fb

ΤΙΜΚΑΤ

Σε αυτό το ταξίδι θα ανακαλύψουμε το πιο ιδιαίτερο και ανεξερεύνητο κομμάτι της Χριστιανοσύνης, τα Θεοφάνεια, που είναι η σημαντικότερη ημέρα του χρόνου για τη Αιθιοπία. Σε κανένα μέρος της Χριστιανοσύνης οι εορτασμοί δεν προσλαμβάνουν τη λαμπρότητα με την οποία έχει περιβάλει η Αιθιοπική Ορθόδοξη (Τεουαχέντο) Εκκλησία, τον εορτασμό των Θεοφανείων.
Τα έθιμα της γιορτής, γνωστής ως Τίμκατ, σαγηνεύουν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποτελούν έναν από τους κύριους πόλους έλξης των ταξιδιωτών, στη χώρα αυτή των πανάρχαιων παραδόσεων.
Το τελετουργικό του Τίμκατ καθηλώνει όταν εκτυλίσσεται με φόντο την εξαιρετική αρχιτεκτονική κληρονομιά της χώρας.
Οι αιθιοπικές εκκλησίες είναι είτε κυκλικές με στέγη από άχυρο, είτε μονόκλιτες βασιλικές, είτε συνδυάζουν μία από τις προηγούμενες μορφές με τη διάρθρωση σε επάλληλα επίπεδα, μοιάζοντας με παγόδες. Καθεμία χωρίζεται σε τρία μέρη, εκ των οποίων το ιερότερο, τα Άγια των Αγίων, είναι άβατο για τους μη κληρικούς. Εκεί φυλάσσεται αντίγραφο της Κιβωτού της Διαθήκης (των πλακών με τις Δέκα Εντολές) που ονομάζεται ταμπότ. Το ταμπότ αντιστοιχεί στη δική μας Αγία Τράπεζα. Μόνο οι ιερείς επιτρέπεται να το αντικρίσουν. Κεντημένα βελούδινα υφάσματα το φυλάσσουν από ασεβή βλέμματα.
Τόσο η τριμερής διάρθρωση όσο και το ταμπότ παραπέμπουν στο Ναό του Σολομώντα. Η τριήμερη εορτή του Τίμκατ επικεντρώνεται στην περιφορά των ταμπότ. Το απόγευμα της 18ης Ιανουαρίου, ιερείς και διάκονοι τα βγάζουν από τις εκκλησίες και τα μεταφέρουν με λιτανεία, κοντά σε ποτάμια, λίμνες ή δεξαμενές. Το ταμπότ μεταφέρεται στο κεφάλι του γηραιότερου ιερέα, πάντοτε καλυμμένο. Μοναχοί και ιερείς λιτανεύουν μεγάλους ασημένιους σταυρούς, σείουν κύμβαλα και θυμιατά. Οι κεντητές μεταξωτές ομπρέλες, υπό τις οποίες βαδίζουν οι ιερείς με τα έξοχα ράσα τους, συμβολίζουν το σύμπαν. Πιστοί και διάκονοι είναι ντυμένοι ολόλευκα. Το θέαμα καθηλώνει. Οι πολύχρωμες κεντητές ομπρέλες των ιερέων μοιάζουν με κινούμενα εξωτικά λουλούδια. Οι πιστοί, στα μακριά λευκά πανωφόρια και σαρίκια τους, φαντάζουν σμήνος πουλιά. Ένα πανδαιμόνιο από κύμβαλα, εκστατικές κραυγές και ψαλμωδίες συνθέτει την ακουστική υπόκρουση. Τα ταμπότ τοποθετούνται σε ειδικές σκηνές δίπλα σε κάποια υδάτινη μάζα, που οι ιερείς ευλογούν για την επομένη. Ακολουθεί ολονυχτία. Πλήθη ανάβουν φωτιές και κατασκηνώνουν στην ύπαιθρο. Περνούν τη νύχτα τρώγοντας, πίνοντας, τραγουδώντας και ψιθυρίζοντας προσευχές. Τα ξημερώματα, οι πιστοί συγκεντρώνονται κοντά στα ύδατα. Ο γηραιότερος ιερέας βουτά ένα χρυσό σταυρό στο νερό, όπου σβήνει ένα κερί. Στη συνέχεια, ραίνει το πλήθος, εις ανάμνησιν του βαπτίσματος στον Ιορδάνη. Ακολουθούν αλαλαγμοί έκστασης και πολλοί βουτούν να ανανεώσουν το βάπτισμά τους. Τα ταμπότ μεταφέρονται πίσω στις Εκκλησίες στην ίδια θεαματική πομπή. Η αξέχαστη εμπειρία του Τιμκάτ δίνει μια εικόνα της μυσταγωγίας της Αιθιοπικής Ορθοδοξίας. Σε αυτήν την παράδοση εδράζεται η εθνική υπερηφάνεια των Αιθιόπων.