fb

Μαστίχα, το ανεκτίμητο δώρο της χιώτικης φύσης

Η μαστίχα είναι ένα σπάνιο είδος σχίνου που καλλιεργείται αποκλειστικά και μόνο στο νησί της Χίου. Το μέγα παράδοξο της υπόθεσης είναι πως ενώ δέντρα που ανήκουν την οικογένεια του μαστιχόδεντρου, σχίνοι δηλαδή, φύονται και σε άλλες μεσογειακές χώρες, το μαστιχόδεντρο ευδοκιμεί μόνο στη Χίο. Και μάλιστα ούτε καν σε ολόκληρο το νησί αλλά μονάχα στο νότιο τμήμα του, στα Μαστιχοχώρια. Είναι, λένε, σαν κάποιος να τράβηξε μία γραμμή στον χάρτη και να είπε «έξω από αυτή τη γραμμή δεν θα ευδοκιμήσει ποτέ η μαστίχα!» Και πράγματι, προσπάθειες καλλιέργειας μαστίχας που έγιναν κατά καιρούς σε άλλες χώρες, σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ακόμα και στη βόρεια Χίο, απέτυχαν παταγωδώς!

Το μαστιχόδεντρο φτάνει σε ύψος τα τρία περίπου μέτρα, έχει μικρά, σκληρά φύλλα ελλειπτικού σχήματος και κόκκινα άνθη. Ο κορμός του έχει ακανόνιστες «ρυτίδες», σαν το πεύκο. Ο «καρπός» του δεν βγαίνει στα κλαριά του αλλά από τον κορμό, είναι σαν ρητίνη δηλαδή. Η διαδικασία της παραγωγής της μαστίχας είναι κι αυτή ιδιαίτερη: ξεκινά γύρω στα μέσα του καλοκαιριού, τον Ιούλιο, όταν οι μαστιχοπαραγωγοί χαράσσουν τον κορμό και τα κλαδιά του δέντρου, από όπου μετά από λίγες ημέρες θα αρχίσει να εκκρίνεται η ρητίνη, η μαστίχα δηλαδή, για να στερεοποιείται μέσα σε περίπου δεκαπέντε ημέρες, ανάλογα πάντα και με τις καιρικές συνθήκες.

Οι θεραπευτικές δράσεις της μαστίχας ήταν γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Ο Ηρόδοτος ανέφερε ότι οι κάτοικοι της Χίου συνήθιζαν να μασούν το αποξηραμένο ρητινώδες υγρό που έρεε από τον φλοιό του μαστιχόδεντρου, ενώ ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης υπογράμμισαν την ευεργετική της επίδραση στο στομάχι.