fb

Νησί του Πάσχα - Τα κρυμμένα μυστικά των Μοάι

Θα μπορούσε να λέγεται και Νησί των Χριστουγέννων ή νησί της Πρωτοχρονιάς. Αλλά έτυχε να είναι Κυριακή του Πάσχα του 1722 όταν ο Ολλανδός ναύαρχος Ιάκωβος Ρόγκεβεεν πάτησε ανυποψίαστος το πόδι του στο νησί. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκριζε αυτό το παράξενο νησί στο πιο απομακρυσμένο σημείο του Νότιου Ειρηνικού. Οι «πέτρινοι φύλακες» του νησιού, τα αινιγματικά μονολιθικά αγάλματα που τράβηξαν την προσοχή του κόσμου σε αυτήν τη μικρή κουκκίδα του χάρτη κρατάνε ακόμα καλά κρυμμένα τα μυστικά τους. Τα περίφημα μοάι είναι οι μοναδικοί μάρτυρες ενός πολιτισμού που έσβησε και άφησε πίσω του μερικά από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία σε όλο τον πλανήτη. Αν η πέτρα μπορούσε να μιλήσει, θα μπορούσαν να μας διηγηθούν ποιοι και πότε ακριβώς τα έφτιαξαν, για ποιο λόγο, πώς τα μετακίνησαν και ποιοι τα κατακρήμνισαν από τα βάθρα τους. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, το νησί κατοικήθηκε γύρω στο 300 μ.Χ. από Πολυνήσιους που έφτασαν από τα νησιά Μαρκέσα. Τα εύφορα εδάφη ευνόησαν την ανάπτυξη του πολιτισμού Ράπα Νούι και οι άνθρωποι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την αλιεία. Ο απροσπέλαστος Ειρηνικός Ωκεανός κράτησε τους Ράπα Νούι απομονωμένους, αφού οποιαδήποτε επαφή με τον έξω κόσμο ήταν πρακτικώς αδύνατη. Τα πρώτα μοάι κάνουν δειλά την εμφάνισή τους γύρω στο 500 π.Χ. Ο προσανατολισμός τους πάντα προς το εσωτερικό του νησιού και ποτέ προς τη θάλασσα εκφράζει με τον πιο παραστατικό τρόπο την εσωστρέφεια των ανθρώπων του νησιού. Όσο ο πολιτισμός τους εξελισσόταν, εκείνοι αντλούσαν από τους πλούσιους φυσικούς πόρους του νησιού, μέχρι που κάποια στιγμή εξαντλήθηκε μέχρι και το τελευταίο δέντρο, το τελευταίο κλαράκι. Χωρίς δέντρα οι ντόπιοι δεν μπορούσαν να φτιάξουν κανό για να ψαρεύουν ούτε να καλλιεργούν και έτσι το νησί τους μετατράπηκε σε κρανίου τόπος. Τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν εκτός από το να γίνουν Κάι Ταγκάτα… δηλαδή ανθρωποφάγοι… Εκτός από τον κανιβαλισμό, η έλλειψη τροφής οδήγησε αναπόφευκτα σε εσωτερικές συγκρούσεις, θύματα των οποίων έπεσαν και τα περήφανα μοάι. Όταν το 1774 αποβιβάστηκε στο νησί ο κάπτεν Κουκ, τα μοάι ήταν βίαια αναποδογυρισμένα. Η επιδρομή των Περουβιανών δουλεμπόρων το 1862 αποτελείωσε όσους κατοίκους είχαν επιζήσει, ενώ η ευλογιά που ήρθε αργότερα τους εξολόθρευσε ολοκληρωτικά. Τα 887 αγάλματα που είναι διάσπαρτα σε όλο το νησί προέρχονταν από το λατομείο του νησιού και μετά έπαιρναν τη θέση τους πάνω στα «άχου», τις ειδικές πλατφόρμες που τα στήριζαν. Τα περισσότερα μοάι κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1.400 και του 1.600 μ.Χ. Η επαφή με τον Δυτικό Κόσμο άνοιξε τον δρόμο για την ανάλυση των μοάι. Από πολλούς κατηγορήθηκαν για τις φαλλικές τους μορφές, αφού άφηναν σεξουαλικά υπονοούμενα για την καταγωγή και τον προορισμό τους πάνω στη Γη. Η αποκατάσταση των άχου και των μοάι, που ξεκίνησε τις τελευταίες δεκαετίες, συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον, αφού το εισόδημα που αποφέρουν στους κατοίκους από τον τουρισμό είναι τεράστιο.