Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Ζούγκλα Τορτουγκέρο | Χριστούγεννα 2017

Το Εθνικό Πάρκο Τορτουγκέρο, το όνομα του οποίου σημαίνει «καταφύγιο χελωνών», είναι ένα μαγευτικό περιβάλλον που δημιουργούν η πυκνή τροπική βλάστηση, ο ήρεμος ποταμός και οι ήχοι της ζούγκλας.
Ήταν ένα αρχιπέλαγος ηφαιστειακών νησιών, μέχρι που ιζήματα από την ενδοχώρα συγκεντρώθηκαν με την πάροδο των αιώνων και διαμόρφωσαν ένα σύμπλεγμα ελωδών νησιών. Οι εξαιρετικά υψηλέ́ς βροχοπτώσεις και το πλούσιο περιβάλλον, όπου το γλυκό νερό συναντά τη θάλασσα, κάνουν τις παραλίες, τα κανάλια, τις λιμνοθάλασσες και τους υγρότοπους του πάρκου αυτού  έναν τόπο εξαιρετικής βιοποικιλότητας.
Το εθνικό πάρκο, που ιδρύθηκε το 1970, προστατεύει περισσότερα από 350 είδη τροπικών πουλιών και θηλαστικών, φλώρους, γεράκια, αλκυόνες, ερωδιούς, πράσινους παπαγάλους μακάο, πιθήκους, βραδύποδες, αλιγάτορες, τζάγκουαρ, θαλάσσιες χελώνες και τα μικροσκοπικά πράσινα βατραχάκια με τα κόκκινα μάτια, σήμα-κατατεθέν της φύσης της Κόστα Ρίκα. Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τροπικά δάση στον κόσμο.

Dreamscometrue
Τη ζούγκλα Τορτουγκέρο θα προσεγγίσουμε με μια οδική και στη συνέχεια υδάτινη τροπική διαδρομή με κανό. Θα την εξερευνήσουμε πεζή και με πλεύση μέσα από τα κανάλια και θα ζήσουμε και την εμπειρία της διανυκτέρευσης σε λοντζ μέσα στη ζούγκλα! Όλα αυτά την 5η και την 6η ημέρα του ταξιδιού μας.
 

Μία χώρα ευλογημένη, με πλούσια βλάστηση και θαυμάσια τοπία. Πόλεις αποικιακές, με ιδιαίτερο χαρακτήρα και χρώμα, λαός φιλόξενος. Ένας κόσμος μαγευτικός, που θα σας τραβήξει με την εκπληκτική ομορφιά του, τα φλογερά τραγούδια του, τις μουσικές του και τις καυτερές του γεύσεις.

Η κύρια ατραξιόν της χώρας αυτής είναι η φύση της, η ζούγκλα και τα Εθνικά της πάρκα. Λόγω της οργιώδους βλάστησης, η Κόστα Ρίκα είναι πλήρως οργανωμένη σε όλες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κάποιος στη ζούγκλα. Είναι δύσκολο να βρείτε αλλού τόσες δραστηριότητες στη φύση, αλλά κυρίως με τόση ασφάλεια και σχολαστικότητα εκ μέρους των υπευθύνων.
Αυτό που θα σας εντυπωσιάσει είναι το γνωστό ζιπ λάιν, δηλαδή το σύρσιμο σε τροχαλία και συρματόσχοινο πάνω από την πυκνή ζούγκλα και τα πανύψηλα δέντρα της. Όχι, μη σας φοβίζει, δεν απαιτεί καμία ιδιαίτερη φυσική κατάσταση και δεν είναι καθόλου επικίνδυνο. Για τους λιγότερους τολμηρούς πάντως, υπάρχουν ειδικοί που σας κρατούν και κάνετε μαζί, αγκαλιά, τη δραστηριότητα αυτή. Είναι μια εμπειρία για όλους και σίγουρα θα σας μείνει αξέχαστη.
Μια άλλη εμπειρία είναι το πέρασμα της ζούγκλα με τελεφερίκ ή το πέρασμα της ζούγκλας περπατώντας σε τεράστιες σιδερένιες γέφυρες πάνω από τα δάση και βέβαια περπατώντας μέσα σε αυτά.
Η Κόστα Ρίκα είναι ένας ύμνος στη φύση και σας περιμένει να την ανακαλύψετε.
Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να γίνουν από όλα τα σημεία που περιγράφουμε στη συνέχεια. Αλλού οι διαδρομές είναι μεγαλύτερες, αλλού μικρότερες, αλλά από παντού το ίδιο εντυπωσιακές.

