Γκάνα - Αναζητώντας τη Χρυσή Ακτή και τις απομονωμένες φυλές στον Βορρά | Φεβρουάριος - Πάσχα - Μάιος 2024

Μετά από ένα πλούσιο πρωινό, αναχωρούμε για μια περιήγηση στα αξιοθέατα της πολύβουης και πολύχρωμης πρωτεύουσας της Γκάνας, Άκκρα. Μια πόλη 130 ετών που μπορεί να μην διεκδικεί τον τίτλο της ομορφότερης αφρικανικής πόλης αλλά διαθέτει ένα πλούσιο μείγμα αποικιακής και σύγχρονης αρχιτεκτονικής και κατοίκους φιλικούς, ευγενικούς και υπερήφανους για την πόλη τους και τη ζωή τους εκεί.

Κατά την πρωινή μας ξενάγηση θα δούμε μεταξύ άλλων το Εθνικό Μουσείο, που παρουσιάζει μία έξοχη περιγραφή του πολιτισμού της Δυτικής Αφρικής, όχι μόνο της Γκάνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής, αλλά και έναν κήπο που βρίσκεται ακριβώς δίπλα με αγάλματα που μιλούν για τα έθιμα και τις παραδόσεις από την ιστορία της δυτική Αφρικής. 

Συνεχίζουμε στην πόλη Τζέιμς, με τα ιστορικά κτίρια, και τον ύψους 30 μέτρων φάρο που έχτισαν οι Βρετανοί το 1871, αλλά και τις πολύχρωμες βάρκες που ξεχωρίζουν στην χρυσή ακτή. Ακολουθεί το Φορτ Τζέιμς που χτίστηκε επίσης από τους Βρετανούς ως εμπορικός σταθμός το 1673, πριν ενωθεί με το ολλανδικό Fort Crêvecœur και το δανικό Fort Christiansborg. Το Φορτ Τζέιμς έδωσε το όνομά του σε αυτή τη γειτονιά (Jamestown) στην Άκκρα. Αυτές οι περιοχές μας δίνουν μια τέλεια ενδεικτική εικόνα της παλιάς Άκκρα, διακρίνοντας τη βρετανική Άκκρα από την ολλανδική. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα βραζιλιάνικα πέτρινα σπίτια, που χτίστηκαν από ελεύθερους σκλάβους Αφρικανούς που κατοικούσαν στη Βραζιλία, επέστρεψαν στην Αφρική μετά την κατάργηση του δουλεμπορίου και οι απόγονοί τους έχουν πλέον ενσωματωθεί με τους ντόπιους της πόλης.

Μετά το μεσημεριανό μας θα δούμε την αχανή πλατεία της Ανεξαρτησίας, με την αψίδα με το μαύρο αστέρι (εθνικό σύμβολο της χώρας) και το Kwame Nkrumah Memorial Park, αφιερωμένο στον Κβάμε Νκρούμα, τον πρώτο ηγέτη της ανεξάρτητης Γκάνα. Το γαλήνιο αυτό πάρκο φιλοξενεί το μαυσωλείο του και είναι διακοσμημένο με δεκάδες μπρούτζινα αγάλματα και σιντριβάνια ανάμεσα στα οποία κυκλοφορούν πολύχρωμα παγώνια. 

Δίπλα στο πάρκο βρίσκεται το National Cultural Center με την μεγάλη υπαίθρια αγορά όπου θα... θέσουμε σε εφαρμογή την ικανότητά μας στα παζάρια. Εδώ θα βρούμε κάθε λογής εμπορεύματα, ενώ επίμονοι και θορυβώδεις πωλητές προσφέρουν χειροτεχνήματα και άλλα καλούδια από ολόκληρη την Γκάνα και τη Δυτική Αφρική. 

