Απόκοσμο Τουρκμενιστάν – Αρχαίοι δρόμοι και άγνωστοι νομαδικοί λαοί | 06.08.2024

Πρωινή άφιξη στο Ασγκαμπάτ (Ashgabat), πρωτεύουσα και μεγαλύτερο αστικό κέντρο του Τουρκμενιστάν. Άμεση εγκατάσταση στο ξενοδοχείο μας, ξεκούραση και στη συνέχεια ξενάγηση και πρώτη γνωριμία με την πόλη.

Παρόλο που αυτή η περιοχή της Κεντρικής Ασίας έχει τεράστια ιστορία, η ίδια η πόλη είναι σχετικά νέα. Παντού στο Ασγκαμπάτ ξεχωρίζουν οι χαρακτηριστικές κατασκευές και τα διακοσμητικά από λευκό μάρμαρο. Είναι μάλιστα τόσα πολλά που το 2013 το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες ονόμασε την τουρκμένικη πρωτεύουσα «Λευκή Μαρμάρινη Πόλη» - πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα δούμε συγκεντρωμένα τόσα πολλά καλλιτεχνήματα και κτίρια από λευκό μάρμαρο, όσα εδώ.

Θα δούμε λοιπόν το Πάρκο και το Μνημείο της Ανεξαρτησίας, τη λεγόμενη Αψίδα της Ουδετερότητας, ένα μνημείο ύψους 75μ. με το περιστρεφόμενο χρυσό άγαλμα του πρώτου Τουρκμένου προέδρου, Τουρκμενμπασί. Στην πανοραμική μας ξενάγηση θα δούμε και το Αλέμ (Alem), το πολιτιστικό κέντρο του ξεκίνησε να λειτουργεί το 2012 και φιλοξενεί τη μεγαλύτερη στον κόσμο ρόδα λούνα-παρκ, ύψους 47,6 μ. (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του βιβλίου Γκίνες).

Στη συνέχεια θα επισκεφθούμε το Halk Hakydasy, το μνημείο που φτιάχτηκε σε ανάμνηση όσων έδωσαν τη ζωή τους στη μάχη του Γκεόκ Τεπέ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και όσων χάθηκαν στο σεισμό του 1948 που χτύπησε το Ασγκαμπάτ. Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας όπου και θα διανυκτερεύσουμε.

Πρωινό και θα πάρουμε μια γεύση από τη λάμψη της Παρθιανής Αυτοκρατορίας με την επίσκεψή μας στην αρχαία Νίσα, την πρωτεύουσα των Παρθιανών, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2007.

Η Παρθιανή Αυτοκρατορία ήταν ένας από τους ισχυρότερους και επιδραστικότερους πολιτισμούς του αρχαίου κόσμου και ένας λαμπρός αντίπαλος της Ρώμης, ο οποίος εμπόδισε την επέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας προς τα ανατολικά. Θα συνεχίσουμε με επίσκεψη στο μαυσωλείο του Τουρκμενμπασί, ένα από τα μεγαλύτερα τζαμιά της Κεντρικής Ασίας.

Επιστροφή στο Ασγκαμπάτ και ύστερα θα επισκεφτούμε το πάρκο Ilham, το υπέροχο μνημείο των αλόγων Akhalteke, και την εμπορική αγορά Gullistan γνωστή και ως ρωσικό παζάρι. Μεταφορά στο ξενοδοχείο μας και διανυκτέρευση.

Μετά το πρωινό μας στο ξενοδοχείο αναχωρούμε οδικώς για τη Μάρυ, την πόλη που θα μας φιλοξενήσει απόψε. Καθ’ οδόν θα κάνουμε μια στάση στην αρχαία πόλη Ανάου για να δούμε τα ερείπια του τζαμιού του Σεΐχη Jemaliddin. Το μεσαιωνικό τζαμί κατασκευάστηκε τον 15ο αιώνα, αλλά ο σεισμός του Ασγκαμπάτ το 1948 το κατέστρεψε. Οι εργασίες αναστήλωσης κατάφεραν να αποκαταστήσουν το ψηφιδωτό στην πρόσοψη της πύλης, που απεικονίζει δύο δράκους και μια επιγραφή που εξηγεί ότι το τζαμί ονομαζόταν "Οίκος της Ομορφιάς".

Οι εικόνες δράκων δεν συνηθίζονται σε τζαμιά, και πουθενά στην Κεντρική Ασία δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο. Η επικρατέστερη εξήγηση από τους αρχαιολόγους αναφέρει ότι ο δράκος είναι τοτέμ της κύριας φυλής των Τουρκμένων που κατοικούσε στην περιοχή Ανάου τον 15ο αιώνα, και πιθανότατα ο σεΐχης Jemaliddin, ο οποίος ήταν επίσης θαμμένος στο Ανάου, ανήκε σε αυτή τη φυλή.