Ανάμεσα στα δεκάδες εθνικά πάρκα της Κόστα Ρίκα, το Μανουέλ Αντόνιο είναι ένα από τα κοσμήματα της χώρας στις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού- ένας ειδυλλιακός συνδυασμός οργιαστικού δάσους, ακτών με κάτασπρη άμμο και πλούσιων κοραλλιογενών υφάλων.
Είναι ένα από τα μικρότερα πάρκα της Κόστα Ρίκα και ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια, όπου ζουν στο φυσικό τους περιβάλλον οι σπάνιοι πίθηκοι με την κόκκινη πλάτη.
Πολύ λίγα πάρκα μπορούν να «καυχηθούν» ότι βρίσκονταισε παράκτια τοποθεσία, όμως στο πάρκο αυτό υπάρχει ηδυνατότητα καταδύσεων, σερφ και άφθονου ψαρέματος.
Και αν κανείς ζεσταθεί ύστερα από μια επίσκεψη στο τροπικό δάσος, τίποτα δεν είναι καλύτερο από το να βουτήξει στην αναζωογονητική θάλασσα με τα σμαραγδένια νερά.

Ναι, υπήρχε ζωή στην Αμερική προτού την ανακαλύψουν οι κονκισταδόρες και προτού την αφανίσουν. Ένα από τα ελάχιστα δείγματα εκείνης της ζωής, δηλαδή των Ινδιάνων, που σε πείσμα των καιρών εξακολουθεί να ζει περίπου όπως τότε, τον 18ο αιώνα, είναι η φυλή Εμπερά ή Τσοκό. Αυτή η φυλή βρέθηκε αρχικά από τους Ισπανούς στην περιφέρεια Τσοκό της Κολομβίας και δια της βίας μετακινήθηκε στην περιοχή Νταριέν που σήμερα ανήκει στον Παναμά. Η μετοίκηση δεν ήταν εύκολη ιστορία, καθώς προκλήθηκαν συγκρούσεις των Εμπερά με τους ως τότε κατοίκους της Νταριέν, τις φυλές Τούλε και Κούνα, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε άλλα εδάφη. Οι Εμπερά λοιπόν εγκαταστάθηκαν στις όχθες των ποταμών της Νταριέν, μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Εκεί ζουν ακόμη.
Δεν σχημάτισαν χωριά και οικισμούς. Η κάθε οικογένεια, μέχρι τη δεκαετία του 1950, ζούσε στο δικό της σπίτι, πάνω σε μία όχθη, μέσα στη ζούγκλα, σε απόσταση χιλιομέτρων από τα διπλανά σπίτια. Και όλα τα σπίτια ήταν (και είναι) καλύβες από φοίνικες στηριγμένες, για λόγους ασφαλείας, πάνω σε πασσάλους ύψους έως 3 μέτρα από το έδαφος. Οι καλύβες είχαν σχήμα στρογγυλό, ήταν απλόχωρες, χωρίς τοίχους, και είχαν μία ξύλινη σκάλα η οποία τα βράδια μαζευόταν πάνω. Όλα αυτά περίπου ισχύουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι πλέον οι περισσότεροι Εμπερά του Παναμά (υπάρχουν και πολλοί ακόμη στο Τσοκό της Κολομβίας) ζουν σε μικρές κοινότητες. Συνολικά 9 οικισμοί βρίσκονται στον Παναμά, εκ των οποίων οι 4 είναι πλήρως απομονωμένοι και δεν δέχονται επισκέπτες. Οι καλύβες σήμερα μέσα στους οικισμούς είναι λίγο πιο μικρές, διότι έχουν μικρύνει και οι οικογένειες. Κατά τα άλλα όμως η δομή και η λειτουργία τους παραμένουν ίδιες.