Τέλος θα κατευθυνθούμε προς το “Fantasy Coffins” του Teshie Nungua, ο οποίος όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο δημιουργεί περίτεχνα φέρετρα που δεν μοιάζουν σε τίποτα με αυτά που ξέρουμε. Οι τελετές κηδείας και ταφής στην Γκάνα είναι πολύ επίσημες περιπτώσεις, αλλά μετά την ταφή ακολουθεί μια γιορτή. Οι κάτοικοι της Γκάνας πιστεύουν ότι εκείνοι που φεύγουν μετακομίζουν σε έναν άλλο κόσμο, έτσι τα φέρετρα που κατασκευάζονται εδώ μπορεί να αντιπροσωπεύουν το επάγγελμα του νεκρού ή απλά να απεικονίζουν κάτι που ήταν σημαντικό γι’ αυτούς. Υπάρχουν όλα τα σχέδια φέρετρων στα οποία θα μπορούσε κανείς να φανταστεί από αυτοκίνητα, κόκκους κακάο, πακέτα τσιγάρων και αεροπλάνα μέχρι κροκόδειλους, παπούτσια, μπουκάλια μπύρας και βάρκες!

Μετά από μια γεμάτη μέρα επιστρέφουμε στο κατάλυμά μας για το βραδινό μας γεύμα και για να χαλαρώσουμε.

Αναχωρούμε από το ξενοδοχείο μας μετά το πρωινό και ταξιδεύουμε βόρεια, προς την περιοχή Ασάντι της Γκάνας. Προηγουμένως θα επισκεφτούμε το κέντρο Ντιμπουά, τον τόπο ταφής και το πρώην σπίτι του εξέχοντος Αμερικανού Παναφρικανιστή Δρ William W Burghardt DuBois, ο οποίος ηγήθηκε του Παναφρικανικού συνεδρίου μεταξύ 1919 και 1927. Το κέντρο λειτουργεί πλέον ως βιβλιοθήκη και ερευνητικό ινστιτούτο για φοιτητές του Παναφρικανισμού. 

Το σημερινό μας ταξίδι θα μας οδηγήσει στους πανέμορφους λόφους Ακουαπέμ. Ωστόσο πριν βγούμε από αυτήν την πολυσύχναστη πόλη, επισκεπτόμαστε έναν χώρο όπου κατασκευάζουν όμορφες αφρικανικές χάντρες. Οι τεχνικοί τους χρησιμοποιούν παραδοσιακές μεθόδους. 

Οι κάτοικοι Κρόμπο της Γκάνας φημίζονται για τα παραδοσιακά τους κοσμήματα με χάντρες που χρονολογούνται αιώνες πίσω. Θα δούμε και θα μάθουμε από πρώτο χέρι την ιστορική σημασία των χαντρών αλλά και την αρχαία διαδικασία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή τους.

Οι χάντρες είναι πολιτιστικά σύμβολα πλούτου και ομορφιάς στην Γκάνα και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των παραδοσιακών ντέρμπαρ και των φεστιβάλ, με τις περισσότερες γυναίκες από την Γκάνα να φορούν χάντρες καθημερινά. 

Συνεχίζουμε με προορισμό της την πανέμορφη σειρά Ακουαπέμ, με την εξαιρετική θέα στην Άκκρα και την Τέμα σε απόσταση. Στην κορυφή της σειράς, βρίσκουμε τους βοτανικούς κήπους Αμπούρι, σε μια όμορφη τοποθεσία, που ιδρύθηκαν από τους Βρετανούς το 1890. Οι κήποι φιλοξενούν μια μεγάλη ποικιλία ειδών εξωτικής χλωρίδας. Καθώς τους διασχίζουμε, ο οδηγός μας θα μας μιλήσει για φυτά με φαρμακευτικές ιδιότητες και θα μας εξηγήσει πώς τα χρησιμοποιούν οι Γκανέζοι. 

Σε μικρή απόσταση από τους κήπους βρίσκουμε το χαλαρό και φιλικό χωριό Αμπούρι, όπου παραδοσιακά αφρικανικά τύμπανα, γλυπτά και άλλες χειροτεχνίες σκαλίζονται εδώ και γενιές. 

Θα απολαύσουμε το μεσημεριανό μας στην πρωτεύουσα Κοφοριντούα της Ανατολικής Περιφέρειας της Γκάνας πριν συνεχίσουμε το ταξίδι μας για το Κουμάσι όπου θα φτάσουμε νωρίς το βράδυ. Διανυκτέρευση.

