fb

Πληροφορίες για: Σλοβακία

Περιγραφή

Η Σλοβακική Δημοκρατία είναι ένα νέο ανεξάρτητο κράτος της Κεντρικής Ευρώπης που δεν έχει θαλάσσια διέξοδο και προέκυψε, όπως και η Τσεχία, το 1993 μετά από το διαχωρισμό της πρώην Τσεχοσλοβακικής Ομοσπονδίας, της οποίας καταλάμβανε το ανατολικό τμήμα. Η συνολική έκτασή της είναι 48,845 τ. χλμ. και αποτελούσε το 38,3% του συνολικού εδάφους της πρώην Τσεχοσλοβακίας. Η Σλοβακία είναι πιο μικρή από την Τσεχία και το 2002 ο πληθυσμός της εκτιμήθηκε στους 5.422.366 κατοίκους, που αντιστοιχεί στο 34,5% περίπου του πληθυσμού της πρώην Τσεχοσλοβακίας.
Η Σλοβακία έχει μακρόστενο και ακανόνιστο σχήμα και συνορεύει στα δυτικά με την Αυστρία, από την οποία χωρίζεται με φυσικό σύνορο τον ποταμό Μοράβα, στα ανατολικά με την Ουκρανία, στα βόρεια με την Πολωνία, στα νότια με την Ουγγαρία (τμήμα των ουγγροσλοβακικών συνόρων συμπίπτει με τον ποταμό Δούναβη) και στα βορειοδυτικά με την Τσεχία.

Μέχρι τον 20ό αιώνα
Η σημερινή Σλοβακία αρχικά είχε κατοικηθεί από Ιλλυριούς, κελτικά και γερμανικά φύλα και τον 9ο αιώνα μ.Χ. ενσωματώθηκε στο κράτος της Μεγάλης Μοραβίας. Τον ίδιο αιώνα οι Σλοβάκοι δέχτηκαν το μήνυμα του χριστιανισμού από τους ιεραποστόλους Κύριλλο και Μεθόδιο. Τον 11ο αιώνα αποτέλεσε τμήμα της Ουγγαρίας και το 15ο αιώνα Τσέχοι Ουσίτες απέκτησαν τον έλεγχό της. Το 1526 αποκαταστάθηκε η ουγγρική κυριαρχία και όταν το 1699 ανασυγκροτήθηκε το Ουγγρικό βασίλειο, η Σλοβακία έζησε (18ος αιώνας) μια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ηρεμίας. Το 1848 οι Σλοβάκοι επιζήτησαν την πολιτική και γλωσσική αυτονομία τους στα πλαίσια του Ουγγρικού κράτους, όμως δεν πέτυχαν να την αποκτήσουν.


Ο 20ός αιώνας
Με την κατάρρευση της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας συνενώθηκαν η Σλοβακία και η Τσεχία σε μια ομόσπονδη χώρα, την Τσεχοσλοβακία (Οκτώβριος 1918). Οι σχέσεις όμως των δύο λαών δεν ήταν ικανοποιητικές. Στις 13 Μαρτίου 1939 και με τον κίνδυνο της υποτέλειας στην Ουγγαρία οι Σλοβάκοι υποχρεώθηκαν να διακηρύξουν την ουδετερότητα της Σλοβακίας, η οποία στις 7 Οκτωβρίου 1938 είχε επιτύχει καθεστώς εσωτερικής αυτονομίας. Η Σλοβακία παρά τα ρωσόφιλα αισθήματά της αναγκάστηκε από τη ναζιστική Γερμανία να κηρύξει συμβολικά τον πόλεμο εναντίον της ΕΣΣΔ τον Ιούνιο του 1941. Τον Αύγουστο του 1944 οι Σλοβάκοι εξεγέρθηκαν εναντίον των Γερμανών, που εισέβαλαν στην πόλη Μπάνσκα Μπίστριτσα στις 27 Οκτωβρίου 1944. Όταν η Σλοβακία απελευθερώθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα, επανενώθηκε με την Τσεχία, διατήρησε όμως κάποια αυτονομία (5 Απριλίου 1945), την οποία απώλεσε το 1954. Μετά την "Άνοιξη της Πράγας" και σύμφωνα με το νόμο της 28ης Οκτωβρίου 1968 η Τσεχοσλοβακία ομοσπονδοποιήθηκε και η Σλοβακία απέκτησε τη δική της κυβέρνηση. Μετά την κατάρρευση του κομουνιστικού καθεστώτος οι Σλοβάκοι διεκδίκησαν την αυτονομία τους. Το 1992 ο αρχηγός της σλοβακικής κυβέρνησης Βλαντιμίρ Μετσιάρ προετοίμασε με τον ομόλογό του της τσέχικης κυβέρνησης το διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας. Την 1η Ιανουαρίου 1993 η Σλοβακία διακήρυξε την ανεξαρτησία της και άρχισε να εφαρμόζεται επίσημα το σύνταγμα που επικυρώθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1992.
Το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας κατείχε από τον Μάρτιο του 1994 ο Γιόζεφ Μόραβτζικ, που ήταν επικεφαλής της "Δημοκρατικής Ένωσης για τη Σλοβακία" και στις 13 Δεκεμβρίου 1994 πρωθυπουργός του κράτους ανέλαβε ο Βλαντιμίρ Μετσιάρ. Παρά την αδυναμία της οικονομίας της η Σλοβακία ζήτησε να συνδεθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 1995.

