογα και σκύλους
 Εστερούντο αξιόλογου ατομικού αμυντικού οπλισμού (πανοπλίες, σιδερένια κράνη) και μάχονταν κυρίως με ξύλινα και λίθινα όπλα, καθώς δεν γνώριζαν την κατεργασία του σιδήρου
 Επιπροσθέτως, οι Ίνκας μάχονταν όλοι μαζί, διότι ελάχιστες μονάδες τους διέθεταν εκηβόλα όπλα (δηλαδή όπλα που είχαν τη δυνατότητα να κτυπήσουν τον αντίπαλο από μακρυά, π.χ. τόξα) και αυτοί ήταν οι "Πολεμιστές των Νεφών". 
 Τέλος πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν ο μύθος του θεού-ήρωα Βιρακόχα (Viracocha), ο οποίος είχε ανοικτόχρωμο δέρμα και είχε πάει στη θάλασσα, υποσχόμενος ότι θα επέστρεφε.

Γκραντ Κάνυον

Σε απόσταση αναπνοής από το Λας Βέγκας, το θαύμα της φύσης και των νερών του ποταμού Colorado. Το μεγαλύτερο φαράγγι του πλανήτη, στο κέντρο μιας γειτονιάς με καυτές ερήμους, βραχώδεις κοιλάδες, κρυφά υπόγεια περάσματα, μύθους των ινδιάνων και καταυλισμούς των περιθωριακών πληθυσμών αυτής της χώρας. Το Γκράν Κάνυον συγκινεί με την απεραντοσύνη του, το βάθος του, τα χρώματά του  που αλλάζουν μέσα στην ημέρα και όλα τα μυστικά που κρύβει πίσω από την σκόνη των τουριστικών λεωφορείων. Αν οι πόλεις του κόσμου δεν μας συγκινούν τόσο πολύ πια, η δύναμη και η απεραντοσύνη της φύσης δεν αφήνει κανένα αδιάφορο.
Το Grand Canyon, αυτό το μεγαλόπρεπο σκηνικό µε τις αλλεπάλληλες χαράδρες, τα απόκρημνα τοιχώματα και τους θεόρατους βράχους µε τις αλλόκοτες µορφές, διαµορφώθηκε από τη διάβρωση που προκάλεσαν ο άνεμος και τα νερά του ποταμού Κολοράντο στη γη της Αριζόνας. Ο Ισπανός Λόπεθ ντε Κάρδενας ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που το 1540 αντίκρισε το μεγαλειώδες πανόραμα του Γκραν Κάνυον, ωστόσο, η ακριβής χαρτογράφηση της περιοχής πραγµατοποιήθηκε μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα. 
Το Grand Canyon βρίσκεται στο βορειοδυτικό τµήµα της Αριζόνας και αποτελεί το µεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο φαράγγι του πλανήτη µας. Εκτείνεται σε µήκος 446 χιλιοµέτρων, πλάτος από 5,5 έως 30 χιλιόµετρα και το βάθος του φτάνει ακόµα και τα 1.500 µέτρα. Το διασχίζει ο ποταµός Κολοράντο, που ξεκινά από τα Βραχώδη Όρη και χύνεται στον Κόλπο του Μεξικού. Το Grand Canyon κρύβει στις πλαγιές του σχεδόν δύο δισεκατοµµύρια χρόνια γεωλογικής ιστορίας της περιοχής και υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας από την Προϊστορική Περίοδο. Στα αλλεπάλληλα γεωλογικά στρώµατα που διακρίνονται στα τοιχώµατα ξετυλίγεται η ιστορία του στερεού φλοιού της γης. Αποτελεί ένα από τα αξεπέραστα µνηµεία της φύσης που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο· όχι τυχαία λοιπόν, το 1919 ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυµός των ΗΠΑ και το 1979 Μνημείο Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της UNESCO.
Η εκδρομή στο Γκραν Κάνυον της Αριζόνας έχει ειδικά χαρακτηριστικά και αφορούν το πώς θα κινηθούμε κατά τη συγκεκριμένη εκείνη ημέρα. Το Γκραν Κάνυον είναι ένα εθνικό πάρκο και η εκμετάλλευσή του έχει παραχωρηθεί στη φυλή των Ινδιάνων Hualapai, οι οποίοι προσπορίζονται τα έσοδα και φροντίζουν έτσι ώστε το πάρκο να παραμένει αυθεντικό χωρίς αλλοιώσεις και εκφυλισμό από την τουριστική εκμετάλλευση. Η διαδρομή µας θα µας φέρει αρχικά στο Φράγµα Hoover. Θα περάσουμε τη γέφυρα και θα μπούμε στην πολιτεία της Αριζόνα. Με τις φωτογραφικές και τα βίντεο στο χέρι θα αποθεώσουμε το υπερθέαμα αυτό: το τεράστιο φράγµα µε τη Λίµνη Mead και στο βάθος ο απρόβλεπτος ποταµός Κολοράντο, που έχει δέσει την ιστορία του µε το µεγαλύτερο γεωλογικό φαινόµενο του πλανήτη µας. Από το παρατηρητήριο (lookout), που βρίσκεται στα οχυρωµατικά έργα που έγιναν κατά το Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, η θέα είναι πραγµατικά εκπληκτική. 
Κατά την άφιξή µας στο δυτικό άκρο του Πάρκου (West Rim) µας υποδέχονται οι Ινδιάνοι της φυλής των Χουαλαπάι, µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κουλτούρας τους και της ιστορίας τους. Στο δυτικό µέρος του Γκραν Κάνυον υπάρχουν 3 τοµείς: το Eagle Point, το Guano Point και το Χουαλαπάι Ραντς. Στο Eagle Point βρίσκεται το περίφηµο Grand Canyon Skywalk, ένα τεράστιο γυάλινο «Μπαλκόνι» πάνω από τη χαράδρα, µία εναέρια γυάλινη γέφυρα σε ύψος 1.350 µέτρων πάνω από το κενό! Εδώ µπορείτε να περπατήσετε για να θαυµάσετε τη θέα και να γευματίσετε. 

Βαρκελώνη: Η ανατρεπτική πρωτεύουσα της Καταλονίας

Μοναδική αρχιτεκτονική, ιστορικά μνημεία, καλλιτεχνική κληρονομιά, ποδόσφαιρο, ζωντανές γειτονιές για βόλτες και nightlife αλλά και συναρπαστική γαστρονομία. Η πυκνοκατοικημένη Βαρκελώνη είναι μάλλον η πιο κοσμοπολίτικη ισπανική πόλη. Ισπανική είπαμε; Πρωτεύουσα της Καταλονίας για να είμαστε πολιτικά ορθοί, αφού οι ντόπιοι θεωρούν την περιφέρεια αυτή ξεχωριστή χώρα και μιλούν τη δική τους γλώσσα.
Η μαγεία της Βαρκελώνης σε καταλαμβάνει ήδη όταν την πλησιάζεις με το αεροπλάνο! Είναι η πιο τέλεια δομημένη πόλη στον κόσμο χάρη στον χαρισματικό πολεοδόμο Ιλντεφόνς Σερντά ι Σινιέρ ο οποίος το 1850 σχεδίασε και δόμησε την κεντρική περιοχή Εσάμπλε (δηλαδή επέκταση). Από ψηλά βλέπεις τα οικοδομικά τετράγωνα 113 επί 113 μέτρων χωρισμένα από λεωφόρους 20 μέτρων άριστα τακτοποιημένα με κομμένες γωνίες για τις άμαξες… και καταλαβαίνεις αμέσως ότι μόλις προσγειωθείς θα δεις μπροστά σου κάτι μοναδικό. Και το βλέπεις. Κάθε κτήριο είναι κι ένα έργο τέχνης. Γοτθικό, Νεογοτθικό, Σουρεαλιστικό, Μοντερνιστικό… Το ίδιο και τα πάρκα. Η πόλη είναι ένα ζωντανό μουσείο. Με τη σφραγίδα των άφταστων αρχιτεκτόνων Αντόνι Γκαουντί και Λιουίς Ντομένεκ ι Μοντανέρ. Αλλά και των σπουδαίων ισπανών ζωγράφων που γεννήθηκαν και έζησαν εκεί όπως ο Νταλί, ο Μιρό και ο Πικάσο. Εν ολίγοις την περπατάς και δεν προλαβαίνεις να μετράς τα μνημεία της UNESCO.
Αλλά η Βαρκελώνη δεν είναι απλώς μνημειακή… Είναι μια πόλη ολοζώντανη. Με μεσογειακό ταμπεραμέντο, με κέφι, με άποψη. Είναι μια πόλη πρότυπο όμορφης, δημιουργικής και καλής ζωής. Δεν χορταίνεις τις βόλτες στα περίφημα πασέο της, η Γοτθική Συνοικία σε μεταφέρει στο πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, το Πουέρτο Ολύμπικο, με τις άψογα αξιοποιημένες ολυμπιακές εγκαταστάσεις σου δείχνει ότι οι άνθρωποι εκεί θέλουν να κοιτούν πάντα μπροστά, το πάρκο του κάστρου Μοντχουίκ σου δίνει την ευκαιρία να τη θαυμάσεις ολόκληρη από ύψωμα με μια ματιά, ενώ το φρούριο του 17ου αιώνα που βρίσκεται στην κορυφή του (πας με τελεφερίκ) σου μιλάει και για τη σκοτεινή ιστορία της πόλης. Στέγασε για τρεις αιώνες φυλακή και τόπο βασανιστηρίων και εκτελέσεων των Καταλανών. Φυσικά η Βαρκελώνη προσφέρει και αθλητισμό – το στάδιο της Μπαρτσελόνα ή αλλιώς Καμπ Νου για τους ποδοσφαιρόφιλους θεωρείται «ναός»!
Και τέλος, Βαρκελώνη σημαίνει διασκέδαση. Πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ. Σε κάθε γωνιά της πόλης: στις πλατείες, στα βουλεβάρτα, στη Ράμπλα, στις παραθαλάσσιες ζώνες, στα δρομάκια. Η δε κουζίνα της είναι μαγική: από τις καντίνες μέχρι τα εστιατόρια με τα θαλασσινά. Κι αν σας αρέσει το nightlife εδώ θα βρείτε ό,τι τραβάει η ψυχή σας. Τι άλλο να ζητήσει κανείς από μία πόλη για να μην την ξεχάσει ποτέ;

MUSEO DEL PRADO – ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΡΑΔΟ

Πρόκειται για ένα από τα πιο φημισμένα μουσεία στον κόσμο. Το Μουσείο του Πράδο δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αι. ως μέρος ενός φιλόδοξου σχεδίου του βασιλιά Κάρολου Γ’ ο οποίος σχεδίαζε τη δημιουργία ενός μουσείου ζωγραφικής και γλυπτικής αλλά και ως εργαστήριο επιστημών. Στην πορεία εξελίχθηκε ως μία από τις πιο σημαντικές πινακοθήκες του κόσμου, στεγάζοντας μεγάλες συλλογές των κορυφαίων Ισπανών ζωγράφων, όπως ο Ντιέγο Βελάθκεθ (το άγαλμα του οποίου κοσμεί τη μία πλευρά του μουσείου) και του Φρανθίσκο ντε Γκόγια, αλλά και των Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο), Πέτερ Μπρύγκελ, Ιερώνυμου Μπος, Ρέμπραντ, Καραβάτζιο και πολλών άλλων. 

ΙΝΤΙ ΡΑΪΜΙ – Η γιορτή του Ήλιου!

Ίντι Ράιμι σημαίνει "Γιορτή του Ήλιου", στη γλώσσα κέτσουα.
Ήταν θρησκευτική γιορτή των Ίνκας προς τιμήν του θεού του Ήλιου, Ίντι. Πραγματοποιόταν γύρω στις 24 Ιουνίου και σηματοδοτούσε το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στο Νότιο Ημισφαίριο και το νέο έτος για τους λαούς των Άνδεων.
Στην αυτοκρατορία των Ίνκας, το Ίντι Ράιμι θεωρείτο η πιο σημαντική από τις τέσσερις γιορτές του Κούσκο. Διαρκούσε 9 ημέρες με χορούς και θυσίες ζώων για να εξασφαλιστεί η καλή σοδειά.
Η τελευταία γιορτή παρουσία του Αυτοκράτορα των Ίνκας έγινε το 1535, αφού έπειτα καταργήθηκε από τους Ισπανούς κατακτητές και την Καθολική Εκκλησία. Στα χρόνια που ακολούθησαν, κάποιοι ιθαγενείς συμμετείχαν σε παρόμοιες τελετές, αλλά απαγορεύτηκε εντελώς το 1572 σαν μια παγανιστική γιορτή που ερχόταν αντίθετη με την Καθολική πίστη.
Από το 1944 και κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου λαμβάνει χώρα στο Κούσκο μια μεγαλοπρεπής αναπαράσταση του Ίντι Ράιμι, που προσελκύει πλήθος τουριστών.
Ο αυτοκράτορας Ίνκα με μια παραδοσιακή προσευχή ζητά την ευλογία του Ήλιου, ο οποίος είναι η πηγή της ζωής για όλο το σύμπαν. Στη συνέχεια ο Ίνκα, μεταφερόμενος πάνω σε έναν χρυσό θρόνο, οδηγεί την μεγαλειώδη πομπή από το κέντρο του Κούσκο στον ιερό χώρο του Σαξαχουαμάν, στους λόφους πάνω από την πόλη.
Εκεί γίνεται εικονική αναπαράσταση της αρχαίας τελετής της θυσίας ενός λάμα, το μπάνιο του αυτοκράτορα με τσίτσα, το ιερό ποτό των αρχαίων Ίνκας και η τελετή της Νέας Φωτιάς! Καμιά φωτιά δεν επιτρεπόταν στην πόλη την ημέρα αυτή. Χρησιμοποιώντας έναν ιερό καθρέφτη, συγκέντρωναν τις ακτίνες του Ήλιου και έτσι η Θεϊκή Νέα Φωτιά γεννιόταν και μεταδιδόταν από άκρη σε άκρη σε όλη την πόλη. Η τελετή τελειώνει με την ομιλία του Ίνκα στην αυθεντική γλώσσα των κατοίκων του Κούσκο, τα κέτσουα.

Σεζάρια Εβόρα, η τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο

Διάσημη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο, γνωστή και ως "ξυπόλητη ντίβα", επειδή συνήθιζε να τραγουδά ανυπόδητη, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φτώχεια που επικρατούσε στην πατρίδα της.
Η Σεζάρια Εβόρα υπήρξε η καλύτερη πρέσβειρα για τη μουσική και τον πολιτισμό της χώρας της.
Αποκλήθηκε βασίλισσα των μόρνας – των "blues του ωκεανού" - των τραγουδιών της πατρίδας της, που συνδυάζουν τους ρυθμούς της Δυτικής Αφρικής, τα πορτογαλικά φάντο (fado), τα βραζιλιάνικα μοντίνα (modhina), τα αργεντίνικα τάνγκο και τους αγγλικούς ναυτικούς σκοπούς (sea shanty). Το όνομα ίσως προέρχεται από το αγγλικό μοιρολόι (mourn). Παίζονται με πιάνο, cavaquinho (ένα κιθαρόνι με τέσσερις χορδές) και κιθάρα.
Η Σεζάρια Εβόρα (Cesária Évora), γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1941 στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε, που ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της. Στα δέκα της, η μικρή Σίζε, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος.
Στα 16 της χρόνια συνάντησε έναν ναυτικό, ονόματι Εντουάρντο, ο οποίος τη μύησε στα παραδοσιακά μουσικά στιλ των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου: τα κολαντέιρα (εύθυμα, σατιρικά τραγούδια σαν τη σάμπα, με στίχους γεμάτους τολμηρά υπονοούμενα) και τα μόρνας (τραγούδια του έρωτα, της προσμονής, της λύπης, της μελαγχολίας, του χωρισμού, της ξενιτιάς, της νοσταλγίας της γλυκιάς, φτωχής πατρίδας).
Στη δεκαετία του '60 ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία, στα οποία σύχναζαν ναυτικοί απ' όλο τον κόσμο, για λίγα εσκούδο ή ένα ποτήρι γκρογκ (τοπικό ποτό).
Τη δεκαετία του '70 η Εβόρα, η τραγουδίστρια με τη βελούδινη φωνή, ήταν πλέον αρκετά γνωστή στο νησί της, χωρίς όμως η επιτυχία της αυτή να βελτιώσει τα οικονομικά της. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει το τραγούδι για να μπορέσει να θρέψει τα δύο παιδιά της, που είχε αποκτήσει εκτός γάμου. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως "σκοτεινά χρόνια".
Τη διεθνή επιτυχία της οφείλει σε δύο συμπατριώτες της, που ζούσαν στην Ευρώπη. Στον Μπάνα, που την προσκάλεσε να τραγουδήσει στην Πορτογαλία και τον Ζοζέ ντα Σίλβα, που την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι για να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) κυκλοφόρησε το 1988 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Η Σεζάρια Εβόρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές μουσικό στερέωμα με το τέταρτο άλμπουμ της Miss Perfumado (1992), με πωλήσεις που ξεπέρασαν τα 300.000 αντίτυπα, χάρις στο τραγούδι Sodade, που  έγινε η πρώτη διεθνής επιτυχία της. Η πορτογαλική λέξη saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, μελαγχολία, πόθο και μετάνοια ή ακόμα καλύτερα, χαρμολύπη. Η έκφραση της sodade αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Το 1995 ήταν υποψήφια για Βραβείο Γκράμι στην κατηγορία της World Music με το άλμπουμ Cesaria. Θα το κερδίσει τελικά το 2003 για το άλμπουμ Voz d'Amor.
Τον Μάιο του 2010 υπέστη καρδιακή προσβολή στην Πορτογαλία, όπου βρισκόταν για σειρά συναυλιών και υποβλήθηκε σε εγχείριση ανοιχτής καρδιάς στο Παρίσι.
Έφυγε από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011, κατόπιν βραχείας νοσηλείας σε εντατική νοσοκομείου της πατρίδας της.

Ο κόκορας των βράχων "COCK OF THE ROCK", Γουιάνα

"Ο κόκορας των βράχων" όπως μεταφράζεται το όνομά του, είναι ένα είδος έξοχα χρωματισμένων πουλιών της τροπικής Νότιας Αμερικής, που ανήκει στην οικογένεια Cotingidae (Passeriformes).
Πρώτη φορά έκανε εκτενή έρευνα το 1970 ο ορνιθολόγος John Latham, ο οποίος μάλιστα ονομάτισε το είδος, από τη συνήθεια του πτηνού να φωλιάζει σε βράχους και έτσι προέκυψε το όνομα:  "Ο κόκορας των βράχων".

Τα πτηνά αυτά είναι αξιοσημείωτα λόγω μίας βασικής φυλετικής διαφοροποίησης: Το αρσενικό διαθέτει ένα κυκλικό λοφίο, που εκτείνεται αρκετά εκατοστά πάνω από το κεφάλι του.
Το αρσενικό έχει επίσης έντονα πορτοκαλί κορμό, σκούρα μαύρη ουρά και γκρι φτερά.
Το θηλυκό από την άλλη είναι εμφανώς πιο σκούρο πορτοκαλί σε όλο του το σώμα – κάποια έχουν καφέ χρώμα - και εμφανώς πιο μακρύ ράμφος και φυσικά δεν έχουν λοφίο.
Τα πτηνά αυτά δεν ξεπερνούν τα 32 εκατοστά και τα 240 γραμμάρια σε βάρος.

Κατά τη διάρκεια κάποιων περιόδων του έτους, τα αρσενικά επιδεικνύουν το έντονα χρωματισμένο λοφίο τους με σκοπό να προσελκύσουν ταίρι. Τα θηλυκά είναι ιδιαιτέρως επιλεκτικά και το μέγεθος του λοφίου παίζει σημαντικό ρόλο για την επιλογή του συντρόφου τους. Έτσι, τα αρσενικά με αργές κινήσεις, αφήνουν το φαντασμαγορικό λοφίο τους να κάνει όλη τη δουλειά και να εντυπωσιάσει τα θηλυκά που ψάχνουν για ταίρι.

EXPLORING PAPUA by VERSUS (Παπούα)

Ας ξεκινήσουμε με ένα στοιχείο συνταρακτικό: Στην Παπούα-Νέα Γουινέα πιστεύεται ότι δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη όλες οι φυλές. Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη έγινε το 1984.

Το νησί της Παπούα βρίσκεται πάνω από την Αυστραλία και είναι ένα από τα μεγαλύτερα κου κόσμου. Η ιστορία του είναι παράξενη και ταραγμένη. Όπως όλες οι ιστορίες αποικιοκρατίας. Από κει πέρασαν Ολλανδοί, Γερμανοί, Αυστραλοί και Άγγλοι. Όμως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, και ο λόγος που αποτελεί έναν ταξιδιωτικό προορισμό-φετίχ, είναι ότι ακόμα και σήμερα διατηρεί τον άγριο χαρακτήρα του. Κι όταν λέμε «άγριο» μιλάμε για τη φύση και τους ανθρώπους του.

Τα τροπικά δάση της Παπούας-Νέας Γουινέας (που είναι ο προορισμός αυτού του πολύ ιδιαίτερου ταξιδιού που οργανώνει το Versus Travel) παραμένουν παρθένα. Δεν αποψιλώνονται. Πολλά από αυτά, δεν έχουν ακόμη καν πατηθεί. Μέσα σε αυτά κατοικούν άγρια ζώα, παραδείσια πουλιά και «πολύχρωμοι» άνθρωποι. Οι ιθαγενείς. Τους οποίους θα γνωρίσουμε, χάρη στην εκτεταμένη έρευνα του Versus Travel. Οι ιθαγενείς ζουν χωρισμένοι σε φυλές, με τις δικές τους οργανωμένες κοινωνίες και τον δικό τους πολιτισμό. Οι κάτοικοι της Παπούας-Νέας Γουινέας διαβιούν πρωτόγονα και δεν αποτελούν τουριστική ατραξιόν. Επιβάλλουν την παρουσία τους και τη διαφορετικότητά τους και υποδέχονται τους (όχι πολλούς) επισκέπτες του νησιού τηρώντας τα δικά τους πανάρχαια έθιμα και παραδόσεις.

Άρα το ταξίδι μας εκεί, καθίσταται αυτομάτως μια γνήσια εμπειρία, τόσο μοναδική, όσο και η αληθινή ιστορία του ανθρώπινου είδους. Ωστόσο οι εκπλήξεις που μας περιμένουν είναι πολλές! Και πολλές από αυτές συνδέονται με τον δυτικό πολιτισμό, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Για παράδειγμα οι ανθρωπολόγοι έχουν εντοπίσει εκεί, το πρώτο δείγμα καπιταλιστικής κοινωνίας, ήδη από τη λίθινη εποχή. Επίσης τα ξύλινα γλυπτά των ιθαγενών, αποτελούν γνήσια και πανέμορφα δείγματα μοντέρνας τέχνης και εκτίθενται στο ΜοΜΑ της Νέας Υόρκης. Τα κολιέ από μαργαριτάρια, στολίζουν τους λαιμούς ανδρών και γυναικών εδώ και χιλιάδες χρόνια, πολύ προτού έρθουν στη Δύση. Από την άλλη, μέχρι πρόσφατα, αρκετές φυλές της χώρας επιδίδονταν σε κανιβαλισμό και κυνήγι κεφαλών. Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι μέσα στα δάση που έχουν δοκιμάσει ανθρώπινη σάρκα και μιλάνε γι αυτό. Οι ημέρες που θα περάσουμε λοιπόν στην Παπούα-Νέα Γουινέα θα είναι ένα διαρκές ταξίδι μπρος-πίσω στον χρόνο, από αυτά που σου αλλάζουν άρδην την κοσμοθεωρία.

Ας μιλήσουμε όμως λίγο για τη χώρα. Η Παπούα-Νέα Γουινέα είναι ένα ανεξάρτητο κράτος (από το 1975) που ανήκει στη Βρετανική Κοινοπολιτεία. Πρωτεύουσα είναι το Πορτ Μόρεσμπι. Ο παλαιότερος λαός είναι οι Πυγμαίοι. Οι εθνικές γλώσσες είναι τρεις: τα αγγλικά, που τα μιλάνε λίγοι, τα χίρι μότου, επίσης λίγοι και τα τοκ πίτζιν, που τα χρησιμοποιούν στη βουλή, στα σχολεία και στις διαφημίσεις. Γενικώς οι γλώσσες (όχι διάλεκτοι) ξεπερνούν τις 750. Κάθε φυλή έχει τη δική της. Υπολογίζονται περίπου 7.000 ομιλητές ανά καθεμία γλώσσα και διάλεκτο. Και οι φυλές ξεπερνούν τις 800! Ως εκ τούτου εθνικό σύνθημα στη χώρα είναι το (και πάλι) επίκαιρο, για την… πολιτισμένη εποχή μας: «Unity in diversity». Σε ελεύθερη μετάφραση «διαφορετικοί και ενωμένοι».

Οι κάτοικοι της Παπούας-Νέας Γουινέας (ξεπερνούν τα 8,7 εκατομμύρια) ασχολούνται με τη γεωργία με πρωτόγονα μέσα, το ψάρεμα και την κτηνοτροφία. Μόνο το 18% ζει στις πόλεις. Στο ταξίδι μας εκεί θα τους δούμε να καλλιεργούν κοκοφοίνικες, αραχίδες, παπάγια, μανιόκα, καουτσούκ, φρούτα του πάθους, καφέ, κακάο... Επίσης, αναπτυγμένη είναι και η αλιεία μαργαριταριών. Το 82% των κατοίκων ασχολούνται με αυτούς τους τομείς αλλά παραδόξως, βάσει του εθνικού Συντάγματος, μόνο το 3% της γης που καλλιεργείται ανήκει στους καλλιεργητές. Το ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα είναι 1.294 δολάρια όταν το αντίστοιχο ελληνικό είναι 27.820 δολάρια.

Ωστόσο η χώρα διαθέτει και πλούσια αποθέματα πλουτοπαραγωγικών πόρων όπως ο χρυσός, ο χαλκός, ο άργυρος, το κοβάλτιο, πετρέλαιο (συστηματική εκμετάλλευση από το 2004), φυσικό αέριο κ.α. Ποιοι τα εκμεταλλεύονται αυτά; Οι γνωστές μεγάλες ξένες εταιρείες. Α, και κάτι ακόμη: το οδικό δίκτυο είναι περιορισμένο. Ασφαλτοστρωμένες είναι κυρίως οι πόλεις. Στα βουνά και στις πεδιάδες, κυκλοφορούν τεράστια 4Χ4 σε κακοτράχαλους χωματόδρομους και βασικά οι μετακινήσεις μας θα γίνονται με αεροπλάνο. Ευρέως χρησιμοποιούνται τα μικρά αεροπλάνα των ιεραποστολών. Ειδικά γι αυτά έχουν κατασκευαστεί αεροδιάδρομοι, σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές. Ναι, μέσα σε αυτά τα αεροπλάνα, καθώς θα απογειωνόμαστε και θα προσγειωνόμαστε στις ζούγκλες και στις σαβάνες, θα αισθανθούμε λίγο σαν μικροί… Αντουάν ντε Σεντ-Εξυπερί (1900-1944). Αλλά και αυτό είναι ένα κομμάτι της γοητείας του ταξιδιού μας!

Θα συναντήσουμε λοιπόν πολλές ιεραποστολές. Σύμφωνα με την απογραφή του 2000 το 96% των πολιτών της χώρας είναι μέλη της Χριστιανικής Εκκλησίας. Οι περισσότεροι, ωστόσο, στην καθημερινότητά τους, συνδυάζουν τη χριστιανική λατρεία με προχριστιανικές και δικές τους παραδοσιακές πρακτικές. Κατά κύριο λόγο, όπως θα δούμε γνωρίζοντας τους κατοίκους, πιστεύουν στα πνεύματα, στη Δύναμη, στη μαγεία. Στα σπίτια τους, αντί για εικόνες έχουν ζωγραφισμένα και σκαλισμένα κρανία των προγόνων τους. Στα δύσκολα και στα ευχάριστα γεγονότα κάνουν θυσίες ζώων (στις αγροτικές περιοχές, γουρουνιών), για να ζητήσουν εύνοια από τα πνεύματα. Φυσικά οι προλήψεις δίνουν και παίρνουν!

Πέρα από τους ανθρώπους, το άλλο μεγάλο ενδιαφέρον της χώρας, το οποίο στο ταξίδι μας θα εξερευνήσουμε ενδελεχώς, είναι η φύση. Στην Παπούα-Νέα Γουινέα, τα δάση καλύπτονται από βλάστηση ισημερινού τύπου. Ωστόσο, η χλωρίδα σχετίζεται με τις διακυμάνσεις του κλίματος και παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση. Για παράδειγμα στα βουνά θα συναντήσουμε τροπικά δάση με αλπικά φυτά! Στις περιοχές που βρέχει λιγότερο, θα δούμε σαβάνες με ψηλές πόες και μεμονωμένα δέντρα. Και βέβαια αναλόγως με τη χλωρίδα πάει και η πανίδα. Αλλά το πιο ενδιαφέρον και εντυπωσιακό είναι ο πλούτος σε παραδείσια πουλιά. Η Παπούα είναι η πατρίδα τους. Είναι ο παράδεισος των bird-watchers! Κι αν δεν είσαι, πηγαίνοντας εκεί, από την πρώτη μέρα, θα γίνεις…

Το κλίμα της χώρας είναι τροπικό, άρα υγρό και θερμό, με μέση θερμοκρασία τους 28ο C. Αλλά επειδή εμείς θα ανεβοκατεβαίνουμε στα βουνά, θα βρούμε και χαμηλότερες θερμοκρασίες.

