Η Λισαβόνα του Versus με τη μεσαιωνική Έβορα | Καλοκαίρι 2022

Η ταξιδιωτική φαντασίωση με το κωδικό όνομα «κρουαζιέρα» προκαλεί ατελείωτους συνειρμούς. Ειδικά όταν γίνεται στον ποταμό Δούρο, ένα από τα σύμβολα της Ιβηρικής Χερσονήσου. Πρόκειται για μια εμπειρία που μας χάρισε μερικές από τις ωραιότερες εικόνες της ζωής μας. Ο ποταμός ξεκινάει από την κεντρική Ισπανία, κυλάει προς τα νοτιοδυτικά και καταλήγει στη βόρεια Πορτογαλία -στο Πόρτο- και τον Ατλαντικό, διασχίζοντας μερικά από τα πιο όμορφα μέρη της Ιβηρικής Χερσονήσου και της Μεσογείου. Τραβήξαμε καρτποσταλικές φωτογραφίες με φόντο τις διαφορετικές γέφυρες στις όχθες του ποταμού. Αγναντέψαμε τις περιοχές του Πόρτο, διασχίζοντας τα ειδικά φράγματα που έχουν φτιάξει οι Πορτογάλοι. Θαυμάσαμε βαθιά φαράγγια, τεράστιες πλαγιές και πελώριες εκτάσεις με αμπέλια στις οποίες φιλοξενούνται εκλεκτές ποικιλίες τοπικών κρασιών. Όσοι εκτιμάτε το γλυκό και δυνατό κρασί, το ντόπιο πόρτο είναι μια γαστρονομική εμπειρία στην οποία πρέπει οπωσδήποτε να επιδοθείτε, με φόντο της κοιλάδες του Δούρου, οι οποίες έχουν την αποκλειστικότητα της παραγωγής του. Απολαύσαμε ένα πλούσιο γεύμα εν πλω, με επιλογές από θαλασσινά και ψάρι -αφού οι Πορτογάλοι ισχυρίζονται πως γνωρίζουν 365 τρόπους μαγειρέματος του αγαπημένου τους μπακαλιάρου- και αφεθήκαμε στην αύρα της πορτογαλικής αριστοκρατίας... 

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να ξέρει κανείς για τη Λισαβόνα προτού την επισκεφτεί. Η ιστορία της είναι πολυτάραχη, ανεβοκατεβαίνει σαν ασανσέρ, με στιγμές ύψιστης σημασίας για ολόκληρο τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα, και στιγμές καταποντισμού και ολικής καταστροφής. Η ιστορία αυτή απεικονίζεται ακόμη και στη δόμησή της. 

Τα Φάντος είναι η εθνική λαϊκή μουσική της Πορτογαλίας, με τις ρίζες τους να βρίσκονται κάπου στον 12ο αιώνα, καθιερώθηκαν όμως τον 18ο αιώνα, τότε που οι Πορτογάλοι αριστοκράτες, επιστρέφοντας από τα ταξίδια τους, έφεραν τις εμπειρίες τους στην πατρίδα. Ξεκίνησε ως ένα κράμα πορτογαλικής και βραζιλιάνικης μουσικής,  που ακουγόταν κυρίως στα σαλόνια της αριστοκρατίας. Όμως στην ουσία το φάντος δημιουργήθηκε στις φτωχογειτονιές της Λισαβόνας, στα μπαρ και τα κλαμπ των συνοικιών, όπου μαζεύονταν οικογενειάρχες, ναυτικοί, πόρνες και λαθρέμποροι.
 