Υπάρχει, βέβαια, και ένας όμορφος μύθος που λέει ότι κάποτε οι κάτοικοι του χωριού έσωσαν έναν δράκο και ανταμείφθηκαν με χρυσό, που ξόδεψαν για να χτίσουν το τζαμί. Έκτοτε, ο δράκος έγινε το τοτέμ του χωριού, οι ντόπιοι τον λάτρευαν και μετέδωσαν τον θρύλο από γενιά σε γενιά. Συνεχίζουμε για την πόλη Μάρυ. Άφιξη και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας όπου και θα διανυκτερεύσουμε.

Πρωινό στο ξενοδοχείο μας. Σήμερα θα ξεναγηθούμε στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας πόλης Μέρβ.

Η Μερβ γνώρισε μία μακρά περίοδο ακμής από την εποχή των Σελευκιδών και μετά. Πλην της γεωγραφικής της θέσης, υπήρξε και μείζον μεταποιητικό κέντρο - βρέθηκαν κόκκοι βαμβακιού από τον 5ο αι. και εργαστήριο χάλυβος από  τον 10ο αι. Φαίνεται ότι η όαση της Μερβ ανήκε στο λεγόμενο «Αρχαιολογικό Σύμπλεγμα της Βακτριανής – Μαργιανής» την εποχή του χαλκού. Παρά το γεγονός ότι περιήλθε στην εξουσία των πολλών κατακτητών της περιοχής, ήταν μία κοσμοπολίτικη πόλη, όπως φαίνεται από τις πολλές θρησκείες που συνυπήρξαν εκεί: Νεστοριανοί Χριστιανοί, Βουδιστές, Μανιχαϊστές και Ζωροάστρες. Υπήρξε μάλιστα από τις πρώτες πόλεις που κατακτήθηκαν από τους Άραβες και αποτέλεσε ορμητήριό τους για την κατάκτηση της Κεντρικής Ασίας. Η εξέλιξή της διακόπηκε βίαια το Φεβρουάριο του 1221, όταν ο γιός του Τζένκινς Χαν, ο Tolui, έσφαξε όλο τον ήδη παραδοθέντα πληθυσμό - λέγεται ότι σφαγιάστηκαν περί το ένα εκατομμύριο άνθρωποι.

Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως τούς επισκέψιμους χώρους του Erk-Kala, μία από τις πρωταρχικές φάσεις, το Gaur-Kala της Ελληνοβακτριανής εποχής και το μαυσωλείο του Sultan Sanjar, του τελευταίου ηγεμόνα πριν την κατάκτηση της πόλης από τις τουρκομανικές φυλές. Η Μερβ αποτελούσε επίσης κομμάτι του Βόρειου Δρόμου στον περίφημο Δρόμο του Μεταξιού, εξυπηρετώντας κυρίως τα εμπορικά καραβάνια που έρχονταν από τις στέπες της Κεντρικής Ασίας και πέρα από τον ποταμό Ώξο. Μετά τη Μερβ ο δρόμος συνέχιζε προς τα δυτικά και την παλιά πρωτεύουσα της Παρθίας, την Εκατόμπυλο, τη σημερινή Damgham, διέσχιζε το βόρειο Ιράν, συνέχιζε νότια της Κασπίας προς τη Χαμαντάν και τις αρχαίες δίδυμες πόλεις Σελευκεία και Κτησιφώντα κοντά στη Βαγδάτη, στον ποταμό Τίγρη. Αφού ξεναγηθούμε στον εκτενέστατο αρχαιολογικό χώρο, επιστρέφουμε στη Μάρυ.

Το απόγευμα θα κάνουμε μια ξενάγηση στην πόλη Μάρυ και θα ανακαλύψουμε τη τέχνη της ύφανσης χαλιών αντίκες. Η λαϊκή τέχνη των Τουρκμένων είναι πλούσια και ποικίλη. Περιλαμβάνει πολλά είδη χαλιών και αντικειμένων από χαλιά όπως: τσόχες, κεντήματα - ρόμπες, καλύμματα κεφαλής και κοσμήματα - γυναικεία διακοσμητικά, διακοσμητικά για άλογα, δερμάτινα προϊόντα και άλλα. Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση στη Μάρυ.

Πρωινό και μεταβαίνουμε στο αεροδρόμιο για την πτήση μας στο Ασγκαμπάτ. Άφιξη στην πρωτεύουσα. Από εδώ θα μεταβούμε οδικώς, με οχήματα 4x4, στην Νταρβάζα (διάρκεια διαδρομής περίπου 3 ½ ώρες).