Μετά το πρωινό μας κατευθυνόμαστε προς το Ταμάλε. Κατά την άφιξή μας πρώτα θα επισκεφτούμε τη μεγάλη κεντρική αγορά, ένας εξαιρετικός τρόπος για να γίνουμε μέρος της καθημερινής ζωής των ντόπιων. Η κεντρική αγορά είναι μια υπέροχη πολυσύχναστη αγορά όπου βρίσκει κανείς παραδοσιακά υφάσματα και χάντρες αλλά και φάρμακα με υλικά που χρησιμοποιούν μόνο οι ντόπιοι.

Το Εθνικό Κέντρο Πολιτισμού, η μεγαλύτερη αγορά τεχνών και χειροτεχνιών του Ταμάλε, είναι ο επόμενος προορισμός μας. Αργότερα θα κατευθυνθούμε βορειότερα, προς το Μπολγκατάγκα. Καθώς κινούμαστε προς τα βόρεια, περνώντας μέσα από τις πολλές πόλεις και τις τοπικές κοινότητες, το τοπίο αλλάζει σε πιο ανοιχτό, πιο ξηρό και θυμίζει σαβάνα. 

Προτού φτάσουμε στον προορισμό μας κάνουμε μια σύντομη παράκαμψη προς τους λόφους Τόνγκο. Πρόκειται για ένα μυστηριώδες μέρος όπου υπάρχουν πολυάριθμες κορυφές που σχηματίζονται από τεράστιους βράχους. Οι ντόπιοι θεωρούν αυτά τα απομεινάρια ως τις αρχαίες κατοικίες των Θεών, ενώ σε μια βαθιά σχισμή στην πλαγιά του ψηλότερου βουνού βρίσκεται η σπηλιά του Μαντείου. 

Στην περιοχή ζει η τοπική φυλή Ταλένσι, σε οχυρά σπίτια που φιλοξενούν έως και εξήντα άτομα, έχουν μόνο μία είσοδο και είναι ένας λαβύρινθος από τοίχους, σκάλες και στενά περάσματα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εδώ, θα επισκεφτούμε το παραδοσιακό σπίτι του αρχηγού που φιλοξενεί πάνω από τριακόσια άτομα. Δεκαοχτώ από αυτά είναι οι γυναίκες του. Πιστεύεται ότι αυτή η οικογενειακή ένωση είναι η μεγαλύτερη στην Γκάνα. 

Οι Ταλένσι υπέφεραν κατά τη διάρκεια της Αποικιοκρατίας και εκδιώχθηκαν από τους λόφους. Ωστόσο, πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση στη βρετανική κυριαρχία, εμπνευσμένη από τα αρχαία πνεύματα των προγόνων τους και το Μαντείο των Ταλένσι που θα επισκεφτούμε κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εδώ. 

Συνεχίζουμε για τον τελικό προορισμό μας, την πόλη Μπολγκατάγκα, μια από τις κύριες τοποθεσίες συνάντησης κατά τη διάρκεια των αρχαίων εμπορικών διαδρομών από τη Σαχάρα προς το Μάλι, για όσους ταξίδευαν μέσω Ταμάλε στη Νότια Γκάνα. Οι κάτοικοί της φημίζονται για την παραγωγή ψάθινων καλαθιών, καπέλων, παραδοσιακών υφασμάτων, δερμάτινων ειδών και μεταλλικών κοσμημάτων. Αργά το βράδυ επιστρέφουμε στο κατάλυμά μας για το βραδινό μας γεύμα και για να χαλαρώσουμε.