Γενικώς σε αυτό το νησί, το οποίο θα καλύψουμε αεροπορικώς από νότο προς βορρά και από ανατολή προς δύση, θα δούμε τα πάντα! Δεν θα δούμε πολλά ρούχα, διότι οι κάτοικοι ζωγραφίζουν τα σώματά τους αντί να τα ντύνουν. Δεν θα δούμε τρακτέρ, διότι οι αγρότες χρησιμοποιούν παλαιολιθικού τύπου εργαλεία στα χωράφια.  Δεν θα δούμε μουσεία και συναυλιακούς χώρους, διότι η ξυλογλυπτική και η μουσική είναι τέχνες της καθημερινότητας.

Αυτά τα στοιχεία πιθανώς γοήτευσαν τον μεγάλο συλλέκτη και μεγιστάνα Μάικλ Ροκφέλερ, ο οποίος στα μέσα του προηγούμενου αιώνα έφτασε μέχρι την Παπούα για να ανακαλύψει τον πολιτισμό της και χάθηκε μέσα στα ποτάμια της. Εικάζεται ότι μπορεί να έπεσε θύμα κανιβαλισμού… Αλλά υπάρχει και άλλη μία ιστορία εξερεύνησης, η οποία μάλιστα σώζεται βιντεοσκοπημένη… Το 1930, ο νεαρός αυστραλός Μάικλ Λέι, απελπισμένος από το Κραχ, ξεκίνησε με ένα αεροπλάνο και μία κινηματογραφική κάμερα, για να αποδείξει ότι υπάρχουν κοιτάσματα χρυσού στην, μέχρι τότε ανεξερεύνητη, ενδοχώρα του νησιού και να πείσει τυχόν χρηματοδότες να τον βοηθήσουν να τα εξορύξει. Φτάνοντας εκεί, βρέθηκε σε μία απίστευτη κοιλάδα μέσα στα βουνά, η οποία κατοικούνταν από ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Έβαλε μπροστά την κάμερα και άρχισε το γύρισμα. Ο τίτλος αυτού του αυτοσχέδιου ντοκιμαντέρ είναι «Η πρώτη συνάντηση».

Εμείς θα πάμε σε αυτή την κοιλάδα και θα γνωρίσουμε τους ανθρώπους που την κατοικούν. Κάπως έτσι θα γίνει και η δική μας «συνάντηση» με την Παπούα-Νέα Γουινέα.

Οι πρώτοι άνθρωποι εδώ πριν από 40.000  - 35.000 χρόνια

Πολλοί χώροι που έχουν ραδιοχρονολογηθεί πιστοποιούν την ανθρώπινη παρουσία στην Αυστραλία και τη Νέα Γουινέα που ήταν τότε ενωμένες σα μια ήπειρος, πριν από 40,000 - 35.000 χρόνια, κατά το Μεγάλο Άλμα προς τα εμπρός του ανθρώπου όπως ονομάζεται η περίοδος αυτή της ιστορίας του. Η κατάκτηση αυτή ήταν κοσμοϊστορικής σημασίας, γιατί απαιτούσε πλωτά μέσα. Παρόλο που ο εγκλωβισμός μεγάλου όγκου του νερού της γης στους παγετώνες είχε οδηγήσει στην πτώση του παγκόσμιου επιπέδου της θάλασσας κατά πολλές δεκάδες μέτρα ακόμα και εκείνη την εποχή, για  να περάσουν οι πρώτοι άνθρωποι από τα κεντρικά νησιά της Ινδονησίας, το Μπαλί μέχρι την Αυστραλία έπρεπε να διασχίσουν οκτώ πορθμούς, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων είχε πλάτος τουλάχιστον 80 χιλιομέτρων. Έτσι λοιπόν έχουμε υποψίες πλωτών μέσων 25,000 χρόνια πριν τις βάσιμες μαρτυρίες αυτών οπουδήποτε αλλού στον κόσμο δηλαδή στην μεσόγειο 13,000 χρόνια πριν.

Φυλές Ασάντι, Γκάνα

Οι Ασάντι είναι μία από τις πιο περήφανες πολεμικές φυλές της Δυτικής Αφρικής. Ζουν στην κεντρική Γκάνα, περίπου 300 χιλιόμετρα μακριά από την ακτή και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της.
Οι Ασάντι ζουν σε μια μεγάλη οικογένεια. Γι΄ αυτούς η έννοια οικογένεια είναι ότι πιο σημαντικό. Η οικογένεια ζει σε διάφορα σπίτια και καλύβες που δημιουργούνται γύρω από μια αυλή. Ο επικεφαλής του νοικοκυριού είναι συνήθως ο μεγαλύτερος αδελφός που ζει εκεί και έχει επιλεγεί από τους ηλικιωμένους. Ονομάζεται "Πατέρας του Σπιτιού" και οι εντολές του τηρούνται από όλους. Τα αγόρια εκπαιδεύονται από τους πατέρες τους από την ηλικία των οκτώ με εννέα χρόνων και μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τα τύμπανα, μια παράδοση της φυλής τους που χρησιμεύει κυρίως για τελετουργικούς σκοπούς. Τα κορίτσια διδάσκονται το μαγείρεμα και τις δουλειές του σπιτιού από τις μητέρες τους. Επίσης απασχολούνται και σε έργα που θεωρούνται αναγκαία στοιχεία για την ομάδα, όπως η μεταφορά του νερού.
Ο γάμος είναι πολύ σημαντικός θεσμός για την κοινωνία των Ασάντι και η πολυγαμία θεωρείται αποδεκτή γι’ αυτούς. Οι άνδρες μπορούν, σε περισσότερες από μία γυναίκες, να εκφράσουν την προθυμία και επιθυμία τους για την ύπαρξη και δημιουργία μιας μεγάλη οικογένειας.
Οι γυναίκες στον πολιτισμό των Ασάντι, δεν έχουν το δικαίωμα να παντρευτούν χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων τους και ο βασικός τους ρόλος είναι να φέρουν στον κόσμο παιδιά.
Το διαζύγιο είναι πολύ σπάνιο στην κοινωνία των Ασάντι και είναι καθήκον των γονέων και των δύο πλευρών η διατήρηση και η συνέχεια ενός γάμου.
Στο τελετουργικό της κηδείας όλοι όσοι παρευρίσκονται πρέπει να φορούν τα πιο εντυπωσιακά ρούχα και αξεσουάρ τους για να τιμήσουν τον νεκρό.
Η κυβέρνηση των Ασάντι έχει το σχήμα της πυραμίδας. Υπάρχει ένας βασιλιάς ο οποίος είναι ο επικεφαλής της Συμμαχίας του Συμβουλίου των Ασάντι, μιας ομάδας δημιουργημένης από υψίστης σπουδαιότητας αρχηγούς. Επίσης, υπάρχει το Περιφερειακού Συμβουλίου των Γερόντων.

Η θρησκεία των Ασάντι, είναι ένα μείγμα από πνευματικές και υπερφυσικές δυνάμεις. Πιστεύουν ότι τα φυτά, τα ζώα και τα δέντρα έχουν ψυχή. Επίσης πιστεύουν στις νεράιδες, στις μάγισσες και στα τέρατα των δασών. Υπάρχει μια ποικιλία θρησκευτικών πεποιθήσεων που αφορούν τους προγόνους και τους Μεγάλους Θεούς.
Ο σημαντικότερος θεός της μυθολογίας των Ασάντι είναι ο Νυάμε, ο παντογνώστης και πανίσχυρος θεός ουρανός. Η σύζυγός του είναι η Ασάσε Γιά η οποία εκπροσωπεί τη μητέρα-θεά της γονιμότητας. Σημαντικότεροι γιοι τους, είναι ο Μπία και ο Τάνο, οι οποίοι δεν είναι οι μοναδικοί γιοι του Νυάμε. Από τους πολλούς γιους του, ο καθένας είχε μια ξεχωριστή ιδιότητα. Κάποιος απ’ αυτούς έφερνε τη βροχή ενώ κάποιος άλλος τον ήλιο. Η λατρεία του Νυάμε ήταν αποκλειστικό προνόμιο των φυλετικών βασιλιάδων, ενώ ο απλός λαός επιτρεπόταν να λατρεύει μόνο τους γιους του. Ο Τάνο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς θεούς των Ασάντι, ενώ όλοι οι άλλοι θεοί, ειδικά οι ποτάμιοι, θεωρούνται παιδιά του Τάνο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι Ασάντι, πιστεύουν ότι οι θεοί τους, είναι εγγόνια του μεγάλου Νυάμε και λειτουργούν ως αγγελιαφόροι ανάμεσα στους ανθρώπους και το Θεό. Ο Ανάνσι (Αράχνη) είναι ένας πολιτισμικός ήρωας, που αν και δεν παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της μυθολογίας των Ασάντι, εντούτοις είναι κεντρικό πρόσωπο στους λαϊκούς μύθους τους, όπου απεικονίζεται ως κατεργάρης!
Οι Ασάντι ασχολούνται με ένα ευρύ φάσμα τεχνών. Υφαίνουν υφάσματα από βαμβάκι και μετάξι που χρησιμοποιούνται για ενδύματα. Οι γυναίκες μπορούν να επιλέξουν το βαμβάκι ή τα άλλα νήματα, αλλά μόνο οι άνδρες μπορούν να υφάνουν. Οι Ασάντι φημίζονται μεταξύ άλλων για την ξυλογλυπτική τους τέχνη, αλλά και ως κατασκευαστές μασκών και ειδωλίων. Η αγγειοπλαστική είναι μια δεξιότητα που διδάσκεται από τη μητέρα στην κόρη. Η διαδικασία για την δημιουργία κεραμικών, περνάει από πολλές φάσεις, όμως υπάρχουν και πολλά διαθέσιμα χρώματα πηλού για ποικιλία δημιουργιών.

Κέιπ Τάουν, ένα ταξίδι φετίχ!

Σύμφωνα με τους New York Times είναι ο Νο 1 ταξιδιωτικός προορισμός παγκοσμίως τον οποίο πρέπει να επισκεφθείς. Και όχι άδικα. Το Κέιπ Τάουν είναι μια πανέμορφη πόλη, χτισμένη πάνω στη θάλασσα, με εντυπωσιακή φύση και με πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Επίσης φημίζεται για την καταπληκτική κουζίνα της (ψάρια, ψητά κρεατικά, λαχταριστά φρούτα και λαχανικά), για το κρασί της (οι αμπελώνες στη γύρω περιοχή είναι περίφημοι και οι τιμές πολύ λογικές) και για τη διασκέδαση πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Ο κόσμος είναι κεφάτος και πολύ ευχάριστος, ίσως σ’ αυτό βοηθάει και το εξαιρετικό κλίμα.
Ας πούμε όμως λίγα λόγια για το μοναδικό αυτό ακρωτήρι της Νοτιονατολικής Αφρικής. Κατ’ αρχάς είναι η πρώτη πόλη που καταλήφθηκε από αποίκους κάτω από τη Σαχάρα. Ιδρύθηκε από τους Ολλανδούς το 1652 ως σταθμός ανεφοδιασμού για τα πλοία τους που μετέβαιναν στην Ανατολική Αφρική, τις Ινδίες και την Άπω Ανατολή. Ο πρώτος Ευρωπαίος που πάτησε το πόδι του εκεί, ο ολλανδός Γιαν βαν Ρίμπεκ, ήταν υπάλληλος της Εταιρείας των Ηνωμένων Ανατολικών Ινδιών και με την ίδρυση της πόλης έγινε και ο κυβερνήτης της. Η ανέγερση των πρώτων κτιρίων (πολλά από τα οποία υπάρχουν ακόμη) υπήρξε δύσκολη υπόθεση, διότι δεν υπήρχαν εργατικά χέρια. Η περιοχή ήταν ακατοίκητη. Έτσι μεταφέρθηκαν σκλάβοι από την Ινδονησία και τη Μαδαγασκάρη. Αρχικώς η πόλη προοριζόταν να λειτουργήσει ως ένα απλό λιμάνι. Ωστόσο λόγω της τοποθεσίας, του ευχάριστου κλίματος και της εύφορης φύσης αναπτύχθηκε και έγινε η μεγαλύτερη στη Νότια Αφρική μέχρι τη δημιουργία του Γιοχάνεσμπουργκ και του Ντέρμπαν.
Το Κέιπ Τάουν πέρα από την εκπληκτική χλωρίδα και πανίδα φημίζεται και για δύο μοναδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά: το Τραπεζοειδές Όρος που δεσπόζει πάνω από την πόλη (ανεβαίνεις με τελεφερίκ), και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, περί τα 30 χιλιόμετρα νότια. Εξαιτίας και αυτών των χαρακτηριστικών έγινε τελικά ο δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός στη Νότια Αφρική.
Κατά τα άλλα η πόλη διαθέτει πολλούς σημαντικούς ιστορικούς χώρους και μουσεία που σχετίζονται τόσο με την Αφρική όσο και με την αποικιοκρατία. Κομβικό σημείο είναι το λιμάνι, αλλά και το εξαιρετικό ενυδρείο «Των Δύο Ωκεανών» (Ατλαντικός, Ινδικός). Επίσης έχει απίθανες, ατελείωτες παραλίες, ειδικά από την πλευρά του Ατλαντικού. Σε ειδικές θαλάσσιες εκδρομές μπορεί κανείς να δει φώκιες, πιγκουίνους, φάλαινες, δελφίνια και καρχαρίες. Εννοείται ότι «παίζει» και το σαφάρι στα τεράστια πάρκα όπου προστατεύονται τα άγρια ζώα. Όταν λέμε σαφάρι δεν εννοούμε κυνήγι φυσικά… Εννοούμε βόλτα για να δεις από ασφαλή απόσταση την αληθινή άγρια ζωή.
Όμως η αγριότητα δεν είναι τελικά μονοπώλιο της φύσης. Το Νο 1 σύμβολο της μαύρης ιστορίας του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική βρίσκεται στο Κέιπ Τάουν μπροστά στα μάτια μας: η φυλακή του Νέλσον Μαντέλα, σήμερα είναι μουσείο. Και πριν γίνει φυλακή ήταν το κτίσμα όπου πραγματοποιούνταν το σκλαβοπάζαρο…

Βουδισμός στη Βόρεια Ινδία

Για πάνω από τρεις χιλιετίες η Ινδία υπήρξε κοιτίδα και σταυροδρόμι πολλών σημαντικών πολιτισμών και θρησκειών. Μεταξύ αυτών των θρησκειών είναι και ο Βουδισμός, ο οποίος γεννήθηκε στη βόρεια Ινδία (στο σημερινό Νεπάλ), και τις τελευταίες δεκαετίες έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Εξαιτίας της εισβολής των κινέζων στο Θιβέτ τη δεκαετία του 1950, χιλιάδες δάσκαλοι του Βουδισμού έχουν βρει καταφύγιο σε πιο φιλικούς τόπους, έτσι ο Βουδισμός έχει εξαπλωθεί σήμερα σε όλες τις ηπείρους.
Ο Βούδας άρχισε να διδάσκει τα πλήθη τον 6ο αιώνα π.Χ. από το αρχαίο βασίλειο της Μαγκάντα. Ανάμεσα στους μαθητές του Βούδα συγκαταλέγονταν βασιλιάδες και αυτοκράτορες, πολλοί από τους οποίους φρόντισαν να εξαπλωθεί το καινούριο φιλοσοφικό ρεύμα σε όλη την Ινδία. Χάρη σε αυτούς τους υποστηρικτές του Βουδισμού, ανεγέρθηκαν μοναδικοί ναοί και μοναστήρια σε όλη την ινδική επικράτεια, πολλά από τα οποία διατηρούν την ιερότητά τους ακόμα και σήμερα, παρά τις καταστροφές που υπέστησαν από επιδρομές μουσουλμάνων ανά τους αιώνες. Στις μέρες μας, χάρη πλέον στην ευκολία των μετακινήσεων, συρρέουν χιλιάδες πιστοί από όλο τον κόσμο στη βόρεια Ινδία για να προσκυνήσουν στους ιστορικούς τόπους, όπως στη Μποντγκάγια, το Σαρνάτ, την Κουσιναγκάρα, τη Ναλάντα και πολλούς άλλους, όπου περπάτησε, έζησε και δίδαξε ο Βούδας.

Μουσική κουλτούρα - Κούβα

Ο χρόνος καταργείται, η ζέστη χαλαρώνει τις αισθήσεις, η μουσική τις ξεσηκώνει και ο ταξιδιώτης δεν έχει άλλη επιλογή. Αφήνεται να παρασυρθεί στο ρυθμό της.
Άλλωστε όπως λένε και οι άνθρωποί της "εδώ είναι Κούβα, και όλα συμβαίνουν με πάθος!"

Η Κούβα έχει να επιδείξει μια πολυποίκιλη και ανθούσα πολιτιστική ζωή.
Το είδος της τέχνης που ξεχωρίζει στο σύγχρονο κουβανέζικο πολιτισμό, ο οποίος εδράζεται στην πλούσια παράδοση της λαϊκής κουλτούρας της χώρας, είναι βέβαια η μουσική. Μία μουσική μοναδική σε χρωματισμούς και συναίσθημα, που τα τελευταία χρόνια έγινε ακόμη πιο δημοφιλής χάρη στις προσπάθειες του χαρισματικού Αμερικάνου κιθαρίστα Ράι Κούντερ.

Ο Κούντερ οργάνωσε το 1997 τις ηχογραφήσεις των θρυλικών Κουβανών μουσικών που είχαν παίξει στην προεπαναστατική Κούβα στο τότε διάσημο στους Αμερικάνους κοσμοπολίτες Buena Vista Social Club.
Το άλμπουμ που κυκλοφόρησε με τον ίδιο τίτλο, συμπεριλαμβάνει κομμάτια που έγιναν πασίγνωστα σε όλο τον κόσμο, όπως το "Ντος Γκαρντένιας" και το "Τσαν Τσαν".
Στο σπουδαίο αυτό δίσκο, που αποτελεί την επιτομή της λαϊκής κουβανέζικης μουσικής, έχει ερμηνεύσει δύο τραγούδια μία από τις πλέον θρυλικές μορφές της  μουσικής λάτιν, ο Κομπάι Σεγούντο, στην ηλικία των 90 ετών.

Ο Σεγούντο, εφευρέτης μεταξύ άλλων του αρμόνικο, μιας ειδικής κιθάρας με 7 χορδές, πέθανε πλήρης ημερών το 2003, αφήνοντας στους νεότερους Κουβανέζους μουσικούς μια μοναδική κληρονομιά, η οποία έχει οπτικά αποτυπωθεί στην ομώνυμη με το άλμπουμ του Κούντερ ταινία ντοκιμαντέρ που γύρισε ο σπουδαίος Γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς το 1999.

Νησί του Πάσχα - Τα κρυμμένα μυστικά των Μοάι

Θα μπορούσε να λέγεται και Νησί των Χριστουγέννων ή νησί της Πρωτοχρονιάς. Αλλά έτυχε να είναι Κυριακή του Πάσχα του 1722 όταν ο Ολλανδός ναύαρχος Ιάκωβος Ρόγκεβεεν πάτησε ανυποψίαστος το πόδι του στο νησί. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκριζε αυτό το παράξενο νησί στο πιο απομακρυσμένο σημείο του Νότιου Ειρηνικού. Οι «πέτρινοι φύλακες» του νησιού, τα αινιγματικά μονολιθικά αγάλματα που τράβηξαν την προσοχή του κόσμου σε αυτήν τη μικρή κουκκίδα του χάρτη κρατάνε ακόμα καλά κρυμμένα τα μυστικά τους. Τα περίφημα μοάι είναι οι μοναδικοί μάρτυρες ενός πολιτισμού που έσβησε και άφησε πίσω του μερικά από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία σε όλο τον πλανήτη. Αν η πέτρα μπορούσε να μιλήσει, θα μπορούσαν να μας διηγηθούν ποιοι και πότε ακριβώς τα έφτιαξαν, για ποιο λόγο, πώς τα μετακίνησαν και ποιοι τα κατακρήμνισαν από τα βάθρα τους. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, το νησί κατοικήθηκε γύρω στο 300 μ.Χ. από Πολυνήσιους που έφτασαν από τα νησιά Μαρκέσα. Τα εύφορα εδάφη ευνόησαν την ανάπτυξη του πολιτισμού Ράπα Νούι και οι άνθρωποι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την αλιεία. Ο απροσπέλαστος Ειρηνικός Ωκεανός κράτησε τους Ράπα Νούι απομονωμένους, αφού οποιαδήποτε επαφή με τον έξω κόσμο ήταν πρακτικώς αδύνατη. Τα πρώτα μοάι κάνουν δειλά την εμφάνισή τους γύρω στο 500 π.Χ. Ο προσανατολισμός τους πάντα προς το εσωτερικό του νησιού και ποτέ προς τη θάλασσα εκφράζει με τον πιο παραστατικό τρόπο την εσωστρέφεια των ανθρώπων του νησιού. Όσο ο πολιτισμός τους εξελισσόταν, εκείνοι αντλούσαν από τους πλούσιους φυσικούς πόρους του νησιού, μέχρι που κάποια στιγμή εξαντλήθηκε μέχρι και το τελευταίο δέντρο, το τελευταίο κλαράκι. Χωρίς δέντρα οι ντόπιοι δεν μπορούσαν να φτιάξουν κανό για να ψαρεύουν ούτε να καλλιεργούν και έτσι το νησί τους μετατράπηκε σε κρανίου τόπος. Τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν εκτός από το να γίνουν Κάι Ταγκάτα… δηλαδή ανθρωποφάγοι… Εκτός από τον κανιβαλισμό, η έλλειψη τροφής οδήγησε αναπόφευκτα σε εσωτερικές συγκρούσεις, θύματα των οποίων έπεσαν και τα περήφανα μοάι. Όταν το 1774 αποβιβάστηκε στο νησί ο κάπτεν Κουκ, τα μοάι ήταν βίαια αναποδογυρισμένα. Η επιδρομή των Περουβιανών δουλεμπόρων το 1862 αποτελείωσε όσους κατοίκους είχαν επιζήσει, ενώ η ευλογιά που ήρθε αργότερα τους εξολόθρευσε ολοκληρωτικά. Τα 887 αγάλματα που είναι διάσπαρτα σε όλο το νησί προέρχονταν από το λατομείο του νησιού και μετά έπαιρναν τη θέση τους πάνω στα «άχου», τις ειδικές πλατφόρμες που τα στήριζαν. Τα περισσότερα μοάι κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1.400 και του 1.600 μ.Χ. Η επαφή με τον Δυτικό Κόσμο άνοιξε τον δρόμο για την ανάλυση των μοάι. Από πολλούς κατηγορήθηκαν για τις φαλλικές τους μορφές, αφού άφηναν σεξουαλικά υπονοούμενα για την καταγωγή και τον προορισμό τους πάνω στη Γη. Η αποκατάσταση των άχου και των μοάι, που ξεκίνησε τις τελευταίες δεκαετίες, συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον, αφού το εισόδημα που αποφέρουν στους κατοίκους από τον τουρισμό είναι τεράστιο. 

Η κυρία… Σαγκάη δεν χρειάζεται συστάσεις

Ένα συναρπαστικό φιλμ νουάρ. Αυτό είναι η πορεία της Σαγκάης, του σημαντικότερου οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου της Κίνας και του ισχυρότερου λιμανιού παγκοσμίως. Μία πόλη κινηματογραφική, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας της ανατολικής Κίνας, με σύντομη σχετικά ιστορία αλλά λαμπρή από κάθε άποψη. Έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες του Χόλιγουντ, όλες κατασκοπικές και όχι τυχαία, αφού υπήρξε μεγάλο κέντρο πολιτικών δολοπλοκιών ήδη από τον 18ο αιώνα μέχρι και την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η σημαντικότερη πάντως ταινία στην παγκόσμια ιστορία του σινεμά που σχετίζεται με την πανέμορφη αυτή πόλη είναι «Η κυρία απ΄τη Σαγκάη» με την ξανθιά (για μία και μοναδική φορά) Ρίτα Χέιγορθ και τον Όρσον Γουέλς, οποίος και τη σκηνοθέτησε. Μετά από την ταινία αυτή το ζευγάρι χώρισε και ο Γουέλς (ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης όλων των εποχών) μπήκε στη μαύρη λίστα του Χόλιγουντ… Η Σαγκάη αφήνει σημάδια ανεξίτηλα… ακόμη και στα φιλμ.
Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματική ιστορία της. Κατ’ αρχάς η πόλη χωρίζεται σε δύο μέρη με ένα τεχνητό ποτάμι, τον Χουανγκπού, παραπόταμο του Γιανγκτσέ, που δημιουργήθηκε κατ’ εντολή του Λόρδου Τσουνσέν (ενός από τους 4 Λόρδους) στη Περίοδο των Εμπόλεμων Κρατών (1ος αιώνας π.Χ). Το ιστορικό κέντρο της πόλης βρίσκεται στη δυτική όχθη και η κεντρική οικονομική περιοχή με τους τεράστιους σύγχρονους ουρανοξύστες αναπτύσσεται από τη δεκαετία του 1990 στην ανατολική όχθη.
Η Σαγκάη χτίστηκε τον 11ο αιώνα, και για αιώνες παρέμεινε ένα επαρχιακό λιμάνι με περιορισμένη σημασία. Κύριο εμπόδιο στην ανάπτυξή του αποτέλεσαν οι φεουδάρχες, οι οποίοι δεν επέτρεπαν σε ξένες δυνάμεις να συνάψουν στενή συνεργασία με την περιοχή. Αργότερα σε αυτό εμπόδιο προστέθηκε και η γενικότερη πολιτική αναρχία που επικρατούσε στη χώρα. Η εσωστρέφεια συνεχίστηκε και τον 18ο αιώνα, όταν αναπτυσσόταν ραγδαία το διεθνές εμπόριο σε Ανατολή και Δύση αλλά τον 19ο αιώνα τα πράγματα άλλαξαν. Η παγκόσμια οικονομία ξεπέρασε τις αντιστάσεις της κινεζικής πλουτοκρατίας και η Σαγκάη, λόγω τοποθεσίας αναδείχθηκε σε σπουδαίο λιμάνι. Τότε η πόλη μεγάλωσε και οι ξένες δυνάμεις που εισήλθαν μέσω του εμπορίου στη Σαγκάη άρχισαν να ασκούν πίεση στην αυτοκρατορική κυβέρνηση της Κίνας για εκχωρήσεις. Πράγματι με τη συνθήκη της Ναντζίνγκ το 1843, η Αγγλία απέκτησε δική της ελεύθερη ζώνη μέσα στην πόλη. Ακολούθησαν το 1847 και η Γαλλία και το 1862 οι ΗΠΑ.
Με την έλευση των ξένων όμως προέκυψαν νέες περιπέτειες. Οι δυτικές δυνάμεις φρόντιζαν τα συμφέροντά τους στην περιοχή και άφηναν τους ντόπιους να λιμοκτονούν. Έτσι το 1853 ξέσπασε μεγάλη λαϊκή εξέγερση και το 1860 ακολούθησε άλλη μία. Αμφότερες απέτυχαν και το αποτέλεσμα ήταν οι δυτικοί να εδραιώσουν ακόμη περισσότερο το καθεστώς των ελεύθερων ζωνών. Σε αυτές μάλιστα προστέθηκε πλέον και η Ιαπωνία…
Στις αρχές ακόμα του 20ού αιώνα, η Σαγκάη διαιρέθηκε στον κινεζικό και στον ευρωπαϊκό τομέα. Ο τελευταίος καταλάμβανε τις πιο όμορφες συνοικίες και τα αναπτυγμένα βιομηχανικά προάστια, όπου είχαν ιδρυθεί ήδη τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια ξένων κεφαλαιούχων. Εκείνη την εποχή, στο ευρωπαϊκό τμήμα της πόλης, και ειδικά την περίφημη Μπουντ, χτίστηκαν μεγαλειώδης επαύλεις, εντυπωσιακά μέγαρα, πολυτελέστατα ξενοδοχεία, γενικώς αναπτύχθηκε ένας ισχυρός κοσμοπολιτισμός που υπάρχει μέχρι σήμερα ακμαίος. Ωστόσο οι ντόπιοι απαγορευόταν να έχουν οποιαδήποτε πρόσβαση σε όλα αυτά. Μάλιστα στα πάρκα και στα ξενοδοχεία υπήρχαν πινακίδες που έγραφαν «Απαγορεύεται η είσοδος σε Κινέζους και σκυλιά»…
Όπως ήταν φυσικό η απροκάλυπτη αυτή κατοχή τμήματος της Σαγκάης και η απαξιωτική συμπεριφορά των δυτικών απέναντι στους ντόπιοιυς, δυνάμωσε το κίνημα της τοπικής αντίστασης και η πόλη εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα λαϊκά εθνικά επαναστατικά κέντρα της Κίνας. Το 1925, λόγω των ταραχών αποβιβάστηκαν στη Σαγκάη ξένα στρατεύματα (αγγλικά, αμερικάνικα, ιταλικά, γαλλικά και ιαπωνικά) για την τήρηση της τάξης και παρέμειναν μέχρι το 1927. Παράλληλα μοίρες των στόλων τους περιπολούσαν έξω από τις ακτές και στο λιμάνι της, δια παν ενδεχόμενο. Όλα αυτά τα βλέπουμε στις χολιγουντιανές ταινίες. Η επικράτηση του Κινεζικού Εθνικιστικού Κόμματος με τον Τσιανγκ Κάι Σεκ ενίσχυσε ξανά τη θέση της χώρας αλλά το 1932 η Ιαπωνία που ανέκαθεν έτρεφε βλέψεις κατακτητικές στην Κίνα, με αφορμή το φόνο ενός Ιάπωνα από Κινέζο, χωρίς καμιά προειδοποίηση, αποβίβασε στη Σαγκάη στρατιωτικές δυνάμεις για την κατάληψή της. Συνάντησε φυσικά σθεναρή άμυνα και τελικά με την επέμβαση και των ξένων δυνάμεων, που είχαν κατεστημένα συμφέροντα στην περιοχή, διακόπηκαν οι επιχειρήσεις και να αποσύρθηκαν τα στρατεύματα. Το 1936 οι Ιάπωνες επανήλθαν, κατέλαβαν την πόλη και το λιμάνι και εγκατέστησαν στρατιωτική βάση. Η τοπική αντίσταση συνεχίστηκε και το 1945 μετά την ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σαγκάη ελευθερώθηκε. Οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες όμως δεν έπαψαν.
Τελικά το 1949 με την προέλαση των κομμουνιστικών στρατευμάτων στην περιοχή, ξέσπασε νέα λαϊκή εξέγερση, που στράφηκε ιδιαίτερα εναντίον των δυτικών που πλέον εγκατέλειψαν την πόλη. Με την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το καθεστώς των εκχωρήσεων καταργήθηκε και τυπικά όλες οι ξένες περιουσίες, βιομηχανίες, κτίσματα, λιμενικές εγκαταστάσεις κτλ. εθνικοποιήθηκαν.
Αυτή είναι πάνω κάτω η ιστορία της κινέζας κυρίας που λέγεται… Σαγκάη. Αυτή είναι όμως και η γοητεία της που σήμερα τη βλέπουμε σε κάθε βόλτα μας εκεί. Ουσιαστικά βλέπουμε μία πόλη-κατασκοπικό φιλμ νουάρ, με πολύ κοσμοπολιτισμό, μεσοπολεμικό και σύγχρονο, με τις ωραιότερες γυναίκες της Κίνας (φημίζονται για το ύψος και τα όμορφα χαρακτηριστικά τους), με απίστευτους ουρανοξύστες που συμβολίζουν τη νέα μεταμοντέρνα ανάπτυξη της πόλης στον 21ο αιώνα αλλά και με πλούσιο παραδοσιακό κινεζικό χρώμα. Με δυο λόγια η Σαγκάη είναι μία κυρία ακαταμάχητη!