Η Εσαουίρα είναι μια... εντοιχισμένη καστροπολιτεία με έντονο νησιώτικο χρώμα. Η κωμόπολη αυτή αναπτύχθηκε το 16ο αιώνα από τους Πορτογάλους, λόγω της ασφάλειας που παρείχε το φυσικό της λιμάνι από τους αέρηδες του Ατλαντικού. Έτσι το 1506 ο βασιλιάς της Πορτογαλίας διέταξε τη δημιουργία ενός οχυρού, του Castelo Real de Mogador.
Οι ανταγωνίστριες θαλάσσιες δυνάμεις της Ισπανίας, της Αγγλίας και της Ολλανδίας προσπάθησαν ανεπιτυχώς να κυριαρχήσουν στην πόλη, η οποία παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Πορτογάλων. Το 17ο αιώνα αποτελούσε κύριο κέντρο εξαγωγής ζάχαρης καθώς και αγκυροβόλι πειρατών.
Η τωρινή πόλη χτίστηκε το 18ο αιώνα από το Μοχάμεντ Γ’, ο οποίος ήθελε να στρέψει το βασίλειό του προς τον Ατλαντικό με στόχο να έχει περισσότερη επαφή με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Αρχικά ονομάστηκε «Souira» (δηλαδή μικρό οχυρό), αλλά με την πάροδο του χρόνου μετονομάστηκε σε «Εs Souira»(δηλαδή καλοσχεδιασμένη). Από την ίδρυσή της μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη αποτελούσε το κύριο λιμάνι του Μαρόκου για τα προϊόντα που κατέφταναν από την υποσαχάρια Αφρική και το Τιμπουκτού, καθώς και από το Μαρακές.
Η Παλιά Πόλη ή Μεντίνα υπάγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα σπίτια είναι ψηλά, λευκά αρχοντικά, διώροφα και τριώροφα, με μπλε παράθυρα, θυμίζοντας την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Εντούτοις, πολλά έχουν υποστεί ζημιές από την έντονη υγρασία που προέρχεται από τις ομίχλες του Ατλαντικού. Αν και οι πύλες εισόδου στην πόλη είναι στενές, τα εσωτερικά σοκάκια είναι αρκετά φαρδιά, προσφέροντας την αίσθηση της απλοχωριάς. Στις πλακόστρωτες πλατείες της πόλης και κατά μήκος των κύριων οδών, έμποροι πωλούν κάθε λογής προϊόντα, όπως χαλιά, τραπεζάκια από σίδερο, παντόφλες, μπαμπού, έργα τέχνης (πίνακες) καθώς και διάφορα είδη μπαχαρικών και μυρωδικών.
Η απαγόρευση οχημάτων στην πόλη μετατρέπει την περιήγηση σε ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία, ειδικά για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον αδυσώπητο θόρυβο των μεγαλουπόλεων. Περπατώντας στην πόλη, ο επισκέπτης καταλήγει στο αμυντικό τείχος που την περικυκλώνει. Στη μία άκρη βρίσκεται το κάστρο με τα κανόνια έτοιμα να την προστατέψουν από τους πειρατές.
Στην άλλη, το χτιστό λιμάνι με τις εκατοντάδες ψαρόβαρκες και ψαροκάικα. Στο δρόμο δεκάδες πωλητές έχουν στήσει πάγκο και πωλούν την πλούσια λεία του ωκεανού - σαρδέλες, γαρίδες, αστακούς, καραβίδες, καβούρια, κάθε λογής ψάρια και θαλασσινά.
Η διαδικασία απλή: ο πελάτης επιλέγει, κάθεται σε κάτι πρόχειρα τραπεζάκια και περιμένει να του τα ψήσουν επιτόπου. Η διαδικασία του φαγητού πλάι στη θάλασσα, με θέα την πόλη και τη μυρωδιά των ψημένων θαλασσινών να γεμίζει την ατμόσφαιρα, είναι αξέχαστη. Λίγο πιο πέρα, μια αμμουδερή παραλία για κολύμπι - το καλοκαίρι οι αέρηδες του Ατλαντικού την κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις του wind surf.