Οι Εμπερά παραδοσιακά ζουν από τα ποτάμια. Τρέφονται με ψάρια και φυτά της ζούγκλας. Καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα τους παίζουν χειροποίητα κανό. Με αυτά μετακινούνται, σε αυτά παντρεύονται και σε αυτά θάβονται για να ταξιδέψουν στη μετά θάνατον ζωή. Όσον αφορά την οργάνωση των μικρών κοινωνιών τους, αυτή βασίζεται στην απόλυτη ισότητα. Ποτέ δεν υπήρχε αρχηγός. Υπήρχε μόνο ο σαμάνος, ο οποίος γνώριζε τα βότανα και ήταν σε θέση να τα χρησιμοποιήσει για θεραπευτικούς σκοπούς αλλά και ως παραισθησιογόνα. Αυτός ο σαμάνος υπάρχει ακόμα – οι γιατροί γενικώς αποφεύγονται. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπάρχει και ο αρχηγός ο οποίος εκλέγεται ανά 5ετία και εκπροσωπεί τις κοινότητες των Εμπερά στην πολιτεία του Παναμά.
Άνδρες και γυναίκες είναι απολύτως ίσοι και γυμνοί από τη μέση και πάνω. Οι γυναίκες όμως υποχρεωτικά (και αυτό ισχύει ακόμη) υφίστανται ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων. Η κυβέρνηση του Παναμά αλλά και οι αρχές των Εμπερά φιλοδοξούν ο επικίνδυνος για την υγεία αυτός θεσμός να έχει εκλείψει ως το 2030. Κατά τα άλλα, άνδρες και γυναίκες παραδοσιακά βάφουν τα σώματά τους με ανεξίτηλο χρώμα (κάτι σαν τατουάζ) και καλύπτουν τα γεννητικά τους όργανα με πολύχρωμα υφάσματα. Οι γυναίκες πλέκουν καλάθια και μαγειρεύουν και οι άνδρες κυνηγούν και ψαρεύουν. Τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της κοινότητας και εφόσον το επιθυμούν σπουδάζουν στα πανεπιστήμια του Παναμά.
Γενικώς οι Εμπερά είναι καλοσυνάτοι και φιλόξενοι. Για να πας στα 5 χωριά τους τα οποία είναι επισκέψιμα, σε μεταφέρουν εκείνοι με τα κανό τους από την απέναντι όχθη των ποταμών. Στα χωριά τους μπορείς να περάσεις μία ολόκληρη μέρα. Σου δείχνουν τα σπίτια τους, τρως μαζί τους, σου εξηγούν τα βότανα, σε πηγαίνουν για ψάρεμα και σου δείχνουν τα χειροτεχνήματά τους, κεραμικά, πλεκτά κτλ. τα οποία αν θέλεις αγοράζεις. Κάπως έτσι κυλάει η ζωή μέσα στη ζούγκλα. Χωρίς φως, τρεχούμενο νερό, τηλέφωνο ή τηλεόραση και με φωτιές που ανάβονται στο χώμα για το μαγείρεμα. Η ατομική καθαριότητα καθώς και η λάτρα του σπιτιού γίνονται στα ποτάμια. Όσο για την καθομιλουμένη γλώσσα, είναι η ισπανική και η διάλεκτος τσοκό. Πολλοί από τους Εμπερά είναι χριστιανοί, λόγω των ιεραποστόλων που έφεραν τον 18ο αιώνα μαζί τους οι κονκισταδόρες.
Και κάτι τελευταίο: αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Αρνούνται να κατοικίσουν σε τσιμέντο και ανέσεις, αρνούνται να μετοικίσουν στις πόλεις, αρνούνται κάθε μορφή εξουσίας πέρα από αυτήν του σαμάνου και του εκλεγμένου κοινοτάρχη. Αρνούνται τα πάρε-δώσε με την κυβέρνηση του Παναμά. Αρνούνται γενικώς τις αλλαγές. Όποια αλλαγή επήλθε στην καθημερινότητά τους και στην οργάνωση της διαβίωσής τους, είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης εξέλιξης και όχι ριζοσπαστικής μεταβολής. Με δυο λόγια οι Εμπερά θέλουν να ζουν ήσυχοι. Πάνω απ΄όλα. Αυτό σου το λένε με κάθε ευκαιρία. Και το σέβεσαι.