Απαγορευμένη Πόλη, το μεγαλύτερο ανάκτορο του κόσμου! Πεκίνο

Είναι κατασκευασμένη από ρύζι… Τα τούβλα φτιάχτηκαν από ρύζι και ασβέστη και το τσιμέντο από ρύζι με γλουτένη και ασπράδια αβγού! Οικοδομήθηκε τον 15ο αιώνα και προφανώς αντέχει ακόμα. Μέχρι να ολοκληρωθεί πέρασαν 14 χρόνια και για το κολοσσιαίο αυτό έργο απασχολήθηκαν 200.000 εργάτες. Η Απαγορευμένη Πόλη εκτείνεται σε 720 τ.χλμ. και βρίσκεται στην καρδιά της παλιάς πόλης του Πεκίνου, την οποία οι Δυτικοί αποκαλούσαν «Ταταρική Πόλη». Περιβάλλεται από τείχος με πύλες ύψους 10 μέτρων και βρέχεται από τάφρο πλάτους 52 μέτρων.
Ο θρύλος λέει ότι διαθέτει 9.999 ½ δωμάτια, καθόσον 10.000 δωμάτια έχει μόνο ο Ουρανός, ενώ στην πραγματικότητα έχουν καταμετρηθεί 800 κτίρια με 8.706 αίθουσες. Μέσα στην Απαγορευμένη Πόλη, πέρα από τον Αυτοκράτορα την οικογένειά του και τους αξιωματούχους, ζούσαν 9.000 παλλακίδες και 100.000 ευνούχοι.
Τα σημαντικότερα οικοδομήματα της Απαγορευμένης Πόλης είναι:
• Η Πύλη της Ουράνιας Ειρήνης. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πλατείας Τιεν Αν Μεν, όπου δεσπόζει και το πελώριο πορτρέτο του Μάο Τσετούνγκ. Από τον εξώστη αυτής της πύλης που χτίστηκε τον 15ο αιώνα και αποτελεί την πρόσβαση προς την αυτοκρατορική πολιτεία, ανακοίνωσε ο κινέζος ηγέτης την 1η Οκτωβρίου του 1949 την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
• Η Πύλη της Μεσημβρίας. Λειτουργεί ως είσοδος στην Αυτοκρατορική Πόλη. Από τον εξώστη αυτής της πύλης ο αυτοκράτορας της Κίνας παρακολουθούσε ανά τους αιώνες τους στρατούς του να αναχωρούν για τους πολέμους.
• Το Ποτάμι του Χρυσού Νερού. Ρέει με κρυστάλλινο νερό στην πρώτη πλακόστρωτη αυλή μετά την Πύλη της Μεσημβρίας, φέρει σχήμα ελικοειδούς τόξου και έχει 5 μαρμάρινες γέφυρες, που αντιπροσωπεύουν τις 5 Κομφουκιανές Αρετές (ευσέβεια, τιμιότητα, συμφωνία, αλήθεια, σοφία)
• Η Αίθουσα της Υπέρτατης Αρμονίας. Εκεί ελάμβαναν χώρα όλες οι σημαντικές εκδηλώσεις των ανακτόρων. Εκεί βρίσκεται ο θρόνος του δράκοντα, όπου καθόταν ο αυτοκράτορας.
• Η Αίθουσα της Μέσης Αρμονίας. Βρίσκεται στο πίσω μέρος της Αίθουσας της Υπέρτατης Αρμονίας και χρησίμευε για την προετοιμασία του αυτοκράτορα προτού προσέλθει στην αίθουσα του θρόνου.
• Η Αίθουσα της Προστατευτικής Αρμονίας. Εκεί ο αυτοκράτορας δεχόταν για επίσημη ακρόαση τους αξιωματούχους και τους μανδαρίνους.
• Το «Παλάτι της Ουράνιας Αγνότητας». Πρόκειται για τα ιδιαίτερα διαμερίσματα του αυτοκράτορα.
•  Το Παλάτι της Επίγειας Γαλήνης. Βρίσκεται δίπλα στο παλάτι του αυτοκράτορα και στέγαζε τα διαμερίσματα της πρώτης επίσημης συζύγου του.
• Το Παλάτι της Αιώνιας Πηγής. Και αυτό βρίσκεται κοντά στο παλάτι του αυτοκράτορα και στέγαζε τις ευνοούμενες παλλακίδες.
Πέρα από τους συμβολισμούς που κρύβουν οι ονομασίες των διαφόρων διαμερισμάτων και παλατιών της Απαγορευμένης Πόλης, ενδιαφέρον έχει και η επιλογή των χρωμάτων που χρησιμοποιήθηκαν για το κάθε κτίριο. Για παράδειγμα το κίτρινο. Αυτό το χρώμα συμβόλιζε τη βασιλική οικογένεια, εξ ου και το συναντάμε παντού. Στις στέγες, στις διακοσμήσεις ακόμη και στα δάπεδα. Επίσης το κόκκινο, συμβολίζει την ευτυχία και τους καλούς οιωνούς. Άρα και αυτό το συναντάμε παντού, όπως το κίτρινο. Μοναδική εξαίρεση, τουλάχιστον όσον αφορά το χρώμα της στέγης αποτελεί η αυτοκρατορική βιβλιοθήκη. Εκεί η στέγη είναι μαύρη. Ο λόγος; Το μαύρο συμβολίζει το νερό και επελέγη προς αποφυγήν της όποιας πυρκαγιάς θα μπορούσε να καταστρέψει τα βιβλία…
Η Απαγορευμένη Πόλη εγκαινιάστηκε το 1421 και έκτοτε λειτουργούσε ως αυτοκρατορική κατοικία και διοικητικό κέντρο ως το 1911. Στην πραγματικότητα ονομαζόταν Αυτοκρατορική Πόλη και σε αυτήν απαγορευόταν δια θανάτου η είσοδος στον οποιονδήποτε μη εκλεκτό, από τον αυτοκράτορα, κοινό θνητό.
Το 1987, η Απαγορευμένη Πόλη άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες της στα κινηματογραφικά συνεργεία του Μπερνάντο Μπερτολούτσι. Εκεί γυρίστηκε η ταινία των 9 Όσκαρ «Ο τελευταίος Αυτοκράτορας».

Ο θαυμαστός πήλινος στρατός της Ξιάν

Τον Μάρτιο 1974 κάποιοι κινέζοι αγρότες άρχισαν να σκάβουν ένα πηγάδι στα ανατολικά της πόλης Ξιάν. Καθώς έσκαβαν είδαν ξαφνικά κάτι πήλινα αγάλματα που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον. Ειδοποίησαν την Κινεζική Αρχαιολογία και άρχισαν αμέσως οι ανασκαφές. Και τότε όλοι έμειναν έκθαμβοι.
Μπροστά στα μάτια αρχαιολόγων και αγροτών, άρχισε σιγά σιγά να ξεδιπλώνεται ένας τεράστιος πήλινος στρατός! Και ένας τύμβος, ο οποίος περιέκλειε τα θαμμένα αγάλματα. Ο τύμβος, ήταν το μαυσωλείο του πρώτου Κινέζου αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ. Ο Τσιν Σι Χουάνγκ γεννήθηκε το 259 π.Χ. και ανέβηκε στον θρόνο σε ηλικία 13 ετών το 246 π.Χ. Τότε άρχισε η κατασκευή του μαυσωλείου που συνεχίστηκε καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του και διακόπηκε απότομα με τον πρόωρο θάνατό του σε ηλικία 49 ετών το 210 π.Χ. Στο μεταξύ σε ηλικία 38 ετών, το 221 π.Χ., αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας αφού κατάφερε με τον πολυάριθμο στρατό του να υποτάξει έξι αντιμαχόμενα κράτη και να ενώσει την Κίνα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο Τσιν Σι Χουάνγκ πρόλαβε, πέρα από τις σκληρές μάχες, να πραγματοποιήσει και σημαντικά έργα. Ολοκλήρωσε το Σινικό Τείχος, άνοιξε δρόμους που ένωναν την αυτοκρατορία, ανέπτυξε τον γραπτό λόγο και φυσικά… κατασκεύασε ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημεία παγκοσμίως, το μαυσωλείο του.
Στο περί ου ο λόγος μνημείο, το 1974, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν λάκκο μήκους 230 μέτρων με 11 διαδρόμους και τουλάχιστον 6.000 αγάλματα από τερακότα που αναπαριστούν στρατιώτες του πεζικού. Δίπλα ακριβώς βρέθηκε ένας δεύτερος λάκκος με τοξότες, από τους οποίους άλλοι ήταν σε όρθια στάση και άλλοι γονατιστοί. Εκεί ανακαλύφθηκαν επίσης ιππείς με τα άλογα τους και αρματηλάτες μαζί με πεζικάριους. Εν συνεχεία βρέθηκε και τρίτος λάκκος με 68 αγάλματα που ίσως αποτελούσαν το αρχηγείο του στρατού. Τέλος ξεθάφτηκε και τέταρτος λάκκος αλλά άδειος. Πιθανώς, λόγω του αιφνίδιου θανάτου του αυτοκράτορα το έργο δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί. Και οι τέσσερις λάκκοι έχουν γύρω στα εφτά μέτρα βάθος και βρίσκονται περίπου ενάμισι χιλιόμετρο ανατολικά του τάφου του αυτοκράτορα. Συνολικά οι πήλινοι στρατιώτες είναι περίπου 8.000. Υπάρχουν επίσης 130 πήλινα άρματα με 520 άλογα και 150 άλογα ιππικού. Μαζί με τους στρατιώτες η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως και τον αληθινό πολεμικό εξοπλισμό τους, συνολικά 40.000 χάλκινα όπλα, ήτοι βέλη, λόγχες και βαλλίστρες εξαίρετης τεχνοτροπίας!
Οι διαστάσεις των στρατιωτών είναι εντυπωσιακές και υπερφυσικές για την εποχή και την κινεζική φυλή. Τα αγάλματα έχουν ύψος από 1,80 έως 1,95, αναλόγως με τον στρατιωτικό βαθμό τους. Και όλα τα κεφάλια είναι διαφορετικά. Προφανώς χρησιμοποιήθηκαν αληθινά μοντέλα στρατιωτών από τους γλύπτες που φιλοτέχνησαν τα αγάλματα. Αυτό συνέβη σύμφωνα με αρχαία κείμενα κατ’ απαίτηση του Τσιν Σι Χουάνγκ. Συνολικά, όπως δείχνουν οι μέχρι στιγμής ανασκαφές, το μαυσωλείο του αυτοκράτορα είναι μια μικρογραφία του ανακτόρου του. Εκεί, πέρα από τον στρατό που τον ακολούθησε στον θάνατο ως ένα μεγαλειώδες έργο τέχνης, βρέθηκαν επίσης τμήματα του παλατιού, γραφεία, σπίτια και στάβλοι.
Για την κατασκευή του μαυσωλείου και του πήλινου στρατού του αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ, εργάστηκαν 70.000 εργάτες και τεχνίτες, πολλοί από τους οποίους σκοτώθηκαν εν ώρα εργασίας και άλλοι θανατώθηκαν εκ των υστέρων για να μην αποκαλύψουν την τοποθεσία του τύμβου. Μέχρι σήμερα η ανασκαφή δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς εντοπίστηκαν στο έδαφος υψηλά επίπεδα υδραργύρου.
Πάντως μέσα σε όλα αυτά, φυτρώνει για μία ακόμη φορά το ελληνικό στοιχείο: τo 2016 κινέζοι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν πως θεωρούν πιθανό τα αγάλματα των πολεμιστών να φιλοτεχνήθηκαν ή να σχεδιάστηκαν από Έλληνες γλύπτες! Αυτό μαρτυρεί αφενός η επιρροή από την ελληνική τεχνοτροπία και αφετέρου το γεγονός πως οι δύο λαοί είχαν ήδη έρθει σε επαφή, τον 3ο αιώνα π.Χ., επί της εποχής του Τσιν Σι Χουάνγκ. Σήμερα ο πήλινος στρατός της Ξιάν αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Ιορδανία, ξέρετε ότι...

Η Πέτρα αποκαλύφθηκε το 1812 από τον Ελβετό ταξιδευτή Γιόχαν Λούντβιχ Μπέργκχαρντ, ο οποίος μπήκε στον φρουρούμενο χώρο παριστάνοντας τον Άραβα. Κάθε ώρα, ανάλογα με τη θέση του ήλιου, δίνει και άλλα χρώματα στην Πέτρα, το λαξευτό στολίδι των Ναβαταίων.

Λέγεται ότι ο βασιλιάς Ηρώδης και η βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα εκτιμούσαν ιδιαίτερα τις ιαματικές ικανότητες της Νεκράς Θάλασσας και την επισκέπτονταν συχνά

Μη φύγετε από τη χώρα χωρίς να πάρετε μαζί σας μπαχαρικά από το Αμμάν καθώς και καλλυντικά και άλατα μπάνιου από τη Νεκρά Θάλασσα.

Πιο αρωματική και πικάντικη σε σχέση με την ελληνική, η ιορδανική κουζίνα αγαπά πολύ το αρνί, το μοσχάρι, το κοτόπουλο και καθόλου το χοιρινό. Εθνικό πιάτο είναι το μανσάφ (αρνί μαγειρεμένο σε γιαούρτι, σερβιρισμένο σε ένα στρώμα από πιλάφι με ξηρούς καρπούς).

Κoufiah (καφίγια) είναι η παραδοσιακή μαντίλα που οι Άραβες σκέπαζαν το κεφάλι για να προστατευθούν από την αμμοθύελλα και κατόπιν έγινε σύμβολο του αγώνα των Παλαιστίνιων φελάχων.

Η Ιορδανία είναι μια χώρα 92.300 τ. χλμ., το 75% της οποίας είναι έρημος.

Η βασίλισσα Ράνια της Ιορδανίας γεννήθηκε στο Κουβέιτ και είναι παλαιστινιακής καταγωγής. Έχει σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων σε αμερικανικό πανεπιστήμιο στο Κάιρο. Μετά τον Πόλεμο του Κόλπου βρέθηκε με τους γονείς στης στο Αμμάν, όπου δούλεψε στη Citibank και μετά στην Apple.
Η γνωριμία με τον Αμντάλα, που τότε ήταν πρίγκιπας της χώρας, έγινε σε δείπνο σε φιλικό σπίτι το 1993. Παντρεύτηκαν πέντε μήνες αργότερα. Στην πρόταση γάμου ο πρίγκιπας, ο οποίος γνώριζε την αδυναμία της για τα γλυκά, της προσέφερε ένα σοκολατάκι...
Η βασίλισσα Ράνια ασχολείται ενεργά με την εκπαίδευση των νέων, τον τουρισμό, το Προσφυγικό και γενικώς έχει προσφέρει τα μέγιστα στο προφίλ της χώρας.

Καρθαγένη...Να περπατάς στα γραφικά σοκάκια της

Η Καρθαγένη ιδρύθηκε το 1533 από τον Πέδρο ντε Ερέντια, ο οποίος την ονόμασε Καρθαγένη από την ομώνυμη ισπανική πόλη, απ’ όπου προερχόταν το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του. Μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO από το 1984, συνδυάζει εξαιρετικά δείγματα της ισπανικής αποικιοκρατικής αρχιτεκτονικής με την εξωτική ατμόσφαιρα.
Τα μπαλκόνια των σπιτιών της είναι γεμάτα μπουκαμβίλιες, τα καλντερίμια σχηματίζουν ειδυλλιακούς λαβυρίνθους, ενώ οι επισκέπτες που καταλαμβάνουν τις πλατείες πίνουν και καπνίζουν στα υπαίθρια καφέ, γευματίζουν στα βραβευμένα γκουρμέ εστιατόρια και κυκλοφορούν με άμαξες εντός των τειχών του πολύχρωμου ιστορικού κέντρου, που αναδύεται ως ένας νέος hot προορισμός. Όλοι μοιάζουν να προσπαθούν να χαθούν στα σοκάκια και στην ειδυλλιακή ατμόσφαιρα της πόλης που κυριολεκτικά μάγεψε τον νομπελίστα Γκάμπριελ Γκαρσία Μάρκες – εδώ άλλωστε εμπνεύστηκε τον «Έρωτα στα χρόνια της χολέρας».
Όσο για την οικονομία της περιοχής, εξακολουθεί να βασίζεται στο εμπόριο, όπως συνέβαινε και πριν από αιώνες, όταν οι Ισπανοί αποικιοκράτες αξιοποιούσαν τη στρατηγική θέση του λιμανιού της για να εξάγουν τα πολύτιμα προϊόντα της χώρας και κυρίως τον χρυσό που άρπαζαν με ληστρικό τρόπο. Ο ενθουσιασμός των Ισπανών κατακτητών από τα αμύθητα κέρδη που εξασφάλιζαν ήταν τόσο μεγάλος που αποκαλούσαν την Καρθαγένη «Βασίλισσα των Ινδιών».
Η πόλη-θρύλος έχει περάσει στο συλλογικό υποσυνείδητο μέσα από εκατοντάδες πίνακες ζωγραφικής και βιβλία. Κάθε της λεπτομέρεια ή στιγμιότυπο έχει απαθανατιστεί από τους φακούς χιλιάδων φωτογράφων. Η απόδοση όλων αυτών των τιμών δεν είναι, βέβαια, παρά η στάση που αρμόζει στην πόλη-σύμβολο του νότιου ημισφαιρίου, στο έξοχο αυτό πολιτιστικό σταυροδρόμι που εξακολουθεί να στοιχειώνει τη φαντασία. Η Καρθαγένη των Ινδιών μοιάζει με ιδανικό, νότιο συμμετρικό της «αιώνιας πόλης».

Καγκουρό: Το ζώο με το έντονο μητρικό φίλτρο

Ακόμα ένα αξιοθαύμαστο πλάσμα της φύσης που αξίζει να μάθουμε λίγα στοιχεία για τη ζωή του.
Το καγκουρό είναι ζώο μαρσιποφόρο που απαντάται στην Αυστραλία και τη Νέα Γουινέα. Ανήκει στην οικογένεια των μακρόποδων, που περιλαμβάνει 63 είδη.
Η αρχαία λέξη μάρσιπος σημαίνει σάκος. Αυτά τα ζώα ονομάστηκαν μαρσιποφόρα λόγω του σάκου που έχει στην κοιλιά του το θηλυκό. Στο μάρσιπο αυτό μεγαλώνει το μικρό τους πρώτους μήνες της ζωής του. Εκεί βρίσκει την ασφάλεια και το γάλα της μητέρας του - οι θηλές της μητέρας βρίσκονται μέσα στο μάρσιπο.
Η μητέρα είναι αρκετά συνδεδεμένη με το μικρό της, όπως και τα περισσότερα θηλαστικά. Το μικρό καγκουρό, όπως και πολλά άλλα ζώα, όταν φτάσει η στιγμή της ενηλικίωσης δυσκολεύεται να το συνειδητοποιήσει και πολλές φορές αν και πολύ ανεπτυγμένο σωματικά, προσπαθεί να μπει στο μάρσιπο της μητέρας του. Μάταια όμως η προσπάθεια γιατί έφτασε η στιγμή που πρέπει να ακολουθήσει την εκπαίδευση που θα του παρέχει η μητέρα του και να μπορέσει να επιβιώσει μόνο του. 
Ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε καγκουρό ήταν ο Ολλανδός ναυτικός Φραντσίσκο Πέλσαρτ το 1629, όταν το πλοίο του ναυάγησε στην ακτή της Αυστραλίας. Το όνομά τους το πήραν από τον Άγγλο θαλασσοπόρο Τζέιμς Κουκ. Όταν ο Κουκ έφτασε στην Αυστραλία το 1770, παρατήρησε το ζώο και ρώτησε τους ιθαγενείς πώς λέγεται. Αυτοί απάντησαν: «Καν γκου ρο», που σημαίνει «πάνω - κάτω».
Το όνομα του καγκουρό στη γλώσσα των Ιθαγενών είναι γολαρού. Αυτά που είχε δει ο Κουκ ήταν τα γαλαμπί όπως τα λένε οι ιθαγενείς και ανήκουν και αυτά στην οικογένεια των μακρόποδων.

Παμίρ

Οροπέδιο της Κεντρικής Ασίας, σπουδαίος ορεογραφικός κόμβος, από όπου ξεκινούν οι ορεινές αλυσίδες των Ιμαλαΐων, Καρακόραμ, Κουνλούν, Τιεν Σαν, Αλάι και Χιντουκούς.
Βρίσκεται σε βόρειο πλάτος 36°-40° και σε ανατολικό μήκος 70°-75°
Το όνομα Παμίρ σημαίνει ορεινός λειμώνας.
Το οροπέδιο αυτό έχει μέσο ύψος 3.900 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και περιβάλλεται από ψηλές χιονοσκεπείς κορυφές.
Το κλίμα είναι το χαρακτηριστικό των περιοχών της στέπας με συχνές βροχοπτώσεις κατά τα τέλη της άνοιξης και τις αρχές του καλοκαιριού.
Σε όλη τη διάρκεια του έτους πνέουν άνεμοι από τα νοτιοδυτικά.
Η βλάστηση αποτελείται από πόες και αραιά δάση.
Τα κράσπεδα του Παμίρ υπόκεινται σε τακτικούς σεισμούς που ταλαιπωρούν τακτικά τις γύρω χώρες (κυρίως Ιράν και Αφγανιστάν).
Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής ανήκουν στη φυλή των Τατζίκων και των Κιργισίων που ασχολούνται με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.
Στην περιοχή υφίστανται λίγοι αυτοκινητόδρομοι, μερικοί των οποίων ακολουθούν δύσβατες περιοχές των αρχαίων καραβανιών.
Κατά την αρχαιότητα η εμπορική οδός μεταξύ Ρώμης - Κίνας διέρχονταν από το Βόρειο Παμίρ.
Από την ίδια οδό οι Νεστοριανοί διέδωσαν τον Χριστιανισμό στη Κεντρική Ασία.
Από τη δίοδο Τέρεκ που βρίσκεται σε ύψος 3.815 μέτρων πέρασε το 1273 ο Μάρκο Πόλο.

Τάκλα Μακάν & ελληνικός πολιτισμός, Κίνα

Το όνομά της σημαίνει «είσοδος χωρίς επιστροφή» και αυτό ισχύει. Η έρημος Τάκλα Μακάν δεν διαθέτει καθόλου νερό… Είναι τεράστια, η μεγαλύτερη στην Κίνα και μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου. Βρίσκεται στην αυτόνομη κινεζική επαρχία Σιντσιάνγκ. Καλύπτει έκταση 270.000 τ.χλμ., με 1.000 χλμ. μήκος και 400 χλμ. πλάτος. Λόγω της απόλυτης ξηρασίας, διασχίζεται απ' τη βόρεια μέχρι τη νότια άκρη της από δύο βραχίονες του Δρόμου του Μεταξιού έτσι ώστε οι ταξιδιώτες να αποφεύγουν διαδρομές μέσα σε αυτήν. Πρόσφατα, η Δημοκρατία της Κίνας κατασκεύασε ένα οδικό δίκτυο ταχείας κυκλοφορίας το οποίο ενώνει το βόρειο με το νότιο άκρο. Η Τάκλα Μακάν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ψυχρής ερήμου. Δέχεται πολύ ψυχρές αέριες μάζες από τη Σιβηρία, οι οποίες κατεβάζουν τη νυχτερινή θερμοκρασία ακόμη και κάτω από τους -20°C. Το 2008 η έρημος είχε στρωθεί από χιόνι, που έφτανε μέχρι τα 4 εκατοστά!
Από τη μία λοιπόν, έχουμε ένα παράξενο φυσικό φαινόμενο, μια έρημο που ενίοτε τη βλέπουμε και χιονισμένη… Από την άλλη, έχουμε μια απίστευτη αρχαιολογική τοποθεσία, καθώς μέσα στην άμμο, τα τελευταία χρόνια, ανακαλύπτονται διαρκώς ευρήματα που προκαλούν απορίες στους αρχαιολόγους… Για παράδειγμα, διαρκώς βγαίνουν στο φως νέες πόλεις. Πόλεις-οάσεις, οι οποίες προφανώς υπήρξαν σταθμοί για τα καραβάνια στον Δρόμο του Μεταξιού. Μία από αυτές είναι η Λουλάν, η οποία πιστεύεται ότι ήταν πρωτεύουσα του ομώνυμου βασιλείου. Κοντά σε αυτήν βρέθηκε ένας μυστηριώδης ξύλινος τάφος, ο οποίος κατασκευάστηκε με 100 δοκούς καρφωμένες στην κορυφή ενός αμμόλοφου. Ο τάφος χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, δηλαδή 4000 χρόνια πριν. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και η λεγόμενη «καλλονή του Λουλάν», μία γυναικεία μούμια, πολύ καλά διατηρημένη, λόγω της απόλυτης ξηρασίας. Τα χαρακτηριστικά της «καλλονής» δεν ήταν ασιατικά… Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες μούμιες, όλες σε εξαιρετική κατάσταση, σώζονται ακόμη και οι βλεφαρίδες ή τα μεταξωτά, ως επί το πλείστον, ρούχα τους. Καμία δεν ανήκει σε κινέζο… Είναι ξανθές, καστανές ή με κόκκινα μαλλιά και συχνά με γαλάζια μάτια… Τι σημαίνουν όλα αυτά; Επίσης ένα από τα πολύ σημαντικά ευρήματα των αρχαιολόγων είναι ένα χρυσοκέντητο μεταξωτό ύφασμα που χρονολογείται στην εποχή της δυναστείας των Χαν (206 π.Χ. - 220 μ.Χ.) – εντοπίστηκε στις ανασκαφές της αρχαίας πόλης Νίγια…
Γενικώς είναι γνωστό ότι ο Δρόμος του Μεταξιού ήδη λειτουργούσε από τον 1ο αιώνα π.Χ. και συνέδεε εμπορικά την αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία με την Κίνα. Ο πατέρας της κινεζικής ιστοριογραφίας Σίμα Κιαν (145 π.Χ - 86 π.Χ), ο οποίος έζησε στα πρώτα χρόνια της δυναστείας των Χαν, αναφέρει ένα περιστατικό που αφορά τον πρεσβευτή του αυτοκράτορα, Γου Ζανγκ Κιάν, ο οποίος είχε σταλεί στη Δύση προς αναζήτηση συμμάχων. Η Κίνα τότε στρεφόταν εναντίον των Ούνων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του ο πρεσβευτής αιχμαλωτίστηκε από τον εχθρό. Ωστόσο κατάφερε να δραπετεύσει και βρέθηκε στην έρημο Τάκλα Μακάν, όπου συνάντησε έναν παράξενο λαό… τους Νταϊουάν. Οι αρχαιολόγοι σήμερα εικάζουν προς πρόκειται για τους Δαναούς. Σύμφωνα με τις περιγραφές του ιστορικού, ο πρεσβευτής είδε ανθρώπους, λευκούς, ψηλούς, με γενειάδα και στρογγυλά μάτια. Είχαν δυνατά άλογα, όμορφα κτίρια, περίτεχνα αντικείμενα και εντυπωσιακά αγάλματα. Η περιοχή στην οποία κατοικούσαν εικάζεται ότι ήταν η Αλεξάνδρεια η Εσχάτη, μια από τις πόλεις που είχε ιδρύσει ο Μέγας  Αλέξανδρος. Οι αρχαιολόγοι λένε πως πιθανώς οι άνθρωποι που περιγράφει ο Κιαν ήταν Έλληνες. Όταν ο πρεσβευτής συνάντησε τον αυτοκράτορα και του μίλησε για τον λαό της ερήμου, ο ηγέτης ενδιαφέρθηκε για τα άλογα. Έτσι έγινε η πρώτη επαφή και άρχισε η ανταλλαγή προϊόντων... που οδήγησε στη δημιουργία του Δρόμου του Μεταξιού.