Ισπανοί εξερευνητές που συμμετείχαν στην πολιτική και στρατιωτική επιχείρηση (conquista) του 16oυ αιώνα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κυριαρχία της χώρας τους στην Κεντρική και Νότια Αμερική, εκτός από τη Βραζιλία, η οποία κατελήφθη από την Πορτογαλία.
"Κονκισταδόρες" στα Ισπανικά σημαίνει κατακτητές. Ακόμα και σήμερα οι κρίσεις των ιστορικών σχετικά με τη δράση των κονκισταδόρ είναι αντικρουόμενες. Ορισμένοι εστιάζουν κυρίως στο θάρρος και στη γενναιότητά τους, ενώ άλλοι υπογραμμίζουν την ωμότητά τους απέναντι στους ιθαγενείς και το θρησκευτικό τους φανατισμό. Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που τονίζουν ιδιαίτερα τη δίψα του πλούτου που τους εμψύχωνε. Ωστόσο, είναι εκείνοι που προσέφεραν στην Ισπανία την πιο εκτεταμένη αποικιακή αυτοκρατορία. Ήταν πράγματι τολμηροί και γενναίοι, σκληροί προς τους εχθρούς, διψασμένοι για περιπέτειες, αλλά και βαθιά θρησκευόμενοι. Στην πλειονότητά τους ήταν άνθρωποι σκληροί και αμόρφωτοι, αλλά ικανοί πολεμιστές. Οι ηγέτες τους ήταν συχνά γόνοι αριστοκρατικών οικογενειών, ωστόσο ανάμεσά τους υπήρχαν και άνθρωποι ταπεινής καταγωγής, στους οποίους η ανακάλυψη του Χριστόφορου Κολόμβου αποτελούσε ισχυρό πόλο έλξης. Αυτοί ήταν και οι σπουδαιότεροι αρχηγοί της κατάκτησης. Πράγματι, μεταξύ των πρώτων που ανακάλυψαν και κατέκτησαν το Νέο Κόσμο υπάρχουν λίγα ονόματα μελών επιφανών οικογενειών, ενώ οι περισσότεροι ήταν λαϊκής καταγωγής: ο Φρανσίσκο Πισάρο (ο κατακτητής του Περού), ο Φερνάντο Κορτές (ο στρατιωτικός ηγέτης που υπέταξε το Μεξικό), ο Βάσκο Νουνιέθ ντε Μπαλμπόα (με το όνομα του οποίου είναι συνδεδεμένο το άνοιγμα του δρόμου προς τον Ειρηνικό), ο Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο (ο οποίος συνέβαλε στην κατάκτηση του Περού), ο Πέντρο ντε Βαλντίβια (ο ιδρυτής της Χιλιανής πόλης Σαντιάγο και της Κονσεψιόν), ο Γκαρθία ντε Παρέδες (που κατέλαβε τη Βενεζουέλα), ο Μπελαλκάσαρ (κατακτητής του Ισημερινού και της Κολομβίας), οι Πέντρο ντε Αλβαράδο, Αλόνσο ντε Οχέδα, Σεμπαστιάν ντε, Φερνάντο ντε Σότο, Νικολάς ντε Eρέντια.
Οι κονκισταδόρες – οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Παλαιά και Νέα Καστίλη, την Εστρεμαδούρα και την Ανδαλουσία – έδρασαν μεταξύ των ετών 1500 και 1580, περίοδος η οποία οροθετεί την Ισπανική κατάκτηση. Η τελευταία, αρχικά είχε τη μορφή μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης, η οποία όμως διεξήχθη με τόσο σκληρές μεθόδους, που προκάλεσε την κατακραυγή ακόμα και των συγχρόνων τους, οι καταδικαστικές εκφράσεις των οποίων είχαν ιδιαίτερη ηθική αξία.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο είχε και ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας των επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν σκοπό τον εύκολο πλουτισμό, όχι μόνο των πρωταγωνιστών της κατάκτησης, αλλά και των χρηματοδοτών τους, κράτους και ιδιωτών (ανάμεσα στους οποίους ήταν συχνά η βασιλική οικογένεια και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του παλατιού). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική λεηλασία όλου του πλούτου των αμερικανικών πληθυσμών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να εργάζονται σκληρά και υπό συνθήκες δουλείας, στην υπηρεσία των κατακτητών.

Μία από τις πιο γοητευτικές χώρες της Νότιας Αμερικής, το Περού, φέρει μέχρι σήμερα τη σφραγίδα των αρχαίων Ινδιάνικων πολιτισμών και των Ισπανών κατακτητών του. Οι αρχαίες πόλεις και τα μουσεία τους με εκθέματα από όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς (Τσαβίν, Μοτσίκα, Τσιμού, Ίνκας κλπ.), τα επιβλητικά βουνά, τα κατάλευκα λάμα, οι παραδοσιακές μουσικές, τα χειροτεχνήματα της περουβιάνικης λαϊκής παράδοσης, τα περίφημα υφαντά με τα γεωμετρικά σχέδια, τα πολυποίκιλτα υφάσματα, τα έντονα χρώματα και κυρίως οι γελαστοί άνθρωποι που κρατούν παραδόσεις απαράλλακτες για αιώνες, μας φέρνουν σε επαφή με τον υπέροχο, μυστηριώδη κόσμο του Περού.