Η κοινότητα Σιρίγκου που θα επισκεφτούμε σήμερα βρίσκεται σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία, περίπου σαράντα λεπτά οδικώς από την περιφερειακή πρωτεύουσα Μπολγκατάγκα, όμως αξίζει τον κόπο. Καθώς πλησιάζουμε, τα όμορφα διακοσμημένα σπίτια της τοπικής κοινότητας τραβούν το βλέμμα μας. Οι ντόπιοι διακοσμούν τα σπίτια τους ζωγραφίζοντάς τα με σχέδια και θέματα που αντιπροσωπεύουν τοπικές ιστορίες. Χρησιμοποιούν κυρίως τρία χρώματα στα οποία αποδίδουν έννοιες όπως κόκκινο (θάνατος), λευκό (γέννηση) και μαύρο (πλούτος). Θα ξεναγηθούμε στην κοινότητα, θα γνωρίσουμε μια ομάδα αποτελούμενη μόνο από γυναίκες που φτιάχνουν χειροποίητα κεραμικά και είδη τέχνης, ενώ θα δοκιμάσουμε το τοπικό δροσιστικό ποτό της περιοχής (μοιάζει με μπύρα) και θα αγοράσουμε προϊόντα από την τοπική αγορά. Θα επισκεφτούμε επίσης ένα ορφανοτροφείο και θα μάθουμε την ιστορία του Το απόγευμά μας, σε χαλαρούς ρυθμούς, ξεκινάμε για την κοντινή πόλη Nαβρόγκο, κοντά στα σύνορα με τη Μπουρκίνα Φάσο. Εδώ βρίσκουμε έναν ασυνήθιστα μεγάλο Καθολικό Καθεδρικό Ναό, ένα συναρπαστικό μείγμα ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και τοπικών κατασκευαστικών τεχνικών. Τα θεμέλιά του είναι ένα μείγμα από συμπιεσμένο χαλίκι, κοπριά αγελάδας και φασόλια γιαμ (dawa dawa). 

Το στρατόπεδο των σκλάβων Pikworo, το οποίο θα επισκεφτούμε έπειτα, είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του πρόσφατου «σκοτεινού» παρελθόντος. 

Επιστροφή στο κατάλυμά μας για διανυκτέρευση και ξεκούραση.

Άλλη μία μέρα περιπέτειας ξεκινά. Η πρώτη μας στάση θα είναι λίγο πριν το μεσημεριανό μας γεύμα στον όμορφο καταρράκτη Κιντάμπο, ένας καταρράκτης με μικρή πισίνα στο κάτω μέρος, κατάλληλος για κολύμπι. Καθοδόν θα κάνουμε στάση στο Καταφύγιο Μαϊμούς Μποεμπένγκ - Φιέμα. Το Καταφύγιο πήρε το όνομά του από τα δύο γειτονικά χωριά (Μποεμπένγκ και Φιέμα) που βρίσκονται στα γύρω δάση, όπου οι μαϊμούδες θεωρούνται ιερές και οι ντόπιοι συνήθιζαν να τους κάνουν παραδοσιακή ταφή όταν πέθαιναν. Δεν πρόκειται για ζωολογικό κήπο, είναι μία δασική έκταση όπου οι ντόπιοι προστατεύουν τις μαϊμούδες, οι οποίες ζουν και μετακινούνται ελεύθερες. Αργά το βράδυ αναχωρούμε για το Κουμάσι.

Πρωινή επίσκεψη στα παραδοσιακά κτίρια των Ασάντι που αναγνωρίζονται πλέον ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Υπάρχουν δέκα ενεργά ιερά μέσα στα κτίρια, που είναι κατασκευασμένα από μπαμπού, ξυλεία, λάσπη και αχυρένιες στέγες. Οι τοίχοι είναι σχεδιασμένοι με μοτίβα που έχουν παραδοσιακές συμβολικές έννοιες και συνδέονται με αρχαία σύμβολα.

Συνεχίζουμε το ταξίδι μας στην ιστορία των Ασάντι επισκεπτόμενοι τα παραδοσιακά χωριά Adanwomasie και Ntonso. Η πρώτη μας στάση είναι το Adanwomasie, η γενέτειρα του πλούσιου πολύχρωμου υφάσματος Κέντε της Γκάνας. Η Adanwomasi παράγει μερικά από τα καλύτερα υφάσματα, αφού πολλά σχέδια υφαίνονται εδώ και μερικά τα συναντάμε κατ’ αποκλειστικότητα. 

Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας, μαθαίνουμε την ιστορία πίσω από τα πολλά σχέδια και βλέπουμε έμπειρους υφαντές έξω από τα σπίτια τους να χρησιμοποιούν παραδοσιακούς αργαλειούς, που δεν έχουν αλλάξει αιώνες τώρα. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον είχε ένα σχέδιο που πήρε το όνομά του, «Κλίντον Κέντε», καθώς οι κάτοικοι εντυπωσιάστηκαν τόσο με τον σεβασμό που έδειξε στο έθνος τους κατά την επίσκεψή του στην Γκάνα, όταν ήταν στην εξουσία, που του το αφιέρωσαν. Συνεχίζουμε για το χωριό Ντούνσο από όπου προέρχονται τα υφάσματα και τα σύμβολα αντίνκρα. Αυτά τα παραδοσιακά σύμβολα είναι σκαλισμένα από κοχύλια καλαμπάσας. Η ιστορία του συγκεκριμένου υφάσματος χάνεται στον χρόνο. Ακόμη και σήμερα οι περισσότεροι Ασάντι το φορούν σε κηδείες, φεστιβάλ και άλλες σημαντικές περιστάσεις.

Μετά το γεύμα επισκεπτόμαστε το χωριό Σοκομπάν Κρόφρομ, όπου η παραδοσιακή χύτευση ορείχαλκου ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος για την κοινότητα για δεκαετίες. Μια μεγάλη ποικιλία αντικειμένων που κυμαίνονται από χάντρες και κοσμήματα μέχρι παραδοσιακά αγάλματα κατασκευάζονται εδώ. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτών των υπέροχων ορειχάλκινων έργων δεν έχουν αλλάξει και κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εδώ θα παρακολουθήσουμε επίδειξη της εξειδικευμένης διαδικασίας. Αφού επισκεφτούμε κάποια από τα καταστήματα, επιστρέφουμε στο κατάλυμά μας.

Μετά από ένα πλούσιο πρωινό, η μέρα μας είναι αφιερωμένη εξολοκλήρου στην Κουμάσι.

Στο Κουμάσι θα επισκεφθούμε το παλάτι των βασιλιάδων μέχρι το 1974 και σημερινό μουσείο Manhyia, όπου θα μάθουμε τα πάντα για τους Ασάντι και το άλλοτε ισχυρό βασίλειό τους. Οι Ασάντι ή αλλιώς «Πρώσοι της Δυτικής Αφρικής» ήταν κάποτε ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής. Περιφρόνησαν τους αποίκους, ανέπτυξαν μεγάλη στρατιωτική δύναμη και υπέταξαν τις γειτονικές φυλές. Ο βασιλιάς της φυλής είναι ο απόλυτος άρχοντας και ακόμα μέχρι σήμερα χαίρει του σεβασμού όλων των φυλών και έχει επιρροή στην πολιτική κατάσταση της χώρας, αν και η φυλή του δεν βρίσκεται πια στο απόγειο της ακμής της. Θα επισκεφτούμε επίσης το Εθνικό Πολιτιστικό Κέντρο της Γκάνα, το οποίο στεγάζει μια πλούσια συλλογή ευρημάτων και αντικειμένων που κατασκεύαζαν οι εργάτες του μπρούτζου, οι αγγειοπλάστες και οι τεχνίτες μπατίκ της περιοχής. 

Σειρά έχει η ανοιχτή αγορά της Κουμάσι, η Κεζέτια, η οποία είναι η μεγαλύτερη της Δυτικής Αφρικής, ένας αληθινός λαβύρινθος από αναρίθμητους πάγκους με ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Θα δούμε επίσης το μνημείο του Ξίφους Οκόμφο Ανόκιε, ένα ιστορικό μνημείο με ολόκληρη ιστορία πίσω του: όπως και το θρυλικό Εξκάλιμπερ, το ξίφος αυτό βρίσκεται «σφηνωμένο» μέσα σε ένα βράχο εδώ και τετρακόσια χρόνια, χωρίς κανείς ποτέ να έχει καταφέρει να το αποσπάσει. Λίγο πριν επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο μας για δείπνο και ξεκούραση, θα κάνουμε μια τελευταία στάση στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας, το σημαντικότερο της περιοχής. Διανυκτέρευση.