Η Γκαρντάια και η Σιμόν ντε Μποβουάρ, Αλγερία

Ένας φιλόσοφος τείνει να βλέπει πάντα τα πράγματα αλλιώς. Για παράδειγμα μία πόλη είναι κατασκευή ή έργο τέχνης; Θα πείτε εξαρτάται… και έχετε δίκιο. Όμως η λευκή, κόκκινη και ροζ Γκαρντάια, αυτή η αλγερινή πόλη που είναι χτισμένη πάνω στη Σαχάρα, στην ημιερημική κοιλάδα του Μ’Ζαμπ μάλλον είναι περισσότερο έργο τέχνης παρά κατασκευή… κι ας χτίστηκε πριν από 1000 χρόνια με σκοπό αποκλειστικό την προστασία των κατοίκων της από την έρημο, τη φωτιά και τους επιδρομείς…
Το 1963, η γαλλίδα υπαρξίστρια Σιμόν ντε Μποβουάρ, στον τρίτο τόμο της αυτοβιογραφίας της στον οποίο μεταξύ άλλων καταγράφει την ερωτική και φιλοσοφική σχέση της με τον Ζαν Πολ Σαρτρ, αναφέρεται στην Γκαρντάια ως εξής: «είναι ένα κυβιστικός πίνακας ζωγραφικής, πανέμορφα κατασκευασμένος». Τι είναι λοιπόν αυτή η περίφημη Γκαρντάια; Και γιατί έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς και αρχιτεκτονικό πρότυπο πόλης ακόμη και για τη σύγχρονη εποχή;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η Γκαρντάια είναι η κεντρική πόλη μίας πεντάπολης η οποία χτίστηκε τον 10ο αιώνα από Ιβάδες Μουσουλμάνους. Αποτελεί ουσιαστικά την κεντρική πολίχνη-ακρόπολη της πεντάπολης – οι άλλες τέσσερεις απλώνονται γύρω της σε ισάριθμους λόφους. Ονομάζονται και Πέντε Ακροπόλεις. Κάθε πολίχνη-ακρόπολη περιλαμβάνει από μία κορυφή λόφου, μία πλαγιά, μία εσοχή, μία ράχη και μία όαση. Άγνωστο γιατί αυτοί οι πέντε οικισμοί χτίστηκαν χωριστά και όχι σαν μία ενιαία πόλη. Πιθανότατα αυτό να αποφασίστηκε για λόγους προστασίας. Οι ιδρυτές και κατασκευαστές αυτού του οικιστικού συνόλου έχτισαν τις πολίχνες όταν το 909 μ.Χ. κάηκε ολοσχερώς η πρωτεύουσά τους, η Ταχέρτ, η οποία εντοπίζεται στο σημερινό Μαγκρέμπ.  
Επέλεξαν λοιπόν οι Ιβάδες την Κοιλάδα του Μ’Ζαμπ για να ξαναρχίσουν κάπως τη ζωή τους. ‘Εχτισαν τους πέντε οικισμούς πάνω σε πέντε κορυφές της κοιλάδας σχηματίζοντας ένα νοητό γαϊτανάκι και επιπλέον έχτισαν την κάθε μία ακρόπολη σε κυκλικό σχήμα. Στο κέντρο δεσπόζει ο μιναρές, ο οποίος λειτουργεί επίσης ως παρατηρητήριο, οπλοστάσιο και σιταποθήκη. Γύρω από τον κάθε μιναρέ, σχηματίζουν ομόκεντρους κύκλους τα σπίτια. Το κάθε σπίτι, λευκό, κόκκινο ή ροζ, στεγάζει από μία οικογένεια. Είναι χτισμένο από άμμο, γύψο και πηλό και είναι απολύτως αυτόνομο σε σχέση με το διπλανό του. Οι εξωτερικοί τοίχοι είναι ιδιαίτερα ψηλοί, σαν μικρά τείχη, σαν το κάθε σπίτι να είναι ένα μικρό φρούριο, με βεράντες και στοές. Οι κύκλοι των σπιτιών συνεχίζονται διαδοχικά και πάντα ομόκεντροι μέχρι που φτάνουμε στα εξωτερικά τείχη της κάθε πολίχνης. Όποτε γινόταν κάποια επιδρομή από τους Βερβερίνους της Σαχάρας, οι κάτοικοι οχυρώνονταν μέσα στο τζαμί-οπλοστάσιο-σιταποθήκη. Και κάθε καλοκαίρι, ή εν πάσει περιπτώσει τους μήνες που ο ήλιος άναβε τους οικισμούς και η ζέστη ήταν αφόρητη, μετακόμιζαν στα ισάριθμα αλσύλια φοινίκων που βρίσκονται στα περίχωρα μαζί με τα νεκροταφεία.
Όσον αφορά τη διαβίωση των κατοίκων, αυτή στηριζόταν ανέκαθεν στο εμπόριο. Και η Γκαρντάια είχε την πρωτοκαθεδρία – την οποία διατηρεί ακόμη. Αποτελεί σημαντικό κέντρο παραγωγής χουρμάδων, με περίπου 60.000 φοίνικες. Το ξύλο των φοινίκων που έχουν πέσει χρησιμοποιείται για την κατασκευή στεγών. Τα υγιή δέντρα όμως δεν κόβονται καθώς θεωρούνται ζωντανά όντα που στηρίζουν τους κατοίκους. Μια άλλη σημαντική πηγή εσόδων είναι εδώ και αιώνες η κατασκευή κεραμικών, χαλιών και υφασμάτων. Μάλιστα τα χαλιά της Γκαρντάια είναι ξακουστά και κάθε Μάρτιο διοργανώνεται ειδική εθνική γιορτή-παζάρι.
Σήμερα η Γκαρντάϊα, η Μελίκα, η Μπενί Ισγκουέν, η Μπου Νούρα και η Ελ Ατέφ αποτελούν πόλο έλξης των επισκεπτών στην Αλγερία. Όχι μόνο ως αξιοθέατα μίας γνήσιας μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, αλλά και ως αντικείμενο μελέτης για το πώς θα μπορούσε να γίνει η ζωή μας καλύτερη μέσα στις σύγχρονες απρόσωπες πόλεις.

Αλγερία - Κωνσταντίνη: ένα Νομπέλ και πολλές ακόμα ιστορίες

Υπάρχουν ορισμένες πόλεις που και μόνο στο άκουσμα του ονόματός τους σε κάνουν να φαντάζεσαι μύθους και ιστορίες. Μία τέτοια πόλη είναι η Κωνσταντίνη.
Ο γάλλος συγγραφέας Γκι ντε Μοπασάν τον 19ο αιώνα είχε γράψει γι αυτήν: «Αυτό το ρυάκι παλιότερα το διέσχιζες από οκτώ γέφυρες. Σήμερα έξι από αυτές είναι ερείπια»… Είχαν καταστραφεί σε πολέμους. Τώρα που μιλάμε πάντως οι γέφυρες είναι και πάλι οκτώ. Και η αρχαία Κωνσταντίνη, αυτή η υπέροχη κρεμαστή πόλη πάνω στους γκρεμούς του Άτλαντα ζει μια νέα φρέσκια και όμορφη ακμή. 
Η ιστορία της είναι συναρπαστική. Αρχίζει από την εποχή των Φοινίκων, οπότε και ιδρύθηκε με την ονομασία Σίβα, δηλαδή «βασιλική πόλη». Εν συνεχεία πέρασε στην κυριαρχία του βερβερικού βασιλείου της Νουμιδίας από το 201 π.Χ. ως το 46 π.Χ. και ονομάστηκε Κίρτα. Μετά ήρθαν οι Ρωμαίοι με τον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος τη μετονόμασε Αποικία Σιτλανόρουμ και έδωσε ειδικά προνόμια στους κατοίκους της. Το 311 η πόλη καταστράφηκε εξαιτίας ενός ρωμαϊκού εμφυλίου πολέμου. Όταν ο πόλεμος τελείωσε αυτοκράτορας στέφθηκε ο Κωνσταντίνος ο Μέγας, ο οποίος την ξανάχτισε το 313 και τη βάφτισε Κωνσταντίνη. Ακολούθησε η καταστροφική επέλαση των Βανδάλων το 432, αλλά από το 534 μέχρι το 697 η πόλη επεστράφη στη Βυζαντινή Εξαρχία της Αφρικής.
Τελικά τον 7ο αιώνα κατακτήθηκε από τους Άραβες οι οποίοι την αποκαλούσαν πλέον Κουσαντίνα. Η πόλη ανέκαμψε τον 12ο αιώνα. Τότε έγινε και πάλι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο το οποίο συνδεόταν με την Πίζα, τη Γένοβα και τη Βενετία. Από το 1529 προσαρτήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Σαλά Μπέης, ο οποίος κυβέρνησε από το 1770 έως το 1792, διάνθισε την αρχιτεκτονική της και ένα μεγάλο μέρος του έργου του το βλέπουμε ακόμα και σήμερα. Τελευταίος μπέης της Κωνσταντίνης ήταν ο Αχμέντ μπεν Μοχάμεντ Τσέριφ, ο οποίος ανέλαβε το 1826. Αυτός ηγήθηκε μιας σθεναρής αντίστασης εναντίον των γαλλικών αποικιακών στρατευμάτων. Μάταια όμως… Στις 13 Οκτωβρίου 1837 η Κωνσταντίνη μαζί με την υπόλοιπη Αλγερία έγιναν αποικία της Γαλλίας μέχρι το 1962 οπότε ύστερα από πολλές μάχες και ηρωική αντίσταση των Αλγερινών, τα γαλλικά στρατεύματα απομακρύνθηκαν υπό τις διαταγές του Σαρλ ντε Γκολ και η Αλγερία έγινε μία ανεξάρτητη χώρα.
Όλες οι παραπάνω περιπέτειες, φυσικά έχουν αφήσει τα σημάδια τους στην Κωνσταντίνη. Και παρότι ανά τους αιώνες ο ένας κατακτητής γκρέμιζε τα κτίρια του προηγούμενου για να της δώσει το δικό του στυλ, έχουν βρεθεί εκεί, μέσα σε σπηλιές, μέχρι και τέχνεργα των προϊστορικών χρόνων καθώς και ζωγραφιές και λιβυκές εγχαράξεις. Επίσης στον καρχηδονιακό αρχαιολογικό χώρο Ελ Χόφρα ήρθαν στο φως περί τις χίλιες στήλες, οι οποίες σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο της Κίρτας και στο Λούβρο. Και φυσικά μέσα στην πόλη υπάρχουν διάσπαρτα τμήματα του ρωμαϊκού υδραγωγείου και άλλες ρωμαϊκές κατασκευές, όπως τα αρχαία λουτρά κοντά στη γέφυρα Σίνι Μ'σιντ. Τη ρωμαϊκή κυριαρχία τη βλέπουμε μέχρι και σε δομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν εκ των υστέρων από τους Άραβες για την κατασκευή ισλαμικών μνημείων, τεμενών και των τειχών της μεντίνας ή αλλιώς Κάσμπα. Παρεμπιπτόντως το περίφημο Rock the Casbah οι Clash μάλλον το εμπνεύστηκαν ακριβώς εδώ…
Η μεντίνα, για την ιστορία, κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου πάνω σε έναν τεράστιο ασβεστολιθικό βράχο που βλέπει σε δύο φαράγγια και έναν γκρεμό. Σήμερα αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO χάρη τόσο στην τοποθεσία της, όσο και στην πολύ εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της. Τα περισσότερα κτίρια χρονολογούνται τον 16ο και τον 17ο αιώνα και πολύ χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί το παλάτι του τελευταίου μπέη που κατασκευάστηκε τον 19ο αιώνα, εκτείνεται σε 5.600 τ.μ. και συνδυάζει μαυριτανικά με ευρωπαϊκά στοιχεία που επέλεγε ο ίδιος ο μπέης στα ταξίδια του για τις κρατικές υποθέσεις της Αλγερίας.
Μία ακόμη προσωπικότητα που ταυτίστηκε με την Κωνσταντίνη είναι και ο φυσικός Κάρολος Λουί Αλφόνς ο οποίος κέρδισε το Νομπέλ φυσιολογίας το 1907 χάρη σε αυτήν. Διότι εδώ, όταν εργαζόταν σε στρατιωτικό νοσοκομείο το 1880 ανακάλυψε ότι η θανατηφόρα μαλάρια αποτελεί στην πραγματικότητα ένα πρωτόζωο. Ήταν η πρώτη φορά που τα πρωτόζωα στοχοποιούνταν ως υπαίτιοι ασθενειών.
Και κλείνουμε αυτό το κείμενο με λίγο ακόμη αναπάντεχο name dropping. Στην Κωνσταντίνη γεννήθηκε η πριγκίπισσα Σαρλότ, μητέρα του πρίγκιπα Ρενιέ του Μονακό ο οποίος είχε νυμφευθεί τη Γκρέις Κέλι. Και τέλος… μέσα σε όλο αυτό το μεσαιωνικό, ρωμαϊκό, αραβικό, καρχηδονιακό κτλ. αρχιτεκτονικό πανδαιμόνιο, την υπογραφή του έβαλε και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους και πρωτοπόρους του παγκόσμιου αρχιτεκτονικού φουτουριστικού μοντερνισμού: ο βραζιλιάνος Όσκαρ Νιμάγερ, ο οποίος σχεδίασε ένα από τα τέσσερα μεγάλα πανεπιστήμια της πόλης: το Κρατικό Αδελφοί Μεντουρί.

Η μαύρη σελίδα του Απαρτχάιντ...Νότια Αφρική

«Απαρτχάιντ» σημαίνει διαχωρισμός. Είναι όρος που προέρχεται από τη γλώσσα αφρικάανς την οποία μιλάνε οι Αφρικάνερς ή Μπόερς δηλαδή οι πρώτοι λευκοί άποικοι της Νοτίου Αφρικής που έφτασαν εκεί τον 17ο αιώνα. Αυτοί ήταν κυρίως Ολλανδοί, Γερμανοί και Γάλλοι οι οποίοι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και θεωρούσαν εαυτούς ανώτερη φυλή από τους μαύρους γηγενείς. Ωστόσο οι Μπόερς αντιτάχθηκαν και πολέμησαν τους Βρετανούς τον 19ο αιώνα όταν εκείνοι δημιούργησαν το κράτος της Νοτίου Αφρικής. Άρα καταλαβαίνουμε ότι η έννοια του διαχωρισμού (απαρτχάιντ) ουσιαστικά υπήρχε ήδη με το που πάτησαν λευκοί το πόδι τους στη μαύρη ήπειρο…
Ως επίσημη πάντως κρατική πολιτική εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1948 και καταργήθηκε το 1991. Όσο ίσχυσε καθόριζε και επέβαλλε τη διάκριση των ανθρώπινων ομάδων (λευκών, κούληδων δηλαδή Ασιατών, μιγάδων και Μπαντού δηλαδή μαύρων) μέσα σε καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Ο σκοπός του ήταν βασικά να σταματήσουν οι γάμοι μεταξύ λευκών και μη λευκών, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό της χώρας ήταν μιγάδες.
Οι νόμοι του απαρτχάιντ ήταν στυγνοί και άδικοι. Προκάλεσαν για χρόνια αντιδράσεις και εξεγέρσεις κάποιες από τις οποίες βαφτίστηκαν «κομμουνιστικές» από τη συντηρητική εξουσία προκειμένου να πληγεί το Δημοκρατικό Κόμμα της αντιπολίτευσης… Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένους από αυτούς:
- Νόμος απαγόρευσης των μεικτών γάμων (1949)
- Νόμος ανηθικότητας (1950), που τιμωρούσε τη σεξουαλική επαφή μεταξύ λευκών και μη-λευκών
- Νόμος κατηγοριοποίησης του πληθυσμού ανάλογα με τη φυλή (1950)
- Νόμος καταστολής του κομμουνισμού (1950), που επέτρεπε στην κυβέρνηση να απαγορεύσει την ύπαρξη κομμουνιστικού πολιτικού κόμματος
- Νόμος ξεχωριστών κατοικιών (1950), που καθόριζε τις αστικές ζώνες κατοίκησης στις πόλεις
- Νόμοι του «Πάσου» (1952), οι οποίοι υποχρέωναν τους μαύρους άνω των 16 ετών να έχουν πάντοτε μαζί τους ένα έγγραφο σαν πάσο/διαβατήριο, που όριζε αν είχαν κυβερνητική άδεια να βρίσκονται σε συγκεκριμένες συνοικίες
- Νόμος για ξεχωριστή χρήση των δημοσίων χώρων (1953), π.χ. δημόσιες τουαλέτες, πλατείες, σιντριβάνια κτλ.
- Νόμος για την εκπαίδευση Μπαντού (1953), που αφορούσε το σχολικό πρόγραμμα των μαύρων
- Απαγόρευση των απεργιών και της παθητικής αντίστασης στους μαύρους εργάτες (1953)
- Νόμος μετεγκατάστασης γηγενών πληθυσμών (1954), που επέτρεπε την εκδίωξη μαύρων που ζούσαν σε περιοχές οι οποίες είχαν παραχωρηθεί στους λευκούς
- Νόμος περί Εργασίας και Ορυχείων (1956), που επισημοποιούσε τις φυλετικές διακρίσεις στον χώρο εργασίας
- Νόμος προώθησης αυτόνομων μαύρων κυβερνήσεων. Με αυτόν τον νόμο κατά δημιουργήθηκαν μπαντουστάν υπό διοίκηση μη-λευκών. Τα μπαντουστάν ήταν εθνικά κρατίδια που αφορούσαν το 13% του συνολικού εδάφους της χώρας. Επρόκειτο για μικρές νησίδες γης απομονωμένες, άγονες και υποβαθμισμένες βιομηχανικά, που λειτουργούσαν ως γκέτο και στις οποίες στοιβάζονταν υποχρεωτικά όλοι οι μη λευκοί…
- Νόμος περί ιθαγένειας των μαύρων, που τους αφαιρούσε τη νοτιοαφρικανική ιθαγένεια εφόσον ζούσαν στα μπαντουστάν
- Διάταγμα περί αφρικάανς (1974), το οποίο υποχρέωνε όλα τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να διδάσκουν στη γλώσσα αφρικάανς τα μαθηματικά, τις κοινωνικές επιστήμες, την ιστορία και τη γεωγραφία
- Νόμος απαγόρευσης της επαγγελματικής κατάρτισης των μαύρων (1976)
Εννοείται πως όποιος μη λευκός αντιδρούσε στα παραπάνω φυλακιζόταν ή εκτελούνταν. Ο Νέλσον Μαντέλα, κατοπινός πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής (1994-1999), φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών λόγω της αντιστασιακής δράσης του κατά του απαρτχάιντ.
Οι λευκοί που έπαιρναν το μέρος των μαύρων συνήθως ελάμβαναν υποχρεωτική διάγνωση ανισόρροπου και κλείνονταν στα τρελοκομεία. Κάτι τέτοιο συνέβη στον έλληνα από τη Μοζαμβίκη Δημήτρη Τσαφέντα, ο οποίος το 1966 δολοφόνησε μέσα στη Βουλή τον αρχιτέκτονα του απαρτχάιντ, εθνικιστή πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής Χένρικ Φέρβερντ. Ο Φέρβερντ, ήταν ο πρώτος αφρικανός πρωθυπουργός που δεν καταγόταν από Μπόερς. Ο Τσαφέντας πέθανε απομονωμένος μέσα σε ψυχιατρική κλινική-φυλακή από πνευμονία το 1999.
Παρόλα αυτά, μετά τη συμβολική αυτή πράξη του Τσαφέντα που έλαβε διεθνείς διαστάσεις και έθεσε παγκοσμίως το θέμα του φυλετικού διαχωρισμού, στη Νότια Αφρική άρχισαν σταδιακά να γίνονται κάποιες διορθωτικές μεταρρυθμίσεις. Το 1989, την εξουσία ανέλαβε ο Φρεντερίκ ντε Κλερκ, ο τελευταίος λευκός πρόεδρος της χώρας ο οποίος απελευθέρωσε τον Νέλσον Μαντέλα το 1990 και με τον οποίο μοιράστηκε το 1993 το Νομπέλ Ειρήνης «για τη συνεισφορά τους στον ειρηνικό τερματισμό του απαρτχάιντ και για τη θεμελίωση μιας νέας δημοκρατικής Νότιας Αφρικής». Τελικά η πλειονότητα των νόμων του απαρτχάιντ καταργήθηκαν μεταξύ 1989 και 1991, ωστόσο ακόμα διακρίνονται κατάλοιπα, τόσο στην πολιτική όσο και στην κοινωνία της χώρας. Σήμερα ο όρος απαρτχάιντ χρησιμοποιείται πλέον για να υποδηλώσει κάθε πολιτική φυλετικού διαχωρισμού σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου.

Κροατία - Ίστρια

Μια χερσόνησος σε σχήμα καρδιάς στα βορειοδυτικά της Κροατίας, τόσο «ιταλική» που μοιάζει να έχει αποκοπεί από την αντίπερα όχθη της Αδριατικής.

Προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και όχι χωρίς καλό λόγο. Πρόκειται για μια πανέμορφη γωνιά της χώρας με καταπράσινα τοπία, παραδοσιακά χωριά, μεσαιωνικούς οικισμούς, απέραντους αμπελώνες και ελαιώνες και ανθρώπους με μεσογειακό ταπεραμέντο, που δικαίως κάποιοι την αποκαλούν «Τοσκάνη της Κροατίας».

Πλήθος αρχαιολογικών χώρων, κάστρων, αρχαίων θεάτρων και άλλων κτισμάτων από την εποχή των Ρωμαίων και μετά, βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη τη χερσόνησο.

Το Πόρετς είναι μια ρωμαϊκή πόλη στην οποία βρίσκεται η περίφημη Ευφρασιανή Βασιλική του 6ου Μ.Χ. αιώνα -μνημείο ΟΥΝΕΣΚΟ - και πλήθος βενετσιάνικων κτηρίων από την εποχή της ενετικής κυριαρχίας. Το Ρόβινι, ένα πρώην ψαροχώρι με μια εκπληκτική παλιά πόλη, έχει αέρα κοσμοπολίτικου θέρετρου, το Γκρόζνιαν είναι το καλλιτεχνικό κέντρο της περιοχής με αμέτρητες γκαλερί και εργαστήρια χειροτεχνίας, ενώ η Πούλα, η μεγαλύτερη πόλη της χερσονήσου, διαθέτει ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα αρχαία αμφιθέατρα στον κόσμο που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.

Τέλος, η Ίστρια δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένας κορυφαίος γαστρονομικός προορισμός με εξαιρετική κουζίνα υψηλών προδιαγραφών, βασικά υλικά της οποίας είναι τα φρέσκα θαλασσινά, το ντόπιο αγνό παρθένο ελαιόλαδο και τα παγκόσμιας κλάσης κρασιά.

Φρίντα Κάλο, η ζωγράφος που έγινε μανία

Πολλοί διάσημοι μετά θάνατον καλλιτέχνες, πέρασαν ζωή δύσκολη και χωρίς αναγνώριση. Η Φρίντα Κάλο δεν ανήκει ακριβώς σε αυτή τη στατιστική. Αν μη τι άλλο όσο ζούσε ήταν διάσημη, ως η κομμουνίστρια ζωγράφος σύντροφος και σύζυγος του σούπερ σταρ Ντιέγκο Ριβέρα. Ως ανεξάρτητη καλλιτέχνις πρόλαβε να κάνει μόνο τρεις εκθέσεις (Νέα Υόρκη, Παρίσι, Μεξικό) και στην τελευταία πήγε με φορείο… έναν χρόνο προτού πεθάνει. Ο ίδιος ο Ριβέρα την υποστήριξε πολύ καλλιτεχνικά. Ίσως αν δεν υπήρχε αυτός σήμερα να μην τη γνωρίζαμε. Πάντως η εξέλιξη της φήμης της μετά θάνατον ήταν ραγδαία. Και πλέονχαρακτηρίζεται με τη λέξη «frieda-mania».
Γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου 1907 και στο ζώδιο ήταν καρκίνος. Ο φωτογράφος πατέρας της ήταν Γερμανοεβραίος και  η μητέρα της Ισπανομεξικανή. Η ίδια έλεγε πως υπήρξε το γέννημα δύο αντίρροπων δυνάμεων: της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και της ιθαγένειας. Αυτό το γέννημα όμως είχε προβλήματα υγείας. Έξι ετών προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα με αποτέλεσμα να κουτσαίνει. Στα 18 της έπεσε θύμα σοβαρού τροχαίου με αποτέλεσμα τη διάλυση της σπονδυλικής στήλης, του αριστερού χεριού και των κάτω άκρων της. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να μπαινοβγαίνει στα χειρουργεία για όλη της τη ζωή – τουλάχιστον 30 φορές! Όμως αυτή η δυστυχία της άνοιξε τον δρόμο για τη ζωγραφική.
Καθηλωμένη μέσα στα νοσοκομεία έγινε αυτοδίδακτη ζωγράφος. Το 1929, τέσσερα χρόνια μετά το μοιραίο δυστύχημα, έδειξε έργα της στον Ντιέγκο Ριβέρα που τον γνώρισε στο Κόμμα. Εκείνος ήταν ήδη ο διασημότερος τοιχογράφος της Λατινικής Αμερικής με πολλές αναθέσεις και στις ΗΠΑ. Εκείνος λοιπόν, ο δύσμορφος σούπερ σταρ, της είπε «πας καλά, συνέχισε». Επίσης ως μέγας γυναικάς την ερωτεύτηκε και την ίδια χρονιά την παντρεύτηκε.
Φυσικά προώθησε τη ζωγραφική της. Τη σύστησε σε σημαντικές φυσιογνωμίες, όπως ο Λέον Τρότσκι και ο Αντρέ Μπρετόν. Ο Μπρετόν τη χαρακτήρισε σουρεαλίστρια και της έκλεισε έκθεση στο Παρίσι. Μάλιστα μεσολάβησε ώστε το Λούβρο να αγοράσει ένα έργο της. Η ίδια δεν πίστευε ότι έκανε σουρεαλισμό. Έλεγε ότι ζωγράφιζε τη ζωή της και μάλλον αυτό ίσχυε. Η τέχνη της έχει γνησιότητα και αλήθεια. Η τεχνική της μοιάζει με ναΐφ και ίσως αυτό να οφείλεται στην έλλειψη σπουδών. Τα σουρεάλ στοιχεία που έβλεπε ο Μπρετόν μάλλον παραπέμπουν στον μαγικό ρεαλισμό της Λατινικής Αμερικής. Πάντως η ζωγραφική της είναι αναγνωρίσιμη και έχει χαρακτήρα. Όλο το έργο της αποτελείται από αυτοπροσωπογραφίες και διανθίζεται από στοιχεία σχετικά με διάφορες δύσκολες ή ευχάριστες φάσεις της ζωής της. Χρησιμοποιεί λαμπερά χρώματα που αντλούνται από τη μεξικανική παράδοση και τα ρούχα που φορούσε – ένας συνδυασμός παραδοσιακής φορεσιάς με νότες μοντερνισμού που ήταν της μόδας εκείνη την εποχή.
Η συζυγική σχέση όμως της Φρίντα Κάλο με τον Ριβέρα, ήταν άθλια. Ο γυναικάς είναι πάντα γυναικάς, όταν είναι λατίνος τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα. Τα έφτιαξε μέχρι και με την αδερφή της με την οποία ερωτοτροπούσε μέσα στο συζυγικό σπίτι. Τότε οι δύο ζωγράφοι χώρισαν. Ήταν το 1939. Στο μεταξύ η Φρίντα είχε κάνει έκθεση και στη Νέα Υόρκη, έγινε εξώφυλλο στηVogue και άρχισε να πίνει, να παίρνει ναρκωτικά, να συνάπτει ερωτικές σχέσεις με άνδρες και γυναίκες – ακόμα και με τον Τρότσκι, σύμφωνα με ανεξακρίβωτες φήμες. Παράλληλα η υγεία της χειροτέρευε πολύ και μετά τη δολοφονία του Τρότσκι, το 1940, τον οποίο φυγάδευε το ζευγάρι στο Μεξικό, ξαναπαντρεύτηκαν.
Η Φρίντα ήταν ήδη πλέον γνωστή στους κύκλους των διεθνών εικαστικών, αλλά και πάλι η ρετσινιά της «συντρόφου του Ριβέρα» την ακολουθούσε. Εκείνος, το εκμεταλλευόταν θετικά και προσπαθούσε να διαδώσει τη φήμη της σε αντάλλαγμα της δυστυχίας που της είχε προκαλέσει ως σύζυγος. Τα χρόνια από το 1940 έως τον θάνατό της το 1954 κύλησαν σχετικά ομαλά για τη σχέση των δύο καλλιτεχνών, ωστόσο η υγεία της Κάλο πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Πλέον ζούσαν στο πατρικό της το διάσημο σήμερα «Μπλε Σπίτι» στην πόλη του Μεξικού και η ίδια περνούσε τον περισσότερο καιρό με γύψους, νάρθηκες και παυσίπονα, ζωγραφίζοντας. Το 1953, η πατρίδα της εδέησε να την αναγνωρίσει ως ζωγράφο στην οποία άξιζε μια έκθεση. Εκείνη τότε ήταν στο νοσοκομείο σε άθλια κατάσταση. Ο Ριβέρα στα εγκαίνια συγκινημένος, έκανε μία εισαγωγή στο κοινό για τη σπουδαιότητα του έργου της. Ενώ έβγαζε τον λόγο του, ακούστηκε η φωνή της ζωγράφου από την είσοδο της γκαλερί να λέει: «Με τίποτα δεν θα έχανα αυτή την έκθεση!». Την έφεραν μέσα τέσσερεις, με φορείο. Ένα χρόνο μετά πέθανε ακρωτηριασμένη από πνευμονία. Μετά τον θάνατό της ο Ριβέρα παραχώρησε το «Μπλε Σπίτι» στο κράτος του Μεξικού με την προϋπόθεση να γίνει μουσείο της ζωής και του έργου της Φρίντα. Και δεν έπαψε μέχρι τον θάνατό του, το 1957, να φροντίζει για την καλλιτεχνική υστεροφημία της.

