Ατομικό ταξίδι στην Αργεντινή | 2023

Ένα ταξίδι που κινείται σε γνήσιους λατινοαμερικάνικους ρυθμούς. Ιδιαίτεροι, πασίγνωστοι μουσικοί ήχοι συντροφεύουν τις εικόνες από τις μητροπόλεις της Νοτίου Αμερικής, όπου μετανάστες από όλο τον κόσμο ένωσαν τις μοίρες τους με τους ντόπιους, πάντρεψαν τις συνήθειές τους και δημιούργησαν νέους αυθεντικούς πολιτισμούς. Μια γωνιά του κόσμου με ιδιαίτερο χρώμα, φιλόξενους κατοίκους, σε μια φύση απαράμιλλης ομορφιάς.

Η Βραζιλία είναι η χώρα της νεότητας, του έρωτα, της μουσικής, του ποδοσφαίρου, του καρναβαλιού, της ζάχαρης και του καφέ. Μια χώρα με ανθρώπους όλων των χρωμάτων που συμπαρασύρει τους πάντες στους ξέφρενους ρυθμούς της, μαγεύει με την ομορφιά της φύσης, σαγηνεύει με τη λαγνεία των κατοίκων της.

Η Αργεντινή παντρεύει όσο καμιά άλλη χώρα της Νοτίου Αμερικής τις ευρωπαϊκές παραδόσεις, συνήθειες και ήθη με την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία της Λατινικής Αμερικής. Ο πετυχημένος αυτός πολιτιστικός συγκερασμός εκφράζεται μοναδικά στην αρχιτεκτονική των πόλεων, στα μουσικά ακούσματα, στις γευστικές δημιουργίες, στη συμπεριφορά των Αργεντίνων. Αφήστε, λοιπόν, τα σώματά σας να ακολουθήσουν τα βήματα της σάμπα και του τάνγκο, δύο μοναδικών μουσικών ειδών που εκφράζουν την ίδια προσπάθεια των ανθρώπων να δώσουν μορφή στα συναισθήματά τους, τους καημούς τους, τις ιστορίες τους, τους φόβους τους, τη νοσταλγία τους, την αγάπη τους για τη ζωή και τον έρωτα.
Καταρράκτες Ιγκουασού στα σύνορα Βραζιλίας – Αργεντινής – Παραγουάης.
Από όλα τα φυσικά θαύματα της Νότιας Αμερικής, οι γιγαντιαίοι καταρράκτες του ποταμού Ιγκουασού είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό. Εδώ η φύση κάνει επίδειξη του μεγαλείου και της δύναμής της. Κανείς δεν μένει ασυγκίνητος από τα αμέτρητα ουράνια τόξα, τα γαλάζια σύννεφα και τα χιλιάδες παιχνιδίσματα που κάνει το νερό καθώς πέφτει μπροστά στα έκθαμβα μάτια του! Απολαύστε από κοντά το τεράστιο πέταλο που σχηματίζουν οι καταρράκτες του Ιγκουασού, το "μεγάλο νερό" για τους Ινδιάνους, κατρακυλώντας από τεράστιο ύψος. Δύο από αυτούς σχηματίζουν το πιο συγκλονιστικό σημείο τους, το περίφημο "Λαρύγγι του Διαβόλου". 
Όταν δει κανείς τους χείμαρρους να βροντούν απ΄ όλες τις πλευρές, όταν ατενίσει αυτή την αδάμαστη ομορφιά, δεν μπορεί να μην τον συναρπάσει το θέαμα της παρουσίας της φύσης σ΄ όλη της τη μεγαλοπρέπεια.