Συνεχίζουμε τις εξερευνήσεις μας κατευθυνόμενοι προς τον νότο της Γκάνα και την πόλη Ελμίνα. Το όνομά της το πήρε από τους Πορτογάλους και ουσιαστικά σημαίνει «Ορυχείο» από τα μεγάλα αποθέματα χρυσού που βρίσκονται στην Γκάνα, εξού και το όνομα «Χρυσή Ακτή». Ο χρυσός της Γκάνας είναι της υψηλότερης ποιότητας και είναι η 8η σε σειρά χώρα στον κόσμο σε εξαγωγές, και δεύτερη στην Αφρική μετά τη Νότια Αφρική. Καθοδόν λοιπόν θα κάνουμε στάση στην Ασσίν Μάνσο, μία σημαντική πόλη κατά τη διάρκεια της σκοτεινής περιόδου του δουλεμπορίου. Σκεφτείτε ότι εδώ οι δουλέμποροι «έλεγχαν» την υγεία των αιχμαλώτων που προορίζονταν να πωληθούν ως σκλάβοι, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν διασχίσει εκατοντάδες χιλιόμετρα με τα πόδια, οδηγούμενοι μέχρι εδώ. Αφού περιηγηθούμε στην περιοχή, συνεχίζουμε μέχρι την Κέιπ Κόουστ όπου θα επισκεφθούμε το τοπικό κάστρο, ένα από τα πολλά της περιοχής και μνημείο της UNESCO. Είχε κατασκευαστεί το 1650 σαν εμπορευματικός σταθμός, στη συνέχεια επεκτάθηκε, άλλαξε πολλές φορές χέρια ανάμεσα σε Πορτογάλους, Σουηδούς και Ολλανδούς για να καταλήξει στους Βρετανούς, οι οποίοι το έκαναν έδρα της αποικιακής τους διοίκησης μέχρι αυτή να μεταφερθεί στην Άκκρα το 1877. 
Η τρομερή ιστορία του κάστρου προκαλεί ανατριχίλα στον επισκέπτη ακόμα και σήμερα, ειδικά κατά τη διάρκεια της συγκινητικής ξενάγησης στα μπουντρούμια του, όπου κάποτε στοιβάζονταν ανθρώπινες ζωές - εμπόρευμα προς πώληση. H περιβόητη «πόρτα χωρίς επιστροφή» είναι το πιο συγκλονιστικό και αποκρουστικό σημείο του κάστρου. Το ολόλευκο κάστρο στεγάζει επίσης το ιστορικό μουσείο της Δυτικής Αφρικής, που ιδρύθηκε από το Smithsonian Institute σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Γκάνα το 1994. Διανυκτέρευση.