Παναμάς: Ινδιάνοι Εμπερά, η ζωή είναι αλλιώς στους ποταμούς

Ναι, υπήρχε ζωή στην Αμερική προτού την ανακαλύψουν οι κονκισταδόρες και προτού την αφανίσουν. Ένα από τα ελάχιστα δείγματα εκείνης της ζωής, δηλαδή των Ινδιάνων, που σε πείσμα των καιρών εξακολουθεί να ζει περίπου όπως τότε, τον 18ο αιώνα, είναι η φυλή Εμπερά ή Τσοκό. Αυτή η φυλή βρέθηκε αρχικά από τους Ισπανούς στην περιφέρεια Τσοκό της Κολομβίας και δια της βίας μετακινήθηκε στην περιοχή Νταριέν που σήμερα ανήκει στον Παναμά. Η μετοίκηση δεν ήταν εύκολη ιστορία, καθώς προκλήθηκαν συγκρούσεις των Εμπερά με τους ως τότε κατοίκους της Νταριέν, τις φυλές Τούλε και Κούνα, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε άλλα εδάφη. Οι Εμπερά λοιπόν εγκαταστάθηκαν στις όχθες των ποταμών της Νταριέν, μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Εκεί ζουν ακόμη.
Δεν σχημάτισαν χωριά και οικισμούς. Η κάθε οικογένεια, μέχρι τη δεκαετία του 1950, ζούσε στο δικό της σπίτι, πάνω σε μία όχθη, μέσα στη ζούγκλα, σε απόσταση χιλιομέτρων από τα διπλανά σπίτια. Και όλα τα σπίτια ήταν (και είναι) καλύβες από φοίνικες στηριγμένες, για λόγους ασφαλείας, πάνω σε πασσάλους ύψους έως 3 μέτρα από το έδαφος. Οι καλύβες είχαν σχήμα στρογγυλό, ήταν απλόχωρες, χωρίς τοίχους, και είχαν μία ξύλινη σκάλα η οποία τα βράδια μαζευόταν πάνω. Όλα αυτά περίπου ισχύουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι πλέον οι περισσότεροι Εμπερά του Παναμά (υπάρχουν και πολλοί ακόμη στο Τσοκό της Κολομβίας) ζουν σε μικρές κοινότητες. Συνολικά 9 οικισμοί βρίσκονται στον Παναμά, εκ των οποίων οι 4 είναι πλήρως απομονωμένοι και δεν δέχονται επισκέπτες. Οι καλύβες σήμερα μέσα στους οικισμούς είναι λίγο πιο μικρές, διότι έχουν μικρύνει και οι οικογένειες. Κατά τα άλλα όμως η δομή και η λειτουργία τους παραμένουν ίδιες.
Οι Εμπερά παραδοσιακά ζουν από τα ποτάμια. Τρέφονται με ψάρια και φυτά της ζούγκλας. Καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα τους παίζουν χειροποίητα κανό. Με αυτά μετακινούνται, σε αυτά παντρεύονται και σε αυτά θάβονται για να ταξιδέψουν στη μετά θάνατον ζωή. Όσον αφορά την οργάνωση των μικρών κοινωνιών τους, αυτή βασίζεται στην απόλυτη ισότητα. Ποτέ δεν υπήρχε αρχηγός. Υπήρχε μόνο ο σαμάνος, ο οποίος γνώριζε τα βότανα και ήταν σε θέση να τα χρησιμοποιήσει για θεραπευτικούς σκοπούς αλλά και ως παραισθησιογόνα. Αυτός ο σαμάνος υπάρχει ακόμα – οι γιατροί γενικώς αποφεύγονται. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπάρχει και ο αρχηγός ο οποίος εκλέγεται ανά 5ετία και εκπροσωπεί τις κοινότητες των Εμπερά στην πολιτεία του Παναμά.
Άνδρες και γυναίκες είναι απολύτως ίσοι και γυμνοί από τη μέση και πάνω. Οι γυναίκες όμως υποχρεωτικά (και αυτό ισχύει ακόμη) υφίστανται ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων. Η κυβέρνηση του Παναμά αλλά και οι αρχές των Εμπερά φιλοδοξούν ο επικίνδυνος για την υγεία αυτός θεσμός να έχει εκλείψει ως το 2030. Κατά τα άλλα, άνδρες και γυναίκες παραδοσιακά βάφουν τα σώματά τους με ανεξίτηλο χρώμα (κάτι σαν τατουάζ) και καλύπτουν τα γεννητικά τους όργανα με πολύχρωμα υφάσματα. Οι γυναίκες πλέκουν καλάθια και μαγειρεύουν και οι άνδρες κυνηγούν και ψαρεύουν. Τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της κοινότητας και εφόσον το επιθυμούν σπουδάζουν στα πανεπιστήμια του Παναμά.
Γενικώς οι Εμπερά είναι καλοσυνάτοι και φιλόξενοι. Για να πας στα 5 χωριά τους τα οποία είναι επισκέψιμα, σε μεταφέρουν εκείνοι με τα κανό τους από την απέναντι όχθη των ποταμών. Στα χωριά τους μπορείς να περάσεις μία ολόκληρη μέρα. Σου δείχνουν τα σπίτια τους, τρως μαζί τους, σου εξηγούν τα βότανα, σε πηγαίνουν για ψάρεμα και σου δείχνουν τα χειροτεχνήματά τους, κεραμικά, πλεκτά κτλ. τα οποία αν θέλεις αγοράζεις. Κάπως έτσι κυλάει η ζωή μέσα στη ζούγκλα. Χωρίς φως, τρεχούμενο νερό, τηλέφωνο ή τηλεόραση και με φωτιές που ανάβονται στο χώμα για το μαγείρεμα. Η ατομική καθαριότητα καθώς και η λάτρα του σπιτιού γίνονται στα ποτάμια. Όσο για την καθομιλουμένη γλώσσα, είναι η ισπανική και η διάλεκτος τσοκό. Πολλοί από τους Εμπερά είναι χριστιανοί, λόγω των ιεραποστόλων που έφεραν τον 18ο αιώνα μαζί τους οι κονκισταδόρες.
Και κάτι τελευταίο: αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Αρνούνται να κατοικίσουν σε τσιμέντο και ανέσεις, αρνούνται να μετοικίσουν στις πόλεις, αρνούνται κάθε μορφή εξουσίας πέρα από αυτήν του σαμάνου και του εκλεγμένου κοινοτάρχη. Αρνούνται τα πάρε-δώσε με την κυβέρνηση του Παναμά. Αρνούνται γενικώς τις αλλαγές. Όποια αλλαγή επήλθε στην καθημερινότητά τους και στην οργάνωση της διαβίωσής τους, είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης εξέλιξης και όχι ριζοσπαστικής μεταβολής. Με δυο λόγια οι Εμπερά θέλουν να ζουν ήσυχοι. Πάνω απ΄όλα. Αυτό σου το λένε με κάθε ευκαιρία. Και το σέβεσαι.

Γκόρι, η γενέτειρα του Ιωσήφ Στάλιν

«Ο Λένιν μας άφησε μια σπουδαία κληρονομιά κι εμείς τα κάναμε σκ…τά!». Αυτή είναι μία από τις περίφημες φράσεις του Ιωσήφ Στάλιν, Γενικού Γραμματέα του ΚΚΣΕ (1922-1953) την οποία απεύθυνε στο πολιτμπιρό όταν τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στα εδάφη της ΕΣΣΔ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν μία φράση από αυτές που προκαλούσαν τρόμο στους συνεργάτες του για επερχόμενες συνέπειες. Όμως ο Στάλιν πραγματικά την εννοούσε, από τα βάθη της ψυχής του, γιατί μέσα του ένιωθε το άγχος και την πίεση να καταστήσει τη χώρα του μία υπερδύναμη. Και ο πόλεμος του χάλαγε τα σχέδια.
Ο Ιωσήφ ΒισαριόνοβιτςΤζουγκασβίλι, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1879 στο Γκόρι της Γεωργίας, που τότε ήταν αποικία της τσαρικής Ρωσίας. Ήταν γιος ενός φτωχού τσαγκάρη, του ΒησαρίωνοςΤζουγκασβίλι και της ΚετεβάνΓκελάτζε, μιας θρησκευόμενης γυναίκας που ξενόπλενε για να συμπληρώσει το πενιχρό οικογενειακό εισόδημα. Σε ηλικία επτά ετών έπαθε ευλογιά. Επέζησε, αλλά το πρόσωπό του έμεινε σημαδεμένο για το υπόλοιπο της ζωής του – αυτό το γεγονός του κόλλησε το παρατσούκλι «βλογιοκομμένος» από τα παιδικά χρόνια του ως την ύστατη στιγμή.
Υπήρξε πάντως πανέξυπνος και άριστος μαθητής – η αγάπη του για τη μελέτη συνεχίστηκε ως το τέλος. Αργότερα, ως ο Κορυφαίος της ΕΣΣΔ, διάβαζε νυχθημερόν και ενημερωνόταν προσωπικά για όλες τις πτυχές των έργων ανοικοδόμησης της χώρας. Από το αναγνωστήριό του πέρασαν επιστημονικά συγγράμματα, πολεοδομικές μελέτες, βιομηχανικά σχέδια και όλη η σοβιετική και αμερικανική λογοτεχνία της εποχής. Επίσης παρακολουθούσε με μανία κινηματογράφο – αγαπούσε ιδιαιτέρως τις ταινίες του Χόλιγουντ.
Ας πάμε όμως πίσω στο Γκόρι… Το 1888, με πρωτοβουλία της μητέρας του, η οποία ήθελε να τον δει ιερέα, γράφτηκε στην τοπική εκκλησιαστική σχολή, όπου έμαθε τα ρωσικά, τα οποία πάντα μιλούσε με τη χαρακτηριστική γεωργιανή προφορά. Και το 1894, σε ηλικία 15 ετών, βαπτίστηκε στο πνεύμα της ανταρσίας και της αμφισβήτησης ενάντιαστους ρώσους καταπιεστές οπότε και άρχισε να διαβάζει απαγορευμένα βιβλία του Κάρολου Δαρβίνου και του ρώσου στοχαστή και επαναστάτη ΝικολάιΤσερνισέφσκι. Τον ίδιο κιόλας χρόνολόγω των ιδεών του αποβλήθηκε από την εκκλησιαστική σχολή. Τότε απελευθερώθηκε και ακολούθησε τον δρόμο της επανάστασης για την επίλυση του «ρωσικού προβλήματος». Έγινε έναν κανονικός αναρχικός. Η τσαρική Ρωσία βρισκόταν σε αδιέξοδο. Ήταν μια χώρα τεράστια αλλά υπανάπτυκτη. Η ελίτ των αστικών κέντρων ζούσε στον κόσμο της και οι μάζες της υπαίθρου βούλιαζαν στην εξαθλίωση. Η πλειονότητα των ρώσων πολιτών ήταν αναλφάβητοι, θρησκόληπτοι και ανήμποροι να σκεφτούν κάτι περισσότερο από το μεροδούλι και το μεροφάι. Επίσης έπιναν βότκα από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όλα αυτά ενώ ο δυτικός κόσμος ανέπτυσσε βιομηχανία, απολάμβανε τα πρώτα επιστημονικά θαύματα και έβλεπε μπροστά του έναν καινούργιο αιώνα γεμάτο υποσχέσεις. Αυτό ο Στάλιν και οι όμοιοί του δεν μπορούσαν να το δεχτούν.
Τελικά η κατάρρευση του τσαρικού καθεστώτος τον βρήκε μέλος της ηγετικής ομάδας των μπολσεβίκων. Στις 25 Οκτωβρίου 1917 έγινε μέλος του υπουργικού συμβουλίου της πρώτης υπό τον Λένιν κομμουνιστικής κυβέρνησης. Τότεάρχισε πλέον να γίνεται ο «τρίτος άνθρωπος» της Ρωσίας μετά τον Λένιν και τον Τρότσκι.
Το 1919 παντρεύτηκε τη Ναντέζντα Αλιλούγεβα, κόρη του ρώσου επαναστάτη Σεργκέι Αλιλούγεφ, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Βασίλικαι τη Σβετλάνα. Ο Βασίλι λόγω των καταχρήσεων έγινε παρανοϊκός και είχε άσχημο τέλος. Η Σβέτα (όπως την αποκαλούσε ο Στάλιν) το 1967 αυτομόλησε στη Δύση και έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα. Παρότι έτρεφε ιδιαίτερη αδυναμία για τον πατέρα της, όπως άλλωστε κι εκείνος, τον κατηγόρησε αργότερα ότι ώθησε τη μητέρα της σε αυτοκτονία. Η Νταντέζντα αυτοπυροβολήθηκε στη συζυγική κατοικία το 1932 ενόσω ο Στάλιν συνεδρίαζε με το πολιτμπιρό στο γραφείο του για την πορεία της εκβιομηχάνισης της χώρας. Φυσικά εκείνος δεν ξαναπαντρεύτηκε. Και μέχρι το τέλος της ζωής του αποκαλούσε τη Σβέτα «οικοδέσποινα».
Όταν έμεινε χήρος, ήταν ήδη 8 χρόνια ηγέτης της ΕΣΣΔ. Διαδέχτηκε στη θέση τον Λένιν μετά τον θάνατό του το 1924, με σκοτεινές, όπως λέγεται, διαδικασίες. Και αφού παραγκώνισε και τους τελευταίους αντιπάλους του στην Κεντρική Επιτροπή, από το 1928 άρχισε να κυβερνά την αχανή χώρα ως απόλυτος μονάρχης. Οι διωγμοί πάντως συνεχίστηκαν όσο ζούσε και έδωσαν τη δυνατότητα στον Στάλιν να καθυποτάξει το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης και τη σοβιετική ελίτ στο σύνολό της. Κατά τη γνώμη του, και κατά τη γνώμη των στενών συνεργατών τουβλ. ΛαυρέντιΜπέρια, αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να γίνει πραγματικότητα το όραμα της ανοικοδόμησης της χώρας.
Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του και έχοντας υιοθετήσει το δόγμα «Σοσιαλισμός σε Μία Χώρα» (σε αντίθεση με τον διεθνισμό του Τρότσκι), ο Στάλιν προώθησε τη συνολική και απόλυτη εκβιομηχάνιση της χώρας. Η ΕΣΣΔ ηλεκτροδοτήθηκε και υδροδοτήθηκε, ενώθηκε με οδικά δίκτυα, γέμισε εργοστάσια και ολοκαίνουργιες βιομηχανικές πόλεις, οι αγροί οργώθηκαν με τρακτέρ και μπουλντόζες, οι δρόμοι γέμισαν με αυτοκίνητα, λεωφορεία και τραμ, τα τρένα συνέδεσαν όλη τη χώρα, με δυο λόγια μέσα σε 10 χρόνια η ΕΣΣΔ έγινε η Νο2 μετά τις ΗΠΑ σε βιομηχανική ανάπτυξη. Ο στόχος είχε επιτευχθεί, με κόπο, με αίμα, με ταλαιπωρία, με διωγμούς, απειλές και αυτοκτονίες αλλά η χώρα είχε χτιστεί από το μηδέν. Ο Ρούσβλετ δεν έκρυβε τον θαυμασμό του για τον Στάλιν – εξάλλου η συνεργασία των δύο υπερδυνάμεων ήταν στενή και ισχυρή. Ο Γεωργιανός πλήρωνε σε χρυσό τον Αμερικανό που πάλευε με το Κραχ, για να αγοράσει τεχνογνωσία. Αυτό ήταν το dealμέχρι που μπήκε ανάμεσά τους ο Χίτλερ.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ μαινόταν η αιματηρή πολιορκία του Στάλιγκραντ, ενώ ο σοβιετικός στρατός θυσιαζόταν στα μέτωπα, ενώ ό,τι καινούργιο είχε χτιστεί καταστρεφόταν, ο Στάλιν μετέφερε ό,τι πολύτιμο υπήρχε στη χώρα (υλικό και ανθρώπους) στα Ουράλια, παρέμεινε μόνος του στη Μόσχα και πάλεψε με τους στρατηγούς να φτιάξει βαριά βιομηχανία. Όπλα, αεροπλάνα, βόμβες, πυραύλους. Το κατάφερε κι αυτό. Και όταν τελείωσε ο πόλεμος, και τον βρήκε νικητή, η ΕΣΣΔ είχε γίνει η δεύτερη σημαντικότερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο, είχε αποκτήσει σχεδόν όλη την Ανατολική Ευρώπη και ο πληθυσμός της είχε αυξηθεί κατά 100 εκατομμύρια.
Όμως ο Στάλιν είχε πλέον κουραστεί. Στις 5 Μαρτίου 1953, πέθανε μόνος, νύχτα, μέσα στο γραφείο του από εγκεφαλική αιμορραγία. Τον βρήκε το επόμενο πρωί η πιστή του υπηρέτρια.
Υ.Γ. Καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του υπήρξε σπαρτιάτης όσον αφορά το προσωπικό του lifestyle. Το πατρικό του στο Γκόρι όπου κατοικούσαν οι γονείς του παρέμεινε όπως το είχε αφήσει. Απέκτησε ρεύμα και νερό μαζί με την υπόλοιπη ΕΣΣΔ.

Σεβάν, οι περιπέτειες της λίμνης που μοιάζει με θάλασσα

H Σεβάν σχηματίστηκε πριν περίπου 25 με 30 χιλιάδες χρόνια και είναι το μεγαλύτερο υδάτινο σώμα στην Αρμενία και την Καυκασία. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.900 μέτρων και είναι μια από τις μεγαλύτερες αλπικές λίμνες της Ευρασίας. Έχει έκταση 1.244 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η λεκάνη απορροής της έχει έκταση περίπου 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα − το ένα έκτο της επικράτειας της Αρμενίας. Η λίμνη Σεβάν βρίσκεται στη κεντρική Αρμενία, στο βόρειο τμήμα του αρμενικού ηφαιστειακού οροπεδίου του Καυκάσου και 60 χιλιόμετρα βόρεια από την πρωτεύουσα Γερεβάν. Έχει περίπου τριγωνικό σχήμα, με μέγιστο μήκος 75 χλμ. και μέσο πλάτος 19χλμ., και χωρίζεται σε δύο λεκάνες, τη Μικρή και τη Μεγάλη Σεβάν. Τροφοδοτείται από 28 μικρούς ποταμούς και ρέματα και κύρια πηγή των υδάτων της είναι οι ανοιξιάτικες πλημμύρες και το λιώσιμο του χιονιού. Ένα παράξενο χαρακτηριστικό της είναι ότι εκρέει μόνο σε ένα σημείο, στον ποταμό Ραζντάν – περίπου το 10% ενώ το υπόλοιπο 90% εξατμίζεται. Πριν την ανθρώπινη  παρέμβαση, το νερό της λίμνης ανανεωνόταν κάθε 44,3 χρόνια.
Τα νερά της Σεβάν έχουν χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα για την άρδευση της πεδιάδας του Αραράτ και την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας από το 1938. Ως αποτέλεσμα, η στάθμη της υποχώρησε περίπου 20 μέτρα, φτάνοντας σε ελάχιστο το 1952, ενώ ο όγκος της έχει μειωθεί κατά 42%. Πριν την ανθρώπινη παρέμβαση, η λίμνη είχε βάθος 95 μέτρα και έκταση 1.416 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η στάθμη της βρισκόταν σε υψόμετρο 1.916. Η λίμνη σήμερα παρέχει περίπου το 90% των αλιευμάτων της χώρας(ψάρια και καραβίδες) και το νερό της χρησιμοποιείται για την ύδρευση της Αρμενίας και γειτονικών χωρών.
Η ονομασία Σεβάν θεωρείται ότι προέρχεται από την ουραρτική λέξη «σουίνια» (=λίμνη) η οποία είναι γραμμένη σε μια σφηνοειδή επιγραφή επίουραρτίου βασιλιά Ρούσα Α΄. Η επιγραφή που χρονολογείται τον 8ο αιώνα π.Χ. ανακαλύφθηκε στις νότιες όχθες της λίμνης. Άλλες δημοφιλείς εκδοχές είναι ότι προέρχεται από τις αρμενικές λέξεις σεβ (=μαύρος) και βανκ (=μοναστήρι), ή από τη λέξη σεβ και την ονομασία της τουρκικής λίμνης Βαν.
Πάντως από την αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα, η λίμνη αναφερόταν ως θάλασσα, και πιο συγκεκριμένα θάλασσα του Γκεχάμ–η ονομασία αυτήαπαντάται σε αρκετούς αρμένιους ιστορικούς του Μεσαίωνα, όπως ο ΜοβσέςΧορενατσί. Στη λατινική και ελληνική γραμματεία, η λίμνη αναφέρεται ως Λυχνίτις – έτσι την ονοματίζει ο έλληνας γεωγράφος και αστρονόμος Κλαύδιος Πτολεμαίος στη «Γεωγραφική Υφήγηση», το εξάτομο έργο του που γράφτηκε το έτος 150.
Τέλος στη σύγχρονη εποχή και ως τις αρχές του 20ου αιώνα, η λίμνη αναφερόταν συχνά ως Γκόκτσα, από τη τουρκική λέξη Gökče (= γαλάζια νερά) λόγω του εντυπωσιακού γαλάζιου των νερών της.
Η Σεβάναναγνωρίστηκε ως μείζονα πηγή νερού τον 19ο αιώνα. Το μεγάλο υψόμετρο της λίμνης σε σχέση με την εύφορη πεδιάδα του Αραράτ και οι περιορισμένες ενεργειακές πηγές της χώρας ώθησαν τους μηχανικούς να εξερευνήσουν τρόπους της χρήσης του νερού της. Το 1910, ο Αρμένιος μηχανικός ΣουκίαςΜανασσεριάν πρότεινε τη χρήση του νερού για άρδευση και παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Για τον σκοπό αυτό συνέστησε την αποξήρανση της λίμνης κατά 50 μέτρα. Σύμφωνα με το σχέδιό του η Μεγάλη Σεβάν θα αποξηραινόταν τελείως, ενώ η Μικρή Σεβάν θα περιοριζόταν σε έκταση περίπου 240 χλμ. Την πρόταση του Μανασεριάν υιοθέτησε ο Ιωσήφ Στάλινστο 2ο πεντάχρονο πλάνο εκβιομηχάνισης και ηλεκτροδότησης της ΕΣΣΔ και οι εργασίες άρχισαν το 1933. Η όχθη του ποταμού Ραζντάν εκβαθύνθηκε, ενώ κατασκευάστηκε μια σήραγγα 40 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της λίμνης. Η σήραγγα ολοκληρώθηκε το 1949 και από τότε η πτώση της στάθμης της Σεβάν επιταχύνθηκε, φτάνοντας το ένα μέτρο το χρόνο. Το νερό χρησιμοποιήθηκε για άρδευσης και υδροδότηση έξι σταθμών παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Δυστυχώς όμως οι ενέργειες αυτές υποβάθμισαν επικίνδυνα την οικολογική κατάσταση αυτού του φυσικού θησαυρού. Ήδη από τη δεκαετία του 1950 είχε φανεί το πρόβλημα των επιπτώσεων και έτσι το 1964 εκπονήθηκε μια εργασία διάσωσης της λίμνης. Σύμφωνα με αυτήν έπρεπε να παρεκτραπεί ο ποταμός Αρπά μέσω μιας σήραγγας 49 χιλιόμετρων προς τη λίμνη. Η σήραγγα, ολοκληρώθηκε το 1981. Περίπου 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού εισρέουν πλέον κάθε χρόνο στη Σεβάν μέσω αυτής της σήραγγας. Επειδή όμως η στάθμη και πάλι δεν θα ανέβαινε αρκετά γρήγορα, το υπουργικό συμβούλιο της ΕΣΣΔ αποφάσισε την κατασκευή μίας ακόμη σήραγγας, μήκους 21,6 χιλιομέτρων. Οι εργασίες καθυστέρησαν λόγω των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ (1988-1994) και τουκαταστροφικού σεισμού(1988), και τελικά η δεύτερη σήραγγα ολοκληρώθηκε το 2004. Μέσω αυτής εισρέουν σήμερα στη λίμνη επιπλέον 165 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού κάθε χρόνο.
Μετά την κατασκευή των δυο αυτών σηράγγων, η στάθμη της λίμνης Σεβάνάρχισε να ανεβαίνειπερισσότερο μετά το 2005. Σύμφωνα με ανακοίνωση του 2007, από το 2001η στάθμη είχε ανυψωθεί κατά 2,44 μέτρα. To 2019 έφτασε τα 1900,44 μέτρακαι μέχρι το 2029 αναμένεται να φτάσει τα 1903,5 μέτρα.