Δημιουργήθηκε από τους Αζτέκους και είναι η σημαντικότερη και μεγαλύτερη προκολομβιανή μητρόπολη του Μεξικού. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, ελάχιστα πράγματα ήταν γνωστά για την Τεοτιουακάν που στη γλώσσα Νάουατλ (των Αζτέκων) σημαίνει «η πόλη των θεών». Ωστόσο σήμερα έχουμε πλέον μία καθαρή αναπαράσταση της εξέλιξής αυτής της πόλης-κράτους, η οποία διήρκησε μία χιλιετία και εννοείται πως αποτελεί μνημείο της UNESCO.

Αν τα Μπόκας ντελ Τόρο είναι το ειδυλλιακό, τυρκουάζ πρόσωπο του Παναμά, το Μποκέτε είναι το ακριβώς αντίθετο: άκρως γοητευτικό αλλά χωμένο στη βαθιά ζούγκλα, καταπράσινο και ατμοσφαιρικό, ο «ορεινός» παράδεισος του Παναμά! Δυσκολεύεται να πιστέψει κανείς πώς δύο τόσο διαφορετικές εικόνες βρίσκονται στην ίδια χώρα κι όμως είναι αλήθεια και εμείς είμαστε έτοιμο να την απολαύσουμε στο έπακρο!
Το Μποκέτε φωλιάζει σε μια κοιλάδα στις παρυφές του ηφαιστείου Μπάρου. Είναι μια μικρή, γοητευτική ορεινή πόλη καρτποσταλικής ομορφιάς, ωστόσο είναι το περιβάλλον που πραγματικά αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη. Οι πλαγιές και η ευρύτερη περιοχή καλύπτονται από τα έντονα χρώματα των τροπικών (κυρίως με πράσινο βέβαια!) και με φυτείες καφέ.
Οι επισκέπτες που έρχονται στο Μποκέτε ξανά και ξανά λατρεύουν την περιήγηση στη ζούγκλα, τη βόλτα στις κρεμαστές γέφυρες, τις ευκαιρίες για αναρρίχηση, για ράφτινγκ στον ποταμό Καλντέρα και την επαφή με την αγνή, αμόλυντη φύση που μόνο η Κεντρική Αμερική μπορεί να προσφέρει!

Το Ηφαιστειακό Πάρκο Αρενάλ, βρίσκεται στο βορειοκεντρικό τμήμα της Κόστα Ρίκα. Περιλαμβάνει το επιβλητικό στρωματοηφαίστειο, ύψους 1.633 μέτρων, το οποίο ξεχωρίζει για το τέλειο συμμετρικό σχήμα του και τη ζούγκλα που το περιβάλλει. Για 400 χρόνια πριν το 1968, το ηφαίστειο ήταν ανενεργό. Εκείνη τη χρονιά ενεργοποιήθηκε και σημειώθηκε μία πολύ μεγάλη έκρηξη. Έκτοτε, καταγράφονταν εκρήξεις πολύ συχνά (σε διαστήματα μηνών) και η τελευταία μεγάλη έγινε το 2010.