Σε απόσταση αναπνοής από το Ντακάρ, το λιλιπούτειο Νησί Γκορέ μοιάζει να πλέει μοναχικά στη θάλασσα. Ένα γραφικό, καθαρό χωριουδάκι πνιγμένο στις μπουκαμβίλιες και στα γιασεμιά, με αποικιακού στιλ διώροφα σπίτια βαμμένα με απαλά χρώματα, ένα στρατιωτικό φρούριο ψηλά σε ένα λόφο, ένας μικρός αμμώδης όρμος, μια παραλία με ψαρόβαρκες και εκατοντάδες λεπτόκορμοι φοίνικες: μια εικόνα που θυμίζει περισσότερο σκηνικό ταινίας παρά κατοικημένη περιοχή. Και, όμως, αυτό το κουκλίστικο τοπίο κρύβει ένα θλιβερό παρελθόν: το νησί ήταν επί αιώνες κέντρο δουλεμπορίου. Από το 15ο έως το 19ο αι. το Γκορέ πέρασε διαδοχικά στην Πορτογαλία, την Ολλανδία, την Αγγλία και τη Γαλλία. Οι εμπορικές εταιρίες των χωρών αυτών έστελναν από εδώ κατά χιλιάδες τους Αφρικανούς σκλάβους στην Αϊτή, την Κούβα, τη Λουιζιάνα και τη Βραζιλία. Στα υπόγεια των σπιτιών του στοιβάζονταν εκατοντάδες μαύροι και περίμεναν επί μήνες τα πλοία που θα τους μετέφεραν στο Νέο Κόσμο της φρίκης και της σκλαβιάς. Έναν όροφο πιο πάνω, οι πλούσιοι δουλέμποροι διοργάνωναν χορούς και δείπνα.

Διάσημη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο, γνωστή και ως "ξυπόλητη ντίβα", επειδή συνήθιζε να τραγουδά ανυπόδητη, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φτώχεια που επικρατούσε στην πατρίδα της.
Η Σεζάρια Εβόρα υπήρξε η καλύτερη πρέσβειρα για τη μουσική και τον πολιτισμό της χώρας της.
Αποκλήθηκε βασίλισσα των μόρνας – των "blues του ωκεανού" - των τραγουδιών της πατρίδας της, που συνδυάζουν τους ρυθμούς της Δυτικής Αφρικής, τα πορτογαλικά φάντο (fado), τα βραζιλιάνικα μοντίνα (modhina), τα αργεντίνικα τάνγκο και τους αγγλικούς ναυτικούς σκοπούς (sea shanty). Το όνομα ίσως προέρχεται από το αγγλικό μοιρολόι (mourn). Παίζονται με πιάνο, cavaquinho (ένα κιθαρόνι με τέσσερις χορδές) και κιθάρα.
Η Σεζάρια Εβόρα (Cesária Évora), γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1941 στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε, που ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της. Στα δέκα της, η μικρή Σίζε, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος.
Στα 16 της χρόνια συνάντησε έναν ναυτικό, ονόματι Εντουάρντο, ο οποίος τη μύησε στα παραδοσιακά μουσικά στιλ των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου: τα κολαντέιρα (εύθυμα, σατιρικά τραγούδια σαν τη σάμπα, με στίχους γεμάτους τολμηρά υπονοούμενα) και τα μόρνας (τραγούδια του έρωτα, της προσμονής, της λύπης, της μελαγχολίας, του χωρισμού, της ξενιτιάς, της νοσταλγίας της γλυκιάς, φτωχής πατρίδας).
Στη δεκαετία του '60 ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία, στα οποία σύχναζαν ναυτικοί απ' όλο τον κόσμο, για λίγα εσκούδο ή ένα ποτήρι γκρογκ (τοπικό ποτό).
Τη δεκαετία του '70 η Εβόρα, η τραγουδίστρια με τη βελούδινη φωνή, ήταν πλέον αρκετά γνωστή στο νησί της, χωρίς όμως η επιτυχία της αυτή να βελτιώσει τα οικονομικά της. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει το τραγούδι για να μπορέσει να θρέψει τα δύο παιδιά της, που είχε αποκτήσει εκτός γάμου. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως "σκοτεινά χρόνια".
Τη διεθνή επιτυχία της οφείλει σε δύο συμπατριώτες της, που ζούσαν στην Ευρώπη. Στον Μπάνα, που την προσκάλεσε να τραγουδήσει στην Πορτογαλία και τον Ζοζέ ντα Σίλβα, που την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι για να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) κυκλοφόρησε το 1988 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Η Σεζάρια Εβόρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές μουσικό στερέωμα με το τέταρτο άλμπουμ της Miss Perfumado (1992), με πωλήσεις που ξεπέρασαν τα 300.000 αντίτυπα, χάρις στο τραγούδι Sodade, που  έγινε η πρώτη διεθνής επιτυχία της. Η πορτογαλική λέξη saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, μελαγχολία, πόθο και μετάνοια ή ακόμα καλύτερα, χαρμολύπη. Η έκφραση της sodade αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Το 1995 ήταν υποψήφια για Βραβείο Γκράμι στην κατηγορία της World Music με το άλμπουμ Cesaria. Θα το κερδίσει τελικά το 2003 για το άλμπουμ Voz d'Amor.
Τον Μάιο του 2010 υπέστη καρδιακή προσβολή στην Πορτογαλία, όπου βρισκόταν για σειρά συναυλιών και υποβλήθηκε σε εγχείριση ανοιχτής καρδιάς στο Παρίσι.
Έφυγε από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011, κατόπιν βραχείας νοσηλείας σε εντατική νοσοκομείου της πατρίδας της.