Ζούγκλα του Βόρνεο: Οι τελευταίες ανακαλύψεις

Το Βόρνεο είναι το μεγαλύτερο νησί του αρχιπελάγους της Μαλαισίας και συνδυάζει πλούσια, παρθένα βλάστηση με γαλαζοπράσινα νερά. Βρίσκεται βόρεια της Αυστραλίας, στη θαλάσσια περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας και ανήκει διοικητικά σε τρεις χώρες, την Ινδονησία, τη Μαλαισία και το Μπρουνέι.
Το Βόρνεο είναι συνώνυμο της τροπικής ζούγκλας του,με τα δάση βροχής, που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την επιφάνειά του. Συγκεκριμένα η ζούγκλα Κιναμπατάγκανστην Καρδιά του Βόρνεο, είναι ίσως η πιο παρθένα τοποθεσία στον κόσμο και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν χαρτογραφηθεί πλήρως η χλωρίδα και η πανίδα της. Μέσα στη ζούγκλα ρέουν ποτάμια και σχηματίζονται λίμνες που δημιουργούν απίστευτα οικοσυστήματα. Εκεί, στην πυκνή, πλούσια βλάστηση ζουν ακόμη οι αρχαίες φυλές. Σε δικούς τους οικισμούς, πρωτόγονους, με τα δικά τους ήθη και έθιμα, και τους δικούς τους κανόνες. Είναι φυλές κυνηγών, ψαράδων, τροφοσυλλεκτών και παλιών πολεμιστών. Σε ορισμένες από αυτές η ανθρωποφαγία (των ηττημένων πολεμικών εχθρών) αποτελούσε μέχρι πρόσφατα μέρος του εθιμικού. Στο σπίτι των ανδρών που υπάρχει σε κάθε οικισμό, κάτι σαν λέσχη που τη διαχείρισή της έχει ο αρχηγός της φυλής, βλέπουμε ακόμη στολισμένα ανθρώπινα κρανία-τρόπαια κάποιας νίκης. Η πιο διάσημη ίσως από αυτές τις φυλές είναι οι Νταγιάκ.
Είναι σαφές πως όποιος πάει στο Βόρνεο και μπει μέσα στη ζούγκλα του θα ζήσει αλησμόνητες εμπειρίες! Θα εξερευνήσει σπήλαια, θα ταξιδέψει σε ποτάμια και λίμνες (όπως το Κέρατο του Βοδιού) με παραδοσιακές πιρόγες,θα περπατήσει στα υπερυψωμένα μονοπάτια των πρώτων φυσιοδιφών ανάμεσα στις φυλλωσιές των πανύψηλων δέντρων, θα κολυμπήσει σε κρυστάλλινα νερά με κάτασπρες αμμουδιές και κοκκοφοίνικες. Και φυσικά, πέρα από τις φυλές θα συναντήσει και τους παγκοσμίως διάσημους Μεγάλους 5 του Βόρνεο: ουρακοτάγκος, πίθηκος με προβοσκίδα, κροκόδειλος, ελέφαντας, ρινόκερος. Πρόκειται για είδη που ζουν μόνο εκεί και κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Ας μην ξεχνάμε πως ο Δαρβίνος είχε περιγράψει τη ζούγκλα του Βόρνεο ως «ένα μεγάλο, οργιώδες θερμοκήπιο που δημιούργησε η φύση για τον εαυτό της»… Για παράδειγμα στην Καρδιά του Βόρνεο ξέρουμε πως ευδοκιμούν αυτή τη στιγμή περισσότερα από 10.000 είδη ενδημικών φυτών, 10 είδη πρωτευόντων, 350 είδη πτηνών και 150 είδη ερπετών. Μέσα σε αυτή την απίστευτη βιοποικιλότητα πραγματοποιούνται συνεχώς έρευνες της WWFτις οποίες χρηματοδοτούν τα τρία κράτη: Μαλαισία, Μπρουνέι, Ινδονησία. Οι πιο πρόσφατες έρευνες μας συστήνουν τρία νέα είδη πανίδας που αξίζει να γνωρίσουμε. Αυτά είναι:
- Το μακρύτερο έντομο του κόσμου, το Phobaeticuschani, το οποίο μοιάζει με κομμένο ξύλο και έχει μήκος 56,7 εκατοστά με τα πόδια τεντωμένα. Οι επιστήμονες έχουν συλλέξει μόνο έξι δείγματα του είδους και κανείς δεν γνωρίζει μέχρι στιγμής τη βιολογία του.
- Ένας ορεσίβιος γυμνοσάλιαγκας με ουρά τρεις φορές μακρύτερη από το σώμα του. Το παράξενο με αυτόν είναι πως όταν το αρσενικό εντοπίσει το θηλυκό, εκτοξεύει κατά πάνω του ανθρακικό ασβέστιο. Φανιστείτε αυτές τις εκτοξεύσεις σαν ερωτικά βέλη, τα οποία περιέχουν μια ορμόνη που προκαλεί σεξουαλική διέγερση στο θηλυκό.
- Ο βάτραχος Barbourulakalimantanensis, μήκους επτά εκατοστών, ο οποίος δεν έχει πνεύμονες και αναπνέει αποκλειστικά από το δέρμα. Αυτή η ιδιαίτερη ανατομία του δίνει επίπεδο, υδροδυναμικό σχήμα, που τον βοηθάει να ζει μέσα στους τροπικούς χείμαρρους.

Μαλαισία, τα θαυμαστά Σπήλαια Μπατού

Βρίσκονται βόρεια της Κουάλα Λουμπούρ και είναι ένα εντυπωσιακόσύμπλεγμα σπηλαίων που λειτουργούν ως λατρευτικός χώρος. Συγκεκριμένα μέσα σε αυτά βρίσκονται τρεις διαδοχικοί ινδουιστικοί ναοί που είναι οι σημαντικότεροι εκτός του ινδικού εδάφους και έλκουν κάθε χρόνο περισσότερους από ένα εκατομμύριο επισκέπτες. Τα σπήλαια είναι φυσικά λαξευμένα μέσα σε έναν λόφο από ασβεστόλιθο και στο εσωτερικό τους, ανάμεσα στους εντυπωσιακούς σταλακτίτες, έχουν κατασκευαστεί ινδουιστικοί ναοί, παρεκκλήσια, αγάλματα και μνημεία. Στην είσοδό τους δεσπόζει το ύψους 42,7 μέτρων χρυσό άγαλμα της θεότητας Μουρούνγκαν. Και πίσω από αυτό272 σκαλοπάτια, τα οποία οι επισκέπτες ανεβαίνουν για να μπούνε μέσα στα σπήλαια. Αυτά τα σκαλοπάτια κάθε χρόνο βάφονται σε διαφορετικά έντονα χρώματα για το περίφημο ετήσιο πανηγύρι Ταϊπουσάμκαι η θέα τους σε συνδυασμό με τον βραχώδη λόφο και το χρυσαφί άγαλμα της εισόδου είναι περισσότερο από εντυπωσιακή. Τα σκαλοπάτια κατασκευάστηκαν το 1920 και αρχικά ήταν ξύλινα. Αργότερα όμως, λόγω της φθοράς που προκαλούσε η μεγάλη προσέλευση πιστών, αντικαταστάθηκαν από τσιμεντένια.
Ο ασβεστόλιθος του λόφου στον οποίο βρίσκονται τα σπήλαια είναι ηλικίας 400 εκατ. ετών. Στην αρχαιότητα φαίνεται ότι στις εσοχές του έβρισκαν καταφύγιο μέλη της προ-μαλαισιανής φυλής Τεμουάν. Αυτοί είναι οι πρώτοι κάτοικοι της χερσονήσου. Στη νεότερη ιστορία, τα σπήλαια ανακαλύφθηκαν από τους κινέζους κατακτητές στα μέσα του 19ου αιώνα, οι οποίοι έξυναν τα περιττώματα πουλιών και νυχτερίδων από τον ασβεστόλιθο για να τα χρησιμοποιήσουν ως λίπασμα. Διεθνώς η τοποθεσία έγινε γνωστή το 1878 όταν εντοπίστηκε από τις αποικιοκρατικές Βρετανικές Αρχές και όταν την επισκέφθηκε ο αμερικανός φυσιοδίφης Γουίλιαμ Χόρναντεϊ ο οποίος έγραψε σχετική έκθεση. 
Θρησκευτικό χώρο κατέστησε τα σπήλαια το 1890 ο ινδός έμπορος ΤαμπουσαμίΠιλάι. Τον ενέπνευσε η μεγαλοπρεπής φυσική είσοδος του κεντρικού σπηλαίου, του λεγόμενου σήμερα Ναού. Την ίδια χρονιά ο Πιλάι είχε ιδρύσει και έναν ακόμη ναό αφιερωμένο στον Σρι Μαχαμαριαμάν στην Κουάλα Λουμπούρ. Το πρώτο πανηγύρι Ταϊπουσάμ−που γιορτάζει τις αξίες της πίστης, της αντοχής και της μετάνοιας− οργανώθηκε στο Μπατού το 1892 και έκτοτε κάθε χρόνο πραγματοποιείται ανελλιπώς τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου.
Ο λόφος καθώς και τα ίδια τα σπήλαια αποτελούν μνημείο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η περιοχή μέσα και έξω από τους ναούς τροφοδοτεί ένα εντυπωσιακό οικοσύστημα το οποίο μελετάται διαρκώς από τους φυσιοδίφες. Επίσης ο ασβεστολιθικός λόφος αποτελεί εξαιρετικά δημοφιλή τοποθεσία αναρρίχησης.

Ο κήπος με τις ορχιδέες στη Σιγκαπούρη

Η Σιγκαπούρη, πρωτεύουσα της ομώνυμης Δημοκρατίας, είναι μία υπερσύγχρονη μητρόπολη, που φημίζεται για την απόλυτη πολεοδομική τάξη και τον πολιτισμό των κατοίκων της. Η πόλη αυτή, πέραν όλων των άλλων, θεωρείται και η πατρίδα της… ορχιδέας. Ένα από τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά αξιοθέατά της είναι ο περίφημος Εθνικός Κήπος Ορχιδέων , ο οποίος φιλοξενεί τη μεγαλύτερη έκθεση των συγκεκριμένων ανθοφόρων στον κόσμο. Ο κήπος αυτός είναι μέρος των Βοτανικών Κήπων της Σιγκαπούρηςπου αποτελούνσυνολικά μνημείο φυσικής κληρονομιάς της UNESCO. Οι Βοτανικοί Κήποι δημιουργήθηκαν το 1859 και περιλαμβάνουν συνολικά 60.000 φυτικά είδη.
Εκεί λοιπόν, τρία εκτάρια προσεκτικά διαμορφωμένων πλαγιών σε έναν ψηλό λόφο, φιλοξενούν περισσότερα από 1.000 είδη ορχιδέας και 2.000 υβρίδια. Μεταξύ των υβριδίων περιλαμβάνονται και 200 VIPορχιδέες, που φέρουν τα ονόματα διεθνών, κυρίως πολιτικών, διασημοτήτων.Για παράδειγμα οιΟμπάμα έχουν τη δική τους ορχιδέα, όπως επίσης ο Νέλσον Μαντέλα, ο Μπαν Κι-Μουν, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ της Βρετανίας, η ΚέιτΜίντλεντον, oΝτέιβιντ Κάμερον, η ανθρωπολόγος ΤζέινΓκούνταλ, ο ΤσάκιΤσαν κ.α. Οι σχετικές αφιερώσεις γίνονται από το 1957 από την κυβέρνηση ως επίσημη ένδειξη φιλίας και καλής θέλησης της Δημοκρατίας της Σιγκαπούρης προς τους εκάστοτε υψηλόβαθμους και διάσημους επισκέπτες της χώρας. Η επιλογή για την κάθε αφιέρωση γίνεται με βάση ειδικά χαρακτηριστικά του υβριδίου που θεωρητικά… ταιριάζουν στην προσωπικότητα του εκάστοτε διάσημου επισκέπτη.
Το εθνικό άνθος της Σιγκαπούρης, φυσικά είναι… ορχιδέα και ονομάζεται «MissJoaquim». Δημιουργήθηκε από συνδυασμό δύο ειδών το 1890 και πήρε το όνομά της από την αρμένια φυτοκόμο ΆγκνεςΓιοακίμ, που έκανε τη διασταύρωση και έζησε στη Σιγκαπούρη. Η ορχιδέα αυτή έχει μεγάλο ροζ χείλος με κίτρινες και κόκκινες κηλίδες στο μέσον, και επιλέχθηκε το 1981 ως εθνικό άνθος από 40 είδη που αντιπροσώπευαν το ζωηρό και δυνατό πνεύμα της χώρας. Η «Miss Joaquim» παρουσιάζεται στον Εθνικό Κήπο Ορχιδέων.Το πρόγραμμα καλλιέργειας ορχιδέων άρχισε στη Σιγκαπούρη το 1928 και σήμερα σε μια βόλτα μας στον κήπο βλέπουμε περισσότερα από 1.000 είδη και 2.000 ποικιλίες που προέκυψαν από υβριδισμό.Επίσης στους χώρους του κήπου υλοποιείται ένα πρόγραμμα διατήρησης και προστασίας των αυτοφυών ορχιδέων στο πλαίσιο του οποίου απειλούμενα είδη ανακαλλιεργούνται και διανέμονται σε διάφορες περιοχές πρασίνου της χώρας... Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος δημιουργήθηκε στον κήπο ένα «μυστικό φαράγγι» που λειτουργεί ως σημείο μετάβασης από μια κλιματική ζώνη σε άλλη. Και τέλος, για το trivia της υπόθεσης, αναφέρουμε πως η οικογένεια των ορχιδέων είναι μια από τις μεγαλύτερες που αναγνωρίζει η Βοτανική, με περισσότερα από 28.000 είδη σε όλο τον κόσμο.

Η σμαραγδένια κορώνα των Άνδεων

Ο τίτλος δεν είναι μεταφορικός – η ιστορία είναι αληθινή και αφορά τη θρυλική κορώνα των Άνδεων, ένα πολύτιμο και θαυμάσιο αντικείμενο με μακρά ιστορία και πορεία. Η πορεία ξεκινάει από το Ποπαγιάν της Κολομβίας και καταλήγει στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Η δε ιστορία θα μπορούσε να εμπνεύσει μέχρι και μυθιστόρημα…
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Κολομβία φέρνει στο μυαλό μας καρτέλ κοκαΐνης, και όχι αδίκως. Η φτώχεια, η εξαθλίωση και το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών είναι το κομμάτι της ιστορίας που συνδέεται με την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό. Ας το αφήσουμε έξω αυτό. Η Κολομβία ως χώρα, είναι πλούσια, και υπό άλλες συνθήκες η οικονομία της θα ήταν διαφορετική. Διαθέτει κοιτάσματα πετρελαίου, πολύτιμες φυτείες εξαιρετικού καφέ, τεράστια κοιτάσματα χρυσού και σμαραγδιών. Μόνο τα σμαράγδια καλύπτουν το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης και αγοράς. Ο πολιτισμός των Ίνκας χρησιμοποιούσε τον χρυσό και τα σμαράγδια για λατρευτικούς σκοπούς. Μία βόλτα στο Μουσείο Χρυσού της πρωτεύουσας Μπογκοτά είναι απολύτως κατατοπιστική. Οι αυτοκράτορες των Ίνκας κάλυπταν ολόκληρο το σώμα τους με χρυσό στις επίσημες θρησκευτικές τελετές. Ανάμεσα στα εκθέματα του μουσείου υπάρχει ολόκληρη χρυσή σχεδία μήκους 1 μέτρου με κατάρτι και ναύτες από χρυσό. Υπάρχουν κοσμήματα, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ακόμη και κουτάκια κοκαΐνης – το ναρκωτικό χρησιμοποιούνταν στις τελετές.
Η σμαραγδένια κορώνα των Άνδεων δεμένη με σκαλιστό χρυσό 20 καρατίων χρονολογείται τον 16ο αιώνα και κατασκευάστηκε στην Ποπαγιάν από ντόπιους τεχνίτες ως τάμα για τον Καθεδρικό της πόλης. Η αποικιακή Ποπαγιάν ιδρύθηκε από πάμπλουτους κονκισταδόρες οι οποίοι εκμεταλλεύονταν τεράστιες φυτείες ζαχαροκάλαμων στην ευρύτερη περιοχή. Εξου και είναι (ακόμη) μία κατεξοχήν αριστοκρατική πόλη. Κατάλευκη και πανέμορφη. Κάποιος λοιπόν από τους ιδιαίτερα ευκατάστατους κατοίκους της βρέθηκε να έχει το κλεμμένο σμαράγδι του τελευταίου αυτοκράτορα των Ίνκας, Αταχουάλπα. Το συγκεκριμένο είναι 45 καρατίων, το πιο μεγάλο από τα 450 που κοσμούν το διάδημα. Οι ιστορικοί λένε ότι πολλά από αυτά προέρχονται από τον ηττημένο αυτοκράτορα. Την αρπαγή έκανε το 1532 ο ισπανός κονκισταδόρ Φρανθίθκο Πιθάρο. Ενδεχομένως και πολύς από τον χρυσό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της κορώνας αρπάχτηκε από τον Αταχουάλπα. Ο Πινθάρο μετά την ήττα του αυτοκράτορα κυκλοφορούσε στους δρόμους της Ποπαγιάνπάνω σε ολόχρυσο παλανκίνο πνιγμένο στα σμαράγδια. Η δε καθαρότητα των σμαραγδιών είναι ακόμη η ανώτερη παγκοσμίως. Πήρε πολλά χρόνια στους αποίκους να ανακαλύψουν τα ορυχεία των Ίνκας, Μούσο και Τσιβόρ, που ήταν πνιγμένα μέσα στη ζούγκλα της Κολομβίας.
Τον 16ο αιώνα λοιπόν άρχισε η κατασκευή της κορώνας η οποία ολοκληρώθηκε τον 18ο αιώνα. Φιλοτεχνήθηκε σε υπερφυσικό μέγεθος και λαμπρότητα και προορισμός της ήταν να κοσμήσει το κεφάλι του αγάλματος της Παναγίας στον Καθεδρικό του Ποπαγιάν. Όπως και έγινε. Το πρώτο τμήμα της κορώνας εγκαινιάστηκε στον ναό το 1599. Η δωρεά ήταν τάμα – παράκληση στην Παναγία να σταματήσει μια φονική επιδημία ευλογιάς που απειλούσε να αφανίσει την πόλη. Έκτοτε το τάμα κοσμούσε το κεφάλι του αγάλματος κάθε χρόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα. Όλο τον υπόλοιπο καιρό, διαλυόταν σε κομμάτια και φυλασσόταν για λόγους ασφαλείας από ειδική επιτροπή προυχόντων της πόλης.
Μέχρι που φτάνουμε στο 1914, όταν ο Πάπας έδωσε άδεια στον Καθεδρικό να πουλήσει το κόσμημα για να χτίσει νοσοκομείο, γηροκομείο και ορφανοτροφείο στο Ποπαγιάν. Η αξία τότε ήταν 4,5 εκατομμύρια δολάρια. Ο ενδιαφερόμενος αγοραστής βρέθηκε αμέσως. Ήταν ο αμερικανός έμπορος διαμαντιών Γουόρεν Τζ. Πάιπερ, οποίος φυσικά δεν διέθετε το ποσό και του πήρε 20 χρόνια για να συγκροτήσει ένα συνδικάτο με άλλους συναδέλφους του και να αγοράσουν την κορώνα. Αυτό έγινε τελικά το 1936. Αμέσως μετά την αγορά, το κόσμημα εκτέθηκε σε ειδική εκδήλωση στη Νέα Υόρκη, στο πολυτελές ξενοδοχείο Waldorf-Astoria. Στη δεξίωση ο Πάιπερ οπλοφορούσε και ήταν κολλημένος δίπλα στο έκθεμα. Τότε είχε πει στους δημοσιογράφους ότι το συνδικάτο των αγοραστών σκόπευε να διαμελίσει την κορώνα και να την πουλήσει κομμάτι κομμάτι. Τελικά αυτό δεν έγινε ποτέ, διότι κρίθηκε πολύ πιο προσοδοφόρο να ταξιδεύει ως έκθεμα σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα το 1937 τη νοίκιασε η General Motors για την έκθεση των νέων μοντέλων Chevrolet στο Ντιτρόιτ. Μέσα σε μία εβδομάδα κόπηκαν 225.000 εισιτήρια. Ενσυνεχεία εκτέθηκε στην Παγκόσμια Έκθεση της Νέας Υόρκης το 1939. Τελικά το 1963 το συνδικάτο κουράστηκε με τα ταξίδια κι αποφάσισε να ρευστοποιήσει την κορώνα. Την πούλησε σε δημοπρασία του Sotheby's και επειδή η τιμή δεν έφτασε αρκετά ψηλά την αγόρασε ένα μέλος του συνδικάτου, ο οίκος διαμαντιών Asscher του Άμστερνταμ και την τοποθέτησε σε τραπεζική θυρίδα. Τελικά το 2015 μετά από αρκετές ακόμη εκθέσεις, η σμαραγδένια κορώνα των Άνδεων αγοράστηκε από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Σήμερα ο δήμος του Ποπαγιάν εκκινεί διαδικασίες αίτησης για την επιστροφή της στα πάτρια εδάφη.

Ο αλάτινος Καθεδρικός της Ζιπακίρας

Λένε πως η πίστη κάνει θαύματα, όμως εν προκειμένω το θαύμα αυτό το κατασκεύασαν ο άνθρωπος και η φύση. Βρίσκεται σε μία μικρή πόλη, τη Ζιπακίρα, κοντά στην Μπογκοτά. Η πόλη είναι χτισμένη σε υψόμετρο 2.652 μ., πάνω στις Άνδεις, τη μακρύτερη οροσειρά της Γης. Όμως αυτό δεν είναι το μόνο ρεκόρ σ’ αυτή την περίπτωση. Κατά τη διάρκεια της Τριτογενούς Περιόδου, όταν δηλαδή σχηματίστηκαν οι Άνδεις (πριν από 250 εκατ. χρόνια), δημιουργήθηκε μαζί με την οροσειρά και η μεγαλύτερη εναπόθεση ορυκτού άλατος στον κόσμο. Τα ορυχεία αυτά, όπως έδειξαν αρχαιολογικές έρευνες, αξιοποιούνταν ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., από τον πολιτισμό των Μουίσκα – αυτή ήταν η κύρια οικονομική δραστηριότητα της φυλής. Ο πρώτος ευρωπαίος ειδικός που επισκέφτηκε τη Ζιπακίρα το 1801 ήταν ο γερμανός φισιοδίφης εξερευνητής Αλεξάντερ φον Χούμπολτ, ο οποίος σε έκθεσή του εκτίμησε τους πόρους του αλατωρυχείου σε 1 εκατ. κ.μ.. Σήμερα το αλατωρυχείο καλύπτει έκταση 220 χλμ. σε βάθος 200 μ.
Στην περιοχή πλέον, πέρα από το ορυχείο, υπάρχει ένα σύμπλεγμα που περιλαμβάνει τον αρχαιολογικό χώρο Ελ Άμπρα, έναν από τους παλαιότερους οικισμούς της Αμερικής, το Μουσείο Εξόρυξης, Ορυκτολογίας, Γεωλογίας & Φυσικών Πόρων και το Πάρκο του Άλατος. Εκεί όμως υπάρχει και ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής – ο Καθεδρικός του Άλατος της Ζακιπίρα.
Η ιστορία αυτού του ναού είναι συγκινητική. Το πρώτο τμήμα του το σκάλισαν οι αλατωρύχοι το 1932, πάνω στον μαλακό αλάτιο βράχο, σαν ένα μικρό εκκλησάκι για τους ίδιους – για να προσεύχονται πριν αρχίσει η δουλειά και να προστατεύονται από τα ατυχήματα. Σύντομα το εκκλησάκι έγινε γνωστό και η τεράστια προσέλευση κόσμου οδήγησε τους πολιτικούς παράγοντες της περιοχής το 1950 στην επέκτασή του. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1954 και ο ναός αφιερώθηκε στην Παναγία του Ροδαρίου, προστάτιδα όλων των ανθρακωρύχων. Τα εγκαίνια έγιναν Δεκαπενταύγουστο. Το κόστος κατασκευής ξεπέρασε τα 285 εκατ. δολάρια.
Ο ναός είναι μία τρίκλιτη βασιλική επιφάνειας 5.500 τ.μ. με μήκος 120μ. και ύψος 22μ. Έχει έξι κύριες κολώνες στήριξης και χωρητικότητα 8.000 ατόμων. Οι εικόνες και όλα τα διακοσμητικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία είναι λαξευμένα με το χέρι πάνω στο αλάτι. Μόνο ελάχιστα μαρμάρινα γλυπτά υπάρχουν και ένα από αυτά βρίσκεται στο έδαφος-πάτωμα.Έχει τίτλο «Η δημιουργία του ανθρώπου» και αποτελεί παραλλαγή της «Δημιουργίας» του Μιχαήλ Άγγελου. Ο ναός χωρίζεται σε τρία μέρη τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους με κατανυκτικούς διαδρόμους. Ο δε φωτισμός όλης της κατασκευής προκαλεί μία απόκοσμη αίσθηση στον επισκέπτη.
Το 1995 προστέθηκαν στο αρχικό κτίσμα 14 μικρά παρεκκλήσια που συμβολίζουν τους 14 σταθμούς του Σταυρού τη Μεγάλη Εβδομάδα με ανάλογη εικονογράφηση. Οι επισκέπτες εισέρχονται στις δαιδαλώδεις εγκαταστάσεις του ναού κατεβαίνοντας από τον κεντρικό τρούλο που συμβολίζει το ουράνιο στερέωμα…

Βελιγράδι, το Λευκό Κάστρο

Μία από τις παλαιότερες πόλεις στην Ευρώπη και η μοναδική που είναι χτισμένη στη συμβολή δύο μεγάλων ποταμών, το Βελιγράδι είναι μια πολιτεία με χίλια ονόματα. Είναι η «πόλη που δεν κοιμάται ποτέ», προσωνύμιο που βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή του στην εκρηκτική νυχτερινή ζωή της και τα πλωτά κλαμπ στον Δούναβη. Είναι φυσικά «το λευκό κάστρο», όπως σημαίνει το όνομα Μπέογκραντ, και βέβαια είναι η πόλη των ποταμών, έχοντας την τύχη να αναπτυχθεί ακριβώς στο σημείο όπου ενώνουν τα νερά τους ο «κοσμοπολίτης Ευρωπαίος» Δούναβης και ο «Βαλκάνιος» Σάβας.

Τα χώματα πάνω στα οποία αναπτύσσεται σήμερα η πόλη είχαν κατοικηθεί ήδη από τους αρχαίους χρόνους. Φροντίζει να μας το θυμίζει αυτό μία από τις σύγχρονες συνοικίες του Βελιγραδίου, η Βίντσα (Vinča), φέροντας το όνομα του προϊστορικού οικισμού που υπήρχε εδώ. Ο αρχαιολογικός χώρος της Βίντσα προσφέρει σήμερα μια θαυμάσια αναφορά σ’ αυτό το κομμάτι της σερβικής Ιστορίας –όταν βέβαια η έννοια «Σερβία» δεν αποτελούσε ακόμα ούτε μια μακρινή ιδέα. Στο διάβα των χιλιετιών και των αιώνων, αμέτρητες φυλές και έθνη ήρθαν και κατοίκησαν σ’ αυτά τα χώματα: οι Κέλτες ονόμασαν τον οικισμό τους Σίνγκιντουνουμ (Singidunum), μα οι Σλάβοι προτίμησαν να τον πουν «Η Λευκή Πόλη». Έκτοτε, το όνομα της πόλης άλλαζε σε κάθε γλώσσα, όπως αλλάζει ο ουρανός πάνω από τον αρχοντικό Δούναβη: Alba Bulgarica, Alabanandor, Nandoralba, Nandorfejervar (στα μαγυάρικα), Alba Graeca, μέχρι τα μεσαιωνικά Griechisch Weissenburg και Castelbiancho. Τι κοινό έχουν όλα αυτά; Όλα σημαίνουν «το λευκό κάστρο», εστιάζοντας στο κάστρο Καλεμέγκνταν που όντως φαίνεται ολόλευκο σαν πλησιάζει κανείς στην πόλη από την πεδιάδα της Πανονίας. Τόσο έντονη είναι αυτή η πρώτη αίσθηση συνάντησης με την πόλη, που κανένα άλλο όνομα δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχο. Και εγένετο λοιπόν Beograd, στα σέρβικα, ή Βελιγράδι, όπως το ξέρουμε και το αγαπάμε σήμερα…

Το ψηφιδωτό του μεγάλου Αλεξάνδρου, Νάπολη

Το πολύ γνωστό θαυμαστό ψηφιδωτό που απεικονίζεται στην φωτογραφία φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης.
Ο Αλέξανδρος, επικεφαλής του μακεδονικού ιππικού των εταίρων, επιτίθεται με ορμή και αποφασιστικότητα από τα αριστερά εναντίον των περσών και του Δαρείου και των πιστών σωματοφυλάκων του, οι οποίοι προσπαθούν απεγνωσμένα να τον προστατέψουν. Η επίθεση όμως είναι τόσο σφοδρή και απρόσμενη, ώστε ο Δαρείος έντρομος τρέπεται σε φυγή. Ο ηνίοχός του έχει στρέψει απότομα το άρμα προς την αντίθετη κατεύθυνση, ενώ ανάμεσα στους ευγενείς Πέρσες που περιστοιχίζουν τον βασιλιά τους επικρατεί τρόμος και ταραχή. Ο Αλέξανδρος έχει ήδη διαπεράσει με τη σάρισά του (το μακρύ δόρυ των Μακεδόνων) έναν Πέρση, ο οποίος καταρρέει μαζί με το άλογό του.

Το ψηφιδωτό αυτό ανακαλύφθηκε κατά την ανασκαφή μιας μεγάλης και πολυτελούς κατοικίας στην Πομπηία (Casa del Fauno) και προκάλεσε αμέσως τον θαυμασμό. Το πρωτότυπο του ψηφιδωτού φιλοτεχνήθηκε σε μια εποχή που δεν απέχει πολύ χρονικά από την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του και βλέπουμε για άλλη μια φορά πόσο εντυπωσίασαν τους Έλληνες οι εκπληκτικές και απρόσμενες νίκες του Αλεξάνδρου και πόσο γρήγορα οι ποιητές και οι καλλιτέχνες τις αποτύπωσαν στο έργο τους.