Κατά το 19ο αιώνα οι μετανάστες χαμηλών, ως επί το πλείστον, τάξεων που κατέφταναν από την Ευρώπη για να αναζητήσουν την τύχη τους στην Αργεντινή, είχαν τόπο συνάντησης και κοινωνικής συναναστροφής τα σαλόνια στα μπορντέλα του Μπουένος Άιρες. Εκεί η έντονη νοσταλγία για την πατρίδα εκφραζόταν μέσα από πονεμένα τραγούδια της κάθε χώρας, μαζί με συνοδεία οργάνων όπως φλάουτο, κιθάρα, βιολί και μπαντονεόν (ένα είδος μικρού ακορντεόν που έφεραν μαζί τους οι Γερμανοί μετανάστες). Έτσι διαμορφώθηκε σιγά σιγά ένα καινούργιο είδος μουσικής, το τάνγκο, που περιελάμβανε στοιχεία ευρωπαϊκής, νοτιοαμερικάνικης και αφρικανικής μουσικής.
Περιμένοντας τη σειρά τους, διασκέδαζαν παίζοντας μουσική και χορεύοντας μεταξύ τους έναν αυτοσχέδιο χορό, συνδυασμό επιθετικότητας και ερωτικής επιθυμίας, σαν ένας αγώνας επικράτησης ανάμεσα στον άντρα και στη γυναίκα.
Η έλλειψη γυναικών ανάγκασε τους άνδρες να χορεύουν αρχικά μεταξύ τους και με τον καιρό η γυναικεία παρουσία προσέδωσε στο τάνγκο τη γνώριμη μορφή του.
Ωστόσο, τόσο η μουσική που αναπτύχθηκε όσο και ο γεμάτος ένταση χορός περιφρονήθηκαν αρχικά, ως συνδεδεμένα με τα πορνεία της πόλης.
Όταν, όμως, ο διάσημος Ροδόλφο Βαλεντίνο υιοθέτησε τη μουσική και τον αισθησιακό αυτό χορό στις ταινίες του, έγινε μόδα τόσο στα σαλόνια της Ευρώπης όσο και στην Αμερική.
Έτσι, αποκτώντας φήμη σε όλο τον κόσμο, άρχισε να βγαίνει από τις κακόφημες συνοικίες και να ακούγεται και στα σαλόνια του Μπουένος Άιρες.
Το 1916 ο περίφημος Κάρλος Γκαρντέλ αποφάσισε να τραγουδήσει τάνγκο για πρώτη φορά δημόσια. Ο πρόδρομος της χρυσής εποχής του μουσικού αυτού είδους ανέπτυξε το tango cancion, ανάγοντάς το σε υψηλή τέχνη, ενώ το τραγούδι του «Mi Noche Triste» έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία σε όλη τη Λατινική Αμερική. Ο θάνατός του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1935 στην Κολομβία προκάλεσε απέραντη θλίψη σε εκατομμύρια γυναίκες - έως και αυτοκτονίες. Κάθε χρόνο στις 11 Δεκεμβρίου (ημέρα των γενεθλίων του Γκαρντέλ) γιορτάζεται η «Ημέρα του Τάνγκο», με παραστάσεις, υπαίθριες εκδηλώσεις και χιλιάδες προσκυνητές στο μνήμα του, στο νεκροταφείο της Τσακαρίτα - το δεύτερο πιο αριστοκρατικό (!) της πόλης..

Η εξερεύνηση των ακτών της Αφρικής και του εσωτερικού της βορείου και της νοτίου Αφρικής το 15ο αιώνα, καθώς και η ανακάλυψη της Αμερικανικής ηπείρου από τους Ευρωπαίους, έδωσαν νέα ώθηση στο πλέον ζοφερό κεφάλαιο της ανθρώπινης ιστορίας: στη σκλαβιά, που ναι μεν μέχρι τότε υπήρχε, έκτοτε όμως… άνθισε.

Από τις αρχές του 16ου ως το τέλος του 19ου αιώνα πολλά εκατομμύρια Αφρικανών πέρασαν τον ωκεανό.

Οι ιθαγενείς και οι μαύροι σκλάβοι, που άρπαζαν οι έμποροι από την Αφρική και τους μετέφεραν κάτω από άθλιες συνθήκες στην Αμερική όπου τους πουλούσαν σε μεγαλοϊδιοκτήτες για να τους εκμεταλλευτούν στην καλλιέργεια του βαμβακιού, ήταν το καύσιμο που έδινε κίνηση στο παραγωγικό σύστημα. Η φυσική δύναμη των Αφρικανών και η ευάλωτη στους επιθετικούς ξένους δομή των κοινωνιών τους, καθιστούσαν τους κατοίκους της Μαύρης ηπείρου ελκυστική λεία για τους γειτονικούς λαούς.