Από το 2010 και μετά πέρασε και πάλι σε ανενεργό φάση. Εμείς στην περιοχή του ηφαιστείου θα περιηγηθούμε στους ομαλούς πρόποδές του και θα μπούμε μέσα στην ηφαιστειακή ζούγκλα του εθνικού πάρκου. Εκεί θα κάνουμε μπάνιο σε ειδυλλιακές θερμές πηγές, θα κάνουμε βόλτα στις αερογέφυρες που κρέμονται πάνω από την πυκνή τροπική βλάστηση σε ύψος 100 μέτρων, θα δούμε λίμνες γεμάτες ψάρια, πεντακάθαρα ποτάμια, πανέμορφα τροπικά λουλούδια, πολύχρωμα παραδεισένια πτηνά – με δυο λόγια θα απολαύσουμε την εύφορη ηφαιστειακή φύση των τροπικών.

Η Βενεζουέλα ή επίσημα Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας είναι χώρα της Νότιας Αμερικής, πρώην ισπανική αποικία. Το όνομά της αποδίδεται ιστορικά σε παραφθορά του ονόματος Βενετία, με την οποία είχαν σχέσεις οι ιθαγενείς της δυτικής Βενεζουέλας. Ο εξερευνητής Αμέριγκο Βεσπούτσι με τον Αλόνσο δε Οχέδα ισχυρίζονταν ότι έδωσαν αυτό το όνομα, όταν πρωτοείδαν σπίτια των ιθαγενών Άνιου που εξείχαν από το νερό και θύμισαν στον Ιταλό Βεσπούτσι τη Βενετία. Σύμφωνα με μια άλλη, λιγότερο δημοφιλή θεωρία, το όνομα προέρχεται από μια λέξη των ιθαγενών και σημαίνει «Μεγάλο Νερό», όπως ήταν γνωστός ο κόλπος του Μαρακαΐμπο.
Η χώρα συνορεύει με την Κολομβία στα δυτικά, με τη Βραζιλία νότια και τη Γουιάνα στα ανατολικά. Στα βόρεια βρέχεται από τη θάλασσα της Καραϊβικής και οριοθετείται από τα χωρικά ύδατα των: Δομινικανή Δημοκρατία, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Γρενάδα, Ολλανδικές Αντίλλες και Μπαρμπάντος. Πρωτεύουσα είναι το Καράκας.
Το 1498-1499 ο Χριστόφορος Κολόμβος και ο Αλόνσο ντε Οχέντα έφτασαν στη Βενεζουέλα, που κατοικούνταν από ιθαγενείς ινδιάνους. Το 1521 άρχισε η ισπανική αποίκιση από τις βορειοανατολικές ακτές, ενώ το 1749 πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξέγερση ενάντια στην ισπανική κυριαρχία. Η Βενεζουέλα, εκμεταλλευόμενη την εισβολή του Ναπολέοντα στην Ισπανία, εξεγέρθηκε το 1810 και ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη το 1811. Έχασε όμως μετά τη μάχη με τους Ισπανούς. Ο Σιμόν Μπολιβάρ συνέχισε τη μάχη, κερδίζοντας το 1819 τους φιλοβασιλικούς και δημιουργώντας τη Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας (σημερινή Κολομβία, Βενεζουέλα, Ισημερινός και Παναμάς). Το 1821 κέρδισε τη μάχη του Καραμπομπό, διασφαλίζοντας έτσι την ανεξαρτησία της χώρας. 
Ακολούθησαν αρκετές δεκαετίες πολιτικής κρίσης και στρατιωτικών καθεστώτων, όπως αυτό του στρατηγού Χουάν Βισέντε Γκόμες (1908-1935) και του Μάρκος Πέρες Χιμένες (1948-1958). Το 1958 εξελέγη πρόεδρος ο Ρόμουλο Μπετανκούρτ, επικεφαλής του ιστορικού κόμματος της χώρας Δημοκρατική Δράση (AD). 
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η χώρα γνώρισε τεράστια οικονομική ανάπτυξη χάρη στο πετρέλαιο. Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η πτώση των διεθνών τιμών του μαύρου χρυσού έφερε οικονομική λιτότητα και κοινωνική αναταραχή.