Σκύρος, η γοητεία των αντιθέσεων

Αυθεντικές αιγαιοπελαγίτικες εικόνες, κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, ανθισμένες αυλές, καταγάλανα νερά, χρυσαφένιες παραλίες και φυσικά τοπία που δανείζονται στοιχεία τόσο από τις υπόλοιπες Σποράδες όσο και από τη Βόρεια Εύβοια. Το μεγαλύτερο και πιο ξεχωριστό νησί των Σποράδων, η Σκύρος, σκεπασμένη από φουντωτά πευκοδάση που καταλήγουν σε μερικές από τις ωραιότερες παραλίες του Αιγαίου, διεκδικεί επάξια τον τίτλο του νησιού των αντιθέσεων. Σύμφωνα με τον μύ-θο, η Θέτις έκρυψε στη Σκύρο τον γιο της Αχιλλέα, για να τον εμποδίσει να πάει να πολεμήσει στην Τροία, από φόβο μην βγει αληθινή η προφητεία και σκοτωθεί. Έτσι, τον έντυσε κορίτσι και τον έστει-λε να ζήσει μαζί με τις κόρες του βασιλιά Λυκομήδη. Ήξερε φαίνεται, πως σε αυτό το μικρό νησάκι αντικριστά της Εύβοιας δεν πρόκειται να τον ψάξει κανείς. Ο πανούργος Οδυσσέας όμως, μετα-μορφώθηκε σε μικροπωλητή για να τον εντοπίσει. Κυκλοφορούσε με ένα πανέρι γεμάτο αρώματα, κοσμήματα και όπλα. Έτσι, όταν ένα «κορίτσι» ενδιαφέρθηκε για τα όπλα που υπήρχαν στο πανέρι, ο Οδυσσέας τον αποκάλυψε και τον πήρε μαζί του στην Τροία.  Μετά τον θάνατο του Αχιλλέα, ο γιος του Πύρρος, σε ηλικία μόλις 12 ετών, πήγε στην Τροία, πάλι με την ανάμιξη του Οδυσσέα, και πολέμησε γενναία, γι' αυτό και ονομάστηκε Νεοπτόλεμος (νέος στον πόλεμο). Τέσσερα είναι άλ-λωστε τα μυθικά πρόσωπα που συνδέονται με τη Σκύρο. Ο Θησέας, ο Λυκομήδης, ο Αχιλλέας και ο Νεοπτόλεμος. Ο Θησέας μετά τους άθλους του και την επιστροφή του από τον Άδη, απογοη-τευμένος από τον Μενεσθέα που του πήρε το θρόνο, αποφάσισε να πάει στη Σκύρο, από όπου καταγόταν και είχε περιουσία από τον πατέρα του Αιγαία. Φτάνοντας στη Σκύρο, βασιλιάς ήταν ο Λυκομήδης, ο οποίος ενοχλημένος και φοβούμενος της παρουσίας του Θησέα, τον οποίο θεώ-ρησε αμέσως ανταγωνιστή του θρόνου, αποφάσισε να τον εξοντώσει... Σήμερα από την αρχαία ακρόπολη τίποτα σχεδόν δεν σώζεται. Στο νησί υπάρχουν αρκετές εκκλησίες από τον Μεσαίωνα, όπως του Αγίου Γεωργίου του Σκυριανού, σε ψηλό βράχο πάνω από τη θάλασσα που έχτισε, μαζί με το μοναστήρι, ο Νικηφόρος Φωκάς τον 10ο αιώνα. Το νησί χαρακτηρίζεται από ένα μοναδικό, εξαιρετικά ποικιλόμορφο τοπίο. Βόρεια, δεσπόζουν πυκνά πευκοδάση και καταπράσινες εκτάσεις, που θυμίζουν έντονα Σποράδες, ενώ νότια το τοπίο αποκτά μια γοητευτική, άγρια ομορφιά, που μοιάζει περισσότερο στη μορφολογία των Κυκλάδων. Η πρωτεύουσα του νησιού, η Χώρα, στο βόρειο τμήμα της Σκύρου, με τα κατάλευκα σπιτάκια και το επιβλητικό Κάστρο, που διασχίζεται από τη λεγόμενη Μεγάλη Στράτα, από την οποία ξεκινούν όλα τα πλακόστρωτα καλντερίμια, και η ο-ποία καταλήγει στην Πλατεία της Αιώνιας Ποίησης, όπου δεσπόζει το άγαλμα του ποιητή Rupert Brooke, είναι κάτι το μοναδικό. Εκεί που βρίσκεται σήμερα το Κάστρο, κάποτε ήταν η αρχαία ακρό-πολη και η έδρα του πανάρχαιου βασιλιά του νησιού Λυκομήδη. Η θέα από το εκκλησάκι του Άη Γιώργη, στο υψηλότερο σημείο της Χώρας, είναι μαγευτική... Η Σκύρος μπορεί να είναι γνωστή από την αρχαιότητα, μπορεί επίσης να ενέπνευσε τον Σεφέρη να γράψει το περίφημο «πάνω στην άμμο τη χρυσή γράψαμε τ΄ όνομά της», όμως ακολουθεί τα δικά της σύγχρονα μονοπάτια, παραμένο-ντας παράλληλα αναλλοίωτη στον χρόνο. Αυτή άλλωστε είναι και η γοητεία της... Το νησί είχε αρ-κετές ονομασίες στην πορεία των αιώνων από την αρχαιότητα και τα χρόνια που ακολούθησαν. Ονομάστηκε Αιγίβοτος (αυτή που τρέφει αίγες), Ανεμόεσσα (λόγω των ανέμων της), Πελασγία καθώς κατοικήθηκε από τους Πελασγούς, Δολοπία, νησί των Δολόπων, Σκύρος λόγω του πορώ-δους λίθου που εξορύσσονταν στα λατομεία της και άλλα πολλά ονόματα. Ένας «μυστικός τό-πος» για όσους αγαπούν το αυθεντικό Αιγαίο. 

Οι κέδροι του Λιβάνου

Σπάνια περίπτωση ένα δέντρο να συνδεθεί τόσο αναπόσπαστα με την ιστορική διαδρομή μιας ολόκληρης χώρας, να γίνει κομμάτι της ταυτότητάς της. Ο κέδρος του Λιβάνου είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα δέντρα του κόσμου και το αναμφισβήτητο σύμβολο αυτής της χώρας. Μέχρι πριν κάποια χρόνια μάλιστα ήταν και είδος απειλούμενο με εξαφάνιση, λόγω της υπερβολικής υλοτομίας, και σε κάποιο βαθμό ακόμα είναι… Ο κέδρος είναι δέντρο αειθαλές, αργής ανάπτυξης και μέγιστο ύψος έως τα 30 μέτρα! Έχει φύλλωμα βαθυνοπράσινο, με σκληρά και κοντά, βελονοειδή φύλλα και χαρακτηριστικό άρωμα.
Οι τοπικοί θρύλοι αφηγούνται πως ο ίδιος ο Θεός φύτεψε τους πρώτους κέδρους. Ποιος Θεός; Σχεδόν όλοι, ανεξαρτήτως θρησκειών και δογμάτων, μια και αναφορές στους κέδρους συναντάμε τόσο στη Βίβλο, όσο και στο Έπος του Γκιλγκαμές, στο Κοράνι ακόμα και στην κέλτικη μυθολογία. Οι αρχαίοι Φοίνικες διαπίστωσαν γρήγορα πως ο κέδρος δίνει ξύλο ιδιαίτερα ανθεκτικό στη φθορά, και έτσι έσπευσαν να τον χρησιμοποιήσουν για τη ναυπήγηση αξιόπιστων πλοίων. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν Ασσύριοι, Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, φυσικά οι Έλληνες, αλλά και οι Ρωμαίοι, ενώ ο Δαβίδ χρησιμοποίησε ξυλεία κέδρου για τον ναό της Ιερουσαλήμ, και ο διάδοχός του Σολομώντας για την κατασκευή του παλατιού του.
Εκείνη την εποχή τα δάση των κέδρων απλώνονταν σε μια τεράστια έκταση, καλύπτοντας πελώριες εκτάσεις. Ήδη ωστόσο από την αρχαιότητα, η υπερεκμετάλλευση άρχισε να συρρικνώνει τον πληθυσμό του. Ο πρώτος μάλιστα ηγέτης που «αναγκάστηκε» να πάρει κάποια μέτρα για την προστασία του ήταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός, στον 2ο μ.Χ. αιώνα. Το γεγονός μάλιστα πως η ανάπτυξη του κέδρου είναι μάλλον αργή, σημαίνει πως για την επανασύσταση του δάσους στην αρχική του έκταση θα χρειαστούν εκατοντάδες ακόμα χρόνια… Ας ελπίσουμε πως η προστασία που απολαμβάνει από την UNESCO (το δάσος του Λιβάνου έχει χαρακτηριστεί Μνημείο της Φύσης από το 1998) θα συμβάλλει αποφασιστικά στη διατήρηση αυτού του υπέροχου είδους…

Λύμπεκ, το «κόσμημα» της Χανσεατικής Ένωσης

Μία από τις σπουδαιότερες μεσαιωνικές πόλεις της Γερμανίας, για πολλούς αιώνες αποτελούσε την πρωτεύουσα της πανίσχυρης Χανσεατικής Ένωσης και το μεγαλύτερο λιμάνι της Βαλτικής. Φέρεται να ιδρύθηκε περίπου το 1000, ως σλαβικός οικισμός με το όνομα Λιούμπιτσε (= όμορφη), και ήταν σπουδαίος εμπορικός κόμβος κατά τον Μεσαίωνα. Οι έμποροι της πόλης ανέπτυξαν το εμπόριο μέσω της Βαλτικής, χρησιμοποιώντας αξιόπλοα σκαριά για μικρά βάθη, με τα οποία μετάφεραν υφάσματα, μπίρα και κρασί στο Νόβγκοροντ, το Βίσμπι και το Μπέργκεν και επέστρεφαν με ξυλεία, δέρματα, ορυκτά, πίσσα και κερί. Από την εποχή εκείνη μέχρι και σήμερα διατηρούνται οι μεγάλες αποθήκες του «λευκού χρυσού», όπως χαρακτηριζόταν το αλάτι.
Απόλυτο σύμβολο της πόλης η πύλη Χόλστεντορ του 1478, που αποτελούσε τμήμα της μεσαιωνικής οχύρωσης του 13ου αιώνα και απεικονιζόταν και στο χαρτονόμισμα των 50 γερμανικών μάρκων! Το Λύμπεκ έφτασε στο αποκορύφωμα της επιρροής του στο τέλος του 14ου αιώνα, όταν ήταν πανίσχυρο σαν τη Βενετία και μαγευτικό σαν τη Φλωρεντία. Ανέλαβε την ηγεσία της πιο σπουδαίας εμπορικής ένωσης του Μεσαίωνα, της Χανσεατικής Ένωσης, και προσέφερε προστασία από επιθέσεις σε ξηρά και θάλασσα. Αποτελούσε συγχρόνως και την έδρα της συνέλευσης της Ένωσης, με αποτέλεσμα να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική πολιτική της περιοχής της Βαλτικής.
Ήταν όμως και μια πόλη εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, με τις εκκλησίες και το δημαρχείο να αποτελούν κατασκευαστικό πρότυπο για τις άλλες πόλεις της Ένωσης. Και σίγουρα δεν ήταν η ταπεινότητα που παρακίνησε τους κατοίκους της να ανεγείρουν επτά τεράστιες εκκλησίες με κωνοειδείς κορυφές. Το 1276 οι πρεσβύτεροι της πόλης επέτρεπαν μόνο την ανέγερση σπιτιών από τούβλα και αυτό εμπόδισε το ξέσπασμα πυρκαγιών που κατέστρεψαν άλλες μεσαιωνικές πόλεις. Σε καμία άλλη πόλη της Ευρώπης δεν έχουν χτιστεί κτίρια με τούβλα σε γοτθικό ρυθμό, σε μια τόσο έξοχη μορφή τέχνης, ενώ χάρη σε αυτές τις κατασκευές το Λύμπεκ αποτελεί έναν ανεκτίμητο θησαυρό αρχιτεκτονικής στη Βόρεια Ευρώπη.

Γεωργία: Γκόρι, η γενέτειρα του Ιωσήφ Στάλιν

...

Αρμενία: Σεβάν, οι περιπέτειες της λίμνης που μοιάζει με θάλασσα

...

Ξέρετε ότι…

...

Κάστρα της Βόρειας Γαλλίας

Το κάστρο Μπλουά αναφέρεται για πρώτη φορά στα "Δέκα Βιβλία Ιστοριών" του Αγίου Γρηγορίου της Τουρ. Οι δούκες του Σαντιγιόν έκτισαν τα παλαιότερα μέρη του κάστρου κατά τον 18ο αιώνα. Η Ιωάννα της Λορένης χρησιμοποίησε το Μπλουά ως επιχειρησιακή της βάση για την άρση της πολιορκίας της Ορλεάνης, όταν ξεκίνησε την νικηφόρο πορεία της το 1429. Το Μπλουά έγινε μία από τις βασιλικές έδρες στις αρχές του 16ου αιώνα και εκεί έλαβε χώρα η δολοφονία των αδελφών ντε Γκιζ το 1588. Στο Μπλουά επίσης εξορίστηκε από την Αυλή η βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων από το γιο της Λουδοβίκο ΙΓ΄ (1617-1619).

Σε αντίθεση με τα προηγούμενα κάστρα, το Σαμπόρ δεν ήταν έδρα ευγενών ούτε πόλη αλλά κτίσθηκε από τον Φραγκίσκο Α΄, ως "κυνηγετικό περίπτερο", το οποίο όλως τυχαίως συνόρευε με τον πύργο του συζύγου της ευνοούμενης του, κοντέσας του Θουρύ (Thoury). Δεν είναι βέβαιο ποιος είναι ο αρχιτέκτων και κατά πόσον ο Λεονάρδος ντα Βίντσι έβαλε το χέρι του• είναι γνωστό ότι το κάστρο άρχισε να κτίζεται το 1519 και ουσιαστικώς δεν τελείωσε ποτέ· πάντως έγινε κατοικήσιμο πριν το θάνατο του Φραγκίσκου Α΄ το 1547. Ως κυνηγετικό περίπτερο ήταν άχρηστο διότι έχει τεράστια παράθυρα και πανύψηλες οροφές, οπότε είναι αδύνατον να θερμανθεί (440 δωμάτια, 282 τζάκια, 84 κλιμακοστάσια). Επίσης δεν υπάρχει, ούτε υπήρξε, κοντινός οικισμός απ΄ όπου θα μπορούσε η βασιλική ακολουθία να προμηθευθεί τρόφιμα και δεδομένου ότι η συνήθης ακολουθία συμπεριελάμβανε 2000 άτομα, είναι αντιληπτό ότι η βασιλική επιμελητεία είχε κάποιες δυσκολίες σε εκδρομές τέτοιου είδους. Επιπροσθέτως, το Σαμπόρ δεν είχε επιπλωθεί πλήρως, οπότε ήταν αναγκαία η μεταφορά και του σχετικού εξοπλισμού. Όλα αυτά οδήγησαν στην εγκατάλειψη του κάστρου για έναν περίπου αιώνα, μέχρι  την εποχή του Λουδοβίκου ΙΓ΄, ο οποίος το προσέφερε στον εξάδελφό του, Γκαστόν της Ορλεάνης, ο οποίος έκανε εργασίες αποκατάστασης. Το κάστρο κατοικήθηκε περιοδικώς μόνον και περιήλθε στο γαλλικό δημόσιο ως περιουσία του εχθρού το 1915, αφού οι τότε ιδιοκτήτες, δούκες της Πάρμα, είχαν την περιουσία τους στην Αυστροουγγαρία.

Άουσβιτς – Ένα ξεχωριστό οδοιπορικό

...

Φερδινάνδος Μαγγελάνος (Fernando de Magallanes, 1480-1521)

...

ΠΑΤΑΓΟΝΙΑ-ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΤΩΝ ΑΝΔΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΑΡΙΛΟΤΣΕ ΣΤΟ ΠΟΥΕΡΤΟ ΒΑΡΑΣ

...

Ρεϋνιόν, το άγνωστο νησί

...

Παναμάς: Ινδιάνοι Εμπερά, η ζωή είναι αλλιώς στους ποταμούς

...

Grand Canyon

...

Εσαουίρα, μια πόλη μαγική και ονειρεμένη

...

Φρίντα Κάλο, η ζωγράφος που έγινε μανίa

...

Κέιπ Τάουν, ένα ταξίδι φετίχ!

...

Η μαύρη σελίδα του Απαρτχάιντ

...

Ο αλάτινος Καθεδρικός της Ζιπακίρας

...

Άμπου Σίμπελ: Ο ναός με τις δύο ζωές

Ο ναός του Άμπου Σίμπελ, ή Αμπού Σιμπέλ, είναι παγκόσμια γνωστός για πολλούς λόγους. Χτίστηκε μέσα σε 20 χρόνια, σύμφωνα με τις πηγές, από τον φαραώ Ραμσή Β’ ως τρόπαιο της νίκης του εναντίον των Χετταίων στη μάχη του Καντές (σημερινή Συρία), περίπου το 1274 π.Χ. Η μάχη αυτή καθαυτή έχει τεράστια σημασία καθώς είναι η πρώτη επίσημα καταγεγραμμένη μάχη της ανθρωπότητας ενώ έφερε αντιμέτωπες δύο από τις υπερδυνάμεις της εποχής, τους Αιγύπτιους και τους Χετταίους. Για να αποκτήσουμε μία «κλίμακα του χρόνου», πρόκειται για την εποχή που στην Ελλάδα ο μυκηναϊκός πολιτισμός βρισκόταν στην ακμή του και η επιρροή του απλωνόταν στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο.

Η αίρεση των Καθαρών

Οι Καθαροί ήταν μια δυιστική χριστιανική αίρεση που αναπτύχθηκε σε κάποιες περιοχές της νότιας Ευρώπης. συγκεκριμένα, στη βόρεια Ιταλία, στη βόρεια Ισπανία και στη νοτιοδυτική Γαλλία (στην Προβηγκία που τότε λεγόταν Λανγκεντόκ και αργότερα Οξιτανία) και στην Καταλωνία, μεταξύ του 12ου και 14ου αιώνα.
Μολονότι ο όρος «Καθαροί» (γαλλ. Cathares, γερμαν. Katharer, εκ της ελληνικής λέξεως «καθαρός») χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες για τον προσδιορισμό της αίρεσης, οι ίδιοι οι Καθαροί αυτοπροσδιορίζονταν συνήθως με το όνομα «καλοί άνθρωποι» (bonshommes) ή «καλοί χριστιανοί», με βάση τα ελάχιστα κείμενά τους που έχουν διασωθεί. Λέγονταν επίσης και Αλβιγηνοί, από την πόλη Αλμπί όπου ιδρύθηκε το πρώτο επισκοπάτο τους· ειρωνία της τύχης, κοντά στην ίδια πόλη συνεδρίασε και η εκκλησιαστική σύνοδος του 1176, η οποία χαρακτήρισε τη διδασκαλία των Καθαρών αιρετική.
Η αίρεση έφτασε στο απόγειο της ακμής της περίπου στις αρχές του 13ου αι. όταν και άρχισε να φθίνει λόγω των αλλεπάλληλων διωγμών και πιέσεων.
Ποιοι ήταν όμως οι Καθαροί; Ποια ήταν τα πιστεύω τους και γιατί η Καθολική Εκκλησία της εποχής στράφηκε με τόση μανία εναντίον τους; Ελάχιστα κείμενα των ίδιων των Καθαρών έχουν διασωθεί (και σ’ αυτά η αυθεντικότητά τους ελέγχεται), επομένως η συντριπτική πλειοψηφία των πηγών προέρχεται από τους… αντιπάλους τους, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την αξιοπιστία τους. ΣΕ γενικές γραμμές πάντως οι μελετητές συμφωνούν πως οι Καθαροί τηρούσαν μια αρνητική στάση απέναντι στην παπική έδρα, θεωρώντας ότι η Εκκλησία της Ρώμης είχε περιπέσει σε πνευματική και ηθική κατάπτωση. Ουσιαστικά, γι’ αυτούς η Εκκλησία της Ρώμης δεν ήταν παρά η «Εκκλησία του Σατανά» ή η «Εκκλησία των λύκων». Ισχυρίζονταν πως η σάρκα ήταν φύσει μιαρή, επομένως ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να έχει γεννηθεί από την Παρθένο Μαρία. Σύμφωνα με κάποιους σύγχρονους αντιπάλους τους οι Καθαροί εξελάμβαναν τον Ιησού ως την ανθρώπινη εικόνα ενός αγγέλου, ενός μη υλικού πνεύματος, με επακόλουθο η Σταύρωση και η Ανάσταση δεν υφίσταντο, αφού, αν δεν υπάρχει υλικό σώμα, τίποτε από αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί. Απέρριπταν επίσης την ύπαρξη της Αγίας Τριάδας, καθώς και τα επτά τελούμενα μυστήρια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το μόνο μυστήριο που δέχονταν ήταν το κονσολαμέντουμ (consolamentum, παραμυθία), μια σύντομη τελετή χειροθεσίας που επανέφερε την ψυχή στην αρχική της τέλεια κατάσταση.
Πέρα από την εξειδίκευση των πιστεύω τους, στην καθημερινή τους ζωή οι Καθαροί διακρίνονταν σε «Τέλειους» και «Πιστούς», με τους πρώτους να ακολουθούν εξαιρετικά αυστηρούς περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή, και τους τελευταίους να έχουν αρκετά περισσότερες ελευθερίες, με συνέπεια πολλοί Πιστοί να μην ενστερνίζονται τους περιορισμούς των «Τέλειων» παρά μόνο όταν ένιωθαν πως πλησίαζε το τέλος τους. Ακόμη και οι αντίπαλοί τους ωστόσο παραδέχονταν την τιμιότητά τους: ο άγιος Βερνάρδος του Κλαιρβώ, πολέμιος των Καθαρών, σημείωνε «ο Καθαρός κανέναν δεν εξαπατά, κανέναν δεν παραμερίζει, σε κανέναν δεν ασκεί βία, οι παρειές του είναι χλωμές λόγω της νηστείας, δεν τρώει τον άρτο της αργίας, εργάζεται με τα χέρια του και κερδίζει τα προς το ζην». Όταν μάλιστα ο επίσκοπος Φουλκ, ένας ηγέτης-κλειδί στις διώξεις κατά των Καθαρών, επιτίμησε τους ιππότες του Λανγκεντόκ επειδή δεν δίωκαν τους αιρετικούς πιο επίμονα, έλαβε την απάντηση: «Δεν μπορούμε. Έχουμε ανατραφεί μαζί με αυτούς. Έχουμε συγγενείς ανάμεσά τους και τους βλέπουμε να ζουν μέσα στην τελειότητα».

Η Καθολική Εκκλησία είδε λοιπόν στην αίρεση των Καθαρών μια τρομερή απειλή, που γοήτευε μεγάλο μέρος του ποιμνίου της και απειλούσε τα θεμέλια της Εκκλησίας και την εξουσία του ίδιου του Πάπα. Οι πρώτες προσπάθειες περιορισμού της εξάπλωσής τους ήταν αρκετά ήπιες, μα χωρίς αποτέλεσμα. Η συνέχεια ήταν ολοένα και σκληρότερη, μέχρι την κήρυξη πολέμου (Σταυροφορίας), που έστειλε στον θάνατο πολλές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων. Προσπαθώντας να βρουν καταφύγιο, πολλοί Καθαροί προσέφυγαν σε διάφορα κάστρα της περιοχής του Λενγκαντόκ, που τότε βρίσκονταν υπό την εξουσία του Στέμματος της Αραγωνίας, έξω δηλαδή από τη δικαιοδοσία των Φράγκων βασιλέων που πρωτοστατούσαν στους διωγμούς εναντίον των Καθαρών.

Μετά από δεκαετίες διαρκούς διωγμού και επαναπροσηλυτισμού, και τη συστηματική καταστροφή των κειμένων της, οι οπαδοί της αίρεσης μειώθηκαν σημαντικά. Ο πόλεμος και οι διωγμοί της Ιεράς Εξέτασης μετά το 1229 έστειλαν στο θάνατο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως Καθαρούς αλλά και Καθολικούς. Ο αρχηγός ενός κινήματος αναβίωσης της αίρεσης στην περιοχή των Πυρηναίων, ο Γκιγιόμ Οτιέ, συνελήφθη και εκτελέστηκε στις 9 Απριλίου του 1310 στην Τουλούζη. Αν θα πρέπει να τοποθετήσουμε χρονικά την οριστική εξαφάνιση των Καθαρών, το 1321 θα ήταν το έτος, όταν ο τελευταίος «Τέλειος» Καθαρός, ο Γκιγιώμ Μπελιμπάστ, κάηκε στην πυρά το φθινόπωρο εκείνου του έτους.
Σήμερα, η παράδοση των Καθαρών διασώζεται μέσα σε τραγούδια και παλιές ιστορίες του Λανγκεντόκ (Προβηγκία). Σε ολόκληρη την περιοχή από τα Πυρηναία μέχρι την Καρκασσόν και τη Ναρμπόνα, βλέπουμε τις καφέ πινακίδες του γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού που ενημερώνει για τα μνημεία της PaysCathare, της Χώρας των Καθαρών, μνημεία που επί το πλείστον είναι τα φρούρια και οι οχυρωματικές εγκαταστάσεις (όπως σημειώνονται στον παρακάτω χάρτη) όπου οι κυνηγημένοι Καθαροί αναζήτησαν –μάταια– καταφύγιο…

Πάρκο Keukenhof

Πρόκειται για έναν από τους πιο ιδανικούς προορισμούς για να υποδεχτείτε την άνοιξη. Η πρωτεύουσα των λουλουδιών είναι διαφορετική κάτω από το φως του ήλιου και η σεζόν των φεστιβάλ ξεκινά.

Βενετία Βιτσέντσα Βερόνα

...

Στις παραλίες της Τζαμάικα

...

Τα θαυμαστά Σπήλαια Μπατού

Βρίσκονται βόρεια της Κουάλα Λουμπούρ και είναι ένα εντυπωσιακόσύμπλεγμα σπηλαίων που λειτουργούν ως λατρευτικός χώρος. Συγκεκριμένα μέσα σε αυτά βρίσκονται τρεις διαδοχικοί ινδουιστικοί ναοί που είναι οι σημαντικότεροι εκτός του ινδικού εδάφους και έλκουν κάθε χρόνο περισσότερους από ένα εκατομμύριο επισκέπτες. Τα σπήλαια είναι φυσικά λαξευμένα μέσα σε έναν λόφο από ασβεστόλιθο και στο εσωτερικό τους, ανάμεσα στους εντυπωσιακούς σταλακτίτες, έχουν κατασκευαστεί ινδουιστικοί ναοί, παρεκκλήσια, αγάλματα και μνημεία. Στην είσοδό τους δεσπόζει το ύψους 42,7 μέτρων χρυσό άγαλμα της θεότητας Μουρούνγκαν. Και πίσω από αυτό272 σκαλοπάτια, τα οποία οι επισκέπτες ανεβαίνουν για να μπούνε μέσα στα σπήλαια. Αυτά τα σκαλοπάτια κάθε χρόνο βάφονται σε διαφορετικά έντονα χρώματα για το περίφημο ετήσιο πανηγύρι Ταϊπουσάμκαι η θέα τους σε συνδυασμό με τον βραχώδη λόφο και το χρυσαφί άγαλμα της εισόδου είναι περισσότερο από εντυπωσιακή. Τα σκαλοπάτια κατασκευάστηκαν το 1920 και αρχικά ήταν ξύλινα. Αργότερα όμως, λόγω της φθοράς που προκαλούσε η μεγάλη προσέλευση πιστών, αντικαταστάθηκαν από τσιμεντένια.
Ο ασβεστόλιθος του λόφου στον οποίο βρίσκονται τα σπήλαια είναι ηλικίας 400 εκατ. ετών. Στην αρχαιότητα φαίνεται ότι στις εσοχές του έβρισκαν καταφύγιο μέλη της προ-μαλαισιανής φυλής Τεμουάν. Αυτοί είναι οι πρώτοι κάτοικοι της χερσονήσου. Στη νεότερη ιστορία, τα σπήλαια ανακαλύφθηκαν από τους κινέζους κατακτητές στα μέσα του 19ου αιώνα, οι οποίοι έξυναν τα περιττώματα πουλιών και νυχτερίδων από τον ασβεστόλιθο για να τα χρησιμοποιήσουν ως λίπασμα. Διεθνώς η τοποθεσία έγινε γνωστή το 1878 όταν εντοπίστηκε από τις αποικιοκρατικές Βρετανικές Αρχές και όταν την επισκέφθηκε ο αμερικανός φυσιοδίφης Γουίλιαμ Χόρναντεϊ ο οποίος έγραψε σχετική έκθεση. 
Θρησκευτικό χώρο κατέστησε τα σπήλαια το 1890 ο ινδός έμπορος ΤαμπουσαμίΠιλάι. Τον ενέπνευσε η μεγαλοπρεπής φυσική είσοδος του κεντρικού σπηλαίου, του λεγόμενου σήμερα Ναού. Την ίδια χρονιά ο Πιλάι είχε ιδρύσει και έναν ακόμη ναό αφιερωμένο στον Σρι Μαχαμαριαμάν στην Κουάλα Λουμπούρ. Το πρώτο πανηγύρι Ταϊπουσάμ−που γιορτάζει τις αξίες της πίστης, της αντοχής και της μετάνοιας− οργανώθηκε στο Μπατού το 1892 και έκτοτε κάθε χρόνο πραγματοποιείται ανελλιπώς τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου.
Ο λόφος καθώς και τα ίδια τα σπήλαια αποτελούν μνημείο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η περιοχή μέσα και έξω από τους ναούς τροφοδοτεί ένα εντυπωσιακό οικοσύστημα το οποίο μελετάται διαρκώς από τους φυσιοδίφες. Επίσης ο ασβεστολιθικός λόφος αποτελεί εξαιρετικά δημοφιλή τοποθεσία αναρρίχησης.