Μέσα στο 16ο αιώνα τα πορτογαλικά καράβια μετέφεραν στο Νέο Κόσμο πάνω από 125.000 Αφρικανούς (Γιορούμπα από τη Νιγηρία, Μπαντού ή Κόνγκος από το σημερινό Κονγκό, τη Μοζαμβίκη και την Αγκόλα, Αμπακουά από τη Νιγηρία, Αραρά από το Μπενίν - τέως βασίλειο της Δαχομέης κλπ.). Οι Βραζιλιάνικες φυτείες καφέ, οι φυτείες ζάχαρης στην Καραϊβική και τα ορυχεία της Αργεντινής δέχθηκαν χιλιάδες σκλάβους.

Στις αρχές του 17ου αιώνα οι Ισπανικές αρμάδες μετέφεραν δεκάδες χιλιάδες Μαύρους στην Αμερική, αλλά ήρθε n σειρά των Ολλανδών να κυριαρχήσουν στο δουλεμπόριο.

Η οικονομική αποδοτικότητα του δουλεμπορίου στους Πορτογάλους και Ισπανούς γρήγορα υποκίνησε τη διάθεση για ανταγωνισμό και από άλλα Ευρωπαϊκά κράτη (Ολλανδία, Γαλλία, Αγγλία). Με την επικράτηση των Άγγλων αποικιοκρατών στα τέλη του 17ου αιώνα, το Αγγλικό θαλάσσιο εμπόριο σχεδόν μονοπώλησε τη διακίνηση των Μαύρων στην Αμερικανική ήπειρο.

Οι Άγγλοι ανέπτυξαν το δουλεμπόριο, υιοθετώντας μεθόδους εξαιρετικά αποτελεσματικές. Επινόησαν μια τριγωνική διακίνηση με κορυφές του τριγώνου την Αγγλία, την Αφρική και την Αμερική. Τα πλοία γέμιζαν τα αμπάρια τους από τα λιμάνια της Αγγλίας (κυρίως το Λίβερπουλ) με όπλα, υφάσματα, χάντρες και ψεύτικα κοσμήματα με τα οποία πλήρωναν το ανθρώπινο εμπόρευμα της Αφρικής. Οι κάσικοι της Αφρικής δέχονταν τα εμπορεύματα της Βρετανικής βιομηχανίας και παραχωρούσαν τα φορτία των σκλάβων στους δουλεμπόρους, εξασφαλίζοντας τα όπλα για να οργανώνουν νέα ανθρωποκυνηγητά μέσα στα χωριά.  Όσοι επιζούσαν από την πείνα, τις αρρώστιες και το τσουβάλιασμα της μεταφοράς, εκθέτονταν στην κεντρική πλατεία των αποικιών για να πουληθούν. Τα πλοία ξαναγύριζαν στην Αγγλία φορτωμένα με τροπικά προϊόντα των φυτειών της Αμερικής: ζάχαρη, βαμβάκι, καφέ και κακάο.

Ο απολογισμός του Διατλαντικού Εμπορίου Σκλάβων, υπήρξε τραγικός. Υπολογίζεται ότι από το 1520 ως το 1860, μεταφέρθηκαν ως σκλάβοι 11 με 12 εκατομμύρια άντρες, γυναίκες και παιδιά από την Αφρική.

Αναρίθμητοι Αφρικανοί πέθαναν στη μεταφορά, θύματα επιδημιών ή υποσιτισμού και αρκετοί αυτοκτονούσαν. Οι σκλάβοι στοιβάζονταν σαν δέματα. Τα πλοία που μετέφεραν σκλάβους ξεχώριζαν από τη μυρωδιά τους. Οι μεταδοτικές ασθένειες και οι ξαφνικοί θάνατοι μπορούσαν να ανατρέψουν τις οικονομικές προσδοκίες του επιχειρηματία-εμπόρου, που πολλές φορές ήταν ο ίδιος ο πλοίαρχος. Για το λόγο αυτό πολλοί πλοίαρχοι φόρτωναν επιπλέον αριθμό σκλάβων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις πιθανές αβαρίες του ταξιδιού.