Η σημερινή πολιτική κατάσταση
Από τον Ιούνιο του 1999 Πρόεδρος της χώρας είναι ο Ρούντολφ Σκούστερ και πρωθυπουργός ο Μίκουλας Ντζούριντα από τον Οκτώβριο του 1998.
Το πρώτο εξάμηνο του 2003 κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας η Σλοβακία εντάχθηκε και επίσημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το έδαφος της χώρας είναι σε μεγάλο βαθμό ορεινό. Από τη Σλοβακία ξεκινάει η μεγάλη οροσειρά των Καρπαθίων· το πρώτο τμήμα τους, τα Λευκά Καρπάθια, βρίσκεται στα δυτικά, σχηματίζουν τα φυσικά όρια μεταξύ της Σλοβακίας και της Τσεχίας και βορειότερα αποτελούν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στη Σλοβακία και στην Πολωνία. Στο σημείο αυτό συναντάται η κορυφή Γκερλαχόφσκι στα όρη Τάτρα με ύψος 2.654 μ.

Το κλίμα της Σλοβακίας είναι κυρίως ηπειρωτικό με θερμά καλοκαίρια και ψυχρούς χειμώνες. Η γεωγραφική θέση καθορίζει το ύψος των βροχοπτώσεων και είναι υπεύθυνη για τις μεγάλες θερμομετρικές διαφορές που παρουσιάζονται με την εναλλαγή των εποχών. Οι χειμώνες είναι ξεροί και τα καλοκαίρια υγρά. Οι βροχές είναι μέτριες, πέφτουν κυρίως τους θερινούς μήνες και αυξάνονται όσο μεγαλύτερο είναι το υψόμετρο. Η μέση βροχόπτωση στην Μπρατισλάβα φτάνει τα 650 χιλιοστόμετρα ετησίως και οι μέσες τιμές θερμοκρασίας είναι τον Ιούνιο 19°C, τον Ιανουάριο -7°C και εμφανίζουν κατά τη διάρκεια του εξαμήνου διαφορές, που φτάνουν τους 26°C.

Το 2002 ο πληθυσμός ήταν 5.422.366 κάτοικοι και η πυκνότητα του πληθυσμού 111 άτομα ανά τ. χλμ. με ποσοστό αστικοποίησης 58%. Το 43,2% των Σλοβάκων διέμενε σε χωριά στην επαρχία. Το 2002 ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού ήταν 0,14% και τα δημογραφικά αυτά χαρακτηριστικά κατατάσσουν τη Σλοβακία στην ομάδα των χωρών με αργή πληθυσμιακή αύξηση. Το 2002 το προσδοκώμενο μέσο όριο ζωής ήταν τα 74,2 χρόνια, 78,41 για τις γυναίκες και 70,19 για τους άνδρες, με ποσοστό γεννητικότητας 1,09%, θνησιμότητας 0,92% και βρεφικής θνησιμότητας 0,87%. Σύμφωνα με δεδομένα της ίδιας χρονιάς (2002) το 18,3% του πληθυσμού ήταν μέχρι 15 ετών και η πλειονότητα του 70,1% είχε ηλικία από 15 μέχρι 64 ετών, ενώ το 11,6% υπερέβαινε το 65ο έτος της ηλικίας του.

Η Σλοβακία έχει επαρκές συγκοινωνιακό δίκτυο. Το 1998 το μήκος των δρόμων της υπολογίστηκε στα 17.710 χλμ., από τα οποία τα 288 χλμ. αποτελούσαν την κεντρική εθνική οδό. Το 2001 το μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών έφτανε τα 3.660 χλμ. Τα πιο σημαντικά λιμάνια είναι της Μπρατισλάβα και του Κομάρνο. Αεροδρόμια λειτουργούν στην Μπρατισλάβα και το Κόζιτσε και στις πόλεις Λούτσενεκ, Ζβόλεν, Πόπραντ και Ζίλινα. Ο εθνικός αερομεταφορέας είναι η Slov Air.
Το 1998 λειτουργούσαν 1,9 εκατ. τηλεφωνικές γραμμές, υπήρχαν 3,12 εκατ. ραδιόφωνα και 2,62 εκατ. τηλεοράσεις. Σχετικά μειωμένη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η κυκλοφορία των εφημερίδων, αφού ημερησίως κυκλοφορούσαν μόνο 12 εφημερίδες.