Ινδιάνοι Εμπερά, η ζωή είναι αλλιώς στους ποταμούς

Ναι, υπήρχε ζωή στην Αμερική προτού την ανακαλύψουν οι κονκισταδόρες και προτού την αφανίσουν. Ένα από τα ελάχιστα δείγματα εκείνης της ζωής, δηλαδή των Ινδιάνων, που σε πείσμα των καιρών εξακολουθεί να ζει περίπου όπως τότε, τον 18ο αιώνα, είναι η φυλή Εμπερά ή Τσοκό. Αυτή η φυλή βρέθηκε αρχικά από τους Ισπανούς στην περιφέρεια Τσοκό της Κολομβίαςκαι δια της βίας μετακινήθηκε στην περιοχή Νταριένπου σήμερα ανήκει στον Παναμά. Η μετοίκηση δεν ήταν εύκολη ιστορία, καθώς προκλήθηκαν συγκρούσεις των Εμπεράμε τους ως τότε κατοίκους της Νταριέν, τις φυλές Τούλε και Κούνα, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε άλλα εδάφη. Οι Εμπερά λοιπόν εγκαταστάθηκαν στις όχθες των ποταμών της Νταριέν, μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Εκεί ζουν ακόμη.

Δεν σχημάτισαν χωριά και οικισμούς. Η κάθε οικογένεια, μέχρι τη δεκαετία του 1950, ζούσε στο δικό της σπίτι, πάνω σε μία όχθη, μέσα στη ζούγκλα, σε απόσταση χιλιομέτρων από τα διπλανά σπίτια. Και όλα τα σπίτια ήταν (και είναι) καλύβες από φοίνικες στηριγμένες, για λόγους ασφαλείας, πάνω σε πασσάλους ύψους έως 3 μέτρα από το έδαφος. Οι καλύβες είχαν σχήμα στρογγυλό, ήταν απλόχωρες, χωρίς τοίχους, και είχαν μία ξύλινη σκάλα η οποία τα βράδια μαζευόταν πάνω. Όλα αυτά περίπου ισχύουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι πλέον οι περισσότεροι Εμπερά του Παναμά (υπάρχουν και πολλοί ακόμη στο Τσοκό της Κολομβίας) ζουν σε μικρές κοινότητες. Συνολικά 9οικισμοί βρίσκονται στον Παναμά, εκ των οποίων οι 4 είναι πλήρως απομονωμένοι και δεν δέχονται επισκέπτες. Οι καλύβες σήμερα μέσα στους οικισμούς είναι λίγο πιο μικρές, διότι έχουν μικρύνει και οι οικογένειες. Κατά τα άλλα όμως η δομή και η λειτουργία  τους παραμένουν ίδιες.

Οι Εμπερά παραδοσιακά ζουν από τα ποτάμια. Τρέφονται με ψάρια και φυτά της ζούγκλας. Καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα τους παίζουν χειροποίητα κανό. Με αυτά μετακινούνται, σεαυτά παντρεύονται και σε αυτά θάβονται για να ταξιδέψουν στη μετά θάνατον ζωή. Όσον αφορά την οργάνωση των μικρών κοινωνιών τους, αυτή βασίζεται στην απόλυτη ισότητα. Ποτέ δεν υπήρχε αρχηγός. Υπήρχε μόνο ο σαμάνος, ο οποίος γνώριζε τα βότανα και ήταν σε θέση να τα χρησιμοποιήσει για θεραπευτικούς σκοπούς αλλά και ως παραισθησιογόνα. Αυτός ο σαμάνος υπάρχει ακόμα – οι γιατροί γενικώς αποφεύγονται. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπάρχει και ο αρχηγός ο οποίος εκλέγεται ανά 5ετία και εκπροσωπεί τις κοινότητες των Εμπερά στην πολιτεία του Παναμά.

Άνδρες και γυναίκες είναι απολύτως ίσοι και γυμνοί από τη μέση και πάνω. Οι γυναίκες όμως υποχρεωτικά (και αυτό ισχύει ακόμη) υφίστανται ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων. Η κυβέρνηση του Παναμά αλλά και οι αρχές των Εμπερά φιλοδοξούν ο επικίνδυνος για την υγεία αυτός θεσμός να έχει εκλείψει ως το 2030. Κατά τα άλλα, άνδρες και γυναίκες παραδοσιακά βάφουν τα σώματά τους με ανεξίτηλο χρώμα (κάτι σαν τατουάζ) και καλύπτουν τα γεννητικά τους όργανα με πολύχρωμα υφάσματα. Οι γυναίκες πλέκουν καλάθια και μαγειρεύουν και οι άνδρες κυνηγούν και ψαρεύουν. Τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της κοινότητας και εφόσον το επιθυμούν σπουδάζουν στα πανεπιστήμια του Παναμά.

Γενικώς οι Εμπερά είναι καλοσυνάτοι και φιλόξενοι. Για να πας στα 5 χωριά τους τα οποία είναι επισκέψιμα, σε μεταφέρουν εκείνοι με τα κανό τους από την απέναντι όχθη των ποταμών. Στα χωριά τους μπορείς να περάσεις μία ολόκληρη μέρα. Σου δείχνουν τα σπίτια τους, τρως μαζί τους, σου εξηγούν τα βότανα, σε πηγαίνουν για ψάρεμα και σου δείχνουν τα χειροτεχνήματά τους, κεραμικά, πλεκτά κτλ. τα οποία αν θέλεις αγοράζεις. Κάπως έτσι κυλάει η ζωή μέσα στη ζούγκλα. Χωρίς φως, τρεχούμενο νερό, τηλέφωνο ή τηλεόραση και με φωτιές που ανάβονται στο χώμα για το μαγείρεμα. Η ατομική καθαριότητα καθώς και η λάτρα του σπιτιού γίνονται στα ποτάμια. Όσο για την καθομιλουμένη γλώσσα, είναι η ισπανική και η διάλεκτος τσοκό. Πολλοί από τους Εμπερά είναι χριστιανοί, λόγω των ιεραποστόλων που έφεραν τον 18ο αιώνα μαζί τους οι κονκισταδόρες.

Και κάτι τελευταίο: αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Αρνούνται να κατοικίσουν σε τσιμέντο και ανέσεις, αρνούνται να μετοικίσουν στις πόλεις, αρνούνται κάθε μορφή εξουσίας πέρα από αυτήν του σαμάνου και του εκλεγμένου κοινοτάρχη. Αρνούνταιταπάρε-δώσε με την κυβέρνηση του Παναμά. Αρνούνται γενικώς τις αλλαγές. Όποια αλλαγή επήλθε στην καθημερινότητά τους και στην οργάνωση της διαβίωσής τους, είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης εξέλιξης και όχι ριζοσπαστικής μεταβολής. Με δυο λόγια οι Εμπερά θέλουν να ζουν ήσυχοι. Πάνω απ’ όλα. Αυτό σου το λένε με κάθε ευκαιρία. Και το σέβεσαι.

Η Σφίγγα και οι Πυραµίδες της Γκίζας

Οι Βυζαντινοί τις νόµιζαν αποθήκες και οι Άραβες τις χρησιµοποιούσαν ως λατοµεία. Στη δυτική όχθη του Νείλου, σε απόσταση 15 χλµ. από το Κάιρο, στην κορυφή του οροπεδίου της ερήµου στη Γκίζα, βρίσκονται οι τρεις Πυραµίδες και η Σφίγγα, ένα από τα Επτά Θαύµατα του κόσµου, που περιβάλλονται από αρκετές µικρότερες πυραµίδες και εκατοντάδες µασταµπάδες και τάφους ευγενών.  Ο Ηρόδοτος γράφει ότι 100.000 εργάτες δούλευαν ασταµάτητα και µετέφεραν τους λίθινους όγκους από τα λατοµεία της Τούρα στο σηµερινό σηµείο, και στη συνέχεια χρειάστηκαν άλλα 20 χρόνια για να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Οι πυραµίδες είναι τα ταφικά µνηµεία τριών φαραώ της 4ης ∆υναστείας και των συζύγων τους. Αποτελούσαν το βασικό οικοδόµηµα συγκροτήµατος που περιελάµβανε ένα ιερό, µια µικρή βοηθητική πυραµίδα για λατρευτική λειτουργία και µια λιθόστρωτη οδό που οδηγούσε σε έναν ναό, ο οποίος συνδεόταν µε τον Νείλο µε µια δεξαµενή ή ένα κανάλι. 
Η Σφίγγα παρέµεινε θαµµένη στην άµµο ώσπου να την ανακαλύψει το 1853 ο αρχαιολόγος Ογκίστ Μαριέτ, ενώ χρειάστηκαν περισσότερα από 40 χρόνια ώσπου να αποκαλυφθεί το µνηµείο. Λαξεµένη σε έναν µυτερό βράχο που είχε πάνω-κάτω το σχήµα της, έχει µήκος 73 µ. και ύψος 20 µ. Αρχικά πίστευαν ότι ήταν η αναπαράσταση του βασιλιά Χεφρήνου ως φρουρού και σύµβολο της βασιλείας ταυτόχρονα, µε σώµα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου. Στη συνέχεια, στη διάρκεια του Νέου Βασιλείου, θεώρησαν ότι αναπαριστά τον θεό Ηλιο - Ρα ή τον θεό Χαρούν. Ανάµεσα στα πόδια της Σφίγγας βρίσκεται µια στήλη που εξιστορεί πώς ο φαραώ Τούθµωσις ∆’ είδε ένα όνειρο να καθαρίσει τη Σφίγγα από την άµµο που την κάλυπτε, κάτι που έκανε και κέρδισε δόξα.

Ξενάγηση χωρίς ουρές στο Μουσείο Πράδο

Σε σωστά επιλεγμένη ώρα για να αποφύγουμε την ταλαιπωρία με τις ουρές και την πολυκοσμία και με διπλωματούχο ξεναγό επιπλέον του Έλληνα αρχηγού που θα μας συνοδεύει σε όλο το ταξίδι, επισκεπτόμαστε το Μουσείο Πράδο με τα μεγάλα αριστουργήματα της μεσαιωνικής και αναγεννησιακής ισπανικής ζωγραφικής, όπως του αξίζει!
Το Πράδο εγκαινιάστηκε ως μουσείο της βασιλικής συλλογής ζωγραφικής και γλυπτικής το 1818 και περιλαμβάνει πάνω από 5.000 σχέδια, 1.000 νομίσματα και μετάλλια, καθώς και περίπου 2.000 διακοσμητικά αντικείμενα. Τα γλυπτά του υπολογίζονται γύρω στα 700 και οι πίνακες ζωγραφικής, στους οποίος χρωστάει και τη διεθνή αίγλη του, είναι γύρω στους 8.600. Πρόκειται για έργα των Βελάθκεθ, Γκόγια, Ελ Γκρέκο, Καραβάτζιο, Ρέμπραντ, κ.ά. Στις αίθουσές του εκτίθενται περίπου το ένα τρίτο των πινάκων που κατέχει, έτσι λοιπόν τα εκθέματα εναλλάσσονται.

Φεστιβάλ Σινουλόγκ

Το Φεστιβάλ Σινουλόγκ ή Santo Nino θεωρείται ένα από τα κορυφαία φεστιβάλ της Ασίας με θρησκευτικό και πολιτιστικό χαρακτήρα, ενώ προσελκύει εκατομμύρια επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Είναι αφιερωμένο στον μικρό Χριστό και πραγματοποιείται εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες κάθε τρίτη Κυριακή του Ιανουαρίου. Ουσιαστικά, είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, αφού μας διηγείται το πέρασμα των κατοίκων από τον παγανισμό στον Χριστιανισμό. Σινουλόγκ στη γλώσσα των ντόπιων σημαίνει «χορός με χάρη» και η αλήθεια είναι ότι όλα ξεκίνησαν το 1980, από έναν χορό ο οποίος μιμούνταν την κίνηση ενός ποταμού. Ωστόσο πολλοί πιστεύουν ότι κάτι ανάλογο υπήρχε στο νησί πολύ πριν την έλευση του Μαγγελάνου για να τιμούνται οι ντόπιοι θεοί. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ οι δρόμοι κατακλύζονται από χορευτές με θαυμάσια κουστούμια, χορό και μουσική. Κάθε γωνιά του νησιού είναι ευκαιρία για εορτασμό.

Ροκαμαντούρ μεσαιωνικοί θρύλοι

Σύμφωνα με τον θρύλο, λοιπόν, στον εν λόγω βράχο ανακαλύφθηκε το 1166 ένα άθικτο νεκρό σώμα σε κρύπτη που βρισκόταν δίπλα σε ένα παρεκκλήσι. Τότε υφάνθηκε η ιστορία: το σώμα ανήκε στον υπηρέτη της Παναγίας, τον Αμαδούρο ή ανήκε σε φοροεισπράκτορα της Ιεριχούς, τον Ζακχαίο, ο οποίος μετά τον θάνατο του Χριστού μετανόησε, άλλαξε το όνομά του σε Αμαδούρο, έγινε ερημίτης ιεραπόστολος, έφτασε μέχρι τη Γαλατία διδάσκοντας τη χριστιανοσύνη, βρήκε αυτόν τον βράχο, έφτιαξε το παρεκκλήσι και μόνασε.
Οι παραπάνω ιστορίες διανθίστηκαν και με διάφορα θαύματα που πραγματοποίησε το ερημίτης. Το θέμα είναι πως βράχος και το παρεκκλήσι «διαφημίστηκαν» ως σταθμός στον προσκυνηματικό δρόμο για το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα και έτσι χτίστηκαν οι μονές, έγινε γεωργική εκμετάλλευση της κοιλάδας από τους μοναχούς και συνακολούθως ιδρύθηκε η πόλη που πήρε την ονομασία Ροκαμαντούρ. Στο πλαίσιο της «διαφήμισης» ο πρώτος φραγκισκανός πάπας, Νικόλαος 4ος, το 1291, ανακοίνωσε πως όποιος προσκυνητής πήγαινε στη Ροκαμαντούρ, θα έπαιρνε 3 συγχωροχάρτια με βουλοκέρι και άφεση αμαρτιών για 40 ημέρες! 
Ο άλλος μύθος που έκανε διάσημη τη Ροκαμαντούρ τον μεσαίωνα, σχετίζεται με το επικό Άσμα του Ρολάνδου, του 11ου αιώνα, το οποίο είναι το αρχαιότερο γαλλικό δείγμα γραφής. Το Άσμα, γραφόταν και συμπληρωνόταν για περίπου 35 χρόνια και εξιστορεί τις περιπέτειες του Ρολάνδου, που ήταν παλαδίνος του Καρλομάγνου (747-814) του πρώτου αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι παλαδίνοι ήταν ιππότες του μεσαίωνα, οι οποίοι περνούσαν τη ζωή τους περιπλανώμενοι σε αναζήτηση περιπετειών. Ο Ρολάνδος, σύμφωνα με το Άσμα είχε ένα πανίσχυρο σπαθί, το Ντουρεντάλ. Λίγο πριν πεθάνει, σε μία μάχη με τους Σαρακινούς που δόθηκε στα Πυρηναία, κατέφυγε στη Ροκαμαντούρ, και προσπάθησε να σπάσει το σπαθί του για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Το σπαθί, ως αήττητο, δεν έσπασε, και τότε εκείνος το πέταξε στον βράχο δίπλα στο παρεκκλήσι της Μαύρης Παναγίας. Αυτό… άνοιξε μια ρωγμή και κρύφτηκε μέσα στον βράχο.

Ο Χρυσός Καταρράκτης και η Σίγκριντουρ

Ο Καταρράκτης Γκούλφος είναι παγκοσμίως διάσημος για αρκετούς λόγους. Πρώτον είναι μάλλον ο εντυπωσιακότερος σε ολόκληρη την Ισλανδία. Δεύτερον αναφέρεται σε βιβλία και εμφανίζεται σε πλείστες ταινίες και τηλεοπτικά σήριαλ, μεταξύ των οποίων και το παιδικό Άβαταρ. Τρίτον φιγουράρει στο εντυπωσιακό εξώφυλλο του δίσκου Porcupine (1983), του βρετανικού συγκροτήματος Echo and the Bunnymen. Τέταρτον, και αυτός είναι ο πιο σημαντικός λόγος, συνδέεται με μία μεγάλη δικαστική διαμάχη. Το 1907, μία βρετανική εταιρεία αγόρασε την περιοχή με σκοπό να κατασκευάσει υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Όταν όμως άρχισαν τα έργα, η Σίγκριντουρ, η κόρη του πρώην ιδιοκτήτη, ο οποίος ήταν βοσκός και είχε πουλήσει τη γη του στη βρετανική εταιρεία, παρατήρησε ότι η ορμή των υδάτων μειωνόταν δραματικά. Κινήθηκε λοιπόν, δικαστικά, προκειμένου να παύσει η εκμετάλλευση του καταρράκτη. Η διαδικασία ήταν μακρά και επίπονη. Η Σίγκριντουρ, η οποία δεν είχε πάει καν σε σχολείο, διένυε περπατώντας την απόσταση ως το Ρέικιαβικ (120 χλμ.) προκειμένου να στήνεται καθημερινά στις διάφορες κυβερνητικές και νομικές υπηρεσίες, για να βγάλει άκρη. Τελικά τα κατάφερε, με τη βοήθεια του δικηγόρου Σβέιν Μπγιόρνσον, ο οποίος μετά έγινε ο πρώτος κυβερνήτης της Ισλανδίας.

Περσία ή αλλιώς... Ιράν

...

Θεσσαλονίκη

...

Βουδισμός - Ο δρόμος της φώτισης

...

Λουτρά Πόζαρ Αλμωπίας

...

Φλωρεντία.. η αρχόντισσα της Ιταλίας

...

Ρώμη - Πόση ιστορία χωράει σε μία πόλη;

...

Το Κολοσσαίο

...

118 κοραλλιογενή νησιά, 118 πινελιές στο χάρτη!

Δεν υπάρχουν λέξεις που να μπορούν να περιγράψουν την ομορφιά του τοπίου. Ίσως μόνο ο χρωστήρας του Γκωγκέν, ο οποίος πέρασε εκεί τα τελευταία του χρόνια, πλησιάζει αυτή την ομορφιά, που η φύση έχει δωρίσει τόσο απλόχερα στα νησιά.
Καρτποσταλικής ομορφιάς λευκές παραλίες, γαλαζοπράσινες λιμνοθάλασσες που περιβάλλονται από κοραλλιογενείς υφάλους, φοινικόδεντρα, αισθησιακά αρώματα βανίλιας, φραντζιπάνι, γιασεμιών και όμορφες, μελαμψές γυναίκες με πολύχρωμα παρεό!
Τα πολυτελέστατα θέρετρα με τα ξύλινα μπάνγκαλοους πάνω στο νερό, οι χαμογελαστοί άνθρωποι καθώς και οι μοναδικές δραστηριότητες που προσφέρονται, συμπληρώνουν το παζλ ενός από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς στον κόσμο.
Η Ταϊτή, η πριγκήπισσα των νησιών, μας υποδέχεται με ένα φιλικό καλωσόρισμα με περιδέραιο από μυρωδάτα άνθη Tiare.
Η Μουρέα έχει σχήμα καρδιάς και το όνομά της σημαίνει «κίτρινη σαύρα».
Η Ραϊατέα και το δίδυμο νησάκι της Ταχαά που ενώνονται μεταξύ τους με μια λίμνη με τα χαρακτηριστικά διάφανα νερά της Πολυνησίας.
Και η Μπόρα-Μπόρα το «ομορφότερο νησί στον κόσμο»! Η άφιξη με το αεροπλάνο είναι μια μοναδική εμπειρία, καθώς ο αεροδιάδρομος είναι πάνω σε ένα μικρό νησάκι, ένα «motu».
Από την Ταϊτή ως το απομακρυσμένο Νούκου Χίβα, στα νησιά που απλώνονται σε πέντε αρχιπελάγη ¬σε μια θαλάσσια έκταση ίση με την Ευρώπη, το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι παιδιά. Παιδιά ξεχωριστά, απόγονοι Πολυνήσιων με αίμα Ευρωπαίων. Παιδιά που χαμογελούν και μιλούν τη γλώσσα των φωνηέντων ταϊτινή μεταξύ τους, και γαλλικά με τους ξένους.

Λίγα λόγια το Κέιπ Τάουν

...

Το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας

...

Καζμπέγκι: εκδρομή στο βουνό όπου φυλακίστηκε ο Προμηθέας

...

Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι

Ο διάσημος ποταμός Κβάι, γνωστός στους ντόπιους ως Khwae Noi ή Khwae Sai Yok, βρίσκεται στη δυτική Ταϊλάνδη κοντά στα σύνορα με την Μιανμάρ. Ξεκινά εκεί που ενώνονται οι ποταμοί Ranti, Songkalia και Bikhli. Στο Καντσαναμπούρι, όπου εμείς τον συναντάμε, συγχωνεύεται με τον ποταμό Khwae Yai για να σχηματίσει τον ποταμό Mae Klong, ο οποίος εκβάλει στον κόλπο της Ταϊλάνδης.
Ο ποταμός είναι κυρίως γνωστός μέσα από το μυθιστόρημα του Πιέρ Μπούλ «Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι» και φυσικά μετέπειτα την ομώνυμη ταινία του 1957 σε σκηνοθεσία του Βρετανού Ντέιβιντ Λιν, με πρωταγωνιστές τους Γουίλιαμ Χόλντεν, Άλεκ Γκίνες, Τζακ Χώκινς και Σεσούι Χαγιακάβα.  Η ιστορία περιγράφει πως Αυστραλοί, Ολλανδοί και Βρετανοί αιχμάλωτοι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου,  αναγκάστηκαν από τους Ιάπωνες να κατασκευάσουν δύο παράλληλες γέφυρες που εκτείνονται στον ποταμό ως μέρος του σιδηροδρόμου της Βιρμανίας, γνωστού και ως «σιδηρόδρομος του Θανάτου» καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που πέθαναν κατά τη διάρκεια της κατασκευής του. Η μια γέφυρα ήταν ξύλινη και προσωρινή, ενώ η άλλη από μπετόν και χάλυβα και ως εκ τούτου υπάρχει μέχρι σήμερα.
Ο ποταμός Κβάι διασχίζει επίσης ένα εθνικό πάρκο, το Εθνικό Πάρκο Saiyok. Η έκταση του πάρκου είναι περίπου 500 τ.χλμ. και το τοπίο είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο όμορφα μέρη στην Ταϊλάνδη.  Τα σημαντικότερα αξιοθέατα του πάρκου είναι οι καταρράκτες του, συμπεριλαμβανομένου του καταρράκτη Sai Yok Yai που χύνεται στον ποταμό.

Καράκας, η πρωτεύουσα της Βενεζουέλας

Το Καράκας, πρωτεύουσα της χώρας, αποτελεί το κυβερνητικό, οικονομικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της χώρας. Με πληθυσμό που αγγίζει τα πέντε εκατομμύρια, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας και αντικρίζει την Καραϊβική Θάλασσα. Η ίδρυσή του οφείλεται στον Ντιέγκο Ντε Λοσάδα, το 1567. Την ονόμασε Santiago de León de Caracas προς τιμή του αποστόλου Ιακώβου, ο οποίος είναι ο προστάτης άγιος της Ισπανίας. 
Η πόλη λεηλατήθηκε από Άγγλους στρατιώτες το 1595 και τα κτίριά της καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από δύο σεισμούς, το 1755 και το 1812. Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, ωστόσο, το Καράκας αναδείχθηκε σταδιακά ως το κυρίαρχο αστικό κέντρο της Βενεζουέλας. Η ινδική αντίσταση στον εποικισμό ξεπεράστηκε γρήγορα, εν μέρει λόγω μιας επιδημίας ευλογιάς που αποδεκάτισε τον γηγενή πληθυσμό. 
Η κοιλάδα ήταν σχετικά απαλλαγμένη από πειρατικές επιθέσεις, παρά την κεντρική της θέση κοντά στη βόρεια ακτή της χώρας. Η ίδια η κοιλάδα και οι παρακείμενές της παρήγαγαν λίγο χρυσό, ενώ στη συνέχεια έγιναν σημαντικές για την εξαγωγή κακάο (κακάο), την πηγή της σοκολάτας. Επιπλέον, το Καράκας πρόσφερε υγιεινό, άνετο κλίμα και άφθονο γλυκό νερό. 
Εδώ γεννήθηκε ο Σιμόν Μπολιβάρ, ο πιο διάσημος από τους ήρωες της Νότιας Αμερικής, στις 24 Ιουλίου 1783, σε μια οικογένεια με εξέχουσα θέση στις υποθέσεις της Βενεζουέλας. Ο Μπολίβαρ συμμετείχε στον σχηματισμό της βραχύβιας πρώτης δημοκρατίας (1811–12) και δύο χρόνια αργότερα εισέβαλε στη Βενεζουέλα με μια μικρή δύναμη που στρατολογήθηκε στη Νέα Γρανάδα. Αφού κατέλαβε το Καράκας τον Αύγουστο του 1813, η πόλη του απένειμε τον τίτλο El Libertador (Ο απελευθερωτής). Ένα χρόνο αργότερα οι πατριωτικές δυνάμεις του Μπολιβάρ υποχώρησαν πλήρως, αλλά όταν η Μεγάλη Κολομβία (σημερινή Κολομβία, Παναμάς, Βενεζουέλα και Εκουαδόρ) κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία το 1821, το Καράκας έγινε η πρωτεύουσα της Βενεζουέλας. Η πόλη διατήρησε αυτή τη διάκριση ακόμα κι όταν η Βενεζουέλα αποσχίστηκε από τη Μεγάλη Κολομβία το 1830.  
Το 1870 ξεκίνησε η αστική μεταμόρφωση του Καράκας από τον Πρόεδρο. Αντόνιο Γκουσμάν Μπλάνκο, ο οποίος προσπάθησε να κάνει το Καράκας αντίγραφο της γαλλικής πρωτεύουσας, του Παρισιού. Το γαλλικό αρχιτεκτονικό γούστο εκείνης της περιόδου αντικατέστησε το ισπανικό αποικιακό στυλ. Χτίστηκαν λεωφόροι και μερικοί δρόμοι διευρύνθηκαν για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της πόλης, η οποία είχε φτάσει σε πληθυσμό σχεδόν τις 56.000 μέχρι το 1881.

Καταρράκτης του Αγγέλου, Βενεζουέλα

Ο Καταρράκτης του Αγγέλου είναι ο ψηλότερος αδιάκοπος καταρράκτης στον κόσμο, με ύψος 979 μέτρα (3.212 πόδια) και κατάδυση 807 μέτρα (2.648 πόδια). Ο καταρράκτης πέφτει πάνω από την άκρη του βουνού Auyán-tepui στο Εθνικό Πάρκο Κανάιμα. 
Ο καταρράκτης είναι γνωστός ως Angel Falls από τα μέσα του 20ου αιώνα. Έχει πάρει το όνομά του από τον Jimmie Angel, έναν Αμερικανό αεροπόρο, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε από πάνω του. Οι στάχτες του σκορπίστηκαν στην περιοχή στις 2 Ιουλίου 1960.
Κατά τη διάρκεια της αποστολής του για να βρει τη μυθική πόλη Ελ Ντοράντο, ο Walter Raleigh περιέγραψε αυτό που ήταν πιθανώς ένα tepui (επιτραπέζιο βουνό) και λέγεται ότι ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε τον καταρράκτη, αν και οι ισχυρισμοί αυτοί θεωρούνται υπερβολικοί. Ορισμένοι ιστορικοί πρεσβεύουν ότι ο πρώτος Ευρωπαίος που επισκέφτηκε τον καταρράκτη ήταν ο Fernando de Berrío, Ισπανός εξερευνητής και κυβερνήτης από τον 16ο και τον 17ο αιώνα.
Σήμερα αποτελεί σήμα κατατεθέν της χώρας, ένα από τα διάσημα φυσικά θαύματα του κόσμου και σημείο αναφοράς για τους φυσιολάτρες από όλο τον κόσμο.

Το κάστρο του Χάρι Πότερ!

...

Εθνικό Πάρκο Μπανφ, Καναδάς

...

Η παλιά πρωτεύουσα Κοΐμπρα

...

Λισαβόνα, η πόλη του Οδυσσέα με τους εφτά λόφους.

...