Το βουντού στην Αϊτή, το καντομπλέ στη Βραζιλία, η σαντερία στην Κούβα και το σάνγκο στο Τρινιδάδ δεν είναι παρά όψεις της παλιάς θρησκείας της φυλής των Γιορούμπα που μεταφέρθηκαν από τους δουλέμπορους ως σκλάβοι στις ακτές της Καραϊβικής.

Με τον όρο «Προκολομβιανοί πολιτισμοί» αναφερόμαστε στους πολιτισμούς των αυτόχθονων αμερικανικών φύλων που αναπτύχθηκαν στην αμερικανική ήπειρο πριν την ανακάλυψη της ηπείρου από τον Χριστόφορο Κολόμβο και την κατάκτησή της από τους Ισπανούς τον 16ο αι. Την εποχή της ανακάλυψης, το 1492, υπολογίζεται πως ο αυτόχθων πληθυσμός της Αμερικής έφτανε περίπου τα 90 εκατομμύρια: εξ αυτών τα 20 εκατομμύρια ήταν κάτοικοι της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Από αυτούς προήλθαν διάφοροι πολιτισμοί, οι πιο σπουδαίοι από τους οποίους θεωρούνται οι Αζτέκοι, οι Μάγια και οι Ίνκας, χωρίς να παραβλέπεται ωστόσο και η παρουσία άλλων φυλών.
Η Αυτοκρατορία των Ίνκας υπήρξε το μεγαλύτερο κράτος της προκολομβιανής Αμερικής, με την επικράτειά του να καλύπτει μεγάλο μέρος των σημερινών κρατών του Εκουαδόρ, του Περού, της Βολιβίας, της Χιλής αλλά και της βόρειας Αργεντινής. Ο πολιτισμός των Ίνκας άγγιξε δυσθεώρητα (για τα δεδομένα της εποχής και των συνθηκών) ύψη, χωρίς πάντως να γνωρίσει ποτέ την γραφή, γεγονός που μας στερεί σήμερα περισσότερες πληροφορίες για αυτό τον αξιοθαύμαστο πολιτισμό…

Το παζλ της Αργεντικής είναι απλώς σαγηνευτικό. Εκτεινόμενη από τα νότια σύνορα της Βολιβίας μέχρι τη νοτιότερη μύτη της Λατινικής Αμερικής, φλερτάροντας τόσο με τον Ατλαντικό όσο και με τα όρια του Ανταρκτικού Κύκλου, αιχμαλωτίζει τους επισκέπτες της με φυσικά τοπία που κόβουν την ανάσα, με έναν γλυκό και φιλόξενο λαό και την κουλτούρα της, η οποία… στροβιλίζεται στο ρυθμό του μπαντονεόν και στο λάσο των gauchos. Το Μπουένος Αϊρες είναι ένα αστικό και πληθυσμιακό «ψηφιδωτό» στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Αρχιτεκτονικά θυμίζει ταυτόχρονα το Παρίσι, τη Ρώμη, τη Μαδρίτη και τη Νέα Υόρκη και προσφέρει στέγη σε 12.500.000 κατοίκους -ευρωπαϊκής καταγωγής οι περισσότεροι- που διακρίνονται για το έντονο (μεσογειακό) ταμπεραμέντο τους.