Μετά το πρωινό μας, θα χαλαρώσουμε εξερευνώντας το Εθνικό Πάρκο Κακούμ, που εκτείνεται σε περισσότερα από 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα και διαθέτει ποικίλη και πυκνή τροπική βλάστηση καθώς και πάνω από 600 είδη πεταλούδας και 300 είδη πουλιών. Εκτός από τους σπάνιους και ακριβοθώρητους ελέφαντες της ζούγκλας και τους πιθήκους Κολόμπους, το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικά του πάρκου, που το καθιστά πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών, είναι το γεγονός ότι διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους θόλους τροπικού δάσους της Αφρικής, τον οποίο και θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε διασχίζοντας τις γέφυρες που αιωρούνται σε ύψος 30 μέτρων πάνω από το έδαφος. Σε μικρή απόσταση από το Κακούμ, στα όρια του δάσους, βρίσκουμε το International Stingless Bee Project. Έχουν εντοπιστεί περίπου εννιά είδη μελισσών χωρίς κεντρί στην Γκάνα και η σημασία τους για το οικολογικό μας σύστημα είναι πρωταρχικής σημασίας. Η περιήγησή μας στο κέντρο μας διδάσκει τη σημασία των μελισσών σε τοπικό επίπεδο, τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, ενώ μπορούμε να δούμε τις κυψέλες τους, να δοκιμάσουμε και να αγοράσουμε ποιοτικό μέλι χωρίς κεντρί. 
Το απόγευμά μας είναι αφιερωμένο στην αυθεντική αφρικανική τέχνη με την οποία θα έρθουμε σε επαφή κατά τη διάρκεια ενός παραδοσιακού εργαστηρίου κατασκευής μπατίκ. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να γνωρίσουμε τους ντόπιους και να ακούσουμε πώς είναι η ζωή τους καθημερινά από το να δουλέψουμε δίπλα-δίπλα μαζί τους και να φτιάξουμε το δικό μας παραδοσιακό ρούχο μπατίκ. 
Σε μικρή απόσταση από το εργαστήρι μας βρίσκεται η τοπική αγορά ψαρέματος της Ελμίνα, την οποία και θα επισκεφτούμε. Σχεδόν όλα τα αλιευτικά σκάφη που χρησιμοποιούνται σε αυτή την πολυσύχναστη αλιευτική κοινότητα είναι παραδοσιακά ξύλινα σκάφη. Ο σχεδιασμός τους δεν έχει αλλάξει εδώ και αιώνες, ούτε τα εργαλεία και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους. Θα απολαύσουμε επίσης τα αξιοθέατα των πολλών πολύχρωμων αλιευτικών σκαφών που φέρνουν τα καθημερινά τους αλιεύματα στο λιμάνι και θα εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να ανακατευτούμε με τους ντόπιους, απολαμβάνοντας την ατμόσφαιρα μιας κοινότητας αλιέων της Δυτικής Αφρικής. 
Κατά τη διάρκεια της διαμονής μας στην πόλη Ελμίνα, θα επισκεφθούμε το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, το παλαιότερο σωζόμενο αποικιακό κτήριο στην υποσαχάρια, Αφρική που χρονολογείται από το 1482. Αυτό το κάστρο είναι γεμάτο ιστορία και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην περιοχή κατά τη διάρκεια της μεγάλης ανόδου του ευρωπαϊκού εμπορίου. Έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO. Το τελευταίο μας βράδυ στην κεντρική περιοχή της Γκάνας μπορούμε να το περάσουμε στο κατάλυμά μας  ή να ζήσουμε τη νυχτερινή ζωή για τους ντόπιους.

Πρωινό και μπορούμε να χαλαρώσουμε στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου μας ή να απολαύσουμε ένα μπάνιο στην παραλία. Πριν ξεκινήσουμε για την Άκκρα, απολαμβάνουμε το μεσημεριανό μας με θέα την όμορφη Χρυσή Ακτή της Δυτικής Αφρικής. Στη διαδρομή προς την Άκκρα, κατά μήκος του παραλιακού δρόμου, βρίσκουμε το Fort Amsterdam στην πόλη Abandze. Αυτό είναι το πρώτο οχυρό που κατασκευάστηκε από τους Βρετανούς μεταξύ 1631 και 1638 και σύντομα έγινε η έδρα των δραστηριοτήτων της Αγγλικής Χρυσής Ακτής. 

Το 1665, μετά από μια μακρά και αιματηρή μάχη, οι Ολλανδοί κατέλαβαν το φρούριο και από εκεί πήρε το όνομά του Fort Amsterdam. Πιστεύεται ότι η πρώτη φυλακή σκλάβων στη Χρυσή Ακτή ήταν στον κοίλο νοτιοανατολικό προμαχώνα του οχυρού. 

Μετά από μια ενημερωτική ξενάγηση συνεχίζουμε το ταξίδι μας στην Άκκρα.

Άφιξη στην Άκκρα και διανυκτέρευση. 

Πρωινό και μετάβαση στο αεροδρόμιο για την πτήση επιστροφής μας.
Άφιξη στην Αθήνα την επόμενη ημέρα τις πρώτες πρωινές ώρες.