Το Καράκας, πρωτεύουσα της χώρας, αποτελεί το κυβερνητικό, οικονομικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της χώρας. Με πληθυσμό που αγγίζει τα πέντε εκατομμύρια, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας και αντικρίζει την Καραϊβική Θάλασσα. Η ίδρυσή του οφείλεται στον Ντιέγκο Ντε Λοσάδα, το 1567. Την ονόμασε Santiago de León de Caracas προς τιμή του αποστόλου Ιακώβου, ο οποίος είναι ο προστάτης άγιος της Ισπανίας. 
Η πόλη λεηλατήθηκε από Άγγλους στρατιώτες το 1595 και τα κτίριά της καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από δύο σεισμούς, το 1755 και το 1812. Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, ωστόσο, το Καράκας αναδείχθηκε σταδιακά ως το κυρίαρχο αστικό κέντρο της Βενεζουέλας. Η ινδική αντίσταση στον εποικισμό ξεπεράστηκε γρήγορα, εν μέρει λόγω μιας επιδημίας ευλογιάς που αποδεκάτισε τον γηγενή πληθυσμό. 
Η κοιλάδα ήταν σχετικά απαλλαγμένη από πειρατικές επιθέσεις, παρά την κεντρική της θέση κοντά στη βόρεια ακτή της χώρας. Η ίδια η κοιλάδα και οι παρακείμενές της παρήγαγαν λίγο χρυσό, ενώ στη συνέχεια έγιναν σημαντικές για την εξαγωγή κακάο (κακάο), την πηγή της σοκολάτας. Επιπλέον, το Καράκας πρόσφερε υγιεινό, άνετο κλίμα και άφθονο γλυκό νερό. 
Εδώ γεννήθηκε ο Σιμόν Μπολιβάρ, ο πιο διάσημος από τους ήρωες της Νότιας Αμερικής, στις 24 Ιουλίου 1783, σε μια οικογένεια με εξέχουσα θέση στις υποθέσεις της Βενεζουέλας. Ο Μπολίβαρ συμμετείχε στον σχηματισμό της βραχύβιας πρώτης δημοκρατίας (1811–12) και δύο χρόνια αργότερα εισέβαλε στη Βενεζουέλα με μια μικρή δύναμη που στρατολογήθηκε στη Νέα Γρανάδα. Αφού κατέλαβε το Καράκας τον Αύγουστο του 1813, η πόλη του απένειμε τον τίτλο El Libertador (Ο απελευθερωτής). Ένα χρόνο αργότερα οι πατριωτικές δυνάμεις του Μπολιβάρ υποχώρησαν πλήρως, αλλά όταν η Μεγάλη Κολομβία (σημερινή Κολομβία, Παναμάς, Βενεζουέλα και Εκουαδόρ) κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία το 1821, το Καράκας έγινε η πρωτεύουσα της Βενεζουέλας. Η πόλη διατήρησε αυτή τη διάκριση ακόμα κι όταν η Βενεζουέλα αποσχίστηκε από τη Μεγάλη Κολομβία το 1830.  
Το 1870 ξεκίνησε η αστική μεταμόρφωση του Καράκας από τον Πρόεδρο. Αντόνιο Γκουσμάν Μπλάνκο, ο οποίος προσπάθησε να κάνει το Καράκας αντίγραφο της γαλλικής πρωτεύουσας, του Παρισιού. Το γαλλικό αρχιτεκτονικό γούστο εκείνης της περιόδου αντικατέστησε το ισπανικό αποικιακό στυλ. Χτίστηκαν λεωφόροι και μερικοί δρόμοι διευρύνθηκαν για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της πόλης, η οποία είχε φτάσει σε πληθυσμό σχεδόν τις 56.000 μέχρι το 1881.