Η Χιλή είναι μια πανέμορφη χώρα και αποτελείται εκτός από την ηπειρωτική χώρα, τα νησιά που εκτείνονται στα χιλιανά παράλια του Ειρηνικού ωκεανού: το διάσημο νησί του Πάσχα, τις ηφαιστειογενείς νησίδες Σάλα υ Γκόμες, Σαν Αμπρόσιο, Σαν Φελίξ του Ειρηνικού και το αρχιπέλαγος Χουάν Φερνάντες. Διεκδικεί από την Αργεντινή και τη Μεγάλη Βρετανία μια θαλάσσια ζώνη πλάτους 200 μιλίων, η οποία εκτείνεται στην παράκτια ζώνη της, καθώς και ένα τμήμα της Ανταρκτικής, επειδή η νοτιότερη απόληξη της χώρας (το ακρωτήριο Χορν) απέχει μόνο 640 χλμ. από την Ανταρκτική. Ελέγχει τον πορθμό του Μαγγελάνου που της επιτρέπει την έξοδο προς τον Ατλαντικό ωκεανό.
Τον 5ο αιώνα π.Χ. η κεντρική Χιλή κατοικήθηκε από Αραουκανούς, οι οποίοι ανέπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό και ειδικότερα τη χρήση της μεταλλοτεχνίας, της κεραμικής, της υφαντουργίας και της μεθοδικής γεωργίας τον 10ο μ.Χ. αιώνα. Οι ίδιοι  ισχυρίζονται πως έχουν ελληνικές ρίζες και κατάγονται από την Σπάρτη. Είναι γεγονός πως πολλά στοιχεία της παράδοσής τους συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Αντιστάθηκαν αποτελεσματικά στους Ίνκας της Βόρειας Χιλής, όμως νικήθηκαν από τους Ισπανούς κατακτητές. 
Μέχρι το 1830 κυριάρχησε πολιτική αναρχία. Το 1879  η Χιλή εισέβαλε στη βολιβιανή επαρχία Αντοφαγκάστα και στις περουβιανές επαρχίες Αρίκα, Τάκνα και Ταραπακά. Έτσι ξέσπασε ο πόλεμος του Ειρηνικού, που έληξε με νίκη των χιλιανών στρατευμάτων. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου η Χιλή διατήρησε αρχικά ουδέτερη στάση απέναντι στις αντιμαχόμενες πλευρές, όμως το 1945 κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας και της Ιταλίας. Ο πιο διάσημος πρόεδρος της χώρας ήταν ο Σαλβαντόρ Αλιέντε. Όμως, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 εκδηλώθηκε βίαιο πραξικόπημα που προκάλεσε τον θάνατο 3.000 πολιτών, μεταξύ αυτών και του Αλιέντε. Αρχηγός του πραξικοπήματος ήταν ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοσέτ Ουγκάρτε.

Η Βολιβία θα σας κόψει την ανάσα κυριολεκτικά! Με υψόμετρο άνω των 2.500 χλμ. πάνω από τη θάλασσα για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, το λιγοστό οξυγόνο θα κάνει την αναπνοή δύσκολη μέχρι να συνηθίσετε. Μη σας αποθαρρύνει αυτό όμως. Στη μέση της Κεντρικής Αμερικής, περιτριγυρισμένη από άλλες, πιο «διάσημες» χώρες, η Βολιβία είναι λιγότερο ξακουστή από την όμορφη Αργεντινή ή το πολυσυζητημένο Περού. Είναι όμως η πιο εξωτική χώρα καθώς πάνω από το 60% του πληθυσμού είναι ιθαγενείς, έχει απίστευτη γεωγραφική ποικιλία (εκτός από ακτές) και δεν έχει πλημμυρίσει από τουρισμό. Η ύπαρξή της καταμεσής της ηπείρου την καθιστά πραγματικά την καρδιά της Νότιας Αμερικής και σίγουρα το καλύτερα κρυμμένο μυστικό της. Η Βολιβία, που χαρακτηρίζεται από το Αλτιπλάνο, θεωρείται το Θιβέτ της Αμερικής. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της είναι Ινδιάνοι που μιλάνε Κέτσουα και Αϊμάρα, το υπόλοιπο 35% είναι μεστίσος που γεννήθηκαν από Ισπανούς και Ινδιάνες, ενώ το 1% καταλαμβάνουν οι Αφρικανοί σκλάβοι που τους έφεραν να δουλέψουν εργάτες στα ορυχεία.