Ναι, δεν είναι ακρωτήρι, είναι νησιωτικό σύμπλεγμα στον Αντλαντικό Ωκεανό, στο ύψος της Σενεγάλης, δηλαδή στην Κεντρική Αφρική. Αυτό το παράξενο όνομα του το έδωσαν οι Πορτογάλοι όταν το ανακάλυψαν τον 15ο αιώνα και το «εμπνεύστηκαν» από την απέναντι ομώνυμη χερσόνησο της Σενεγάλης. Η αλήθεια είναι βέβαια πως τα 10 κατοικημένα και τα πολλά ακόμη ακατοίκητα ηφαιστειακά νησάκια που συνθέτουν το σύμπλεγμα είναι ως επί το πλείστον καταπράσινα. Όσο για τα παραδεισένια νερά που βρέχουν τις ακτές τους έχουν αυτή την απόχρωση του πρασινο-τιρκουάζ που αν τη δεις μια φορά, δεν την ξεχνάς ποτέ!
Όμως ο παράδεισος που λέγεται Πράσινο Ακρωτήρι έχει μια κολασμένη ιστορία. Όταν ανακάλυψαν τα νησιά οι Πορτογάλοι το 1456 ήταν ακατοίκητα και χρησιμοποιούνταν μόνο από τους ψαράδες της Σενεγάλης. Εκεί έστησαν λοιπόν την πρώτη αποικία τους στην τροπική ζώνη το 1495. Η τοποθεσία τους είχε σημασία για δύο λόγους: πρώτον από εκεί διακινούνταν το δουλεμπόριο. Δεύτερον, λόγω του τροπικού αλλά και εύκρατου κλίματος τα νησιά χρησιμοποιούνταν ως έδαφος μεταφύτευσης και κλιματικής προσαρμογής των αφρικανικών φυτικών και ζωικών ειδών που εν συνεχεία θα ταξίδευαν στον υπόλοιπο κόσμο… Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως εκεί έκανε την πρώτη στάση του ο Κάρολος Δαρβίνος, με το εξερευνητικό καράβι Μπιγκλ – στο Πράσινο Ακρωτήρι δηλαδή μπήκαν τα πρώτα θεμέλια για την περίφημη θεωρία του περί της εξέλιξης των ειδών. Από την άλλη, επειδή το σύμπλεγμα είναι απομονωμένο μέσα στον ωκεανό, πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας είναι ακόμη ενδημικά και αρκετά από αυτά υπό εξαφάνιση…
Το Πράσινο Ακρωτήρι παρέμεινε αποικία της Πορτογαλίας ως το 1951 και τότε μετονομάστηκε σε υπερπόντια επαρχία της ευρωπαϊκής χώρας. Εννοείται πως για πέντε αιώνες λόγω του πλούτου που συγκεντρωνόταν στα νησιά χάρη στο δουλεμπόριο και το εμπόριο των αφρικανικών φυτικών και ζωικών ειδών, καταληστεύτηκε από πειρατές αλλά και μισθοφόρους καταδρομείς που καταδίωκαν τους πειρατές. Και φυσικά οι αφρικανοί κάτοικοι αντιμετωπίζονταν από τους αποίκους σαν δούλοι – ακόμη κι αν δεν ήταν… Μετά από πολλούς αγώνες και γεωπολιτικές περιπέτειες η χώρα ανεξαρτητοποιήθηκε το 1975.
Σήμερα βασικός πλούτος της είναι η παραδεισένια γη και οι παραλίες της. Βεβαίως αποτελεί και έναν φορολογικό παράδεισο για τις υπεράκτιες επιχειρήσεις…
Η πλειονότητα των κατοίκων των νησιών είναι Κρεολοί. Επίσημη γλώσσα είναι τα πορτογαλικά αλλά εξίσου διαδεδομένα είναι και τα κρεολικά. Η πιο διαδεδομένη θρησκεία είναι ο καθολικισμός. Και το πιο διάσημο εξαγόμενο προϊόν είναι η μελαγχολική ντόπια μουσική, που συνδέεται με τα πορτογαλικά φάδος. Όσο για την πιο διάσημη προσωπικότητα που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Πράσινο Ακρωτήρι είναι, φυσικά, η Σεζάρια Εβόρα.