Καθοδόν, θα κάνουμε μία στάση για να επισκεφθούμε το νομαδικό χωριό Γιέρμπεντ (Yerbent), για να δούμε από κοντά τη ζωή και την καθημερινότητα στην τουρκμένικη έρημο: θα δούμε τις παραδοσιακές τουρκμένικες καλύβες (γιουρτς), τις περίφημες δρομάδες (αραβικές καμήλες), τους πηλόκτιστους φούρνους που οι ντόπιοι αποκαλούν ταμντίρ (tamdyr) και πολλά ακόμα στοιχεία που συνθέτουν τη ζωή στην έρημο και την κάνουν εφικτή…

Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας φτάνουμε στην Νταρβάζα (Darvaza). Θα εξερευνήσουμε μερικούς από τους αμέτρητους κρατήρες αερίου, πολλοί από τους οποίους είναι γεμάτοι νερό, άλλοι γεμάτοι θείο και λάσπη. Ο πιο εντυπωσιακός από όλους είναι φυσικά ο μεγάλος φλεγόμενος κρατήρας, ένα θέαμα που σίγουρα θα μας κόψει την ανάσα. Θα δούμε ξανά τον φλεγόμενο κρατήρα την ώρα που θα πέφτει ο ήλιος, ένα θέαμα δύο φορές πιο εντυπωσιακό από αυτό που είδαμε νωρίτερα.

Μετά από την απίστευτη αυτή εμπειρία, αναχωρούμε για Ντασογκούζ (διάρκεια διαδρομής περίπου 4 ½  ώρες). Άφιξη αργά το βράδυ στο ξενοδοχείο και διανυκτέρευση  στο Ντασογκούζ. 

Το πρωί θα μεταβούμε οδικώς στην πόλη Κούνια-Ουργκέντς. Παρότι το όνομά της σημαίνει «Νέα Ουργκέντς», κάθε άλλο παρά νέα είναι, καθώς η πόλη αναφέρεται ήδη στην επιγραφή του Behistun του Δαρείου του Μέγα το 520 π.Χ., καθώς και στη Ζωροαστρική Avesta ως Urva και Urga. Η ίδρυσή της ανάγεται στον 6ο-7ο αι. π.Χ. Η στρατηγική γεωγραφική της θέση στη διασταύρωση των καραβανιών, των Δρόμων του Μεταξιού και των δρόμων προς τον Βορρά, προς τον Βόλγα, την κατέστησε ισχυρή και πλούσια, έδρα του βασιλείου της Χορασμίας. Μετά την κατάκτησή της από τον Τζένκινς Χαν αποτέλεσε μέρος της "Χρυσής Ορδής", ξανακτίστηκε και κοσμήθηκε με πλείστα αρχιτεκτονήματα. Η πόλη καταστράφηκε και πάλι από τον Ταμερλάνο το 1388. Το 1646 ο Ώξος άλλαξε τον ρου του και η πόλη εγκαταλείφθηκε, έως ότου το χανάτο της Χίβα, του οποίου ήταν μέρος, κατασκεύασε το κανάλι Chanyap και η πόλη ξανακατοικήθηκε.

Φθάνοντας, θα επισκεφθούμε τον μιναρέ Kultuk Timur, τον ψηλότερο της Κεντρικής Ασίας, καθώς και τα μαυσωλεία Sultan Tekesh, Sultan II Arslan (το παλιότερο ιστορικό κτίριο της πόλης), Turabek Hanum, Najmuddin-Kubra, Sultan Ali καθώς και τον λόφο Kyrk Molla.

Επιστροφή στην Ντασογκούζ και πτήση για το Ασγκαμπάτ. Άφιξη, μεταφορά και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση στο Ασγκαμπάτ.

Αναχώρηση οδικώς για μία επίσκεψη στην υπόγεια λίμνη KöwAta, λίγο έξω από την πόλη. Καθοδόν θα σταματήσουμε στο Γκεοκντεπέ για να δούμε το φρούριο αλλά και το ομώνυμο τέμενος. Πέρασε στην Ιστορία χάρη στη συμβολή του στην αντίσταση των Τουρκμένων το 1881 απέναντι στη ρωσική εισβολή.

Συνεχίζουμε κατόπιν μέχρι τη λίμνη KöwAta. Όσο κι αν μπορεί να ακούγεται παράξενο, η λίμνη αυτή είναι η πιο δημοφιλής επιλογή των Τουρκμένων για… μπάνιο! Λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για μια περίκλειστη χώρα (χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα), με την Κασπία να απέχει από την πρωτεύουσα Άσγκαμπατ περίπου επτά ώρες με το αυτοκίνητο! Η λίμνη λοιπόν βρίσκεται στη σπηλιά Μπακάρντεν (Bakharden), σε βάθος περίπου 72 μέτρων υπό την επιφάνεια του εδάφους, και τα νερά της διατηρούν θερμοκρασία 35οC ενώ οι ειδικοί τα θεωρούν πλούσια σε άλατα και μεταλλικά στοιχεία. Επιστροφή στο Ασγκαμπάτ και αργότερα μεταφερόμαστε στο αεροδρόμιο για να επιβιβαστούμε στη νυχτερινή πτήση επιστροφής μας.

Το παραπάνω πρόγραμμα είναι ενδεικτικό.
Η σειρά των εκδρομών/ξεναγήσεων ενδέχεται να αλλάξει αν κριθεί αναγκαίο, για την καλύτερη εκτέλεση του προγράμματος, χωρίς ωστόσο να παραλειφθεί καμία από τις επισκέψεις που περιγράφονται.
Το τελικό ενημερωτικό αποστέλλεται
περίπου 3-5 ημέρες πριν από την εκάστοτε αναχώρηση.