Το Μακάο, άλλοτε υπερπόντιο εδαφικό διαμέρισμα της Πορτογαλίας, βρίσκεται στις νότιες ακτές της Κίνας απέναντι από το Χονγκ Κονγκ. Οι Κινέζοι απόγονοι των πρώτων ψαράδων, με τη βοήθεια των ναυτικών από τη Λισαβώνα, οικοδόμησαν τη μυθική πόλη του Μακάο. Καθολικοί ναοί μπλέκονται με βουδιστικές παγόδες, δημιουργώντας ένα εξωτικό μείγμα που γίνεται ακόμη πιο ιδιότυπο με την ύπαρξη γιγαντιαίων καζίνο τύπου Λας Βέγκας.

Το Μακάο είναι ένα από τα μικρότερα μέρη στον κόσμο, με έκταση μόλις 28,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 520.000 κατοίκους. Η πρώην πορτογαλική αποικία πέρασε στην κυριότητα της Κίνας τον Δεκέμβριο του 1999 και αποτελεί την ασιατική απάντηση στο Λας Βέγκας. Με τα καζίνο να απαγορεύονται στην Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ, το Μακάο αποτελεί πόλο έλξης για τους Κινέζους και τους κατοίκους της Νοτιοανατολικής Ασίας και σύντομα θα ξεπερνά κατά πολύ σε κέρδη το Λας Βέγκας. Ήδη εδώ λειτουργούν 27 καζίνο!

Η Δημοκρατία Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, όπως είναι το επίσημο όνομα της χώρας, είναι το δεύτερο μικρότερο κράτος της Αφρικής με πληθυσμό μόλις 176.000 κατοίκους, από τους οποίους το 5%  ζει στο νησί Πρίνσιπε, ενώ οι υπόλοιποι στο νησί Σάο Τομέ, όπου βρίσκεται και η ομώνυμη πρωτεύουσα. Τα δύο αυτά νησιά αποτελούν το σύνολο της χώρας.
Το Σάο Τομέ οφείλει το όνομά του στους Πορτογάλους εξερευνητές που το ανακάλυψαν το 1470, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Θωμά. Το όνομα «νησί της σοκολάτας» δόθηκε στο Σάο Τομέ όχι μόνο γιατί η βασική καλλιέργεια είναι το κακάο, αλλά γιατί οι κλιματολογικές συνθήκες και η προστασία που προσφέρουν τα φοινικόδεντρα στα ευαίσθητα φύλλα του θαμνώδους κακαόδεντρου  έχουν αναδείξει διεθνώς το κακάο του Σάο Τομέ ως την εκλεκτότερη ποικιλία για την παρασκευή σοκολάτας, καθιστώντας το περιζήτητο στις διεθνείς αγορές.
Όμως το Σάο Τομέ καμαρώνει και για ακόμα ένα όνομα, «Μαργαριτάρι του Ισημερινού», εξαιτίας της μοναδικής τροπικής φύσης του, όνομα απόλυτα δικαιολογημένο.
Οι πρώτοι του κάτοικοι, κυρίως Εβραίοι που έφταναν στο νησί από την Πορτογαλία, θεωρούνταν ανεπιθύμητοι. Σύντομα όμως οι Πορτογάλοι ξεκίνησαν το εμπόριο σκλάβων στις φυτείες ζαχαροκάλαμου. Στη συνέχεια, επεκτάθηκαν στην παραγωγή και εξαγωγή κακάο. Παρότι η χώρα μέχρι και σήμερα κατατάσσεται στις πρώτες παραγωγικές και εξαγωγικές δυνάμεις του είδους, αναγκάζεται να εισάγει πολλά προϊόντα διατροφής, μιας και γενικώς απουσιάζουν οι υποδομές, ενώ οι κάτοικοι είναι φτωχοί σε εισοδήματα.